Ortaokul Öğrencilerinin Dijital Ortamda Ahlaki Değerlere Dönük Algıları Ölçeği Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması
Yıl: 2021 Cilt: 23 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 298 - 315 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17556/erziefd. 646377 İndeks Tarihi: 18-06-2022
Ortaokul Öğrencilerinin Dijital Ortamda Ahlaki Değerlere Dönük Algıları Ölçeği Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması
Öz: Öğrencilerin teknoloji ile iç içe büyümeleri ve bununla beraber dijital dünyadaki varlıkları göz
önüne alınarak, dijital ortamda ahlaki değer algılarını belirlemeye yönelik bir ölçeğin alanyazında
olmadığı belirlenmiş ve bu çalışmanın yapılması uygun görülmüştür. Çalışma grubunu; 2018-
2019 eğitim-öğretim dönemi Milli Eğitim Bakanlığına bağlı Gazi Ortaokulunda öğrenim görmekte
olan toplam 266 öğrenci oluşturmaktadır. Elde edilen veriler üzerinden ölçeğin yapı geçerliliğine
bakılması amacı ile açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri yapılmıştır. Yapılan analizler
sonucunda ölçekten çıkarılması gereken 13 madde ölçekten çıkarılmıştır. Ölçekte kalan 17
maddenin amaca hizmet etme düzeyini test etmek amacıyla madde toplam korelasyon yöntemi
kullanılmıştır. Ölçeğin geçerliliği için Pearson’s r testi; Maddelerin ayırt ediciliği için %27 üst grup
ve %27 alt grup belirlenerek gruplar arasındaki farka bakılmıştır. Güvenirliğini bulabilmek
amacıyla iç tutarlılık katsayıları hesaplanarak, test tekrar test yöntemi ve kararlılık testleri
yapılmıştır. Ölçek üç faktörden ve 17 maddeden oluşmaktadır. Birinci faktör “Hakkaniyet-
Sorumluluk” faktörü dokuz madde, ikinci faktör “Merhamet-Dürüstlük” faktörü dört madde ve
üçüncü faktör “Mahremiyet-Nezaket” faktörü 4 maddedir. Ölçekteki faktörlerin toplamının
Cronbach Alpha değeri ise 0,867’dir. Ölçekte belirlenen faktörlerin toplam varyansın
%46,116’sını açıkladığı bulunmuştur. Analizler neticesinde ölçeğin geçerli ve güvenilir olduğu
sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelime: The Validity and Reliability Study of the Perception Scale of Middle School Students Towards Moral Values in Digital Environment
Öz: In this study, it was considered that a scale should be developed to determine the ethical values
of the digital environment by considering the students growing intertwined with technology and
their presence in the digital world. The working group consists of a total of 266 students studying
at Amasya Gazi secondary school under the Ministry of National Education for the 2018-2019
education period. Exploratory factor analysis and confirmatory factor analyses were performed
to look at the structure validity of the scale. As a result of the analyzes made, 13 items that needed
to be removed from the scale were removed from the scale. The total correlation method was used
to test the level of properness of the remaining 17 items. Pearson's r test for the validity of the
scale; the difference between the groups was determined as 27% upper group and 27% lower
group for distinctiveness. In order to find its reliability, internal consistency coefficients were
calculated and test method and stability tests were carried out. The number of items in which the
factors are involved were “fairness-responsibility” nine items, “compassion-honesty” four items
and “Privacy-courtesy” four items. The Cronbach alpha value of the total of the factors on the scale
was 0.867. Factors determined on the scale revealed 46.116% of the total variance. As a result of
the analysis, it was concluded that the scale is valid and reliable.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akarsu, S. (2015). İlkokul (1-4) ve ortaokul (5-8) müzik ders kitaplarında yer alan şarkıların değerler bakımından incelenmesi ve değerler eğitimine ilişkin öğrenci algıları. [Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi]. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Akbaba-Altun, S. (2003). Eğitim yönetimi ve değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1), 7-18.
- Akbaş, O. (2008). Değer eğitimi akımlarına genel bir bakış. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(18), 9-27.
- Akbaş, O. (2004). Türk Milli Eğitim Sisteminin Duyuşsal Amaçlarının İlköğretim II. Kademedeki Gerçekleşme Derecesinin Değerlendirilmesi. [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Arıkan, A. (2011). Değerler eğitiminin tanımı, önemi ve kapsamı. Arıkan, A. (Ed), Okulöncesi dönemde değerler eğitimi. (s.1-26) içinde. Anadolu Üniversitesi Web-Ofset Tesisi.
- Aydın, M. Z. (2010). Okulda değerler eğitimi. Eğitime Bakış Dergisi, 6(8), 16-19.
