GASTRONOMİ ŞEHRİ GAZİANTEP: YEREL YİYECEK-İÇECEK İŞLETMELERİNİN UNESCO KRİTERLERİ KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ
Yıl: 2022 Cilt: 5 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 269 - 287 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33083/joghat.2022.130 İndeks Tarihi: 29-06-2022
GASTRONOMİ ŞEHRİ GAZİANTEP: YEREL YİYECEK-İÇECEK İŞLETMELERİNİN UNESCO KRİTERLERİ KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ
Öz: Şehirler sahip oldukları tarihi ve kültürel mirasları ile belirli alanlarda ön plana çıkabilmektedir. Bu alanlara dikkat çeken UNESCO,
2004 yılında Yaratıcı Şehirler Ağı programını hayata geçirmiş ve şehirlerin karakteristik özelliklerinden yola çıkılarak program
dahilinde temalar belirlenmiştir. Bu çalışma kapsamında ele alınan Gaziantep, UNESCO’nun gastronomi şehri olmak için
belirlediği kriterleri sağlayarak Gastronomi şehri temasından bu ağa dahil olmuştur. Bir şehrin mutfak kültürünü yansıtmada önemli
bir paydaş olan yerel yiyecek-içecek işletmeleri ise bu kriterlerin sağlanmasında ve sürdürülmesinde rol oynamaktadır. Çalışma
kapsamında UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı’na gastronomi temasından giren Gaziantep şehrindeki yerel restoranların, UNESCO
kriterlerine bakış açılarını değerlendirmek amaçlanmıştır. Bu amaçla Gaziantep şehir merkezinde hizmet vermekte olan 12 işletme
yöneticisi ile görüşülmüştür. Görüşmelerde UNESCO kriterleri baz alınarak araştırmacılar tarafından hazırlanan yarı
yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Yapılan deşifreler sonucunda 7 adet tema belirlenmiş ve bulgular bu temalar aracılığı
ile yorumlanmıştır. Görüşme yapılan işletmelerin en az 2 aydır; en fazla 132 yıldır hizmet verdikleri, en düşük 40; en yüksek 800
kişi kapasiteli oldukları belirlenmiştir. İşletmelerin hemen hepsinin Alakart servis şekli ile üç öğün hizmet verdikleri tespit
edilmiştir. Her işletmenin turizm işletme belgesinin ve logosunun bulunduğu görülmüştür. İşletmelerin temalar kapsamındaki
sorulara verdikleri yanıtlar neticesinde UNESCO’nun belirlediği kriterlere yaklaşımlarının olumlu olduğu ancak geliştirilmesi
gereken yönlerinin bulunduğu tepsit edilmiştir. Geliştirilmesi gereken noktalar, bulgular ve tartışma bölümünde detaylı olarak
incelenmiştir. Bu bağlamda geliştirilen önerilere ise sonuç ve öneriler kısmında verilmiştir. Çalışmanın bu doğrultuda gastronomi
şehri olma potansiyeline sahip şehirlerin yiyecek-içecek işletmelerine farklı bakış açıları kazandıracağı ve halihazırda gastronomi
şehri olan ve gastronomiyi turistik bir çekicilik olarak gören diğer şehirler açısından da önem arz edeceği düşünülmektedir.
Anahtar Kelime: THE CITY OF GASTRONOMY GAZİANTEP: EVALUATION OF LOCAL RESTAURANTS WITHIN THE SCOPE OF UNESCO CRITERIA
Öz: Cities stand out in certain areas with their historical and cultural heritage. UNESCO, which is drawing attention to these areas,
launched the Creative Cities Network program in 2004 and themes were determined within the program based on the characteristics
of the cities. Gaziantep, which is considered within the scope of this study, has been included in this network from the theme of the
city of gastronomy by providing the criteria determined by UNESCO to be a gastronomy city. Local restaurants, which are an
important stakeholder in reflecting the culinary culture of a city, play a role in providing and maintaining these criteria. With the
aim of the study, it was aimed to evaluate the perspectives of the local restaurants in Gaziantep, which entered the UNESCO Creative
Cities Network with the theme of gastronomy, to the UNESCO criteria. To that end, interviewed with 12 restaurant managers
serving in Gaziantep city center. In the study, a semi-structured survey instrument which is based on the UNESCO criteria was used
were developed by the researchers. As a result of analysis, 7 themes were determined and the findings were interpreted through
these themes. Local restaurants have served for at least 2 month, a maximum of 132 years. They have a minimum capacity of 40
and maximum capacity of 800 people. It has been determined that almost all of the restaurants serve three meals a day with A la
carte service. It has been observed that each restaurants has a tourism business certificate and logo. As a result of the answers given
by the participants to the questions within the scope of the themes, it has been revealed that their approach to the criteria determined
by UNESCO is positive, but they need improvement. The cases that need improvement are examined in detail in the findings and
discussion. Suggestions developed in this context are given in the conclusion and recommendations. It is thought that the study will
contribute different perspectives to the local restaurants of the cities that have the potential to be a gastronomy city and will be
significant for other cities that are already gastronomy cities and regard gastronomy as a touristic attraction.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akdu, U. ve Akdu, S. (2018). Turizm Tanıtımında Gastronomik Değer Vurgusu: Unesco Gastronomi Şehirleri Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(4), 933-952.
