Yabancılık Unsuru Taşıyan Elektronik
Sözleşmelere Uygulanacak Hukukun
Belirlenmesi

Ulubay, Gülşah

Yabancılık Unsuru Taşıyan Elektronik Sözleşmelere Uygulanacak Hukukun Belirlenmesi

Gülşah ULUBAY (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ali Fuad Başgil Hukuk Fakültesi, Milletlerarası Özel Hukuk Anabilim Dalı, Samsun, Türkiye)

Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi

30 0

Yıl: 2021 Cilt: 9 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 473 - 491 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 20-06-2022

Yabancılık Unsuru Taşıyan Elektronik Sözleşmelere Uygulanacak Hukukun Belirlenmesi

Öz:

Teknolojinin gelişmesiyle birlikte sözleşmelerin elektronik ortamda kurulması giderek yaygınlaşmaktadır. Elektronik sözleşmeler, ülkeler arasındaki sınırları kaldırmakta ve farklı tâbiiyetlerde bulunan kişiler arasında sözleşme kurulmasını kolaylaştırmaktadır. Bu şekilde kurulan elektronik sözleşmeler birden çok ülkeyi ilgilendireceği için bu sözleşmelere hangi ülke hukukunun uygulanacağı sorunu ortaya çıkmaktadır. Çalışmamızın ilk kısmında öncelikle elektronik ticaret kavramı ve türleri incelenecektir. Daha sonra elektronik sözleşme kavramı Türk Borçlar Hukuku açısından ele alınacak ve yabancılık unsuru taşıyan elektronik sözleşmelere uygulanacak hukukun belirlenebilmesi için oldukça önem taşıyan elektronik sözleşmenin hukuki niteliği üzerinde durulacaktır. Çalışmamızın ikinci kısmında ise yabancılık unsuru taşıyan elektronik sözleşmelere uygulanacak hukuk Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’da yer alan kaideler uyarınca belirlenecektir. Yabancılık unsuru taşıyan elektronik sözleşmelere uygulanacak hukuk, sözleşmenin taraflarına göre genel âkit statüsü (MÖHUK m.24) ve tüketici sözleşmeleri statüsüne (MÖHUK m.26) göre değerlendirilecektir.

Anahtar Kelime:

Determination of Law Applicable to Electronic Contracts with a Foreign Element

Öz:

With the development of technology, the establishment of contracts in electronic environment is becoming more and more common. Electronic contracts remove borders between countries and facilitate the establishment of contracts between people of different nationalities. Since electronic contracts established in this way will concern more than one country, the problem of which country’s law will be applied to these contracts arises. In the first part of our study, first of all, the concept and types of electronic commerce will be examined. Then, the concept of electronic contract will be discussed in terms of Turkish Law of Obligations and the legal nature of electronic contracts, which is very important for determining the law to be applied to electronic contracts with foreign elements, will be emphasized. In the second part of our study, the law to be applied to electronic contracts with foreign elements will be determined in accordance with the rules in the Private International and Procedural Law Act (PILA) In our study, the law to be applied to electronic contracts with foreign elements will be evaluated according to the general contract status (PILA Art.24) and consumer contracts status (PILA Art.26) according to the parties of the contract.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

