Dijital ülser nedeniyle bosentan kullanan sistemik sklerozis hastalarında tedavide kalım süresi ve yan etki profilinin değerlendirilmesi: gerçek yaşam deneyimi
Yıl: 2020 Cilt: 12 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 35 - 38 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.4274/raed.galenos.2020.97269 İndeks Tarihi: 29-05-2022
Dijital ülser nedeniyle bosentan kullanan sistemik sklerozis hastalarında tedavide kalım süresi ve yan etki profilinin değerlendirilmesi: gerçek yaşam deneyimi
Öz: Amaç: Sistemik sklerozis’e (SS) sekonder gelişen dijital ülser, hastalık
seyrinde önemli bir morbidite nedenidir. Çalışmada dijital ülserleri için
bosentan başlanmış hastalarda tedavide kalım süreleri ve ilaç ilişkili yan
etkilerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Romatoloji polikliniğine başvurmuş dijital ülserli SS hastaları
çalışmamıza dahil edildi. Hastaların tedavi süreleri ve ilaç ilişkili yan
etki bilgileri için hasta dosyaları tarandı. Son 6 ay içerisinde kontrole
gelmeyen hastalar ile telefon viziti yapıldı.
Bulgular: Toplamda 30 hasta çalışmaya dahil edildi. Hastaların SS tanı
yaşı 37,5±14,7 yıl olup 25 hasta kadındı. Hastaların 25’inde SS paterni
sınırlı kutanöz form iken 5 hastada diffüz kutanöz SS idi. Hastaların
ortalama bosentan kullanım süreleri 31,0±23,9 ay idi. Toplamda 5
hastada (%16,6) bosentana bağlı ilacı kesmeyi gerektirecek yan etki
görüldü. Bunların ikisi toksik hepatit, diğer üçü ise baş ağrısı idi. Üç
hasta ise kendi isteği ile tedaviyi kesmişti.
Sonuç: Dijital ülser tedavisinde kullanılan bosentan, kabul edilebilir bir
yan etki profiline sahiptir
Anahtar Kelime: Evaluation of the follow-up and drug-related side effects of bosentan treatment for the treatment of systemic sclerosis related digital ulcer: a real life experience
Öz: Objective: Digital ulcers related to systemic sclerosis (SS) are associated
with disability and mortality in the progression of the disease. In our
study, we investigated the duration of treatment and drug-related side
effects on patients, who were started bosentan for the treatment of
digital ulcers.
Methods: SS patients with digital ulcers, who had a follow-up period
in outpatient and inpatient clinics of Rheumatology Department, were
included in our study. Duration of treatment and drug-related side
effects were retrieved from the patient’s files. For the patients who
did not come to the clinic in the last 6 months, visits were made over
the phone.
Results: A total of 30 patients were included in the study. The mean
age of SS diagnosis was 37.5±14.7 years and 25 of these patients were
female. The distribution of disease patterns was limited cutaneous for
25 patients and diffuse cutaneous for 5 patients. The median length
of bosentan treatment was 31.0±23.9 months. Five patients required
the discontinuation of bosentan due to adverse events including
toxic hepatitis (2 patients) and headache (3 patients). Also, 3 patients
discontinued the treatment on their own, despite the absence of
adverse effects or toxicity.
Conclusion: Bosentan, used for the treatment of digital ulcers in SS
patients, has been shown to have an acceptable side-effect profile.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. Guiducci S, Giacomelli R, Cerinic MM. Vascular complications of scleroderma. Autoimmun Rev 2007;6:520-3.
- 2. Chung L, Fiorentino D. Digital ulcers in patients with systemic sclerosis. Autoimmun Rev 2006;5:125-8.
- 3. Ingraham KM, Steen VD. Morbidity of digital tip ulcerations in scleroderma [abstract]. Arthritis Rheum 2006;54(Suppl 9):P578.
- 4. Steen V, Denton CP, Pope JE, Matucci-Cerinic M. Digital ulcers: overt vascular disease in systemic sclerosis. Rheumatology (Oxford) 2009;48(Suppl 3):iii19-iii24.
