Muş/Varto Tepeköy Höyüğü Tunç Çağları

Sabahattin ERDOĞAN, (Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü, Van, Türkiye)
Mikail ERÇEK, (Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü, Van, Türkiye)
Hanifi BİBER, (Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü, Van, Türkiye)
Yunus ÇİFTÇİ, (Bağımsız Araştırmacı, Mardin, Türkiye)
Hakan YILMAZ, (Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü, Van, Türkiye)
Gulan AYAZ (Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü, Van, Türkiye)
Anadolu Araştırmaları
0 0
Yıl: 2021 Cilt: 0 Sayı: 25 Sayfa Aralığı: 61 - 86 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.26650/anar.2021.1028162 İndeks Tarihi: 01-07-2022

Muş/Varto Tepeköy Höyüğü Tunç Çağları

Öz:
Doğu Anadolu Bölgesi, dağlık bir bölge oluşu ya da iklimsel elverişsizliğine rağmen önemli bir güzergâh veya önemli bir mesken konumunda olmuştur. Tarih öncesi çağlardan beri sürekli yerleşim görmüş, çoğu büyük kültürün, krallığın ve devletin odak noktası olmayı başarmıştır. Özellikle Kalkolitik Çağ sonlarında başladığı düşünülen büyük göçler ve bunun devamında gelen kültürler bölgeyi anayurtları gibi kullanmaya devam etmiştir. Aynı şekilde Muş Bölgesi içinde geçerli olan bu göç dalgaları sadece yüzey araştırmaları ile belirlenirken, Tepeköy Höyük kazıları ile bu veriler belgelenmiştir. Tepeköy, Muş Bölgesinde yapılan tabakalı ilk höyük kazısı olması açısından önemlidir. Höyükte yapılan kazılar sonucu; Orta Çağ, Demir Çağ ve Tunç Çağı tabakalarına ulaşılmıştır. Özellikle Erken Tunç Çağı (ETÇ) ve Orta Tunç Çağı (OTÇ) kültürlerinin çok iyi izlenebildiği yerleşimde hem mimari hem de buluntular açısından zengin özellikler görülebilmektedir. Demir Çağlarının Erken ve Orta Demir (Urartu) Dönemleri’ne ait veriler sunması açısından da oldukça önemli bir höyüktür. Erken Transkafkasya Kültürü ile başlayan ve günümüze kadar sürekli kullanılan höyük hem Muş Bölgesi hem de Doğu Anadolu Bölgesi tarihi için çok önemli veriler sağlamaktadır. Tabakalanması, mimari öğeleri ve diğer buluntu grupları ile birlikte birçok soruya cevap vermektedir.
Anahtar Kelime:

