TY - JOUR TI - Epilepsi Tedavisinde Klinik Kanıta Dayalı Farmakokinetik Bitkisel Ürün/Metabolit-İlaç Etkileşimi: Geleneksel Derleme AB - Dünya çapında bitkisel ürün kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır. Epilepsi hastaları, tıbbi tedavilerini tamamlamak, epilepsi yönetimini desteklemek ve nöbet sıklığını azaltmak gibi çeşitli amaçlarla bu ürünleri kullanmaya yönelmektedir. Bitkisel ürünlerin konvansiyonel ilaçlarla eş zamanlı kullanılması, bitki-ilaç etkileşimlerine yol açabilir. Bu derlemede, antiepileptik ilaçlar ile bitkisel ürünler ve bitkilerden elde edilen sekonder metabolitlerin farmakokinetik etkileşimi, 1995 ve 2016 yılları arasında gerçekleştirilen 33 klinik çalışmadan hareketle çalışmanın tipi, katılımcıların sayısı ve niteliği, bitkisel ürün ve bitkisel droglardan elde edilen sekonder metabolitler ile antiepileptik ilaçların dozu, kullanım süresi ve bitki-ilaç etkileşimine dair bulgular ele alınarak değerlendirilmiştir. Yapılan araştırmada, antiepileptik ilaçlarla klinik olarak anlamlı farmakokinetik etkileşim gösteren bitkilerin Citrus paradisi Macfad., Echinacea purpurea (L.) Moench, Ginkgo biloba L., Hydrastis canadensis L. ve Hypericum perforatum L.; sekonder metabolitlerin ise diosmin, piperin ve resveratrol olduğu görülmüştür. Çalışmanın devamında, bu bitkilerin ve sekonder metabolitlerin antiepileptik ilaçlarla olası farmakokinetik etkileşim mekanizmaları değerlendirilmiştir. Bitkisel ürünler ve sekonder metabolitler, pregnan X reseptörü aktivasyonu yoluyla sitokrom P450 enzim modülasyonu ve ilaç taşınmasında rol oynayan P-glikoprotein gibi ilaç taşıyıcı proteinleri etkilemek suretiyle antiepileptik ilaçlarla etkileşmektedir. Epilepsi tanılı bireylerde, klinikte terapötik düzeyleri takip edilen antiepileptik ilaçların kan konsantrasyon düzeylerinin subterapötik veya supraterapötik düzeylerde bulunması, durumun bitkisel ürün kullanımıyla ilişkili olduğunu göstermiştir. AU - Subaş, Tuğba AU - Renda, Gülin AU - GÖKKAYA, İÇİM AU - Özgen, Ufuk AU - Şahin, Sevim DO - 10.5336/pharmsci.2021-84642 PY - 2022 JO - Literatür Eczacılık Bilimleri Dergisi VL - 11 IS - 1 SN - 2146-944X SP - 1 EP - 14 DB - TRDizin UR - http://search/yayin/detay/518449 ER -