Akdeniz Bölgesi hayvancılık işletmelerinde gübrenin yarattığı çevre kirliliği

ALAGÖZ, Taner; ATILGAN, Atılgan; SALTUK, BURAK; ERKAN, Müge

Akdeniz Bölgesi hayvancılık işletmelerinde gübrenin yarattığı çevre kirliliği

Atılgan ATILGAN, (Süleyman Demirel Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Isparta, Türkiye)

Müge ERKAN, (Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü, Adana, Türkiye)

Burak SALTUK, (Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü, Adana, Türkiye)

Taner ALAGÖZ (Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü, Adana, Türkiye)

Ekoloji

4 0

Yıl: 2006 Cilt: 15 Sayı: 58 Sayfa Aralığı: 1 - 7 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Akdeniz Bölgesi hayvancılık işletmelerinde gübrenin yarattığı çevre kirliliği

Öz:

Hayvan barınaklarında üretilen gübre, uygun bir şekilde depolanmadığı zaman, koku ve görüntü kirliliğini de kapsayan çevre kirliliği oluşturmaktadır. Gübre mutlaka ileride değerlendirilmek üzere standartlara uygun olarak kapalı bir şekilde inşa edilmiş gübreliklerde depolanmalıdır. Gübrelikler belirli süreler içerisinde, gübreyi depolayabilecek kapasitede olmalıdır. Gübre kapalı alanlarda biriktirilerek çevre kirliliğinin önüne geçilebilir. Araştırma, Adana, Mersin ve Burdur yöresindeki hayvancılık işletmelerinde yürütülmüştür. Araştırma alanındaki işletmelerde ortaya çıkan gübrenin nasıl bir çevre kirliliği oluşturduğunun belirlenmesi hedeflenmiştir. İşletmelerin belirlenmesinde ise gayeli örnekleme yöntemi kullanılmış ve 197 hayvancılık işletmesi araştırmanın materyalini oluşturmuştur. Anket uygulanacak işletmelerin seçiminde basit tesadüfî örnekleme yöntemi kullanılmıştır. İncelenen hayvancılık işletmelerinde yardımcı bölmeler, özellikle, katı ve sıvı gübrenin depolandığı yapılar büyük oranda ihmal edilmiştir. İşletmelerin %80'inde hayvansal atık olarak değerlendirilen gübrenin açıkta biriktirildiði belirlenmiştir. Bu nedenle barınaklarda üretilen gübrenin koku ve görüntü kirliliğine neden olduğu, gözle görülen kirlilik olarak belirlenmiştir. Ayrıca, gübrenin hiçbir önlem alınmadan gelişi güzel yığınlar halinde biriktirildiği sürece, yüzey ve taban suyu için de birer kirletici kaynak olacağı kanısına varılmıştır.

Anahtar Kelime: doğal gübreler hayvansal atıklar kirlilik hayvan yetiştiriciliği Akdeniz Bölgesi Adana Burdur Mersin hayvan gübresi

Konular: Biyoloji Yeşil, Sürdürülebilir Bilim ve Teknoloji Çevre Çalışmaları Çevre Bilimleri Ekoloji Ziraat Mühendisliği Bitki Bilimleri Çevre Mühendisliği

Environmental pollution caused by existing manure from animal farms in Mediterranean Region

Öz:

Manure from livestock building, when not stored properly, causes environmental problems including odor and visual pollution. The manure supplied from animal barns should necessarily be stored for future use in closed manure storages, which are built according to standards. Manure storages should have enough capacity to store manure for certain days. Closed manure storage structure can be used to prevent environmental pollution caused by manure from animal farm. The study was conducted at animal farms in Adana, Mersin and Burdur province. The aim was to investigate effects of manure produced at the farms on environmental pollution. Farms were chosen employing aimed sampling method and 197 farms constituted the material of the study. Simple random sampling method was used to select farms in the questionnaire. Auxiliary sections of buildings at which solid and liquid manure were stored at farm surveyed were mostly neglected. It was determined in 80% of the farms; manure which is used as animal waste was stored outside. Results showed that animal manure caused odor and visual pollution. Additionally, it was concluded that animal manure was considered as a pollutant to surface and ground water as long as it is stored outside in a pile.

