Yıl: 2021 Cilt: 19 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 105 - 110 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.4274/tybd.galenos.2020.36844 İndeks Tarihi: 30-06-2022

Septik Hastaların Tedavisinde Polifarmasinin ve İlaç Etkileşimlerinin Değerlendirilmesi

Öz:
Amaç: Sepsis ve septik şokun (SSS) kapsamlı etkene yönelik ve destek tedavileri polifarmasiye yol açtığından ilaç etkileşim riski artmaktadır. Bu çalışmada, SSS tanısı almış hastaların tedavilerinde polifarmasinin, potansiyel ilaç etkileşimlerinin ve ilaç etkileşimlerine yönelik yapılan öneriler doğrultusunda hekimlerin müdahalelerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Prospektif ve kesitsel olarak bir üniversite hastanesinin yoğun bakım ünitelerinde yürütülen bu çalışmada, SSS tanısı almış hastaların tedavilerinde, klinik eczacı tarafından tespit edilen ilaç etkileşimleri ve bu etkileşimlere yönelik yapılan öneriler değerlendirilmiştir. Bulgular: Dahil edilen 65 hastanın (%67,7 erkek) SSS tanısı aldıklarında reçete edilen ortalama ilaç sayısının 8,69±2,12 olduğu ve 161 ilaç-ilaç etkileşimi saptanmıştır. Bunlardan klinik eczacının değerlendirmesi sonucu %78,9’u antimikrobiyallerden (özellikle klaritromisin, %31,6) kaynaklanan klinik açıdan anlamlı olan 19’una (%11,8) yönelik öneride bulunulmuştur. İlaç etkileşimlerine yönelik tüm öneriler hekimler tarafından kabul edilip uygulanmıştır. İlaç sayısı artıkça etkileşim sayısının anlamlı şekilde arttığı (r=0,475; p<0,05) ve tedavide ≥7 ilaç varlığında, klinik açıdan anlamlı ve müdahale gerektiren 1 etkileşimin ortaya çıktığı saptanmıştır. Sonuç: Tedavide yer alan ilaç sayısı ile potansiyel ilaç etkileşim riski arasında pozitif yönde bir ilişki olduğu gözlenmiştir. Septik hastalarda sık rastlanan polifarmasi ve ilaç etkileşimlerinin klinisyenler tarafından dikkate alınması ve ilaç etkileşimlerinin yönetiminde klinik eczacıların katkısı önem taşımaktadır.
Anahtar Kelime:

Evaluation of Polypharmacy and Drug Interactions in the Treatment of Patients with Sepsis

Öz:
-
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. Mortazavi SS, Shati M, Keshtkar A, Malakouti SK, Bazargan M, Assari S. Defining polypharmacy in the elderly: a systematic review protocol. BMJ Open 2016;6:e010989.
  • 2. Linjakumpu T, Hartikainen S, Klaukka T, Veijola J, Kivelä SL, Isoaho R. Use of medications and polypharmacy are increasing among the elderly. J Clin Epidemiol 2002;55:809-17.
  • 3. Çağatay A, Başaran S, Saribuğa A. Sepsis: genel kavramlar ve epidemiyoloji. Turkiye Klinikleri J Emerg Med-Special Topics 2015;1:1-10.
  • 4. Ayhancı T, Altındiş M. Antimikrobiyal peptidlerin sepsis tanısındaki rolü. Journal of BSHR 2019;3:1-7.
  • 5. Cavanaugh JB Jr, Sullivan JB, East N, Nodzon JN. Importance of Pharmacy Involvement in the Treatment of Sepsis. Hosp Pharm 2017;52:191-7.
  • 6. Rhodes A, Evans LE, Alhazzani W, Levy MM, Antonelli M, Ferrer R, et al. Surviving Sepsis Campaign: International Guidelines for Management of Sepsis and Septic Shock: 2016. Intensive Care Med 2017;43:304-77.
  • 7. De Paepe P, Belpaire FM, Buylaert WA. Pharmacokinetic and pharmacodynamic considerations when treating patients with sepsis and septic shock. Clin Pharmacokinet 2002;41:1135-51.
