TY - JOUR TI - Türkiye’de hava kirliliği sorunu: Nedenleri, alınan önlemler ve mevcut durum AB - Epidemiyolojik çalışmalar hava kirliliği ile kardiyorespiratuvar mortalite ve morbidite arasında belirgin bir ilişki olduğunu göstermektedir. Kükürt dioksit (SO2) ve partiküllerden (PM) kaynaklanan hava kirliliği gelişmiş ülkelerde gerilemesine rağmen, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde fosil yakıtların kontrolsüz tüketimi sonucu sağlığı tehdit etmeye devam etmektedir. Ozon (O3), nitrojen oksitleri (NOx) ve inhale edilebilen partiküllerden (PM10) kaynaklanan hava kirliliği ise bütün dünyada sorun olmayı sürdürmektedir. Türkiye’de hava kirliliği 1960’larda izlenmeye başlanmış olup, halen SO2 ve PM düzeyleri yurt genelinde izlenmektedir; O3, NOx ve PM10 gibi kirleticilerin düzeyiyse bilinmemektedir. Hava kalitesini geliştirmeye yönelik yasal düzenlemeler ve önlemler doğrultusunda yeni standart eşik değerler ve hedef limit değerleri oluşturulmuş, hava kirliliği düzeylerindeki tehlikeli artışlara karşı acil önlemler hazırlanmıştır. Kentlerde doğalgaz kullanımının yaygınlaştırılması, konutlar, endüstri ve trafikten kaynaklanan hava kirliliğinin sınırlandırılması ve yenilenebilir temiz enerji kaynaklarının kullanılmasına dayalı stratejiler oluşturulmuştur. Alınan bu önlemlerle büyük kentlerde hava kalitesinde bir iyileşme sağlanmışsa da, halen hava kirliliği düzeyleri daha küçük kentlerde, özellikle kış aylarında ciddi boyutlara çıkmaktadır. Bu yazıda hava kirliliğinin insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri kısaca özetlenecek, asıl olarak ülkemizdeki hava kirliliği sorunu, bu konuda yapılan düzenlemeler, alınan önlemler ve gelinen düzey ele alınacaktır. AU - Bayram, Hasan PY - 2005 JO - Toraks Dergisi VL - 6 IS - 2 SN - 1302-7808 SP - 159 EP - 165 DB - TRDizin UR - http://search/yayin/detay/50876 ER -