Tip 2 diyabetes mellitus ve metabolik sendromlu hastalarda iyot eksikliği, tiroid volüm artışı ve tiroid nodülü varlığının sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırılması

EVRAN, Mehtap; TETİKER, Tamer; Sert, Murat; ALTUNTAŞ, Seher Çetinkaya; ÖZTÜRK, Özlem GÖRÜROĞLU

doi:10.17826/cumj.1023670

Tip 2 diyabetes mellitus ve metabolik sendromlu hastalarda iyot eksikliği, tiroid volüm artışı ve tiroid nodülü varlığının sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırılması

Seher ÇETİNKAYA ALTUNTAŞ, (Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Bursa Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları, Bursa, Türkiye)

Mehtap EVRAN, (Çukurova Üniversitesi, Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları, Adana, Türkiye)

Özlem GÖRÜROĞLU ÖZTÜRK, (Çukurova Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı, Adana, Türkiye)

Murat SERT, (Çukurova Üniversitesi, Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları, Adana, Türkiye)

Tamer TETİKER (Çukurova Üniversitesi, Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları, Adana, Türkiye)

Cukurova Medical Journal

17 9

Yıl: 2022 Cilt: 47 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 672 - 681 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17826/cumj.1023670 İndeks Tarihi: 29-07-2022

Tip 2 diyabetes mellitus ve metabolik sendromlu hastalarda iyot eksikliği, tiroid volüm artışı ve tiroid nodülü varlığının sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırılması

Öz:

Amaç: Bu çalışmada, Çukurova Bölgesi’nde yaşayan insanlarda iyot tayini, iyotlu tuz kullanım oranını ve bu parametrelerle tiroid volümü ve tiroid nodülü arasında ilişki olup olmadığını, ayrıca Tip 2 Diyabetes Mellitus (T2DM) ve Metabolik Sendrom (MetS) tanılı hastalarda bu parametrelerin nasıl değiştiğini göstermeyi amaçladık. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya 2017-2018 yılları arasında kliniğimizde takipli olan ve yeni tanı konulan, 18-65 yaş aralığında olup T2DM (n=131) ve MetS (n=113) tanısı olan toplam 244 hasta kaydedildi. Seksensekiz birey kontrol grubu olarak çalışmaya dâhil edildi. Kontrol grubu içindeki 54 birey tiroid nodülü, tiroid volüm artışı veya TSH yüksekliği saptananlar sağlıksız kontrol grubu olarak değerlendirildi. Bulgular: Üriner iyot konsantrasyonu (ÜİK) T2DM, MetS, sağlıksız kontrol ve sağlıklı kontrol grubu için sırası ile 11.5 ± 7.9, 9.5 ± 5.5, 10.5±5.2 ve 8.9±4.5 mcg/L saptandı. Çalışmaya alınanlarda % 89.5 (n=289) ciddi iyot eksikliği (IE), %10.2 (n=33) orta derecede IE ve %0.3 (n=1) hafif derecede IE saptandı. Tiroid volümleri T2DM’li hastalarda sağlıksız ve sağlıklı kontrollere göre (sırası ile 19.2 ± 9.4ml vs, 15.2±8.0 ml/8.7±3.1 ml; MetS’lu hastalarda sağlıklı kontrol grubuna göre (sırası ile 18.0 ± 10.3 ml vs8.7±3.1 ml) istatiksel olarak anlamlı yüksekti. Serum TSH düzeyi MetS grubunda, hem T2DM grubuna göre (1.8 ± 1.0 vs 1.5 ± 0.8 mlU/l) hem de sağlıksız kontrol grubuna göre (1.8 ± 1.0 vs1.5±0.7 mlU/l) anlamlı olarak daha yüksekti. Sonuç: Bu sonuçlara göre bölgemiz hâlâ ciddi derecede IE olan bir bölgedir. Çalışmamız sonucuna göre ÜİK tayini organizmanın iyot durumunun belirlemesinde kullanıldığı gibi insülin rezistansı ile ilişkili bir biomarker olarak kullanıp kullanılamayacağı hâlen tartışmalıdır.