- Akın, N. ve Bostancı, B. (2017). UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı kapsamında Gaziantep: Mevcut raporlar bağlamında bir değrelendirme. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 8(19), 110-124.
- Aslan, Z., Güneren, E., ve Çoban, G. (2014). Destinasyon markalaşma sürecinde yöresel mutfağın rolü: Nevşehir örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 2(4), 3-13.
- Braun, V. ve Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative research in psychology, 3(2), 77-101.
- Bütün, S. ve Önçel, S. (2019). Comparative content analysis of the websites of gastronomy cities rewarded by UNESCO creative cities network. Geo Journal of Tourism and Geosites, 26(3), 831-848.
- Creswell, J. ve Creswell, J. D. (2021). Araştırma Tasarımı. Nobel Yayıncılık
- Creswell, J. W. (2013). Nitel araştirma yöntemleri. M. Bütün and SB Demir, Çev.(Eds.). İstanbul: Siyasal Kitapevi.
- Erdoğan, D. ve Özkanlı, O. (2021). Yöresel Yiyecek ve İçeceklerin Çevrimiçi Medya Kanallarındaki Yansımaları ile Oluşan İmaj Üzerine Bir Araştırma: Gaziantep Restoranları Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 9(2), 1165-1186.
- Gathen, C. (2016). Benefits of Networks within Cultural and Creative Industries The Case of the UNESCO Creative Cities Network with a Particular Focus on Gastronomy. Published Master Thesis,Mid Sweden University, Department of Business, Economics and Law.
- Gaziantep İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. (2021). 02.12.2021 tarihinde http://www.gaziantepturizm.gov.tr adresinden alındı
- Gaziantep İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. (2021). Gastronomi. 03.17.2021 tarihinde https://gaziantep.ktb.gov.tr/TR-149194/gastronomi.html adresinden alındı
- Giritlioğlu, İ., İpar, M. ve Karakan, H. (2016). Gastronomi alanında UNESCO yaratıcı şehirler ağı üyeliğinin Gaziantep şehrine olası avantajları üzerine bir araştırma. 3rd International Congress on Social Sciences, China to Adriatic, Antalya., 69-80.
- Giritlioğlu, İ., Karakan, H., Ayverdi, B. ve Toprak, E. (2016). Gastronomi alaninda UNESCO şehirler ağinda olan marka şehir Gaziantep’in yiyecek içecek işletmelerindeki menülerindeki yöresel yemek oranının tespit edilmesine yönelik bir çalişma. 3rd International Congress on Social Sciences, China to Adriatic, (s. 134-142). Antalya.
- Gordin, V., Trabskaya, J. ve Zelenskaya, E. (2016). The role of hotel restaurants in gastronomic place branding. International Journal of Culture, Tourism and Hospitality Research, 10(1), 81-90.
- Gök, A. (2019). Kent Markalaşmasına Gastronominin Etkisi: Malatya Üzerine Bir Değerlendirme. 1. Uluslararası İletişim ve Yönetim Bilimleri Kongresi içinde (1187-1203 ss.). Malatya: Türkiye.
- Hernández-Rojas, R. D. ve Huete Alcocer, N. (2021). The role of traditional restaurants in tourist destination loyalty. Plos one, 16(6), 1-19.