  • 8. UpToDate® [Internet].(Wolters Kluwer Health, Massachusetts, ABD), Erişim tarihi: 5 Mart 2018, Erişim adresi: https:// www.uptodate.com/contents/search
  • 9. Sehgal V, Bajwa SJ, Consalvo JA, Bajaj A. Clinical conundrums in management of sepsis in the elderly. J Transl Int Med 2015;3:106-12.
  • 10. Garpestad E, Devlin JW. Polypharmacy and Delirium in Critically Ill Older Adults: Recognition and Prevention. Clin Geriatr Med 2017;33:189-203.
  • 11. Reis AM, Cassiani SH. Prevalence of potential drug interactions in patients in an intensive care unit of a university hospital in Brazil. Clinics (Sao Paulo) 2011;66:9-15.
  • 12. Cruciol-Souza JM, Thomson JC. Prevalence of potential drug-drug interactions and its associated factors in a Brazilian teaching hospital. J Pharm Pharm Sci 2006;9:427-33.
  • 13. Zhou SF, Xue CC, Yu XQ, Li C, Wang G. Clinically important drug interactions potentially involving mechanism-based inhibition of cytochrome P450 3A4 and the role of therapeutic drug monitoring. Ther Drug Monit 2007;29:687-710.
  • 14. Mann HJ. Drug-associated disease: cytochrome P450 interactions. Crit Care Clin 2006;22:329-45.
  • 15. Mouly S, Meune C, Bergmann JF. Miniseries: I. Basic science. Uncertainty and inaccuracy of predicting CYP-mediated in vivo drug interactions in the ICU from in vitro models: focus on CYP3A4. Intensive Care Med 2009;35:417-29.
  • 16. Kopp BJ, Erstad BL, Allen ME, Theodorou AA, Priestley G. Medication errors and adverse drug events in an intensive care unit: direct observation approach for detection. Crit Care Med 2006;34:415- 25.
  • 17. Stewart RB, Cooper JW. Polypharmacy in the aged. Practical solutions. Drugs Aging 1994;4:449-61.
  • 18. Kara E, Tecen-Yücel K, Özdemir N, İnkaya AÇ, Bayraktar-Ekincioğlu A, Demirkan K, et al. Yoğun bakım hastalarında antibiyotiklerin diğer ilaçlarla etkileşimlerinin değerlendirilmesi. STED/ Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2019;28:404-9.
  • 19. Uijtendaal EV, van Harssel LL, Hugenholtz GW, Kuck EM, Zwart-van Rijkom JE, Cremer OL, et al. Analysis of potential drug-drug interactions in medical intensive care unit patients. Pharmacotherapy 2014;34:213-9.
  • 20. Vieweg WV, Hancox JC, Hasnain M, Koneru JN, Gysel M, Baranchuk A. Clarithromycin, QTc interval prolongation and torsades de pointes: the need to study case reports. Ther Adv Infect Dis 2013;1:121-38.
  • 21. van Haarst AD, van ‘t Klooster GA, van Gerven JM, Schoemaker RC, van Oene JC, Burggraaf J, et al. The influence of cisapride and clarithromycin on QT intervals in healthy volunteers. Clin Pharmacol Ther 1998;64:542-6.
  • 22. Sekkarie MA. Torsades de pointes in two chronic renal failure patients treated with cisapride and clarithromycin. Am J Kidney Dis 1997;30:437-9.
  • 23. Choudhury L, Grais IM, Passman RS. Torsades de pointes due to drug interaction between disopyramide and clarithromycin. Heart Dis 1999;1:206-7.
  • 24. Hayashi Y, Ikeda U, Hashimoto T, Watanabe T, Mitsuhashi T, Shimada K. Torsades de pointes ventricular tachycardia induced by clarithromycin and disopyramide in the presence of hypokalemia. Pacing Clin Electrophysiol 1999;22:672-4.
  • 25. Paar D, Terjung B, Sauerbruch T. Lifethreatening interaction between clarithromycin and disopyramide. Lancet 1997;349:326-7.
  • 26. Wang J, Chen Y, Lei W, Chen C, Zhu Y, Su N, et al. Sudden Cardiac Arrest Triggered by Coadministration of Fluconazole and Amiodarone. Cardiology 2017;137:92-5.
  • 27. Gyawali B, Ramakrishna K, Dhamoon AS. Sepsis: The evolution in definition, pathophysiology, and management. SAGE Open Med 2019;7:2050312119835043.