Anahtar Kelime: diyabetes mellitus iyot iyotlu tuz metabolik sendrom

Comparison of iodine deficiency, thyroid volume increase, and the presence of thyroid nodules in patients with type 2 diabetes mellitus and metabolic syndrome and healthy controls

Öz:

Purpose: This study aimed to show levels of iodine in people living in the Cukurova region, the rate of use of iodized salt, and whether there was a relationship between these parameters and thyroid volume and thyroid nodules, and how these parameters changed in patients with type 2 diabetes mellitus (T2DM) and metabolic syndrome (MetS). Materials and Methods: A total of 244 patients aged 18-65 years who were newly diagnosed as having T2DM (n = 131) and MetS (n = 113), who were followed up in our clinic between 2017 and 2018, were enrolled in the study. Eighty-eight individuals were included in the study as a control group. Among the control group, 54 individuals with thyroid nodules, increased thyroid volume, or increased thyroid-stimulating hormone (TSH) were considered as unhealthy controls. Results: The urinary iodine concentration was 11.5 ± 7.9, 9.5 ± 5.5, 10.5 ± 5.2, and 8.9 ± 4.5 mcg/L for the T2DM, MetS, unhealthy control, and healthy control groups, respectively, 89.5% (n = 289) had severe iodine deficiency (ID), 10.2% (n = 33) had moderate ID, and 0.3% (n = 1) had mild IE. Thyroid volumes in patients with T2DM compared with unhealthy and healthy controls were 19.2 ± 9.4 mL vs. 15.2 ± 8.0 mL / 8.7 ± 3.1 mL, respectively. Thyroid volumes were statistically significantly higher in patients with MetS compared with the healthy control group (18.0 ± 10.3 mL vs 8.7 ± 3.1 mL, respectively). Serum TSH levels were significantly higher in the MetS group compared with the T2DM group (1.8 ± 1.0 vs 1.5 ± 0.8 mlU/l) and the unhealthy control group (1.8 ± 1.0 vs. 1.5 ± 0.7 mlU/l). Conclusion: According to the results, our region is still a region with severe ID. It remains controversial whether it can be used as a biomarker associated with insulin resistance as it is used to determine the iodine status of the organism.