ARSLAN, İlyas, Milletlerarası Özel Hukukta Mutad Mesken Kavramı, İstanbul, 2014.
ARSLAN, Merve, ‘Elektronik Ticaret ve Bu Kapsamda Akdedilen Mesafeli Elektronik Sözleşmelerde Tüketicinin Korunması’ (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara, 2021.
ATAMER, Yeşim, Devletler Özel Hukukunda Tüketicinin Korunması, İHMF, C.55, S.1-2, 1996.
AYBAY, Rona / DARDAĞAN, Esra, Uluslararası Düzeyde Yasaların Çatışması (Kanunlar İhtilafı), İstanbul, 2008.
BALAMAN, Semiha Önder, “Milletlerarası Özel Hukukta Elektronik Sözleşmeler” (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Isparta 2016.
BAYATA CANYAŞ, Aslı, AB ve Türk Hukuku Uyarınca Sözleşmelerden Doğan Borç İlişkilerine Uygulanacak Hukuka İlişkin Genel Kural, Ankara 2012.
BAYRAM, Aziz Erman, “Güncel Gelişmeler Işığında Elektronik Sözleşmelerin Kurulması”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Y.28, S.119, Ankara, Temmuz- Ağustos 2015.
CANPOLAT, Önder, E-Ticaret ve Türkiye’deki Gelişmeler, TC. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Hukuk Müşavirliği, Ankara, 2001.
CONDON, William J. Jr., Electronic Assent to Online Contracts: Do Courts Consistently Enforce Clickwrap Agreements Comments and Notes, Regent University Law Review, S: 2, 2004.
ÇALIŞKAN, Zeynep, 5718 Sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’un 26. Maddesine göre Tüketici Sözleşmelerine Uygulanacak Hukuk”, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, Cilt: 28, S: 1-2, 2008.
ÇAVUŞOĞLU, Sercan, ‘Sınır Ötesi Elektronik Ticarette Açık Artırma Yolu ile Satışlar’ (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 2019.
ÇELİKEL, Aysel / ERDEM, B. Bahadır, Milletlerarası Özel Hukuk, Yenilenmiş 15. Bası, İstanbul, 2017. DEMİRKOL, Berk, Sözleşmeye Uygulanacak Hukuk, 2. Baskı, İstanbul, 2014.
DOĞAN, Vahit, Milletlerarası Özel Hukuk, 6. Baskı, Ankara, 2020.
EREN, Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 25. Bası, Ankara, 2020.
GEZER, Ümit, İnternet’te Akdedilen Sözleşmelerde Tüketicinin Korunması, İstanbul, 2004.
GÜNGÖR, Gülin, “İnternet Yoluyla Girişilen Elektronik Tüketici Akitleri ve Milletlerarası Özel Hukukta Tüketicinin Korunması”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.46, S.1-4, Ankara, 1997.
GÜNGÖR, Gülin, “Tüketicinin Mutad Meskeni Hukuku “Düşünsel Temeller”“, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.57, S.2, Ankara, 2008.
GÜNGÖR, Gülin, “Yeni Düzenleme Çalışmalarında Elektronik Akitlerin Kuruluşu ve Click-Wrap Yazılım Lisansı Sözleşmelerinde Hukuk Seçimi Kaydı”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.51, S.1, Ankara 2002.
GÜNGÖR, Gülin, Türk Milletlerarası Özel Hukuku, Ankara, 2021.
KIRCA, Çiğdem, “İnternette Sözleşme Kurulması”, BATİDER, C.20, S.4, Ankara, 2000.
KOCAYUSUFPAŞAOĞLU, Necip, Borçlar Hukuku, Genel Bölüm, Birinci Cilt, 6. Bası, İstanbul, 2014.
NOMER, Ergin, Devletler Hususi Hukuku, Yenilenmiş 22. Bası, İstanbul, 2017.
OĞUZMAN, M. Kemal / ÖZ, Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Güncellenip, Genişletilmiş 17. Bası, Cilt I, İstanbul, 2019.
OĞUZMAN, M. Kemal / BARLAS, Nami, Medeni Hukuk, 24. Bası, İstanbul, 2018.
ÖZÇELİK, Gülüm Bayraktaroğlu, “Yabancı Unsurlu Tüketici Sözleşmelerinden Doğan Uyuşmazlıklarda Türk Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisinin Tayini”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.63, S.4, Ankara, 2014.
ÖZDEMİR KOCASAKAL Hatice, Sözleşmelere Uygulanacak Hukukun MÖHUK m.24 Çerçevesinde Tespiti ve Üçüncü Devletin Doğrudan Uygulanan Kuralları, MHB, C: 30, S: 1-2, 2010.
ÖZDEMİR KOCASAKAL, Hatice, Elektronik Sözleşmelerden Doğan Uyuşmazlıkların Çözümünde Uygulanacak Hukukun ve Yetkili Mahkemelerin Tespiti, İstanbul, 2003.
ÖZTEKİN GELGEL, Günseli, Türk Devletler Özel Hukukunda Tüketici Akitlerine İlişkin Sorunlar, İstanbul, 2000.
PÜRSELİM, Hatice Selin, Milletlerarası Özel Hukukta Tüketici Sözleşmelerine Uygulanacak Hukuk, Ed. ÖZEL, Sibel / ERKAN Mustafa, Milletlerarası Özel Hukukta Sözleşmesel Meseleler, İstanbul, 2018.
RAILAS, Lauri, The Rise of the Lex Electronica and the International Sale of Goods, Publications of the Faculty of Law University of Helsinki, Helsinki, 2004.ARSLAN, İlyas, Milletlerarası Özel Hukukta Mutad Mesken Kavramı, İstanbul, 2014.
ARSLAN, Merve, ‘Elektronik Ticaret ve Bu Kapsamda Akdedilen Mesafeli Elektronik Sözleşmelerde Tüketicinin Korunması’ (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara, 2021.
ATAMER, Yeşim, Devletler Özel Hukukunda Tüketicinin Korunması, İHMF, C.55, S.1-2, 1996.
AYBAY, Rona / DARDAĞAN, Esra, Uluslararası Düzeyde Yasaların Çatışması (Kanunlar İhtilafı), İstanbul, 2008.
BALAMAN, Semiha Önder, “Milletlerarası Özel Hukukta Elektronik Sözleşmeler” (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Isparta 2016.
BAYATA CANYAŞ, Aslı, AB ve Türk Hukuku Uyarınca Sözleşmelerden Doğan Borç İlişkilerine Uygulanacak Hukuka İlişkin Genel Kural, Ankara 2012. BAYRAM, Aziz Erman, “Güncel Gelişmeler Işığında Elektronik Sözleşmelerin Kurulması”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Y.28, S.119, Ankara, Temmuz- Ağustos 2015.