- Karsavuran, Z. ve Dirlik, O. (2019). Gastronomy as a Tourism Resource: The Case of Gaziantep. 4th International Tourism Congress, Eskişehir, 86-93.
- Kaya, Ş. ve Sormaz, Ü. (2019). Yiyecek içecek işletmelerinde yöresel mutfak uygulamalari: Gaziantep örneği. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 3(2), 304-323.
- Neuman, W. L. (2009). Toplumsal araştırma yöntemleri: nitel ve nicel yaklaşımlar: 2. cilt. Yayınodası. destinations: The cases of Hong Kong and Turkey. Tourism management, 28(1), 253-261.
- Okumus, B., Okumus, F. ve McKercher, B. (2007). Incorporating local and international cuisines in the marketing of tourism destinations: The cases of Hong Kong and Turkey. Tourism management, 28(1), 253-261.
- Pearson, D. ve Pearson, T. (2017). Branding Food Culture: UNESCO Creative Cities of Gastronomy. Journal of Food Products Marketing, 23(3), 342-355.
- Rosi, M. (2014). Branding or sharing? The dialectics of labeling and cooperation in the UNESCO Creative Cities Network. City, Culture and Society(5), 107–110.
- Sabbağ, Ç. (2015). Gaziantep Yeme İçme Kültürü. R. Yarullina Yıldırım (Ed.), Fırat’tan Volga’ya Medeniyetler Köprüsü içinde (199-217 ss.). Adıyaman: Türkiye: Mavi Ofset.
- Sert, A. N. (2019). The effect of local food on tourism: Gaziantep case. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 18(4), 1611-1625.
- Sormaz, Ü. ve Kaya, Ş. (2019). Yiyecek içecek işletmelerinde yöresel mutfak uygulamaları: Gaziantep örneği. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 3(2), 304-323.
- Sparks, B., Bowen, J. ve Klag, S. (2003). Restaurants and the tourist market. International Journal of Contemporary Hospitality Management.15(1), 6-13.
- Suna, B. ve Giritlioğlu, İ. (2017). Gastronomi alaninda UNESCO yaratici şehirler ağina girmiş kentlerin restoran web sayfalarina yönelik bir inceleme. Çukurova Araştırmaları Dergisi, 3(2), 172-180.
- Suna, B. ve Uçuk, C. (2018). Coğrafi İşaret ile Tescil Edilmiş Ürüne Sahip Olmanın Destinasyon Pazarlamasına Etkisi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies , 6(3), 100-118.
- Tayfun, A., Olcay, A., Çeti, B. ve Yazgan Pektaş, Ş. (2019). Destinasyon Yiyecek İmajının Tutum ve Tekrar Satın Alma Niyeti Üzerindeki Etkisi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(3), 1983-1999.
- Tuç, Z. ve Özkanlı, O. (2017). Resource About Reshaping Of Food And Beverage Culture By Social Media: Sample Gaziantep City. Rewieved Journal of Urban Culture and Management, 10(2), 216-239.
- Türk Patent ve Marka Kurumu. (2022). Coğrafi İşaret Portalı. 05 10, 2021 tarihinde https://ci.turkpatent.gov.tr/cografi-isaretler/liste?il=27&tur=&urunGrubu=&adi= adresinden alındı
- UNESCO Türkiye Milli Komisyonu. (2022). UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı. 06 21, 2020 tarihinde https://www.unesco.org.tr/Pages/519/129/ adresinden alındı
- UNESCO. (2017). Mission statement. 03 05, 2021 tarihinde https://en.unesco.org/creativecities/sites/default/files/uccn_mission_statement_en.pdf adresinden alındı
- UNESCO. (2022). Creative Cities Network. 04 27, 2021 tarihinde https://en.unesco.org/creativecities/creative-cities-map adresinden alındı
- Uyanık, B. (2019). Kişisel Fotoğraf Arşivi.
