Vergi Planlaması Kapsamında Serbest Bölgelerde Uygulanan Vergi Teşvikleri ve Serbest Bölge İstatistikleri
Yıl: 2021 Cilt: 44 Sayı: 396 Sayfa Aralığı: 88 - 99 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 09-06-2022
Vergi Planlaması Kapsamında Serbest Bölgelerde Uygulanan Vergi Teşvikleri ve Serbest Bölge İstatistikleri
Öz: 1980’li yıllarda bütün dünyada olduğu gibi
Türkiye için de üretim ve ihracat yönlü büyümenin
önem ve gerekliliği ortaya çıkmıştır. Bu dönemde
sermaye hareketlerinin serbestleşmesi, döviz kurlarının oluşmasının serbest piyasalara bırakılması
gibi pek çok radikal önlemler hayata geçirilmiştir.
İhracat teşvik çok sayıda yeni düzenleme liberal
politikalar bağlamında uygulamaya konulmuştur.
Bu düzenlemelerin başında ise ihracatın teşviki
için serbest bölgeler rejiminin hayata geçirilmesi
olmuştur.
Ülkemizde ekonomik büyüme ve kalkınmanın üretim ve ihracat kanalıyla gerçekleşmesi bakımından serbest bölge uygulaması hayata
geçirilmiş olup, bu kapsamda ihracatın teşviki ve
ülkenin döviz kaynaklarının artırılması öngörülmüştür. Dolayısıyla artan ihracatla birlikte üretilen
ürünlere yeni pazarlar sunacağından gerek yurt içi
gerekse de yurt dışı talebi karşılamak için üretim
ve istihdamın artırılması amaçlanmıştır. Kuşkusuz
bu ortamın sağlanabilmesi için her anlamda ihracat ve üretimi destekleyen araçların olması gerekmektedir. Bu araçların başında ise vergi teşvikleri
gelmektedir.
Ülkemizde yürürlükte olan 3218 Sayılı Serbest Bölgeler Kanunu başta olmak üzere birçok
vergi kanunumuzda üretim ve ihracatı teşvik
edecek mahiyette teşvikler yer almaktadır. Bu
çalışmamızda söz konusu teşviklere vergi türleri
kapsamında değinilmiş olup, serbest bölgelerde
üretim, yazılım, ihracat yapan mükelleflere vergi mevzuatımızda tanınan teşvikler ele alınmak
suretiyle serbest bölgelere tanınan vergisel cazibe ortamının farkındalık düzeyinin artırılması
amaçlanmaktadır. Dolayısıyla çalışmamızda vergi
kanunları kapsamında serbest bölgelerde uygulanmakta olan vergisel teşvikler ayrı ayrı ele alınmak suretiyle bilgi verilmeye çalışılmıştır. Ayrıca
ülkemizde, faaliyet türleri itibariyle serbest bölge
sayıları, istihdam sayıları, ticaret hacimlerine değinmek suretiyle ekonomik aktivitenin büyüklüğü
ile vergisel teşvik düzeyi üzerinde durulmuştur.
Anahtar Kelime: TAX INCENTIVES APPLIED IN FREE ZONES WITHIN THE SCOPE OF TAX PLANNING AND FREE ZONESTATISTICS
Öz: In the 1980s, the importance and necessity of
production and export-oriented growth emerged
for Turkey as well as all over the world. In this period, many radical measures such as liberalization
of capital movements and leaving the formation
of exchange rates to free markets were implemented. A large number of export promotion regulations have been implemented in the context
of liberal policies. At the beginning of these regulations as the implementation of the free zones
regime for the promotion of exports.
In order to realize the economic growth and
development in our country through production
and export, the free zone application has been
implemented, and in this context, it is foreseen
to encourage exports and increase the foreign
exchange resources of the country. Therefore, it
is aimed to increase production and employment
in order to meet both domestic and international
demand, as it will offer new markets for the products produced with increasing exports. Undoubtedly, in order to provide this environment, there
must be tools that support export and production
in every sense. One of these tools is tax incentives.
