Konya metropolünde'ki alışveriş merkezlerinde diabet ve ilgili risk faktörlerinin toplum tabanlı taranması

GÜNGÖR, KAĞAN; dikbaş, oğuz; HİDAYETOĞLU, Taha; KORUK, İbrahim; KAYA, Ahmet; POÇAN, Emel; KÜÇÜKKARTALLAR, Fatih; KISAKOL, Gürcan; GÖNEN, M. Sait; TOLU, Ahmet

Konya metropolünde'ki alışveriş merkezlerinde diabet ve ilgili risk faktörlerinin toplum tabanlı taranması

M. Sait GÖNEN, (Selçuk Üniversitesi, Meram Tıp Fakültesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı, Konya, Türkiye)

Gürcan KISAKOL, (Selçuk Üniversitesi, Meram Tıp Fakültesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı, Konya, Türkiye)

Oğuz DİKBAŞ, (Selçuk Üniversitesi, Meram Tıp Fakültesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı, Konya, Türkiye)

Kağan GÜNGÖR, (Selçuk Üniversitesi, Meram Tıp Fakültesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı, Konya, Türkiye)

İbrahim KORUK, (Selçuk Üniversitesi, Meram Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Konya, Türkiye)

Taha HİDAYETOĞLU, (Selçuk Üniversitesi, Meram Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Konya, Türkiye)

Emel POÇAN, (Türk Diabet Cemiyeti Konya Şübesi, Konya, Türkiye)

Ahmet TOLU, (Türk Diabet Cemiyeti Konya Şübesi, Konya, Türkiye)

Fatih KÜÇÜKKARTALLAR, (Selçuk Üniversitesi, Meram Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Konya, Türkiye)

Ahmet KAYA (Selçuk Üniversitesi, Meram Tıp Fakültesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı, Konya, Türkiye)

Endokrinolojide Yönelişler

9 0

Yıl: 2004 Cilt: 13 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 93 - 97 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Konya metropolünde'ki alışveriş merkezlerinde diabet ve ilgili risk faktörlerinin toplum tabanlı taranması

Öz:

Diabet ve komplikasyonları dünya genelinde morbidite ve mortalitenin önemli nedenleri arasında yer alır. Yaptığımız çalışmada, nüfusuyla bir milyona yaklaşan Konya metropolündeki diabet ve ilgili risk faktörlerinin sıklığını belirlemeyi amaçladık. Bu amaçla Konya'da farklı yerlerde bulunan üç büyük alışveriş merkezinde kurduğumuz standlarda toplum tabanlı tarama çalışması gerçekleştirdik. Bu çalışma Ramazan ayında gerçekleştirilmiştir ve bu sayede çok sayıda aç ve tok olgunun kısa zamanda taranması mümkün olmuştur. Çalışmada 3474 olgu tarandı. Bu olguların 255 adedi daha önceden bilinen diabet hastalarından oluşmakta idi. Olguların % 29.09'sında obezite izlendi. Abdominal obezite olguların % 33.48'sında var idi. Hastaların % 7.3'ü daha önceden bilinen diabetik, % 2.2'si yeni tanı diabetik, % 3.2'si IGT, % 8.3'ü IFG olarak saptandı. Olguların 32.85'inde arteryel hipertansiyon bulundu. Olguların yaş gruplarına göre dağılımı, 40 yaşından sonra diabet insidansinda istatistiksel olarak anlamlı artış olduğunu ve 80 yaşına kadar devam ettiğini gösterdi (pearson chi square: 210.91, df:4, p<0.001) Ailede diabet, obezite, hipertansiyon ve viseral obezite olan grupta olmayan gruba göre diabet insidansının daha fazla olduğu izlendi (p<0.001) Bu çalışma Konya'da gerçekleştirilen toplum tabanlı diabet ve ilgili risk faktörleri ile ilgili ilk taramadır. Türkiye'de, literatürde diabetle ilgili yapılmış olan toplum tabanlı tarama çalışmasına rastlayamadık. Çalışma sonucunda, diabet, obezite ve hipertansiyonun yüksek bulunmasının; Konya'nın coğrafik yapısı, beslenme alışkanlıkları ve toplumun daha hareketsiz bir yaşam tarzına sahip olması ile ilgili olabileceğini düşündük. Çalışmada taranan olgu sayısının fazla olması, toplumu temsil etme bakımından önemlidir. Bu nedenle, bulgularımızdan yola çıkarak, bu kadar yaygın olan diabet ve ilgili risk faktörlerinin önüne geçmek için halkın diabet konusunda bilinçlendirilmesi, yaşam tarzı değişikliğinin öneminin vurgulanması, akdeniz tipi beslenme şekli, fizik aktivitenin artırılması, kilo verme gibi bazı tedbirlerin alınması ve hızla hayata geçirilmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelime: Diabetes mellitus Risk faktörleri Konya Türkiye Görülme sıklığı