Anahtar Kelime: iodized salt iodine

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Zimmermann MB, Boelaert K. Iodine deficiency and thyroid disorders. Lancet Diabetes Endocrinol. 2015;3:286-95
2. Zimmermann MB, Jooste PL, Pandav CS. Iodinedeficiency disorders. Lancet. 2008;372:1251-62.
3. Erdogan G, ErdoganMF, Emral R, Baştemir M, Sav H, Haznedaroğlu D et al. Iodine status and goiter prevalence in Turkey before mandatory iodization. J Endocrinol. Invest. 2002;25:224–8.
4. Erdoğan MF, Demir O, Emral R, Kamel AN, Erdoğan G. More than a decade of iodine prophylaxis is needed to eradicate goiter among school age children in a moderately iodine-deficient region. Thyroid. 2009;19:265-8.
5. Erdoğan MF, Ağbaht K, Altunsu T, Ozbaş S, Yücesan F, Tezel B et al. Current iodine status in Turkey. J Endocrinol Invest. 2009;32:617-22.
6. American Diabetes Association. Diagnosis and Classification of Diabetes Mellitus. Diabetes Care. 2008;1:S55–60.
7. Alberti KG, Eckel RH, Grundy SM, Zimmet PZ, Cleeman JI, Donato KA et al. Harmonizing the metabolic syndrome: a joint interim statement of the International Diabetes Federation Task Force on Epidemiology and Prevention; National Heart, Lung, and Blood Institute; American Heart Association; World Heart Federation; International Atherosclerosis Society; and International Association for the Study of Obesity. Circulation. 2009;120:1640- 45.
8. WHO. Assessment of Iodine Deficiency Disorders and Monitoring Their Elimination: A Guide for ProgrammeManagers. Geneva, WHO, 2007.
9. Knudsen N, Laurberg P, Perrild H, Bülow I, Ovesen L, Jørgensen T. Risk factors for goiter and thyroid nodules. Thyroid. 2002;12:879-88.
10. Cavit Ç. Erişkinde iyot eksikliği ve destek tedavisi. Turkiye Klinikleri J Endocrin-Special Topics 2014;7.
11. Ma ZF1, Skeaff SA. Thyroglobulin as a biomarker of iodine deficiency: a review. Thyroid. 2014; 24:1195- 209.
12. Al-Attas OS, Al-Daghri NM, Alkharfy KM, Alokail MS, Al-Johani NJ, Abd-Alrahman SH et al. Urinary iodine is associated with insulin resistance in subjects with diabetes mellitus type 2. Exp Clin Endocrinol Diabetes. 2012;120:618-22.
13. Skrypnyk NV. Correlation between adipocytokines with iodine deficiency criteria in patients with metabolic syndrome and type 2 diabetes mellitus in Carpathians region. Lik Sprava. 2010;(1-2):70-7.
14. Lai Y, Wang J, Jiang F, Wang B, Chen Y, Li M et al. The relationship between serum thyrotropin and components of metabolic syndrome. Endocr J. 2011;58:23-30.
15. Pearce EN. Update in lipid alterations in subclinical hypothyroidism. J Clin Endocrinol Metab. 2012;97:326-33.
16. Anil C, Akkurt A, Ayturk S, Kut A, Gursoy A. Impaired glucose metabolism is a risk factor for increased thyroid volume and nodule prevalence in a mild-to-moderate iodine deficient area. Metabolism. 2013;62:970-5.
17. Rezzonico J, Rezzonico M, Pusiol E, Pitoia F, Niepomniszcze H. Introducing the thyroid gland as another victim of the insulin resistance syndrome. Thyroid. 2008;18:461-64.
18. Junik R, Kozinski M, Debska-Kozinska K. Thyroid ultrasound in diabetic patients without overt thyroid disease. Acta Radiol. 2006;47:687-91.
19. Tode B, SerioM, Rotella CM, GalliG, FranceschelliF, Tanini A et al. Insülin -like growthf actor -1 autocrine secretion by human thyroid follicular cells in primary culture. J ClinEndocrinol Metal. 1989; 69:639-47.
20. Guo W, Tan L, Chen W, Fan L, Chen Y, Du C et al. Relationship between metabolic syndrome and thyroid nodules and thyroid volume in an adult population. Endocrine. 2019;65:357-64.
21. Zhang H, Zhang W, Tu X, Niu Y, Li X, Qin L et al. Elevated serum growth differentiation factor 15 levels are associated with thyroid nodules in type 2 diabetes aged over 60 years. Oncotarget. 2017;20:41379-41386.
22. Zhang HM, Feng QW, Niu YX, Su Q, Wang X. Thyroid nodules in type 2 diabetes mellitus. Curr Med Sci. 2019;39:576-581.
23. Su Y, Zhang YL, Zhao M, Zhang HQ, Zhang X, Guan QB et al. Association between thyroid nodules and volume and metabolic syndrome in an iodineadequate area: A large community-based population study. Metab Syndr Relat Disord. 2019;17:217-222.
24. Mayers RA, Soria Montoya A, Piscoya Rivera A, Silva Caso WG. Association between metabolic syndrome and euthyroid nodular goiter: a case-control study. Colomb Med. 2019;30;50:239-251.

APA	ALTUNTAŞ S, EVRAN M, ÖZTÜRK Ö, Sert M, TETİKER T (2022). Tip 2 diyabetes mellitus ve metabolik sendromlu hastalarda iyot eksikliği, tiroid volüm artışı ve tiroid nodülü varlığının sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırılması. , 672 - 681. 10.17826/cumj.1023670
Chicago	ALTUNTAŞ Seher Çetinkaya,EVRAN Mehtap,ÖZTÜRK Özlem GÖRÜROĞLU,Sert Murat,TETİKER Tamer Tip 2 diyabetes mellitus ve metabolik sendromlu hastalarda iyot eksikliği, tiroid volüm artışı ve tiroid nodülü varlığının sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırılması. (2022): 672 - 681. 10.17826/cumj.1023670
MLA	ALTUNTAŞ Seher Çetinkaya,EVRAN Mehtap,ÖZTÜRK Özlem GÖRÜROĞLU,Sert Murat,TETİKER Tamer Tip 2 diyabetes mellitus ve metabolik sendromlu hastalarda iyot eksikliği, tiroid volüm artışı ve tiroid nodülü varlığının sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırılması. , 2022, ss.672 - 681. 10.17826/cumj.1023670
AMA	ALTUNTAŞ S,EVRAN M,ÖZTÜRK Ö,Sert M,TETİKER T Tip 2 diyabetes mellitus ve metabolik sendromlu hastalarda iyot eksikliği, tiroid volüm artışı ve tiroid nodülü varlığının sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırılması. . 2022; 672 - 681. 10.17826/cumj.1023670
Vancouver	ALTUNTAŞ S,EVRAN M,ÖZTÜRK Ö,Sert M,TETİKER T Tip 2 diyabetes mellitus ve metabolik sendromlu hastalarda iyot eksikliği, tiroid volüm artışı ve tiroid nodülü varlığının sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırılması. . 2022; 672 - 681. 10.17826/cumj.1023670
IEEE	ALTUNTAŞ S,EVRAN M,ÖZTÜRK Ö,Sert M,TETİKER T "Tip 2 diyabetes mellitus ve metabolik sendromlu hastalarda iyot eksikliği, tiroid volüm artışı ve tiroid nodülü varlığının sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırılması." , ss.672 - 681, 2022. 10.17826/cumj.1023670
ISNAD	ALTUNTAŞ, Seher Çetinkaya vd. "Tip 2 diyabetes mellitus ve metabolik sendromlu hastalarda iyot eksikliği, tiroid volüm artışı ve tiroid nodülü varlığının sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırılması". (2022), 672-681. https://doi.org/10.17826/cumj.1023670