APA | KAYA Ü, UYANIK B (2022). GASTRONOMİ ŞEHRİ GAZİANTEP: YEREL YİYECEK-İÇECEK İŞLETMELERİNİN UNESCO KRİTERLERİ KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. , 269 - 287. 10.33083/joghat.2022.130 |
Chicago | KAYA ÜMIT CAN,UYANIK BEYZA GASTRONOMİ ŞEHRİ GAZİANTEP: YEREL YİYECEK-İÇECEK İŞLETMELERİNİN UNESCO KRİTERLERİ KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. (2022): 269 - 287. 10.33083/joghat.2022.130 |
MLA | KAYA ÜMIT CAN,UYANIK BEYZA GASTRONOMİ ŞEHRİ GAZİANTEP: YEREL YİYECEK-İÇECEK İŞLETMELERİNİN UNESCO KRİTERLERİ KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. , 2022, ss.269 - 287. 10.33083/joghat.2022.130 |
AMA | KAYA Ü,UYANIK B GASTRONOMİ ŞEHRİ GAZİANTEP: YEREL YİYECEK-İÇECEK İŞLETMELERİNİN UNESCO KRİTERLERİ KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2022; 269 - 287. 10.33083/joghat.2022.130 |
Vancouver | KAYA Ü,UYANIK B GASTRONOMİ ŞEHRİ GAZİANTEP: YEREL YİYECEK-İÇECEK İŞLETMELERİNİN UNESCO KRİTERLERİ KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2022; 269 - 287. 10.33083/joghat.2022.130 |
IEEE | KAYA Ü,UYANIK B "GASTRONOMİ ŞEHRİ GAZİANTEP: YEREL YİYECEK-İÇECEK İŞLETMELERİNİN UNESCO KRİTERLERİ KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ." , ss.269 - 287, 2022. 10.33083/joghat.2022.130 |
ISNAD | KAYA, ÜMIT CAN - UYANIK, BEYZA. "GASTRONOMİ ŞEHRİ GAZİANTEP: YEREL YİYECEK-İÇECEK İŞLETMELERİNİN UNESCO KRİTERLERİ KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ". (2022), 269-287. https://doi.org/10.33083/joghat.2022.130 |
APA | KAYA Ü, UYANIK B (2022). GASTRONOMİ ŞEHRİ GAZİANTEP: YEREL YİYECEK-İÇECEK İŞLETMELERİNİN UNESCO KRİTERLERİ KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. Journal of gastronomy, hospitality and travel (Online), 5(1), 269 - 287. 10.33083/joghat.2022.130 |
Chicago | KAYA ÜMIT CAN,UYANIK BEYZA GASTRONOMİ ŞEHRİ GAZİANTEP: YEREL YİYECEK-İÇECEK İŞLETMELERİNİN UNESCO KRİTERLERİ KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. Journal of gastronomy, hospitality and travel (Online) 5, no.1 (2022): 269 - 287. 10.33083/joghat.2022.130 |
MLA | KAYA ÜMIT CAN,UYANIK BEYZA GASTRONOMİ ŞEHRİ GAZİANTEP: YEREL YİYECEK-İÇECEK İŞLETMELERİNİN UNESCO KRİTERLERİ KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. Journal of gastronomy, hospitality and travel (Online), vol.5, no.1, 2022, ss.269 - 287. 10.33083/joghat.2022.130 |
AMA | KAYA Ü,UYANIK B GASTRONOMİ ŞEHRİ GAZİANTEP: YEREL YİYECEK-İÇECEK İŞLETMELERİNİN UNESCO KRİTERLERİ KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. Journal of gastronomy, hospitality and travel (Online). 2022; 5(1): 269 - 287. 10.33083/joghat.2022.130 |
Vancouver | KAYA Ü,UYANIK B GASTRONOMİ ŞEHRİ GAZİANTEP: YEREL YİYECEK-İÇECEK İŞLETMELERİNİN UNESCO KRİTERLERİ KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. Journal of gastronomy, hospitality and travel (Online). 2022; 5(1): 269 - 287. 10.33083/joghat.2022.130 |
IEEE | KAYA Ü,UYANIK B "GASTRONOMİ ŞEHRİ GAZİANTEP: YEREL YİYECEK-İÇECEK İŞLETMELERİNİN UNESCO KRİTERLERİ KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ." Journal of gastronomy, hospitality and travel (Online), 5, ss.269 - 287, 2022. 10.33083/joghat.2022.130 |
ISNAD | KAYA, ÜMIT CAN - UYANIK, BEYZA. "GASTRONOMİ ŞEHRİ GAZİANTEP: YEREL YİYECEK-İÇECEK İŞLETMELERİNİN UNESCO KRİTERLERİ KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ". Journal of gastronomy, hospitality and travel (Online) 5/1 (2022), 269-287. https://doi.org/10.33083/joghat.2022.130 |