- Balcı, A. (2009). Sosyal bilimlerde araştırma: Yöntem, teknik ve ilkeler. PegemA Yayıncılık.
- Baltacı, N. B. (2018). Ortaokul Yöneticilerinin Değerler Eğitimine İlişkin Görüşleri. [Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi] Maltepe Üniversitesi.
- Bilgiç, H. G., Duman, D. & Seferoğlu, S. S. (2011). Dijital Yerlilerin Özellikleri ve Çevrimiçi Ortamların Tasarlanmasındaki Etkileri. Akademik Bilişim 2011, 2-4 Şubat 2011. https://ab.org.tr/ab11/kitap/bilgic_duman_AB11.pdf
- Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Büyüköztürk, Ş. (2004). Veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Büyüköztürk Ş., Kılıç Çakmak E., Akgün Ö.E., Karadeniz Ş. ve Demirel F. (2018) Bilimsel Araştırma Yöntemleri (25.Baskı). Ankara: Pegem Yayınları
- Cihan, N. (2014). Okullarda değerler eğitimi ve Türkiye'deki uygulamaya bir bakış. Electronic Turkish Studies, 9(2), 430-436.
- Chandler, M. K. (2005). The effects of character education program on elementary students’ prosocial competence. [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Lynn 146 University, Florida, United States.
- Çelikkaya, H. (1996), Fonksiyonel Eğitim Sosyolojisi. İstanbul: Alfa Yayınları.
- Dilmaç, B. (1999). İlköğretim öğrencilerine insani değerler eğitimi verilmesi ve ahlaki olgunluk ölçeği ile eğitimin sınanması. [Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi]. Marmara Üniversitesi.
- Dilmaç, B. (2007). Bir grup fen lisesi öğrencisine verilen insani değerler eğitiminin insani değerler ölçeği ile sınanması. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi.
- Duman, T., Karakaya, N. ve Yavuz, N. (2001). Vatandaşlık bilgisi. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
- Eğitimsen (2015). Değerler eğitimi broşürü. http://egitimsen.org.tr/degerler-egitimi/
- Ho, Y.S. (2006). Review of second-order models for adsorption systems. Journal of Hazardous Materials, 136(3), 681-689.
- İşcan, C. D. (2007). İlköğretim düzeyinde değerler eğitimi programının etkililiği. [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
- Karataş, H. ve Erden, M. (2012). Akademik motivasyon ölçeğinin dilsel eşdeğerlik, geçerlik ve güvenirlik çalişmasi. Education Sciences, 7(4), 983-1003
- Kirschenbaum, H. (1995). 100 Ways To Enhance Values and Morality in Schools And Youth Settings. Massachusetts: Allyn&Bacon Company.
- MEB. (2015). 2015-2019 Stratejik Planı. https://sgb.meb.gov.tr/www/mill-egitim-bakanligi- 2015-2019-stratejik-plani-yayinlanmistir/icerik/181
- MEB. (2017). Değerler Eğitimi Toplantısı. https://www.meb.gov.tr/degerler-egitimitoplantisi/ haber/15302/tr
- Meer, F. (1999). The Global crisis-A Crisis of values and the domination of the weak by the strong. Journal of Human Values, (5), 65- 74.
- Myers, W. H. (2000). A structural equation model of family factors associated with adolescent depression. [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. University of Memphis.
- Mustafaoğlu, R., Zirek, E., Yasacı, Z. ve Özdinçler, A. R. (2018), Dijital teknoloji kullanımının çocukların gelişimi ve sağlığı üzerine olumsuz etkileri. Addicta: The Turkish Journal On Addictions, 5(2), 227‒247.
- Özensel, E. (2003). Sosyolojik bir olgu olarak değer. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(3), 217-239.
- Özdamar, K. (2004). Tabloların oluşturulması, güvenirlik ve soru analizi. paket programlarla istatistiksel veri analizi-1. (5th ed.) Eskişehir: Kaan Kitabevi.
- Özkalp E. ve Kırel, Ç. (2003). Örgutsel Davranış. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
- Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of psychological research online, 8(2), 23-74.
- Stephenson, J., Ling, L., Burman, E. ve Cooper, M. (2005). Values in education. New York: Routled.
- Şahin, T., & Katılmış, A. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının değerler eğitimi özyeterlilikleri. Alan Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 2(1), 1-16.
- Şengün, M. ve Kaya, M. (2007). Ahlaki olgunluk ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 24(24-25), 51-64.
- Thornberg, R. (2008). The lack of professional knowledge in values education. Teaching and Teacher Education, 24, 1791– 1798.
