Yıl: 2005 Cilt: 8 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 209 - 214 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İnsanda yaşlılığın evrimi

Öz:
Son yıllarda insanda yaşlılığın ne zaman ortaya çıktığı soruları daha sık gündeme gelmeye başlamıştır. Bu ilginin temelinde, yaşlı nüfusun son dönemlerde artış göstermesinin de kuşkusuz önemli bir payı vardır. Bu çalışmanın amacı, insanda yaşam evrelerinin nasıl değişim geçirdiği, buna bağlı olarak yaşlılığın nasıl ve ne zaman ortaya çıktığı sorusuna eğilen görüş ve çalışmaları literatür verileri ışığında değerlendirmektir. Bazı araştırıcılar insanda ömür uzunluğunun artışını (ve dolayısıyla yaşlılığın ortaya çıkışını) beyin büyümesiyle açıklamaktadırlar. Onlara göre artan beyin hacmi sayesinde insanlar bir yandan besin kaynaklarını çeşitlendirip avlanma stratejilerini geliştirmiş, diğer yandan da çevreden gelen tehlikeleri azaltmada daha başarılı olmuşlardır. Tüm bu gelişmeler insanın daha uzun yaşamasına giden yolu hazırlamıştır. Diğer bir grup araştırıcı ise insanda yaşam süresinin artışını “büyükanne hipotezi” adı verilen görüş çerçevesinde açıklamaya çalışmaktadırlar. Buna göre, kendi üreme dönemi sona ermesine rağmen kızlarına ve torunlarına yardım eden büyükanneler evrimsel açıdan başarı kazanarak daha uzun yaşamaya başlamışlardır. Her iki görüş de ömürdeki uzamanın insanın (Homo genusu) ortaya çıkışıyla meydana geldiğini savunmakla birlikte, elimizdeki fosil kanıtlar, insan ömründeki artışın görece geç bir dönemde (Üst Paleolitiğin başlangıcında, yaklaşık 40 bin yıl önce) ortaya çıktığını göstermektedir.
Anahtar Kelime: Ömür uzunluğu Yaşlı Yaşlı, 80 ve üzeri Büyüme ve gelişme Yaşlanma Beklenen yaşam süresi

Konular: Cerrahi

Evolution of the human senescence

Öz:
There is growing interest in the topic of aging, and accordingly in the search for the evolution of human longevity and the prolongation of post-reproductive lifespan. Without doubt, one of the reasons for this interest is the absolute and relative increase of elderly people in societies. This study reviews and critically evaluates the findings of studies which have focused on the evolution of human life history and senescence. Some authors attribute the increasing human lifespan and the long post-reproductive period to expansion in the cranial capacity. They assume that increased brain size enabled the early hominids to improve their overall quality of diet by hunting and foraging more efficiently; that it decreased ecological mortality rate on the other; and that all these factors produced human longevity. Another group of researchers defend the “grandmother hypothesis,” which claims that older women who had ceased productive activity gained evolutionary advantage through their investment in reproductive-aged daughters and their offspring. According to this hypothesis, aging is a byproduct of grandmothering. Although the supporters of both views believe that the increase in lifespan occurred with the appearance of the genus Homo, the findings from human fossils show that senescence became common relatively late in human evolution, at the beginning of the Upper Paleolithic period.
Anahtar Kelime: Aging Life Expectancy Longevity Aged Aged, 80 and over Growth and Development

