ANONİM ŞİRKET GENEL KURUL TOPLANTISI ÇAĞRI USÛLÜNE UYULMAMASI TOPLANTIYA KATILAMAYAN PAY SAHİBİNİN MÜLKİYET HAKKINI İHLÂL EDER Mİ? -Farazî Bir Bireysel Başvuru Çerçevesinde İnceleme-*

Yıl: 2021 Cilt: 37 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 5 - 24 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 07-06-2022

ANONİM ŞİRKET GENEL KURUL TOPLANTISI ÇAĞRI USÛLÜNE UYULMAMASI TOPLANTIYA KATILAMAYAN PAY SAHİBİNİN MÜLKİYET HAKKINI İHLÂL EDER Mİ? -Farazî Bir Bireysel Başvuru Çerçevesinde İnceleme-*

Öz:
Usûlsüz çağrı sebebiyle anonim şirket genel kurul toplantısına katılamayan pay sahibi, yokluğunda alınan kararların iptalini isteyebilir. Yargıtay içtihatlarına göre sırf çağrının usûlsüz olduğu gerekçesiyle açılan bir iptal davasının başarıyla sonuçlanabilmesi için, pay sahibinin sahip olduğu oy oranının genel kurul kararının alınmasında etkili olması gerekir. Keza yokluğunda alınan karar içeriği itibariyle hukuka uygunsa, toplantıya katılamayan pay sahibinin açacağı iptal davası reddedilmelidir. Yargıtay’ın bu tavrı sonucunda pay sahibi, genel kurula katılma, genel kurulda müzakere edilen konular hakkında görüş açıklama ve öneride bulunma ile oy hakkı gibi vazgeçilemez haklarından yoksun bırakılmakta, pay sahipliği konumu işlevini önemli ölçüde yitirmektedir. İşte bu makalenin konusu Yargıtay’ın söz konusu içtihatlarının pay sahibinin Ay m. 35 ve AİHS Ek Protokol (1) m. 1 hükümleriyle korunan mülkiyet hakkını ihlâl sonucunu doğurup doğurmadığıdır.
Anahtar Kelime:

-

Öz:
The shareholder, who cannot participate the general meeting of the joint stock company due to an irregular convocation, may request the annulment of the decisions taken in her/his absence. According to the jurisprudence of the Court of Appeal, in order for an action for annulment resulted in success solely on the grounds that the convocation is irregular, the shareholder’s share of votes must be effective in taking the decision of the general meeting. Likewise, if the decision taken in her/his absence is legal contentwise, the action for annulment filed by the shareholder who could not participate the meeting should be rejected. As a result of this attitude of the Court of Appeal, the shareholder is deprived of inalienable rights such as the right to participate in the general meeting, to express opinions and suggestions on the issues discussed in the general assembly, and to vote, and the position of being shareholder loses its function considerably. The subject of this article is whether the aforementioned jurisprudence of the Court of Appeal result in a violation of the shareholder’s property right, which is protected by the provisions of art. 35 of the Constitution and art. 1 of Additional Protocol (1) to the European Convention on Human Rights.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • (1) 13.1.2011 tarih ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (RG, 14.2.2011, S. 27846).
  • (2) Anonim Şirketlerin Genel Kurul Toplantılarının Usul ve Esasları ile Bu Toplantılarda Bulunacak Bakanlık Temsilcileri Hakkında Yönetmelik (RG, 28.11.2012, S. 28481).
  • (3) 6.12.2012 tarih ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu (RG, 30.12.2012, S. 28513).
  • (4) Bu konuda birçokları yerine bkz. Moroğlu, E.: Anonim Ortaklıkta Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü, Güncellenmiş Dokuzuncu Baskı, İstanbul 2020, s. 110-111; Kırca, İ. (Şehirali Çelik, F./Manavgat, Ç.): Anonim Şirketler Hukuku, C. 2/2, Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü, İkinci Bası, Ankara 2017, s. 9.
  • (5) Bu konuda bkz. Kırca (Şehirali Çelik/Manavgat), s. 9.
  • (6) Sermaye Şirketlerinin Açacakları İnternet Sitelerine Dair Yönetmelik (RG, 31.5.2013, S. 28663).
  • (7) Bu konuda örnek olarak bkz. Yargıtay 11. HD’nin -şirket paylarının %42,875’ine sahip pay sahibinin çağrılmadığı bir genel kurulda alınan kararların iptalinin konu edildiği- 22.9.2016 tarih ve 2015-15396/7426 (Batider 2016, C. XXXII, S. 4, s. 248 vd.) ile 16.5.2019 tarih ve 2017-4647/3855 (KazancıİBB) sayılı kararları; keza Tekinalp, Ü.: Sermaye Ortaklıklarının Yeni Hukuku, Çoğu Bölümleri Yeniden Yazılmış Güncelleştirilmiş 5. Bası, İstanbul 2020, N. 15-05a, 15-06, 15-08; ayrıca bkz. ve karş. Kırca (Şehirali Çelik/Manavgat), s. 140 vd.
