Bu makalede Recaizade Mahmud Ekrem’in az bilinen, bugüne kadar yayımlanmış eserleri içinde yer almamış; kendisi hakkında yapılan çalışmalarda da pek konu edilmemiş bir tenkit metni ile Hüseyin Dâniş Bey’in söz konusu tenkide verdiği cevabın neşirleri yapılacak; iki metnin devrin tercüme tartışmaları içinde tuttuğu yer değerlendirilecektir. M[ehmed] S[alahaddin] ve A[hmed] L[ütfullah]’ın Lamartine’den çevirdikleri Rafael romanının tercüme müsveddeleri, değerlendirmesi için kendisine ulaştırıldıktan sonra Recaizade Mahmud Ekrem, uzun sayılabilecek bir tenkit kaleme alır. Tercümeyi, müsveddeleri kendisine ulaştıran Hüseyin Dâniş Bey’e ait zanneden Recaizade, tenkidi de ona hitaben yazar. Hüseyin Dâniş Bey ise hem “üstad”ın ilgisine övgü hem de tenkide karşılık olacak bir cevabi yazı kaleme alır. Her iki metin de mütercimler tarafından 1314 (1898) tarihinde yayımlanan Rafael tercümesinin başına konulur. Her iki metin de tercüme usûlüne dair önemli görüşler ihtiva eder. Bilhassa Recaizade Mahmud Ekrem’in tercüme üzerine genel ve özel görüşlerinin yer aldığı metin, Türk edebiyatında klasikler tartışmasının yapıldığı bir dönemde kaleme alınmış olması bakımından ayrıca önemlidir. Klasikler tartışmasına yazılarıyla dâhil olmuş Hüseyin Dâniş’in tercümeye dair görüşleri de bu bakımdan dikkate değer. Bu makale, her iki metnin neşri ve değerlendirmesi ile birlikte hem Türk edebiyatının en önemli simalarından Recaizade Mahmud Ekrem’e dair hem de Tanzimat’tan sonra edebiyat sahasında ortaya çıkan yenileşme hareketinin en önemli taşıyıcılarından olan tercümelere dair araştırmalara bir katkı sağlamayı hedeflemektedir.