CANPOLAT, Önder, E-Ticaret ve Türkiye’deki Gelişmeler, TC. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Hukuk Müşavirliği, Ankara, 2001.
CONDON, William J. Jr., Electronic Assent to Online Contracts: Do Courts Consistently Enforce Clickwrap Agreements Comments and Notes, Regent University Law Review, S: 2, 2004.
ÇALIŞKAN, Zeynep, 5718 Sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’un 26. Maddesine göre Tüketici Sözleşmelerine Uygulanacak Hukuk”, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, Cilt: 28, S: 1-2, 2008
ÇAVUŞOĞLU, Sercan, ‘Sınır Ötesi Elektronik Ticarette Açık Artırma Yolu ile Satışlar’ (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 2019.
ÇELİKEL, Aysel / ERDEM, B. Bahadır, Milletlerarası Özel Hukuk, Yenilenmiş 15. Bası, İstanbul, 2017. DEMİRKOL, Berk, Sözleşmeye Uygulanacak Hukuk, 2. Baskı, İstanbul, 2014.
DOĞAN, Vahit, Milletlerarası Özel Hukuk, 6. Baskı, Ankara, 2020.
EREN, Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 25. Bası, Ankara, 2020. GEZER, Ümit, İnternet’te Akdedilen Sözleşmelerde Tüketicinin Korunması, İstanbul, 2004.
GÜNGÖR, Gülin, “İnternet Yoluyla Girişilen Elektronik Tüketici Akitleri ve Milletlerarası Özel Hukukta Tüketicinin Korunması”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.46, S.1-4, Ankara, 1997.
GÜNGÖR, Gülin, “Tüketicinin Mutad Meskeni Hukuku “Düşünsel Temeller”“, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.57, S.2, Ankara, 2008.
GÜNGÖR, Gülin, “Yeni Düzenleme Çalışmalarında Elektronik Akitlerin Kuruluşu ve Click-Wrap Yazılım Lisansı Sözleşmelerinde Hukuk Seçimi Kaydı”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.51, S.1, Ankara 2002.
GÜNGÖR, Gülin, Türk Milletlerarası Özel Hukuku, Ankara, 2021.
KIRCA, Çiğdem, “İnternette Sözleşme Kurulması”, BATİDER, C.20, S.4, Ankara, 2000.
KOCAYUSUFPAŞAOĞLU, Necip, Borçlar Hukuku, Genel Bölüm, Birinci Cilt, 6. Bası, İstanbul, 2014.
NOMER, Ergin, Devletler Hususi Hukuku, Yenilenmiş 22. Bası, İstanbul, 2017.
OĞUZMAN, M. Kemal / ÖZ, Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Güncellenip, Genişletilmiş 17. Bası, Cilt I, İstanbul, 2019.
OĞUZMAN, M. Kemal / BARLAS, Nami, Medeni Hukuk, 24. Bası, İstanbul, 2018.
ÖZÇELİK, Gülüm Bayraktaroğlu, “Yabancı Unsurlu Tüketici Sözleşmelerinden Doğan Uyuşmazlıklarda Türk Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisinin Tayini”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.63, S.4, Ankara, 2014.
ÖZDEMİR KOCASAKAL Hatice, Sözleşmelere Uygulanacak Hukukun MÖHUK m.24 Çerçevesinde Tespiti ve Üçüncü Devletin Doğrudan Kuralları, MHB, C: 30, S: 1-2, 2010.
ÖZDEMİR KOCASAKAL, Hatice, Elektronik Sözleşmelerden Doğan Uyuşmazlıkların Çözümünde Uygulanacak Hukukun ve Yetkili Mahkemelerin Tespiti, İstanbul, 2003.
ÖZTEKİN GELGEL, Günseli, Türk Devletler Özel Hukukunda Tüketici Akitlerine İlişkin Sorunlar, İstanbul, 2000.
PÜRSELİM, Hatice Selin, Milletlerarası Özel Hukukta Tüketici Sözleşmelerine Uygulanacak Hukuk, Ed. ÖZEL, Sibel / ERKAN Mustafa, Milletlerarası Özel Hukukta Sözleşmesel Meseleler, İstanbul, 2018.
RAILAS, Lauri, The Rise of the Lex Electronica and the International Sale of Goods, Publications of the Faculty of Law University of Helsinki, Helsinki, 2004.
SAĞLAM, İpek, Elektronik Sözleşmeler, İstanbul, 2007.
SARIAKÇALI, Turgay, İnternet Üzerinden Akdedilen Sözleşmeler, Güncellenmiş 2. Baskı, Ankara, 2021.
SÖZER, Bülent, Elektronik Sözleşmeler, İstanbul, 2002.
ŞANLI Cemal / ESEN Emre / FİGANMEŞE-ATAMAN İnci, Milletlerarası Özel Hukuk, 8. Bası, İstanbul, 2020.
TANG, Zheng, “Parties’ Choice of Law in E-Consumer Contracts”, Journal of Private Law, C.3, S.1, 2007.
TARMAN, Zeynep Derya, “Milletlerarası Özel Hukukta Tüketicinin Korunması”, Puplic and Private International Law Bulletin, Cilt: 39, S: 1, 2019.
TEKİNALP, Gülören, Milletlerarası Özel Hukuk Bağlama ve Usul Hukuku Kuralları, Güncelleştirilmiş 13. Bası, İstanbul, 2020.
TİRYAKİOĞLU, Bilgin, Taşınır Mallara İlişkin Milletlerarası Unsurlu Satım Akitlerine Uygulanacak Hukuk, Ankara 1996.
TURAN, Gamze, “Elektronik Sözleşmeler ve Elektronik Sözleşmelere Uygulanacak Hukukun Tespiti”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S.77, 2008.
UYANIK, M. Ece, “Bulut Depolama Sözleşmelerine Uygulanacak Hukuk”, Atipik Sözleşmelere Uygulanacak Hukuk, Ed. Sibel Özel / Hatice Selin Pürselim Arning, İstanbul, 2020.
UYUMAZ, Alper, “Elektronik Sözleşmelerin Web Siteleri Aracılığıyla Kurulması ve Bu Sözleşmelerin İfası”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 9, Özel Sayı, 2007.
UZUN KAZMACI, Özge, “İnternet Ortamında Kurulan Mesafeli Sözleşmelerde Tüketicinin Korunması”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Cilt: 22, S: 3, 2016.
VAN DER HOF, Simone, “European Conflict Rules Concerning International Online Consumer Contracts, Information&Communications Technology Law”, C.12, S.2, 2003.