APA	ALTUNTAŞ S, EVRAN M, ÖZTÜRK Ö, Sert M, TETİKER T (2022). Tip 2 diyabetes mellitus ve metabolik sendromlu hastalarda iyot eksikliği, tiroid volüm artışı ve tiroid nodülü varlığının sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırılması. Cukurova Medical Journal, 47(2), 672 - 681. 10.17826/cumj.1023670
Chicago	ALTUNTAŞ Seher Çetinkaya,EVRAN Mehtap,ÖZTÜRK Özlem GÖRÜROĞLU,Sert Murat,TETİKER Tamer Tip 2 diyabetes mellitus ve metabolik sendromlu hastalarda iyot eksikliği, tiroid volüm artışı ve tiroid nodülü varlığının sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırılması. Cukurova Medical Journal 47, no.2 (2022): 672 - 681. 10.17826/cumj.1023670
MLA	ALTUNTAŞ Seher Çetinkaya,EVRAN Mehtap,ÖZTÜRK Özlem GÖRÜROĞLU,Sert Murat,TETİKER Tamer Tip 2 diyabetes mellitus ve metabolik sendromlu hastalarda iyot eksikliği, tiroid volüm artışı ve tiroid nodülü varlığının sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırılması. Cukurova Medical Journal, vol.47, no.2, 2022, ss.672 - 681. 10.17826/cumj.1023670
AMA	ALTUNTAŞ S,EVRAN M,ÖZTÜRK Ö,Sert M,TETİKER T Tip 2 diyabetes mellitus ve metabolik sendromlu hastalarda iyot eksikliği, tiroid volüm artışı ve tiroid nodülü varlığının sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırılması. Cukurova Medical Journal. 2022; 47(2): 672 - 681. 10.17826/cumj.1023670
Vancouver	ALTUNTAŞ S,EVRAN M,ÖZTÜRK Ö,Sert M,TETİKER T Tip 2 diyabetes mellitus ve metabolik sendromlu hastalarda iyot eksikliği, tiroid volüm artışı ve tiroid nodülü varlığının sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırılması. Cukurova Medical Journal. 2022; 47(2): 672 - 681. 10.17826/cumj.1023670
IEEE	ALTUNTAŞ S,EVRAN M,ÖZTÜRK Ö,Sert M,TETİKER T "Tip 2 diyabetes mellitus ve metabolik sendromlu hastalarda iyot eksikliği, tiroid volüm artışı ve tiroid nodülü varlığının sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırılması." Cukurova Medical Journal, 47, ss.672 - 681, 2022. 10.17826/cumj.1023670
ISNAD	ALTUNTAŞ, Seher Çetinkaya vd. "Tip 2 diyabetes mellitus ve metabolik sendromlu hastalarda iyot eksikliği, tiroid volüm artışı ve tiroid nodülü varlığının sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırılması". Cukurova Medical Journal 47/2 (2022), 672-681. https://doi.org/10.17826/cumj.1023670