  • 28. Sharma S, Kumar A. Antimicrobial management of sepsis and septic shock. Clin Chest Med 2008;29:677-87.
APA Sürmelioğlu N, Demirkan K (2021). Septik Hastaların Tedavisinde Polifarmasinin ve İlaç Etkileşimlerinin Değerlendirilmesi. , 105 - 110. 10.4274/tybd.galenos.2020.36844
Chicago Sürmelioğlu Nursel,Demirkan Kutay Septik Hastaların Tedavisinde Polifarmasinin ve İlaç Etkileşimlerinin Değerlendirilmesi. (2021): 105 - 110. 10.4274/tybd.galenos.2020.36844
MLA Sürmelioğlu Nursel,Demirkan Kutay Septik Hastaların Tedavisinde Polifarmasinin ve İlaç Etkileşimlerinin Değerlendirilmesi. , 2021, ss.105 - 110. 10.4274/tybd.galenos.2020.36844
AMA Sürmelioğlu N,Demirkan K Septik Hastaların Tedavisinde Polifarmasinin ve İlaç Etkileşimlerinin Değerlendirilmesi. . 2021; 105 - 110. 10.4274/tybd.galenos.2020.36844
Vancouver Sürmelioğlu N,Demirkan K Septik Hastaların Tedavisinde Polifarmasinin ve İlaç Etkileşimlerinin Değerlendirilmesi. . 2021; 105 - 110. 10.4274/tybd.galenos.2020.36844
IEEE Sürmelioğlu N,Demirkan K "Septik Hastaların Tedavisinde Polifarmasinin ve İlaç Etkileşimlerinin Değerlendirilmesi." , ss.105 - 110, 2021. 10.4274/tybd.galenos.2020.36844
ISNAD Sürmelioğlu, Nursel - Demirkan, Kutay. "Septik Hastaların Tedavisinde Polifarmasinin ve İlaç Etkileşimlerinin Değerlendirilmesi". (2021), 105-110. https://doi.org/10.4274/tybd.galenos.2020.36844
APA Sürmelioğlu N, Demirkan K (2021). Septik Hastaların Tedavisinde Polifarmasinin ve İlaç Etkileşimlerinin Değerlendirilmesi. Türk Yoğun Bakım Dergisi, 19(3), 105 - 110. 10.4274/tybd.galenos.2020.36844
Chicago Sürmelioğlu Nursel,Demirkan Kutay Septik Hastaların Tedavisinde Polifarmasinin ve İlaç Etkileşimlerinin Değerlendirilmesi. Türk Yoğun Bakım Dergisi 19, no.3 (2021): 105 - 110. 10.4274/tybd.galenos.2020.36844
MLA Sürmelioğlu Nursel,Demirkan Kutay Septik Hastaların Tedavisinde Polifarmasinin ve İlaç Etkileşimlerinin Değerlendirilmesi. Türk Yoğun Bakım Dergisi, vol.19, no.3, 2021, ss.105 - 110. 10.4274/tybd.galenos.2020.36844
AMA Sürmelioğlu N,Demirkan K Septik Hastaların Tedavisinde Polifarmasinin ve İlaç Etkileşimlerinin Değerlendirilmesi. Türk Yoğun Bakım Dergisi. 2021; 19(3): 105 - 110. 10.4274/tybd.galenos.2020.36844
Vancouver Sürmelioğlu N,Demirkan K Septik Hastaların Tedavisinde Polifarmasinin ve İlaç Etkileşimlerinin Değerlendirilmesi. Türk Yoğun Bakım Dergisi. 2021; 19(3): 105 - 110. 10.4274/tybd.galenos.2020.36844
IEEE Sürmelioğlu N,Demirkan K "Septik Hastaların Tedavisinde Polifarmasinin ve İlaç Etkileşimlerinin Değerlendirilmesi." Türk Yoğun Bakım Dergisi, 19, ss.105 - 110, 2021. 10.4274/tybd.galenos.2020.36844
ISNAD Sürmelioğlu, Nursel - Demirkan, Kutay. "Septik Hastaların Tedavisinde Polifarmasinin ve İlaç Etkileşimlerinin Değerlendirilmesi". Türk Yoğun Bakım Dergisi 19/3 (2021), 105-110. https://doi.org/10.4274/tybd.galenos.2020.36844