Yıl: 2021 Cilt: 16 Sayı: 6 Sayfa Aralığı: 1749 - 1761 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 04-06-2022

Film Okuryazarlığı: Sosyolojik Açıdan Kız Kardeşler’i Okumak

Öz:
Günümüz yüzyılında gelişen teknoloji ile beraber dört bir taraftan bilgi bombardımanı altında kalan bireyin, doğru bilgiye ulaşması için bir takım okuma yazma becerilerine sahip olmasını gerekmektedir. Çoğu zaman birincil bilgilenme kaynağı olan medyadan soyut, somut, ses ve hareket aracılığıyla bireye ulaşan iletilerin ardında yatan toplumsal, kültürel ve politik mesajların farkına varabilmek için medya okuryazarı olmak şarttır. Öte yandan, medyayı okuma becerisi geleneksel ve yeni medya iletilerini çözümleyebilme noktasında yeterli olabilmekle beraber, günümüzde etki alanı gittikçe genişleyen sinema filmlerinin örtük dilini anlamak ve filmi eleştirebilme becerisine sahip olmak film okuryazarlığı olarak adlandırılmaktadır. Filmleri edilgen bir şekilde seyretmekten öte, anlama ve değerlendirme niteliklerine sahip bir seyirci kitlesi yaratmayı hedef edinen film okuryazarlığı, filmin derinliklerinde yatan anlam katmanlarına ulaşır. Bu yaklaşım, film seyretmeyi vakit geçirmek için bir araç olarak görmek yerine, filmi kültür ve sanat ürünü olarak değerlendirir. Sosyolojik analiz filmleri sosyal bir sanat ve kültür ürünü olarak okuyan yöntemlerden biridir. Bu yöntem filmleri toplumun değer yargılarını ve ideallerini yansıtan kültürel birer ürün olarak görür. Filmleri sosyolojik anlayışla okumanın temelinde ulus, sınıf, ırk, cinsiyet çerçevesinde toplumun değer yargılarını, toplumsal hafızasını, yaşam biçimini, toplumsal rolleri saptamak hedeflenir. Bu tür okumada, filmler üretilmiş oldukları ya da ele aldıkları dönemin toplumsal verilerine göndermede bulunur. Bu çalışmada Kız Kardeşler filmi (Emin Alper, 2019), sınıf, iktidar, toplumsal cinsiyet ve roller bağlamında sosyolojik açıdan analiz edilmektedir. Sosyolojik okuma ile analiz edilen filmin sınıf mücadelesi, toplumsal cinsiyet, roller ve iktidar bağlamında veriler barındırdığı görülmektedir.
Anahtar Kelime:

Film Literacy: Reading A Tale of Three Sisters Sociologically

Öz:
With the developing technology, today's century requires the individual, who is under the bombardment of information from all sides, to have some literacy skills in order to reach the correct information. It is essential to be a media literate in order to be aware of the social, cultural and political messages that lie behind the abstract, concrete, sound and movement messages from the media, which are often primary source of information. On the other hand, although the ability to read the media can be sufficient at the point of analyzing traditional and new media messages, understanding the implicit language of the movies whose domain is expanding today and having the ability to criticize the film is called film literacy. Film literacy, which aims to create an audience that has the qualities of understanding and evaluating cinematic products rather than watching films passively, reaches the layers of meaning lying in the depths of the film and considers the film as a product of culture and art rather than seeing it as a tool to spend time watching. Sociological analysis, which is one of the methods of film reading, reads films as a social art and cultural product. In other words, this method sees movies as a cultural product that reflects the values and ideals of society. On the basis of reading films with a sociological understanding, it is aimed to determine society's value judgments, social memory, lifestyle and social roles within the framework of nation, class, race and gender. In this type of reading, films refer to the social data of the period in which they were produced or the period they deal with. In this study Three Sisters (Emin Alper, 2019) will be analyzed from a sociological perspective in the context of class, gender, act, role and potency. When the film is analyzed with sociological reading, it is concluded that it contains data in the context of class struggle, gender, roles and power.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Bordwell, D. (2013). The viewer’s share: models of mind in explaining film. İçinde A. Shimamura (Ed.), Psychocinematics: exploring cognition at the movies, ss. 29-53. Oxford University.
