TY  - JOUR
TI  - İşlerin bölünebildiği ilişkisiz paralel makine çizelgeleme problemi için iki amaçlı bir matematiksel model
AB  - Paralel makina çizelgeleme problemlerini ele alan çalışmalarda genellikle işlerin bölünemediği
varsayılmaktadır. Ancak işlerin bölünmesi, gecikmelerin önlenmesi ya da işlerin makinalara dengeli
dağıtılabilmesi gibi fırsatlar sunabilmektedir. Bu çalışmada, işlerin bölünemediği ve bölünebildiği ilişkisiz
paralel makina çizelgeleme problemi için iki farklı çok amaçlı matematiksel model önerilmiştir. İlk model
işlerin bölünemediği ilişkisiz paralel makine çizelgeleme problemi içindir ve Saraç ve Tutumlu [1] tarafından
önerilen model baz alınarak geliştirilmiştir. İşlerin bölünebildiği ikinci modelde, işlerin hangi makinalara
atanacağının ve sıralarının yanı sıra işlerin kaça bölüneceği ve hangi oranlarda hangi makinalarda işleneceği
de belirlenmektedir. Her iki modellin amaçları, son işin tamamlanma zamanının ve kullanılacak makina
sayısının enküçüklenmesidir. Çok amaçlı modeller epsilon kısıt yöntemiyle tek amaçlı yapıya
dönüştürülmüştür. Rassal türetilen test problemleri, GAMS/Cplex çözücüsü kullanılarak önerilen modeller
ile çözülmüş, elde edilen sonuçlar karşılaştırılmıştır. Yapılan testlerde eniyi çözümü elde edilen problemler
dikkate alındığında, işlerin bölünemediği durum için önerilen model literatürde yer alan modelden [1]
ortalama %85 daha kısa sürede çözüm bulmuş ve işlerin bölünemez olduğu varsayımının kaldırıldığı model
ise aynı makina sayısı için son işin tamamlanma zamanını ortalama %14 kısaltmıştır. Ayrıca işlerin
bölünmesine izin verilen matematiksel modelin çözemediği büyük boyutlu problemlerin çözümü için bir
matsezgisel algoritma da önerilmiştir.
AU  - Saraç, Tugba
AU  - Tutumlu, Büşra
DO  - 10.17341/gazimmfd.967343
PY  - 2022
JO  - Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi
VL  - 37
IS  - 4
SN  - 1300-1884
SP  - 2293
EP  - 2307
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/508744
ER  -