Anahtar Kelime: Burdur Mersin animal manures manures animal wastes pollution animal husbandry Mediterranean Region Adana

Konular: Biyoloji Yeşil, Sürdürülebilir Bilim ve Teknoloji Çevre Çalışmaları Çevre Bilimleri Ekoloji Ziraat Mühendisliği Bitki Bilimleri Çevre Mühendisliği

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Alagöz T, Kumova Y, Atılgan A, Akyüz A (1996) Hayvancılık tesislerinde ortaya çıkan zararlı atıklar ve yarattığı çevre kirliliği üzerine bir çalışma. In: Tarım ve Çevre Ilişkileri Sempozyumu, 13-15 Mayıs 1996, Mersin Üniv., Mühendislik Fakültesi, Mersin, 441-448.
Anonymous (1987) Hayvan Barınakları-Gübrelik Inşa Kuralları. TS 5244 Nisan 1987, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
Anonymous (1996a) Manure Production and Characteristic, Standard of ASAE. Engineering Practice,ASAE, EP379.1, 576-578, Michigan.
Anonymous (1996b) Manure Storage, Standard of ASAE. Engineering Practice, ASAE, EP393.2, 585-589, Michigan.
Atılgan A, Erkan M, Saltuk B, Ekinci K (2004) Adıyaman yöresinde süt sığırcılığı işletmelerindeki gübre depolarının mevcut durumu ve gübrenin işletimi. In: 3. Ulusal Gübre Kongresi, 11-13 Ekim 2004,Tokat, 773-780.
Atılgan A, Alagöz T, Saltuk B, Erkan M (2005) Hayvan Barınaklarında Gübre Depolarının Mevcut Durumu ve Geliştirilmesi. Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi 20, 2, 37-46.
Baird JV, Zublena JP, Hodges SC (1994) Nitrogen Management and Water Quality. The North Carolina Agricultural Extension Service, North Carolina State University, Raleigh, NC.
Bayındır Ş, Şahin S, Uysal F (2004) Türkiye'de çiftlik gübresi kullanım potansiyeli. In: 3. Ulusal Gübre Kongresi, 11-13 Ekim 2004, Tokat, 735-742.
Bengtsson LP, Whitaker SH, (1986) Farm Structures in Tropical Climates, FAO/SIDA Cooperative Programme, Rural Structures in East and South-East Africa, Rome.
Çiçek A, Erkan O (1996) Tarım Ekonomisinde Araştırma ve Örnekleme Yöntemleri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları No: 12, Ders Notları Serisi No: 6, Tokat.
Ekinci K, Çetin SC, Akbolat D, Atılgan A, Onursal E (2004) Kompost oluşumuna etkili faktörler üzerine bir araştırma. In: 3. Ulusal Gübre Kongresi, 11-13 Ekim 2004, Tokat, 793-804.
Güneş T, Arıkan R (1988) Tarım Ekonomisi Istatistiği. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları:1049, Ders Kitabı: 305, Ankara.
Harris BL, Hoffman DW, Mazac FJ (2001) Reducing Contamination by Improving Livestock Manure Storage and Treatment Facilities. Natural Resources Conservation Service Office, Texas.
Hodgkin EP, Hamilton BH (1993) Fertilizers and Eutrophication in Southwestern Australia. Setting the Scene 36, 95-103.
Huang W, Uri ND (1994) The Effect of Farming Practices on Reducing Excess Nitrogen Fertilizer Use. Water, Air and Soil Pollution 77, 79-95.
Jacobson LD, Moon R, Bicudo J, Yanni K, Noll S (1999) Generic Environmental Impact Statement on Animal Agriculture. A Summary of the Literature Related to Air Quality and Odor (H). Department of Animal Science, University of Minnesota, Minnesota.
Johnson J, Eckert D (1995) Best Management Practices. Land Application of Animal Manure. Ohio State University Extension Department of Horticulture and Crop Science, Ohio.
Mutlu A (1999) Adana Ili ve Çevresindeki Hayvancılık Tesislerinde Ortaya Çıkan Atıkların Yarattığı Çevre Kirliliği Üzerinde Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
Waskom RM (1999) Best Management Practices for Manure Utilization. 568A, Colorado State University Cooperative Extension, Fort Collins.
Yaldız O (2004) Biyogaz Teknolojisi. Akdeniz Üniversitesi Yayın No: 78, 184, Antalya.