  • Bozkurt, M. (2019). Çıplak objektif kördür: kötünün / çirkinin estetiği bağlamında NBC sineması ve Ahlat Ağacı.İçinde Ş. Sim (Ed.), Filmlerle düşünmek, s.37-52. Kriter Yayınevi.
  • Büker, S. (2012). Sinemada anlam yaratma. Hayalperest Yayınevi.
  • Cornell, R.W. (2016). Toplumsal cinsiyet ve iktidar. (Çev.Soydemir, C). Ayrıntı Yayıncılık.
  • Corrigan, T. (2007). Film eleştirisi. (Çev.Gürata, A). Dipnot Yayınları.
  • Çavaş, H. (2020). Shadowy events, unreliable narrators, anonymous spaces: seeking ambiguity in Emin Alper’s film. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Diken, B. ve Laustsen, C. B. (2010). Filmlerle sosyoloji. Metis Yayıncılık.
  • Foucault, M. (2014). Özne ve iktidar. (Çev. Ergüden, I. ve Akınbay, O.). Ayrıntı Yayınları.
  • Güngör, E. (2017). 1950’ler Türkiye’sinde modernleşme ve gündelik hayat değişimlerine sinema üzerinden bakmak: İstanbul geceleri. Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi, 2(3), 94-112.
  • Ildırar, S. (2015). Fı̇lm okuryazarlığı: bı̇r görsel iletı̇şı̇m sı̇stemı̇ olarak devamlılık sineması. Sinecine Sinema Araştırmaları Dergisi, 6 (1),57-89. https: doi.org/10.32001/sinecine.540272
  • Jarvis, H., Kantor & P, Cloke. (2012). Kent ve toplumsal cinsiyet. (Çev.Temurtürkan, Y). Dipnot Yayınları.
  • Kabadayı, L. (2013). Film eleştirisi: kuramsal çerçeve ve sinemamızdan örnek çözümlemeler. Ayrıntı Yayınları.
  • Kara, O. (2021). Hegemonik erkeklik iktidarının her yerdeliği: Kelebekler ve Bizi Hatırla. Moment Dergi, 8(1), 188-204. https://doi.org/10.17572/mj2021.1.188204
  • Kırel, S. (2010). Kültürel çalışmalar ve sinema. Kırmızı Kedi Yayınları.
  • Kimmel, M. S. (1987). Men’s responses to feminism at the turn of the century. Gender & Society, 1(3), 261-283.
  • Kongar, E. (2012). Toplumsal değişme kuramları ve Türkiye gerçeği. Remzi Kitabevi.
  • Kurudayıoğlu, Y & Tüzel, A. (2010). 21. yüzyıl okuryazarlık türleri, değişen metin algısı ve Türkçe eğitimi. Türklük Bilimi Araştırmaları, (28), 283-298.
  • Lewis, J & Jhally, S. (1998). The struggle over media literacy. Journal of Communication, 48 (1), 109-120. https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.1998.tb02741.x
  • Medin, B. (2017). İnsanbiçimci kahramanların dünyasında sinema okuryazarı olmak. TRT Akademi, 2 (4), 466-485
  • Metz, C. (2012). Sinemada anlam üstüne denemeler. (Çev.Adanır, O.). Hayalperest Yayınevi. Nascimento, J. (2019). Art, cinema and society: sociological perspectives. Global Journal of Human-SocialScience Research,19 (3),1-11. Öngen, T. (2006), Marksist sınıf kavramının ve sınıf analizinin ayırt edici özellikleri. İçinde, Tüsam kolektifi, Türkiye’yi sınıf gerçekliğiyle anlamak, 23-31. Ezgi Matbaası. Özden Z. (2004). Film eleştirisi: film eleştirisinde temel yaklaşımlar ve tür filmi eleştirisi. İmge Kitabevi. Poole, R. (1993). Ahlak ve modernlik. Ayrıntı Yayınları. Savaş, H. (2003). Sinema ve varoluşçuluk. Altıkırkbeş Yayın.