- Tokdemir, M.A. (2007). Tarih öğretmenlerinin değerler ve değer eğitimi hakkındaki görüşleri. [Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi]. Karadeniz Teknik Üniversitesi.
- Uçar, S. (2009). Sosyal bilgiler programındaki değerlerle ilgili kazanımlara yönelik öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. [Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi]. Çukurova Üniversitesi.
- Umar, Ç. N. ve Kanger, F. (2018). 10-13 Yaş çocukları için evrensel ahlaki değerler ölçeği’nin geliştirilmesi çalışması. Turkish Studies, 13(15), 401-418.
| APA | Kovancı Ö, Korkmaz O, UGUR ERDOGMUS F (2021). Ortaokul Öğrencilerinin Dijital Ortamda Ahlaki Değerlere Dönük Algıları Ölçeği Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. , 298 - 315. 10.17556/erziefd. 646377 |
| Chicago | Kovancı Öznur,Korkmaz Ozgen,UGUR ERDOGMUS FERAY Ortaokul Öğrencilerinin Dijital Ortamda Ahlaki Değerlere Dönük Algıları Ölçeği Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. (2021): 298 - 315. 10.17556/erziefd. 646377 |
| MLA | Kovancı Öznur,Korkmaz Ozgen,UGUR ERDOGMUS FERAY Ortaokul Öğrencilerinin Dijital Ortamda Ahlaki Değerlere Dönük Algıları Ölçeği Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. , 2021, ss.298 - 315. 10.17556/erziefd. 646377 |
| AMA | Kovancı Ö,Korkmaz O,UGUR ERDOGMUS F Ortaokul Öğrencilerinin Dijital Ortamda Ahlaki Değerlere Dönük Algıları Ölçeği Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. . 2021; 298 - 315. 10.17556/erziefd. 646377 |
| Vancouver | Kovancı Ö,Korkmaz O,UGUR ERDOGMUS F Ortaokul Öğrencilerinin Dijital Ortamda Ahlaki Değerlere Dönük Algıları Ölçeği Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. . 2021; 298 - 315. 10.17556/erziefd. 646377 |
| IEEE | Kovancı Ö,Korkmaz O,UGUR ERDOGMUS F "Ortaokul Öğrencilerinin Dijital Ortamda Ahlaki Değerlere Dönük Algıları Ölçeği Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması." , ss.298 - 315, 2021. 10.17556/erziefd. 646377 |
| ISNAD | Kovancı, Öznur vd. "Ortaokul Öğrencilerinin Dijital Ortamda Ahlaki Değerlere Dönük Algıları Ölçeği Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması". (2021), 298-315. https://doi.org/10.17556/erziefd. 646377 |
| APA | Kovancı Ö, Korkmaz O, UGUR ERDOGMUS F (2021). Ortaokul Öğrencilerinin Dijital Ortamda Ahlaki Değerlere Dönük Algıları Ölçeği Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 298 - 315. 10.17556/erziefd. 646377 |
| Chicago | Kovancı Öznur,Korkmaz Ozgen,UGUR ERDOGMUS FERAY Ortaokul Öğrencilerinin Dijital Ortamda Ahlaki Değerlere Dönük Algıları Ölçeği Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 23, no.2 (2021): 298 - 315. 10.17556/erziefd. 646377 |
| MLA | Kovancı Öznur,Korkmaz Ozgen,UGUR ERDOGMUS FERAY Ortaokul Öğrencilerinin Dijital Ortamda Ahlaki Değerlere Dönük Algıları Ölçeği Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.23, no.2, 2021, ss.298 - 315. 10.17556/erziefd. 646377 |
| AMA | Kovancı Ö,Korkmaz O,UGUR ERDOGMUS F Ortaokul Öğrencilerinin Dijital Ortamda Ahlaki Değerlere Dönük Algıları Ölçeği Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2021; 23(2): 298 - 315. 10.17556/erziefd. 646377 |
| Vancouver | Kovancı Ö,Korkmaz O,UGUR ERDOGMUS F Ortaokul Öğrencilerinin Dijital Ortamda Ahlaki Değerlere Dönük Algıları Ölçeği Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2021; 23(2): 298 - 315. 10.17556/erziefd. 646377 |
| IEEE | Kovancı Ö,Korkmaz O,UGUR ERDOGMUS F "Ortaokul Öğrencilerinin Dijital Ortamda Ahlaki Değerlere Dönük Algıları Ölçeği Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması." Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, ss.298 - 315, 2021. 10.17556/erziefd. 646377 |
| ISNAD | Kovancı, Öznur vd. "Ortaokul Öğrencilerinin Dijital Ortamda Ahlaki Değerlere Dönük Algıları Ölçeği Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması". Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 23/2 (2021), 298-315. https://doi.org/10.17556/erziefd. 646377 |