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. World Health Organisation: The Cost of Diabetes. Geneva, World Health Org., 1999 (Fact Sheet no. 236)
2. Harris Ml, Flegal KM, Cowie CC, Eberhardt MS, Goldstein DE, Little RR, Wiedmeyer HM, Byrd-Hold DD. Prevalance of diabetes, impaired fasting glucose, and impaired glucose tolerance in U.S. adults. The Third National Health and Nutrition Examination Survey, 1988-1994, Diabetes Care 21 (1988) 518-24.
3- Amot A, McCarty D, Zimmet P: The rising global burden of diabetes and its complications: estimates and projections to the year 2010. Diabet Med 14 (Suppl, 5): S1-S85, 1997
4. Sekikawa A, Tominaga M, Takahassi K, Equichi H. Prevalance of diabetes and impaired glucose olerance in Funagata area, Japan. Diabetes Care 16: 570-574.
5. King H, Aubert RE, Herman WH. Global burden of diabetes, 1995- 2025. Diabetes Care 1998 ; 21: 1414-1431.
6. Satman I, Yılmaz T, Sengul A, Salman S, Salman F, Uygur S, Bastar I, Tutuncu Y, Sargin M, Dinccag N, Karsidag K, Kalaca S, Ozcan C, King II, The TURDEP Group. Population based study of diabetes and risk characteristics in Turkey. Diabetes Care 2002; 25: 1551-1556.
7. Report of a WHO Consultation on Obesity. Geneva, World Health Organisation, 1997.
8. American Diabetes Association: Diagnosis and Classification of Diabetes Mellitus (Position Statement). Diabetes Care 2004; 27: S5-S10.
9. Erem C, Yildiz R, Kavgaci H, Karahan C, Deger O, Can G, Telatar M. Prevalence of diabetes, obesity, and hypertension in a Turkish Population (Trabzon city). Diabetes Research and Clinical Practice 2001; 54: 203-8.
10. Gökçel A, Özşahin AK, Sezgin N, Karaköse M, Ertorer ME, Akbaba M, Baklacı N, Şengül A, Güvener N. High prevalance or diabetes in Ada¬na, a southern province of Turkey. Diabetes Care 2003; 26: 3031-34,
11. Keleştimur F, Çetin M, Paşaoğlu H, Çoksevim B, Çetinkaya F, Ünlühi- zarcı K, Ünal S, Köker AH. The prevalance and identification of risk factors for type 2 diabetes mellitus and impaired glucose tolerance in Kayseri, central Anatolia, Turkey. Acta Diabetoi 1999; 36: 85-91.
12. Kurzmarski RJ, Flegal KM, Campbell SM, Johnson CL Increasing prevalence of overweight among US adults: The National Health and Nutrition Examination Surveys, I960 to 1991, J. Am. Med. Assoc. 272 (1991) 205-211.
13. Satman İ, Yılmaz MT, Şengül AM, Salman S, Uygur S, Baştar İ, Dinç-çağ N, Karşıdağ K, Özcan C, and TÜRDEP Research Group, Prevalance of obesity in Turkey, in: 22nd Congress of Endocrinology of Metabolic Diseases of Turkey and Postgraduate Training Courses, 19-23 October 1999, Antalva, Turkish J. Endocrinol. Metab. 3(2) (supplement 1) (1999) 67.
14. Husseini A, Abdul-Rahim II, Giacaman R, Jervell J, Bjertness E. Selected factors associated with diabtcs mellitus in a rural Palestinian community. Med. Sci. Monit. 2003; 9: 233-237.
15. Ajlouni K, Jaddou II, Batieha A. Diabetes and impaired glucose tolerance in Jordan: prevelance and associated risk factors. J Intern Med 1998; 244: 317-23.
16. Botas Cervero P, Delgado Alvares E, Castano Fernandes G, Diaz De Grenu C, Prieto Santiago J, Diaz Cadorniga FJ. Pravelance of diabetes mellitus and glucose intolerance in the population aged 30 to 75 years in Asturias, Spain. Rev Clin Esp 2002; 202: 421-9.
17. Tamayo-Marco B, Faure Nogueras E, Roche-Asensio MJ, Rubio-Calvo E, Sanches-Oriz E, Salvador Olivan JA. Prevelance of diabetes and impaired glucose tolerance in Aragon, Spain. Diabetes Care 1997; 20: 534-6.
18. Kadiki OA, Roaeid RB. Prevalance of diabetes mellitus and impaired glucose tolerance in Benghazi Libya. Diabetes Metab 2001; 27: 647-54.
19. Herman WH, Ali MA, Aubert RE, Engelgau MM, Kenny SJ, Gunter Malarcher AM, Brechner RJ, Wetterhall SF, DeStefano F et al. Diabetes mellitus in Egypt: rise factors and prevelance. Diabetes Met 1995; 12: 1126-31.
20. Al-Kasab FM, Alkafajei AM, Medbigh SH. The prevalence of diabetes mellitus in a rural community in Iraq. Int J Epidemiol 1979; 8: 69-71.
21. Suvd J, Gerel B, Otgooloi H, Purevsuren D, Zolzaya H, Roglic G, King H. Glucose intolerance and associated factors in Mongolia: result of natonal survey. Diabetes Med 2002; 19: 502-8.
22. King H, Djumaeva S, Abdullaev B, Gacic Dobo M. Epidemiology of glucose intolerance and associated factors in Uzbekistan: a survey in Sirderia province. Diabetes Research and Clinical Practice 2002; 55: 19-27.
23. The DECODE study group on behalf of the Europen Diabetes Epidemiology Group. Is fasting glucose sufficient to define diabetes? Epidemiologic data from 20 European studies. Diabetologia 1999; 42: 647- 654.
24. Kissebah AH, Central obesity measurement and metabolic effects, Diabetes Rev 1997; 5: 8-20.
25. De Couiten M, Bennett PH, Tuomilehto J, Zimmet P. Epidemiology of NIDDM in non-europids. In K.G.M.M. Alberti, P Zimmet, R.A. DeFronze, H. Keen (Eds), International textbook of Diabetes Mellitus (pp. 143-170). Chichester: Wiley.