- 5. Mihai C, Landewé R, van der Heijde D, et al. Digital ulcers predict a worse disease course in patients with systemic sclerosis. Ann Rheum Dis 2016;75:681-6.
- 6. Tingey T, Shu J, Smuczek J, Pope J. Meta-analysis of healing and prevention of digital ulcers in systemic sclerosis. Arthritis Care Res (Hoboken) 2013;65:1460-71.
- 7. Hachulla E, Coghlan JG. A new era in the management of pulmonary arterial hypertension related to scleroderma: endothelin receptor antagonism. Ann Rheum Dis 2004;63:1009-14.
- 8. Korn JH, Mayes M, Matucci Cerinic M, et al. Digital ulcers in systemic sclerosis: prevention by treatment with bosentan, an oral endothelin receptor antagonist. Arthritis Rheum 2004;50:3985-93.
- 9. Matucci-Cerinic M, Denton CP, Furst DE, et al. Bosentan treatment of digital ulcers related to systemic sclerosis: results from the RAPIDS-2 randomised, double-blind, placebo-controlled trial. Ann Rheum Dis 2011;70:32-8.
- 10. Kowal-Bielecka O, Fransen J, Avouac J, et al. Update of EULAR recommendations for the treatment of systemic sclerosis. Ann Rheum Dis 2017;76:1327-39.
- 11. Rubin LJ, Badesch DB, Barst RJ, et al. Bosentan therapy for pulmonary arterial hypertension. N Engl J Med 2002;346:896-903.
- 12. Humbert M, Segal ES, Kiely DG, Carlsen J, Schwierin B, Hoeper MM. Results of European post-marketing surveillance of bosentan in pulmonary hypertension. Eur Respir J 2007;30:338-44.
- 13. Agard C, Carpentier PH, Mouthon L, et al. Use of bosentan for digital ulcers related to systemic sclerosis: a real-life retrospective French study of 89 patients treated since specific approval. Scand J Rheumatol 2014;43:398-402.
- 14. Roman Ivorra JA, Simeon CP, Alegre Sancho JJ, et al. Bosentan in clinical practice for treating digital and other ischemic ulcers in Spanish patients with systemic sclerosis: IBER-DU cohort study. J Rheumatol 2011;38:1631-5.
- 15. van den Hoogen F, Khanna D, Fransen J, et al. 2013 classification criteria for systemic sclerosis: an American college of rheumatology/ European league against rheumatism collaborative initiative. Ann Rheum Dis 2013;72:1747-55.
- 16. LeRoy EC, Black C, Fleischmajer R, et al. Scleroderma (systemic sclerosis): classification, subsets and pathogenesis. J Rheumatol 1988;15:202-5.
| APA | Oztas M, Özgül H, Ugurlu s (2020). Dijital ülser nedeniyle bosentan kullanan sistemik sklerozis hastalarında tedavide kalım süresi ve yan etki profilinin değerlendirilmesi: gerçek yaşam deneyimi. , 35 - 38. 10.4274/raed.galenos.2020.97269 |
| Chicago | Oztas Mert,Özgül Hamit,Ugurlu serdal Dijital ülser nedeniyle bosentan kullanan sistemik sklerozis hastalarında tedavide kalım süresi ve yan etki profilinin değerlendirilmesi: gerçek yaşam deneyimi. (2020): 35 - 38. 10.4274/raed.galenos.2020.97269 |
| MLA | Oztas Mert,Özgül Hamit,Ugurlu serdal Dijital ülser nedeniyle bosentan kullanan sistemik sklerozis hastalarında tedavide kalım süresi ve yan etki profilinin değerlendirilmesi: gerçek yaşam deneyimi. , 2020, ss.35 - 38. 10.4274/raed.galenos.2020.97269 |