APA	ATILGAN A, ERKAN M, SALTUK B, ALAGÖZ T (2006). Akdeniz Bölgesi hayvancılık işletmelerinde gübrenin yarattığı çevre kirliliği. , 1 - 7.
Chicago	ATILGAN Atılgan,ERKAN Müge,SALTUK BURAK,ALAGÖZ Taner Akdeniz Bölgesi hayvancılık işletmelerinde gübrenin yarattığı çevre kirliliği. (2006): 1 - 7.
MLA	ATILGAN Atılgan,ERKAN Müge,SALTUK BURAK,ALAGÖZ Taner Akdeniz Bölgesi hayvancılık işletmelerinde gübrenin yarattığı çevre kirliliği. , 2006, ss.1 - 7.
AMA	ATILGAN A,ERKAN M,SALTUK B,ALAGÖZ T Akdeniz Bölgesi hayvancılık işletmelerinde gübrenin yarattığı çevre kirliliği. . 2006; 1 - 7.
Vancouver	ATILGAN A,ERKAN M,SALTUK B,ALAGÖZ T Akdeniz Bölgesi hayvancılık işletmelerinde gübrenin yarattığı çevre kirliliği. . 2006; 1 - 7.
IEEE	ATILGAN A,ERKAN M,SALTUK B,ALAGÖZ T "Akdeniz Bölgesi hayvancılık işletmelerinde gübrenin yarattığı çevre kirliliği." , ss.1 - 7, 2006.
ISNAD	ATILGAN, Atılgan vd. "Akdeniz Bölgesi hayvancılık işletmelerinde gübrenin yarattığı çevre kirliliği". (2006), 1-7.

APA	ATILGAN A, ERKAN M, SALTUK B, ALAGÖZ T (2006). Akdeniz Bölgesi hayvancılık işletmelerinde gübrenin yarattığı çevre kirliliği. Ekoloji, 15(58), 1 - 7.
Chicago	ATILGAN Atılgan,ERKAN Müge,SALTUK BURAK,ALAGÖZ Taner Akdeniz Bölgesi hayvancılık işletmelerinde gübrenin yarattığı çevre kirliliği. Ekoloji 15, no.58 (2006): 1 - 7.
MLA	ATILGAN Atılgan,ERKAN Müge,SALTUK BURAK,ALAGÖZ Taner Akdeniz Bölgesi hayvancılık işletmelerinde gübrenin yarattığı çevre kirliliği. Ekoloji, vol.15, no.58, 2006, ss.1 - 7.
AMA	ATILGAN A,ERKAN M,SALTUK B,ALAGÖZ T Akdeniz Bölgesi hayvancılık işletmelerinde gübrenin yarattığı çevre kirliliği. Ekoloji. 2006; 15(58): 1 - 7.
Vancouver	ATILGAN A,ERKAN M,SALTUK B,ALAGÖZ T Akdeniz Bölgesi hayvancılık işletmelerinde gübrenin yarattığı çevre kirliliği. Ekoloji. 2006; 15(58): 1 - 7.
IEEE	ATILGAN A,ERKAN M,SALTUK B,ALAGÖZ T "Akdeniz Bölgesi hayvancılık işletmelerinde gübrenin yarattığı çevre kirliliği." Ekoloji, 15, ss.1 - 7, 2006.
ISNAD	ATILGAN, Atılgan vd. "Akdeniz Bölgesi hayvancılık işletmelerinde gübrenin yarattığı çevre kirliliği". Ekoloji 15/58 (2006), 1-7.