APA	GÖNEN M, KISAKOL G, dikbaş o, GÜNGÖR K, KORUK İ, HİDAYETOĞLU T, POÇAN E, TOLU A, KÜÇÜKKARTALLAR F, KAYA A (2004). Konya metropolünde'ki alışveriş merkezlerinde diabet ve ilgili risk faktörlerinin toplum tabanlı taranması. , 93 - 97.
Chicago	GÖNEN M. Sait,KISAKOL Gürcan,dikbaş oğuz,GÜNGÖR KAĞAN,KORUK İbrahim,HİDAYETOĞLU Taha,POÇAN Emel,TOLU Ahmet,KÜÇÜKKARTALLAR Fatih,KAYA Ahmet Konya metropolünde'ki alışveriş merkezlerinde diabet ve ilgili risk faktörlerinin toplum tabanlı taranması. (2004): 93 - 97.
MLA	GÖNEN M. Sait,KISAKOL Gürcan,dikbaş oğuz,GÜNGÖR KAĞAN,KORUK İbrahim,HİDAYETOĞLU Taha,POÇAN Emel,TOLU Ahmet,KÜÇÜKKARTALLAR Fatih,KAYA Ahmet Konya metropolünde'ki alışveriş merkezlerinde diabet ve ilgili risk faktörlerinin toplum tabanlı taranması. , 2004, ss.93 - 97.
AMA	GÖNEN M,KISAKOL G,dikbaş o,GÜNGÖR K,KORUK İ,HİDAYETOĞLU T,POÇAN E,TOLU A,KÜÇÜKKARTALLAR F,KAYA A Konya metropolünde'ki alışveriş merkezlerinde diabet ve ilgili risk faktörlerinin toplum tabanlı taranması. . 2004; 93 - 97.
Vancouver	GÖNEN M,KISAKOL G,dikbaş o,GÜNGÖR K,KORUK İ,HİDAYETOĞLU T,POÇAN E,TOLU A,KÜÇÜKKARTALLAR F,KAYA A Konya metropolünde'ki alışveriş merkezlerinde diabet ve ilgili risk faktörlerinin toplum tabanlı taranması. . 2004; 93 - 97.
IEEE	GÖNEN M,KISAKOL G,dikbaş o,GÜNGÖR K,KORUK İ,HİDAYETOĞLU T,POÇAN E,TOLU A,KÜÇÜKKARTALLAR F,KAYA A "Konya metropolünde'ki alışveriş merkezlerinde diabet ve ilgili risk faktörlerinin toplum tabanlı taranması." , ss.93 - 97, 2004.
ISNAD	GÖNEN, M. Sait vd. "Konya metropolünde'ki alışveriş merkezlerinde diabet ve ilgili risk faktörlerinin toplum tabanlı taranması". (2004), 93-97.