| AMA | Oztas M,Özgül H,Ugurlu s Dijital ülser nedeniyle bosentan kullanan sistemik sklerozis hastalarında tedavide kalım süresi ve yan etki profilinin değerlendirilmesi: gerçek yaşam deneyimi. . 2020; 35 - 38. 10.4274/raed.galenos.2020.97269 |
| Vancouver | Oztas M,Özgül H,Ugurlu s Dijital ülser nedeniyle bosentan kullanan sistemik sklerozis hastalarında tedavide kalım süresi ve yan etki profilinin değerlendirilmesi: gerçek yaşam deneyimi. . 2020; 35 - 38. 10.4274/raed.galenos.2020.97269 |
| IEEE | Oztas M,Özgül H,Ugurlu s "Dijital ülser nedeniyle bosentan kullanan sistemik sklerozis hastalarında tedavide kalım süresi ve yan etki profilinin değerlendirilmesi: gerçek yaşam deneyimi." , ss.35 - 38, 2020. 10.4274/raed.galenos.2020.97269 |
| ISNAD | Oztas, Mert vd. "Dijital ülser nedeniyle bosentan kullanan sistemik sklerozis hastalarında tedavide kalım süresi ve yan etki profilinin değerlendirilmesi: gerçek yaşam deneyimi". (2020), 35-38. https://doi.org/10.4274/raed.galenos.2020.97269 |
| APA | Oztas M, Özgül H, Ugurlu s (2020). Dijital ülser nedeniyle bosentan kullanan sistemik sklerozis hastalarında tedavide kalım süresi ve yan etki profilinin değerlendirilmesi: gerçek yaşam deneyimi. Ulusal Romatoloji Dergisi, 12(2), 35 - 38. 10.4274/raed.galenos.2020.97269 |
| Chicago | Oztas Mert,Özgül Hamit,Ugurlu serdal Dijital ülser nedeniyle bosentan kullanan sistemik sklerozis hastalarında tedavide kalım süresi ve yan etki profilinin değerlendirilmesi: gerçek yaşam deneyimi. Ulusal Romatoloji Dergisi 12, no.2 (2020): 35 - 38. 10.4274/raed.galenos.2020.97269 |
| MLA | Oztas Mert,Özgül Hamit,Ugurlu serdal Dijital ülser nedeniyle bosentan kullanan sistemik sklerozis hastalarında tedavide kalım süresi ve yan etki profilinin değerlendirilmesi: gerçek yaşam deneyimi. Ulusal Romatoloji Dergisi, vol.12, no.2, 2020, ss.35 - 38. 10.4274/raed.galenos.2020.97269 |
| AMA | Oztas M,Özgül H,Ugurlu s Dijital ülser nedeniyle bosentan kullanan sistemik sklerozis hastalarında tedavide kalım süresi ve yan etki profilinin değerlendirilmesi: gerçek yaşam deneyimi. Ulusal Romatoloji Dergisi. 2020; 12(2): 35 - 38. 10.4274/raed.galenos.2020.97269 |
| Vancouver | Oztas M,Özgül H,Ugurlu s Dijital ülser nedeniyle bosentan kullanan sistemik sklerozis hastalarında tedavide kalım süresi ve yan etki profilinin değerlendirilmesi: gerçek yaşam deneyimi. Ulusal Romatoloji Dergisi. 2020; 12(2): 35 - 38. 10.4274/raed.galenos.2020.97269 |
| IEEE | Oztas M,Özgül H,Ugurlu s "Dijital ülser nedeniyle bosentan kullanan sistemik sklerozis hastalarında tedavide kalım süresi ve yan etki profilinin değerlendirilmesi: gerçek yaşam deneyimi." Ulusal Romatoloji Dergisi, 12, ss.35 - 38, 2020. 10.4274/raed.galenos.2020.97269 |
| ISNAD | Oztas, Mert vd. "Dijital ülser nedeniyle bosentan kullanan sistemik sklerozis hastalarında tedavide kalım süresi ve yan etki profilinin değerlendirilmesi: gerçek yaşam deneyimi". Ulusal Romatoloji Dergisi 12/2 (2020), 35-38. https://doi.org/10.4274/raed.galenos.2020.97269 |