There are incentives to encourage production
and export in many tax laws, especially the Free
Zones Law No. 3218, which is in force in our country. In this study, the incentives in question are
mentioned within the scope of tax types, and it
is aimed to raise the awareness level of the tax
attraction environment granted to free zones by
considering the incentives provided for production, software and export taxpayers in our tax legislation. Therefore, in our study, it has been tried to give information by considering separately
the tax incentives applied in free zones within
the scope of tax laws. In addition, in our country,
the size of the economic activity and the level of
tax incentives are emphasized by referring to the
number of free zones, employment numbers, trade volumes in terms of activity types.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Bibliyografik
- Ayşe Yiğit Şakar, Serbest Bölgelerdeki Personele Ödenen Ücretlere Tanınan Gelir Vergisi İstisnasından Kim Yararlanacak: İşçi Mi? İşveren Mi?, Mali Çözüm Dergisi, (https://www.researchgate.net/publication/321422014)(Erişim tarihi: 14.11.2020).
- Burcu Pulular, Dikkat! Serbest bölgelerde gelir vergisi istisna uygulaması değişti!, (https://www.vergidegundem.com/documents/10156/4674621/mayis2017_makale3. pdf/2f6933ab-cc2e-4c75-aae6-573580486ca5), (Erişim tarihi:29.06.2021).
- Erhan Gümüş, Serbest Bölgelerde Vergi Uygulamalarının Değerlendirilmesi, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, S. 1, 2007, ss. 48-60.
- Hayrettin Tüleykan ve Selçuk Bayramoğlu, Türkiye’de 24 Ocak Karaları ile Başlayan Finansal Serbestleşmenin Günümüz İktisadi ve Finansal Yapısına Yansımaları, International Journal of Social Science, S. 44, 2016, ss. 401-420.
- İlyas Kays İmamoğlu, Serbest Bölgelerin Ekonomideki Etkinliği: Türkiye’deki Serbest Bölgeler Üzerine Bir Değerlendirme”, International Social Sciences Studies Journal , S.5, 2019, ss. 6542-6554.
- Sevgi Sümerli Sarıgül ve Betül Altay Topçu, Serbest Bölgelerde Vergi Uygulamalarının Yeni Düzenlemeler Çerçevesinde Değerlendirilmesi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, S.1, 2019, ss. 133-142.
- T.C. Ekonomi Bakanlığı, “Serbest Bölgeni Tanımı, Kuruluş Amacı ve İşlevi”, https://ticaret.gov. tr/data/5b9b61fc13b8761cc09f9b92/genel_bilgi. pdf. (11.11.2020).
- T.C. Ticaret Bakanlığı, Serbest Bölge İstatistikleri , https://ticaret.gov.tr/ data/5b8707aa13b8761450e18e06/Sb_Ticaret_ Hacminin_Dagilimi.pdf (Erişim tarihi: 29.06.2021).
- T.C. Ticaret Bakanlığı, Serbest Bölge İstatistikleri https://ticaret.gov.tr/ data/5b8707aa13b8761450e18e06/SB_istihdam. pdf(Erişim tarihi:29.06.2021).
- T.C. Ticaret Bakanlığı, Serbest Bölge İstatistikleri, https://ticaret.gov.tr/ data/5b8707aa13b8761450e18e06/Faaliyet_Ruhsatlarinin_Dagilimi.pdf (Erişim tarihi:29.06.2021).
- T.C. Ticaret Bakanlığı, Serbest Bölge İstatistikleri, https://ticaret.gov.tr/ data/5b8707aa13b8761450e18e06/Toplam_Tic_ Hacim_Degismeler.pdf (Erişim tarihi 29.06.2021).
- Yunus Demirli, Türk Vergi Sisteminde Ücret Tabanlı İstihdam Teşvikleri: Gelir Vergisi Stopajı Teşviki/Desteği Ve Ücret İstisnası, Uluslararası Yönetim İktisat Ve İşletme Dergisi, S. 25, 2015, ss. 141-162.
- 1 Nolu KDV Uygulama Genel Tebliği 26.04.2014 Tarih ve 28983 Sayılı RG.
- 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu, 02.11.1984 Tarih ve 18563 Sayılı R.G.
- 3218 Sayılı Serbest Bölgeler Kanunu Genel Tebliği, 12.03.2009 Tarih ve 27167 Sayılı RG.