  • (8) Konu hakkında ayrıntılı bilgi için bkz. Kırca, İ.: Türk Ticaret Kanunu’nun Genel Kurul Kararlarının İptali Sebepleri ile İptal Davası Açabilecek Kişilere İlişkin Hükümleri Hakkında Bazı Değerlendirmeler, Batider 2015, C. XXXI, S. 4, s. 5 vd.
  • (9) Örnek olarak bkz. Yargıtay 11. HD’nin 1.6.1998 tarih ve 2468/4079, 14.2.2005 tarih ve 2004-4540/1112, 19.12.2017 tarih ve 2016-3299/7390 ile 15.4.2021 tarih ve 2020- 5969/3722 sayılı kararları (KazancıİBB).
  • (10) https://www.ticaret.gov.tr/istatistikler/veri-bultenleri.
  • (11) https://www.spk.gov.tr/SiteApps/EVeri.
  • (12) https://www.spk.gov.tr/SiteApps/EVeris.
  • (13) https://www.ticaret.gov.tr/istatistikler/veri-bultenleri, Kasım 2021.
  • (14) 30.3.2011 tarih ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri̇ Hakkında Kanun m. 45 vd. (RG, 3.4.2011, S. 27894).
  • (15) Birçokları yerine bkz. AyM’nin 16.2.2017 tarih ve 2014/6577 başvuru numaralı kararı (Fatma Yıldırım Başvurusu), § 39 (çalışmamızda yer verilen ve RG’de yayımlandığı belirtilmeyen AyM kararlarına “https://kararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr” internet adresinden erişmek mümkündür).
  • (16) Ekinci, H.: Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuruda Kabul Edilebilirlik Kriterleri ve İnceleme Yöntemi, Anayasa Yargısı 30 (2013), s. 170, 190.
  • (17) NJW 2000, s. 349 vd.
  • (18) AİHS Ek Protokol (1) m. 1’in Türkçe metni için bkz. https://www.anayasa.gov.tr/ media/3542/aihs_tr.pdf; https://www.echr.coe.int/Documents/Convention_TUR.pdf; keza RG, 19.3.1954, S. 8662.
  • (19) Bu hususta bkz. Serozan, R.: Eşya Hukuku I, 3. Bası, İstanbul 2014, N. 769; Sirmen, L.: Eşya Hukuku, 5. Baskı, Ankara 2017, s. 4-5.
  • (20) Birçokları yerine Gemalmaz, H. B.: Mülkiyet Hakkı, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru El Kitapları Serisi - 6, Ankara 2018, s. 33 vd.; AyM’nin 1.7.2015 tarih ve 39/62 sayılı kararı (RG, 15.7.2015, S. 29417), § 20; 10.4.2019 tarih ve 2018-136/21 başvuru numaralı kararı (RG, 20.6.2019, S. 30807), § 19; 8.6.2021 tarih ve 2018/6259 başvuru numaralı kararı (Hasan Bilge Başvurusu) (RG, 9.9.2021, S. 31593), § 39.
  • (21) Birçokları yerine bkz. Gemalmaz, s. 34.
  • (22) RG, 22.6.2018, S. 30456.
  • (23) § 84; keza bkz. Gemalmaz, s. 34-35.
  • (24) Birçokları yerine bkz. AyM’nin 24.5.2018 tarih ve 2015/12563 başvuru numaralı kararı (Kamil Darbaz ve GMO Yapı Grup End. San. Tic. Ltd. Şti. Başvurusu) (RG, 22.6.2018, S. 30456), § 32-38’de anılan AİHM içtihatları ve § 50 vd. ile 14.9.2021 tarih ve 2018/25663 başvuru numaralı kararı (Cahide Demir Başvurusu) (RG, 20.12.2021, S. 31695), § 31 vd.
  • (25) AyM’nin 17.7.2014 tarih ve 2012/1035 başvuru numaralı kararı (Türkiye Emekliler Derneği Başvurusu) (RG, 16.10.2014, S. 29147), § 34 vd.; 15.2.2017 tarih ve 2014/8649 başvuru numaralı kararı (Osmanoğlu İnşaat Eğitim Gıda Temizlik Hizmetleri Petrol Ürünleri Sanayi Ticaret Limited Şirketi Başvurusu), § 42 vd.; 16.2.2017 tarih ve 2014/6577 başvuru numaralı kararı (Fatma Yıldırım Başvurusu), § 46 vd.; 20.7.2017 tarih ve 2014/12321 başvuru numaralı kararı (Faik Tari ve Sultan Tari Başvurusu) (RG, 27.9.2017, S. 30193), § 41 vd.; 13.9.2017 tarih ve 2014/10761 başvuru numaralı kararı (Nuran Çıkar Başvurusu), § 37 vd.; 24.5.2018 tarih ve 2015/12563 başvuru numaralı kararı (Kamil Darbaz ve GMO Yapı Grup End. San. Tic. Ltd. Şti. Başvurusu), § 50; Cahide Demir Başvurusu, § 31.