APA	Ulubay G (2021). Yabancılık Unsuru Taşıyan Elektronik Sözleşmelere Uygulanacak Hukukun Belirlenmesi. , 473 - 491.
Chicago	Ulubay Gülşah Yabancılık Unsuru Taşıyan Elektronik Sözleşmelere Uygulanacak Hukukun Belirlenmesi. (2021): 473 - 491.
MLA	Ulubay Gülşah Yabancılık Unsuru Taşıyan Elektronik Sözleşmelere Uygulanacak Hukukun Belirlenmesi. , 2021, ss.473 - 491.
AMA	Ulubay G Yabancılık Unsuru Taşıyan Elektronik Sözleşmelere Uygulanacak Hukukun Belirlenmesi. . 2021; 473 - 491.
Vancouver	Ulubay G Yabancılık Unsuru Taşıyan Elektronik Sözleşmelere Uygulanacak Hukukun Belirlenmesi. . 2021; 473 - 491.
IEEE	Ulubay G "Yabancılık Unsuru Taşıyan Elektronik Sözleşmelere Uygulanacak Hukukun Belirlenmesi." , ss.473 - 491, 2021.
ISNAD	Ulubay, Gülşah. "Yabancılık Unsuru Taşıyan Elektronik Sözleşmelere Uygulanacak Hukukun Belirlenmesi". (2021), 473-491.