- 3218 Sayılı Serbest Bölgeler Kanunu, 15.06.1985 Tarih ve 18785 Sayılı R.G.
- 4760 sayılı ÖTV Kanunu, 12.06.2020 Tarih ve 24783 sayılı R.G.
- 5084 Sayılı Yatırımların ve İstihdamın Teşviki İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, 06.02.2004 Tarih ve 25365 Sayılı R.G.
- 5810 Sayılı Serbest Bölgeler Kanunu İle Gümrük Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 25.11.2008 Tarih ve 27065 Sayılı R.G.
- 6772 Sayılı Serbest Bölgeler Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 09.02.2017 Tarih ve 29989 Sayılı R.G.
| APA | AKBAL G (2021). Vergi Planlaması Kapsamında Serbest Bölgelerde Uygulanan Vergi Teşvikleri ve Serbest Bölge İstatistikleri. , 88 - 99. |
| Chicago | AKBAL GÜRAY Vergi Planlaması Kapsamında Serbest Bölgelerde Uygulanan Vergi Teşvikleri ve Serbest Bölge İstatistikleri. (2021): 88 - 99. |
| MLA | AKBAL GÜRAY Vergi Planlaması Kapsamında Serbest Bölgelerde Uygulanan Vergi Teşvikleri ve Serbest Bölge İstatistikleri. , 2021, ss.88 - 99. |
| AMA | AKBAL G Vergi Planlaması Kapsamında Serbest Bölgelerde Uygulanan Vergi Teşvikleri ve Serbest Bölge İstatistikleri. . 2021; 88 - 99. |
| Vancouver | AKBAL G Vergi Planlaması Kapsamında Serbest Bölgelerde Uygulanan Vergi Teşvikleri ve Serbest Bölge İstatistikleri. . 2021; 88 - 99. |
| IEEE | AKBAL G "Vergi Planlaması Kapsamında Serbest Bölgelerde Uygulanan Vergi Teşvikleri ve Serbest Bölge İstatistikleri." , ss.88 - 99, 2021. |
| ISNAD | AKBAL, GÜRAY. "Vergi Planlaması Kapsamında Serbest Bölgelerde Uygulanan Vergi Teşvikleri ve Serbest Bölge İstatistikleri". (2021), 88-99. |
| APA | AKBAL G (2021). Vergi Planlaması Kapsamında Serbest Bölgelerde Uygulanan Vergi Teşvikleri ve Serbest Bölge İstatistikleri. Vergi Sorunları Dergisi, 44(396), 88 - 99. |
| Chicago | AKBAL GÜRAY Vergi Planlaması Kapsamında Serbest Bölgelerde Uygulanan Vergi Teşvikleri ve Serbest Bölge İstatistikleri. Vergi Sorunları Dergisi 44, no.396 (2021): 88 - 99. |
| MLA | AKBAL GÜRAY Vergi Planlaması Kapsamında Serbest Bölgelerde Uygulanan Vergi Teşvikleri ve Serbest Bölge İstatistikleri. Vergi Sorunları Dergisi, vol.44, no.396, 2021, ss.88 - 99. |
| AMA | AKBAL G Vergi Planlaması Kapsamında Serbest Bölgelerde Uygulanan Vergi Teşvikleri ve Serbest Bölge İstatistikleri. Vergi Sorunları Dergisi. 2021; 44(396): 88 - 99. |
| Vancouver | AKBAL G Vergi Planlaması Kapsamında Serbest Bölgelerde Uygulanan Vergi Teşvikleri ve Serbest Bölge İstatistikleri. Vergi Sorunları Dergisi. 2021; 44(396): 88 - 99. |
| IEEE | AKBAL G "Vergi Planlaması Kapsamında Serbest Bölgelerde Uygulanan Vergi Teşvikleri ve Serbest Bölge İstatistikleri." Vergi Sorunları Dergisi, 44, ss.88 - 99, 2021. |
| ISNAD | AKBAL, GÜRAY. "Vergi Planlaması Kapsamında Serbest Bölgelerde Uygulanan Vergi Teşvikleri ve Serbest Bölge İstatistikleri". Vergi Sorunları Dergisi 44/396 (2021), 88-99. |