  • (26) Osmanoğlu İnşaat Eğitim Gıda Temizlik Hizmetleri Petrol Ürünleri Sanayi Ticaret Limited Şirketi Başvurusu, § 46; Fatma Yıldırım Başvurusu, § 50.
  • (27) Bu hususta bkz. Türkiye Emekliler Derneği Başvurusu, § 36, 39; Faik Tari ve Sultan Tari Başvurusu, § 43, 45, 52, 55; Nuran Çıkar Başvurusu, § 39, 41, 45; Kamil Darbaz ve GMO Yapı Grup End. San. Tic. Ltd. Şti. Başvurusu, § 51, 61; Cahide Demir Başvurusu, § 32 vd.; Gemalmaz, s. 191 vd.
  • (28) AyM’nin 12.2.2013 tarih ve 2012/1027 başvuru numaralı kararı (Necati Gündüz ve Recep Gündür Başvurusu), § 26; Türkiye Emekliler Derneği Başvurusu, § 51; keza Osmanoğlu İnşaat Eğitim Gıda Temizlik Hizmetleri Petrol Ürünleri Sanayi Ticaret Limited Şirketi Başvurusu, § 53; Kamil Darbaz ve GMO Yapı Grup End. San. Tic. Ltd. Şti. Başvurusu, § 56.
  • (29) Nuran Çıkar Başvurusu, § 44; keza Cahide Demir Başvurusu, § 36.
  • (30) Alman ve İsviçre hukuk sistemlerinde usûlsüz çağrının tek başına iptal sebebi olduğu yönünde bkz. Kırca (Şehirali Çelik/Manavgat), s. 114 vd.
  • (31) Oysa bkz. mülga 28.7.1981 tarihli ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 14/A maddesine dayanılarak hazırlanan mülga Seri: I, No: 36 sayılı Oydan Yoksun Paylara İlişkin Tebliğ (RG, 21.1.2009, S. 27117).
  • (32) Bu konuda örnek olarak bkz. Yargıtay 11. HD’nin 15.1.2007 tarih ve 2005- 13236/204 ile 15.3.2010 tarih ve 2372/2789 sayılı kararları (KazancıİBB).
  • (33) Örneğin bkz. Yargıtay 11. HD’nin 15.6.2015 tarih ve 3013/ 8295 (Batider 2015, C. XXXI, S. 3, s. 160-161), 24.4.2017 tarih ve 2015-14750/2344 ile 21.3.2018 tarih ve 2016- 9409/2154 (Batider 2018, C. XXXIV, S. 2, s. 504) sayılı kararları.
  • (34) Bu hususta birçokları yerine bkz. karş. Faik Tari ve Sultan Tari Başvurusu, § 54-55.
  • (35) Bu hususta ayrıca bkz. Cahide Demir Başvurusu, § 53 vd.
APA Kırca İ (2021). ANONİM ŞİRKET GENEL KURUL TOPLANTISI ÇAĞRI USÛLÜNE UYULMAMASI TOPLANTIYA KATILAMAYAN PAY SAHİBİNİN MÜLKİYET HAKKINI İHLÂL EDER Mİ? -Farazî Bir Bireysel Başvuru Çerçevesinde İnceleme-*. , 5 - 24.
Chicago Kırca İsmail ANONİM ŞİRKET GENEL KURUL TOPLANTISI ÇAĞRI USÛLÜNE UYULMAMASI TOPLANTIYA KATILAMAYAN PAY SAHİBİNİN MÜLKİYET HAKKINI İHLÂL EDER Mİ? -Farazî Bir Bireysel Başvuru Çerçevesinde İnceleme-*. (2021): 5 - 24.
MLA Kırca İsmail ANONİM ŞİRKET GENEL KURUL TOPLANTISI ÇAĞRI USÛLÜNE UYULMAMASI TOPLANTIYA KATILAMAYAN PAY SAHİBİNİN MÜLKİYET HAKKINI İHLÂL EDER Mİ? -Farazî Bir Bireysel Başvuru Çerçevesinde İnceleme-*. , 2021, ss.5 - 24.