Konular: Cerrahi
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. United Nations. Demographic Causes and Economic Consequences of Population Aging: Europe and North America. United Nations, Economic Studies, 1990.
  • 2. Duyar İ, Özener B. Nüfus sayım sonuçlarına göre Türkiye’de yaşlı nüfusun değişimi. 1. Ulusal Yaşlılıkk Kongresi, Bildiriler. Yaşlı Sorunları Araştırma Derneği, Ankara, 2001; pp 365- 374.
  • 3. Ünalan T. Turkey’s population at the beginning of the 21th century. Nüfusbilim Dergisi 1997;19:57-72.
  • 4. Crews DE, Gerber LM. Reconstructing life history of hominids and humans. Coll Antropol 2003;27:7-22.
  • 5. Ice GH. Biological anthropology of aging – past, present and future. Coll Antropol 2003;27:1-6.
  • 6. Trinkaus E, Tompkins RL. The Neandertal life cycle: the possibility, probability, and perceptibility of contrasts with recent humans. In: DeRousseau CJ (ed). Primate Life History and Evolution. Wiley-Liss, New York, USA, 1990; pp 153-179.
  • 7. Bogin B, Smith BH. Evolution of the human life cycle. In: Stinson S, Bogin B, Huss-Ashmore R, O’Rourke D (eds). Human Biology: an Evolutionary and Biocultural Perspective. Wiley Liss, New York, USA, 2000; pp 377-424.
  • 8. Blurton Jones NG, Hawkes K, O’Connel JF. Antiquity of postreproductive life: are there modern impacts on hunter-gatherer postreproductive life spans. Am J Hum Biol 2002;14:184 205.
  • 9. Kirkwood TBL. The origins of human ageing. Phil Trans Roy Soc Lond B 1997;352:1765-1772.
  • 10. Williams GC. Pleiotropy, natural selection, and the evolution of senescence. Evolution 1957;11:398-411.
  • 11. Kaplan HS, Hill K, Lancaster J, Hurtado AM. A theory of human life history evolution: diet, intelligence, and longevity. Evol Anthropol 2000;9:156-185.
  • 12. Bromage TG (1990) Early hominid development and life history. In: DeRousseau CJ (ed). Primate Life History and Evolution. Wiley-Liss, New York, USA, 1990; pp 105-113.
  • 13. Bogin B. Patterns of Human Growth. Cambridge University Press, Cambridge, UK, 1998; p 85.
  • 14. Austad SN. Menopause, an evolutionary perspective. Exp Gerontol 1994;29:255-263.
  • 15. Hawkes K. Grandmothers and the evolution of human longevity. Am J Hum Biol 2003;15:380-400.
  • 16. Hawkes K, O’Connel JF, Blurton Jones NG, Alvarez H, Charnov EL. Grandmothering, menopause, and the evolution of human life histories. Proc Natl Acad Sci USA 1998;95:1336-1339.
  • 17. Kaplan HS, Robson AJ. The emergence of humans: the coevolution of intelligence and longevity with intergenerational transfers. Proc Natl Acad Sci USA 2002;99:10221-10226.
  • 18. Rose MR, Mueller LD. Evolution of human lifespan: past, future, and present. Am J Hum Biol 1998;10:409-420.
  • 19. Caspari R, Lee S-H. Older age becomes common late in human evolution. Proc Natl Acad Sci USA 2004;101:10895 10900.
  • 20. Kennedy GE. Palaeolithic grandmothers? Life history theory and early Homo. J R Anthropol Inst (N.S.) 2003;9:549-572.
  • 21. Peccei JS. A critique of the grandmother hypotheses: old and new. Am J Hum Biol 2001;13:434-452.
  • 22. O’Connel JF, Hawkes K, Blurton Jones NG. Grandmothering and the evolution of Homo erectus. J Hum Evol 1999;36:461-485.
  • 23. Crews DE. Human Senescence: Evolutionary and Biocultural Perspectives. Cambridge University Press, Cambridge, UK, 2003: p 17.
APA duyar i (2005). İnsanda yaşlılığın evrimi. , 209 - 214.
Chicago duyar izzet İnsanda yaşlılığın evrimi. (2005): 209 - 214.
MLA duyar izzet İnsanda yaşlılığın evrimi. , 2005, ss.209 - 214.
AMA duyar i İnsanda yaşlılığın evrimi. . 2005; 209 - 214.
Vancouver duyar i İnsanda yaşlılığın evrimi. . 2005; 209 - 214.
IEEE duyar i "İnsanda yaşlılığın evrimi." , ss.209 - 214, 2005.
ISNAD duyar, izzet. "İnsanda yaşlılığın evrimi". (2005), 209-214.
APA duyar i (2005). İnsanda yaşlılığın evrimi. Türk Geriatri Dergisi, 8(4), 209 - 214.
Chicago duyar izzet İnsanda yaşlılığın evrimi. Türk Geriatri Dergisi 8, no.4 (2005): 209 - 214.
MLA duyar izzet İnsanda yaşlılığın evrimi. Türk Geriatri Dergisi, vol.8, no.4, 2005, ss.209 - 214.
AMA duyar i İnsanda yaşlılığın evrimi. Türk Geriatri Dergisi. 2005; 8(4): 209 - 214.
Vancouver duyar i İnsanda yaşlılığın evrimi. Türk Geriatri Dergisi. 2005; 8(4): 209 - 214.
IEEE duyar i "İnsanda yaşlılığın evrimi." Türk Geriatri Dergisi, 8, ss.209 - 214, 2005.
ISNAD duyar, izzet. "İnsanda yaşlılığın evrimi". Türk Geriatri Dergisi 8/4 (2005), 209-214.