  • Segal, S. (1992). Ağır çekim, değişen erkeklikler, değişen erkekler. Ayrıntı Yayınları. Uğur, U. (2016). Gurbet Kuşları filmi örneğinde iç göç olgusunun sosyolojik açıdan incelenmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 6 (3), 917-926. DOI: 26332/285467 Sen, A. (1999). Development as freedom. Oxford University Press. Sevim, E. (2019,5-7 Eylül). Erkek (lik)lerin krizlerini izlerken: taşraya ‘Uzak’ tan bakan erkekler ile ‘Ahlat Ağacı’nın altında yaşayan erkekler arasında betimleyici bir karşılaştırma denemesi. 14. Karaburun Bilim Kongresinde Sunulan Bildiri. Karaburun Gündelik Yaşam Bilim ve Kültür Derneği.
  • Tuncel, G. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sinema filmleri aracılığıyla felsefi düşünme edimleri. The Journal of Academic Social Sciences, 1 (37), 327-347. DOI: 10.16992/ASOS.1182 Uçan, G. (2012). Post-modern erkek(lik). Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (2), 262-271. Ünal, G.T. (2010). Sinemada estetik kaygı ve anlatım aracı olarak sinema tekniği. İçinde İri, M (Ed.). Sinema araştırmaları: Sinema araştırmaları, kuramlar, kavramlar yaklaşımlar, s.11- 27. Derin yayınları. Yalsızuçanlar, S. (2008). Dünyanın orta yeri sinema. Etkileşim Yayınları. Yaren, Ö. (2013). Sinemada anlatı kuramı. İçinde Özarslan, Z. (Ed.). Sinema kuramları-2: Sinemayı aydınlatan kuramlar, s.167-192. Su Yayınları.
APA ŞEYHAN S (2021). Film Okuryazarlığı: Sosyolojik Açıdan Kız Kardeşler’i Okumak. , 1749 - 1761.
Chicago ŞEYHAN Seher Film Okuryazarlığı: Sosyolojik Açıdan Kız Kardeşler’i Okumak. (2021): 1749 - 1761.
MLA ŞEYHAN Seher Film Okuryazarlığı: Sosyolojik Açıdan Kız Kardeşler’i Okumak. , 2021, ss.1749 - 1761.
AMA ŞEYHAN S Film Okuryazarlığı: Sosyolojik Açıdan Kız Kardeşler’i Okumak. . 2021; 1749 - 1761.
Vancouver ŞEYHAN S Film Okuryazarlığı: Sosyolojik Açıdan Kız Kardeşler’i Okumak. . 2021; 1749 - 1761.
IEEE ŞEYHAN S "Film Okuryazarlığı: Sosyolojik Açıdan Kız Kardeşler’i Okumak." , ss.1749 - 1761, 2021.
ISNAD ŞEYHAN, Seher. "Film Okuryazarlığı: Sosyolojik Açıdan Kız Kardeşler’i Okumak". (2021), 1749-1761.
APA ŞEYHAN S (2021). Film Okuryazarlığı: Sosyolojik Açıdan Kız Kardeşler’i Okumak. Turkish Studies (Elektronik), 16(6), 1749 - 1761.
Chicago ŞEYHAN Seher Film Okuryazarlığı: Sosyolojik Açıdan Kız Kardeşler’i Okumak. Turkish Studies (Elektronik) 16, no.6 (2021): 1749 - 1761.
MLA ŞEYHAN Seher Film Okuryazarlığı: Sosyolojik Açıdan Kız Kardeşler’i Okumak. Turkish Studies (Elektronik), vol.16, no.6, 2021, ss.1749 - 1761.
AMA ŞEYHAN S Film Okuryazarlığı: Sosyolojik Açıdan Kız Kardeşler’i Okumak. Turkish Studies (Elektronik). 2021; 16(6): 1749 - 1761.
Vancouver ŞEYHAN S Film Okuryazarlığı: Sosyolojik Açıdan Kız Kardeşler’i Okumak. Turkish Studies (Elektronik). 2021; 16(6): 1749 - 1761.
IEEE ŞEYHAN S "Film Okuryazarlığı: Sosyolojik Açıdan Kız Kardeşler’i Okumak." Turkish Studies (Elektronik), 16, ss.1749 - 1761, 2021.
ISNAD ŞEYHAN, Seher. "Film Okuryazarlığı: Sosyolojik Açıdan Kız Kardeşler’i Okumak". Turkish Studies (Elektronik) 16/6 (2021), 1749-1761.