AMA Kırca İ ANONİM ŞİRKET GENEL KURUL TOPLANTISI ÇAĞRI USÛLÜNE UYULMAMASI TOPLANTIYA KATILAMAYAN PAY SAHİBİNİN MÜLKİYET HAKKINI İHLÂL EDER Mİ? -Farazî Bir Bireysel Başvuru Çerçevesinde İnceleme-*. . 2021; 5 - 24.
Vancouver Kırca İ ANONİM ŞİRKET GENEL KURUL TOPLANTISI ÇAĞRI USÛLÜNE UYULMAMASI TOPLANTIYA KATILAMAYAN PAY SAHİBİNİN MÜLKİYET HAKKINI İHLÂL EDER Mİ? -Farazî Bir Bireysel Başvuru Çerçevesinde İnceleme-*. . 2021; 5 - 24.
IEEE Kırca İ "ANONİM ŞİRKET GENEL KURUL TOPLANTISI ÇAĞRI USÛLÜNE UYULMAMASI TOPLANTIYA KATILAMAYAN PAY SAHİBİNİN MÜLKİYET HAKKINI İHLÂL EDER Mİ? -Farazî Bir Bireysel Başvuru Çerçevesinde İnceleme-*." , ss.5 - 24, 2021.
ISNAD Kırca, İsmail. "ANONİM ŞİRKET GENEL KURUL TOPLANTISI ÇAĞRI USÛLÜNE UYULMAMASI TOPLANTIYA KATILAMAYAN PAY SAHİBİNİN MÜLKİYET HAKKINI İHLÂL EDER Mİ? -Farazî Bir Bireysel Başvuru Çerçevesinde İnceleme-*". (2021), 5-24.
APA Kırca İ (2021). ANONİM ŞİRKET GENEL KURUL TOPLANTISI ÇAĞRI USÛLÜNE UYULMAMASI TOPLANTIYA KATILAMAYAN PAY SAHİBİNİN MÜLKİYET HAKKINI İHLÂL EDER Mİ? -Farazî Bir Bireysel Başvuru Çerçevesinde İnceleme-*. Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, 37(4), 5 - 24.
Chicago Kırca İsmail ANONİM ŞİRKET GENEL KURUL TOPLANTISI ÇAĞRI USÛLÜNE UYULMAMASI TOPLANTIYA KATILAMAYAN PAY SAHİBİNİN MÜLKİYET HAKKINI İHLÂL EDER Mİ? -Farazî Bir Bireysel Başvuru Çerçevesinde İnceleme-*. Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi 37, no.4 (2021): 5 - 24.
MLA Kırca İsmail ANONİM ŞİRKET GENEL KURUL TOPLANTISI ÇAĞRI USÛLÜNE UYULMAMASI TOPLANTIYA KATILAMAYAN PAY SAHİBİNİN MÜLKİYET HAKKINI İHLÂL EDER Mİ? -Farazî Bir Bireysel Başvuru Çerçevesinde İnceleme-*. Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, vol.37, no.4, 2021, ss.5 - 24.
AMA Kırca İ ANONİM ŞİRKET GENEL KURUL TOPLANTISI ÇAĞRI USÛLÜNE UYULMAMASI TOPLANTIYA KATILAMAYAN PAY SAHİBİNİN MÜLKİYET HAKKINI İHLÂL EDER Mİ? -Farazî Bir Bireysel Başvuru Çerçevesinde İnceleme-*. Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi. 2021; 37(4): 5 - 24.
Vancouver Kırca İ ANONİM ŞİRKET GENEL KURUL TOPLANTISI ÇAĞRI USÛLÜNE UYULMAMASI TOPLANTIYA KATILAMAYAN PAY SAHİBİNİN MÜLKİYET HAKKINI İHLÂL EDER Mİ? -Farazî Bir Bireysel Başvuru Çerçevesinde İnceleme-*. Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi. 2021; 37(4): 5 - 24.
IEEE Kırca İ "ANONİM ŞİRKET GENEL KURUL TOPLANTISI ÇAĞRI USÛLÜNE UYULMAMASI TOPLANTIYA KATILAMAYAN PAY SAHİBİNİN MÜLKİYET HAKKINI İHLÂL EDER Mİ? -Farazî Bir Bireysel Başvuru Çerçevesinde İnceleme-*." Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, 37, ss.5 - 24, 2021.
ISNAD Kırca, İsmail. "ANONİM ŞİRKET GENEL KURUL TOPLANTISI ÇAĞRI USÛLÜNE UYULMAMASI TOPLANTIYA KATILAMAYAN PAY SAHİBİNİN MÜLKİYET HAKKINI İHLÂL EDER Mİ? -Farazî Bir Bireysel Başvuru Çerçevesinde İnceleme-*". Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi 37/4 (2021), 5-24.