APA	Ulubay G (2021). Yabancılık Unsuru Taşıyan Elektronik Sözleşmelere Uygulanacak Hukukun Belirlenmesi. Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 9(2), 473 - 491.
Chicago	Ulubay Gülşah Yabancılık Unsuru Taşıyan Elektronik Sözleşmelere Uygulanacak Hukukun Belirlenmesi. Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 9, no.2 (2021): 473 - 491.
MLA	Ulubay Gülşah Yabancılık Unsuru Taşıyan Elektronik Sözleşmelere Uygulanacak Hukukun Belirlenmesi. Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.9, no.2, 2021, ss.473 - 491.
AMA	Ulubay G Yabancılık Unsuru Taşıyan Elektronik Sözleşmelere Uygulanacak Hukukun Belirlenmesi. Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2021; 9(2): 473 - 491.
Vancouver	Ulubay G Yabancılık Unsuru Taşıyan Elektronik Sözleşmelere Uygulanacak Hukukun Belirlenmesi. Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2021; 9(2): 473 - 491.
IEEE	Ulubay G "Yabancılık Unsuru Taşıyan Elektronik Sözleşmelere Uygulanacak Hukukun Belirlenmesi." Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 9, ss.473 - 491, 2021.
ISNAD	Ulubay, Gülşah. "Yabancılık Unsuru Taşıyan Elektronik Sözleşmelere Uygulanacak Hukukun Belirlenmesi". Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 9/2 (2021), 473-491.