APA	GÖNEN M, KISAKOL G, dikbaş o, GÜNGÖR K, KORUK İ, HİDAYETOĞLU T, POÇAN E, TOLU A, KÜÇÜKKARTALLAR F, KAYA A (2004). Konya metropolünde'ki alışveriş merkezlerinde diabet ve ilgili risk faktörlerinin toplum tabanlı taranması. Endokrinolojide Yönelişler, 13(3), 93 - 97.
Chicago	GÖNEN M. Sait,KISAKOL Gürcan,dikbaş oğuz,GÜNGÖR KAĞAN,KORUK İbrahim,HİDAYETOĞLU Taha,POÇAN Emel,TOLU Ahmet,KÜÇÜKKARTALLAR Fatih,KAYA Ahmet Konya metropolünde'ki alışveriş merkezlerinde diabet ve ilgili risk faktörlerinin toplum tabanlı taranması. Endokrinolojide Yönelişler 13, no.3 (2004): 93 - 97.
MLA	GÖNEN M. Sait,KISAKOL Gürcan,dikbaş oğuz,GÜNGÖR KAĞAN,KORUK İbrahim,HİDAYETOĞLU Taha,POÇAN Emel,TOLU Ahmet,KÜÇÜKKARTALLAR Fatih,KAYA Ahmet Konya metropolünde'ki alışveriş merkezlerinde diabet ve ilgili risk faktörlerinin toplum tabanlı taranması. Endokrinolojide Yönelişler, vol.13, no.3, 2004, ss.93 - 97.
AMA	GÖNEN M,KISAKOL G,dikbaş o,GÜNGÖR K,KORUK İ,HİDAYETOĞLU T,POÇAN E,TOLU A,KÜÇÜKKARTALLAR F,KAYA A Konya metropolünde'ki alışveriş merkezlerinde diabet ve ilgili risk faktörlerinin toplum tabanlı taranması. Endokrinolojide Yönelişler. 2004; 13(3): 93 - 97.
Vancouver	GÖNEN M,KISAKOL G,dikbaş o,GÜNGÖR K,KORUK İ,HİDAYETOĞLU T,POÇAN E,TOLU A,KÜÇÜKKARTALLAR F,KAYA A Konya metropolünde'ki alışveriş merkezlerinde diabet ve ilgili risk faktörlerinin toplum tabanlı taranması. Endokrinolojide Yönelişler. 2004; 13(3): 93 - 97.
IEEE	GÖNEN M,KISAKOL G,dikbaş o,GÜNGÖR K,KORUK İ,HİDAYETOĞLU T,POÇAN E,TOLU A,KÜÇÜKKARTALLAR F,KAYA A "Konya metropolünde'ki alışveriş merkezlerinde diabet ve ilgili risk faktörlerinin toplum tabanlı taranması." Endokrinolojide Yönelişler, 13, ss.93 - 97, 2004.
ISNAD	GÖNEN, M. Sait vd. "Konya metropolünde'ki alışveriş merkezlerinde diabet ve ilgili risk faktörlerinin toplum tabanlı taranması". Endokrinolojide Yönelişler 13/3 (2004), 93-97.