Bronze Ages of the Muş/Varto Tepeköy Mound

Öz:
The Eastern Anatolia Region has been an important route or an important residence despite being a mountainous region and with its climatic challenges. It has been inhabited continuously since prehistoric times and managed to become the focal point of many great cultures, kingdoms, and states. Specifically, the great migrations thought to have started at the end of the Chalcolithic Age and the subsequent cultures continued to use the region as their homeland. These migration waves, in the Muş Region, have previously been documented by only limited research. Now, more data have been collected with the Tepeköy Mound excavations. Tepeköy is an important mound as it is the first layered mound excavation in the Muş Region. The excavations Medieval, Iron Age and Bronze Age layers where some rich features of the architecture and objects could be seen. It provides data on the Early and Middle Iron (Urartian) periods of the Iron Ages. Mound, which started with the Early Transcaucasian Culture and used continuously until today, provides crucial data for the history of both the Muş Region and the Eastern Anatolia Region. Being a unique center with its stratification, architectural elements and other finds, the mound may answer many questions on the history of the region and transcaucasian migrations.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Amiran, R. (1952). “Connections Between Anatolia and Palestine in the Early Bronze Age”. Israel Exploration Journal 2, 89-103.
  • Arsebük, G. (1974). Altınova’da Koyu Yüzlü Açkılı ve Karaz Türü Çanak Çömlek Arasındaki İlişkiler Sorunu: Kalkolitik Devir ile İlk Tunç Çağı I’e Geçiş Evresinde Elazığ Altınova Bölgesinden Ele Geçen Koyu Yüzlü Açkılı Mallar ile Karaz Türü Çanak Çömlek Grubu İlişkileri Sorunu Üzerine Bir Araştırma, (İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul, 1974.
  • Baykara, İ., Dinçer, B., Şahin S., (2018). “Gürgürbaba Tepesi (Erciş/Van) Paleolitik Çağ Araştırmaları I, Colloquium Anatolicum, 17, 161-188.
  • Biber, H. (2018). Muş İli Arkeolojik Yüzey Araştırmaları 2009-2014. İstanbul: hiperyayın.
  • Biber, H. ve Çavuşoğlu, R. (2013). “2011 Yılı Muş-Malazgirt Arkeolojik Yüzey Araştırması”. 30. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Cilt 2, Çorum, 303-320.
  • Biber, H. ve Çiftçi, Y. (2017). “Malazgirt Ve Bulanık Ovalarında Erken Transkafkasya Dönemi Yerleşmeleri ve Çanak - Çömlekleri”. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 35/1, 1-43.
  • Burney, C.A. (1966). “A First Season of Excavation at the Urartian Citadel of Kayalıdere”, Anatolian Studies 16, 55-111.
  • Burney, C. A. (1971). The eoples of the Hills: Ancient Ararat and Caucasus. London.
  • Ceylan, A. (2001). “Erzurum Ovası’nda Önemli Bir Merkez: Cinis Höyük”, Atatürk Üniversitesi Fen- Edebiyat Fakültesi Edebiyat Bilimleri Araştırma Dergisi-26, Erzurum, 2001, s.29-41
  • Çilingiroğlu, A., (1993), “Van-Dilkaya Höyüğü Kazıları Kapanış”. XIV. Kazı Sonuçları Toplantısı I, Ankara, 469-489.
  • Esin, U. (1976) “Tepecik Kazısı, 1972”, Keban Projesi 1972 Çalışmaları, Ankara, 101-108
  • Frangipane, M. (2000). “The Late Chalcolithic/EB I Sequence at Arslantepe: Chronogical and Cultural Remarks From a Frontier Site”, Chronologies des Pays du Caucase et de L’Euphrate aux IV – III Millenaires, Paris, 2000, 439 – 453
  • Frangipane, M. (2003). “Arslantepe”, Arkeoatlas 2, 19-21.
  • Hauptmann, H. (1982). “Norşuntepe Kazıları, 1974”. Keban Projesi 1974 Çalışmaları, Ankara, 13-40.
  • Işıklı, M. (2011). Doğu Anadolu Erken Transkafkasya Kültürü: Çok Bileşenli Gelişkin Bir Kültürün Analizi, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul.
  • Işıklı, M. (2019). Erzurum Ovası Alaybeyi Höyüğü Kalkolitik ve Erken Tunç Çağ Tabakaları. In G. Altunkaynak (Ed.), Karaz’dan Büyük İskender’e Erzurum Ovası’nda Yeni Bir Keşif Alaybeyi Höyük (pp. 139-182). Ankara: Bilgin Kültür Sanat Yayınları.
  • Işıklı, M. ve Ergürer, H., (2017). “Erken Tunç Çağı Doğu Anadolu Bölgesi Kura-Aras Kültürü’nde Mekan ve Mekan Kullanımına Dair Gözlemler”, In: G. Coşkun (Ed), Anadolu, Arkeoloji, Zaman ve Mekan (Dumlupınar Üniversitesi V. Arkeoloji Sempozyumu, Kütahya 10-12 Ekim 2016), Ankara, 43-64
  • Konyar, E., Genç, B., Konyar, H. B., Tan, A., Yılmaz, A., Avcı, C. (2019). Eski Van Şehri, Kalesi ve Höyüğü Kazıları 2017 Yılı Çalışmaları. Kazı Sonuçları Toplantısı 40(1): 711-732.
  • Koşay, H. Z. ve Turfan, K. (1959). “Erzurum-Karaz Kazısı Raporu”. Belleten 23, 349-413.
  • Koşay, H.Z. (1976). Keban Projesi Pulur Kazısı, Aşağı Fırat Projesi Yayınları, Ankara.
  • Korfmann, M. (1982). Tilkitepe, die ersten Ansätze prähistorischer Forschung in der östlichen Türkei, Tübingen.
  • Kökten, K. (1947). “1945 Yılında Türk Tarih Kurumu Adına Yapılan Tarih Öncesi Araştırmaları, Belleten XI/43, 431-472.
  • Kuftin, B. (1943). “The Urartian ‘Columbarium’ on the Slopes of the Ararat and Copper Age of the Kura- Araxes Basin”. Vestnik Gosudarstvennogo Muzeia Gevzii 13B, 93-123.
  • Kushnareva, K. (1997). The Southern Caucasus in Prehistory. The University of Pennsylvania Museum, Philadelphia.
  • Özfırat, A. (1999). “1997 Yılı Bitlis-Muş Yüzey Araştırması: Tunç ve Demir Çağları”, XVI. Araştırma Sonuçları Toplantısı, II/1, 1-22.
  • Özfırat, A., (2000). «1998 Yılı Bitlis-Muş illeri Yüzey Araştırması Tunç ve Demir Çağları», 17. Araştırma Sonuçları Toplantısı 2, Ankara: 193-210
  • Özfırat, A. (2001). Doğu Anadolu Yayla Kültürleri (MÖ II. Binyıl), Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul. Özfırat, A., (2006). «Pre-classical Survey in Eastern Turkey. Fifth Preliminary Report: Van Lake Basin and Mt. Ağrı Region». Studi Micenei ed Egeo Anatolici XLVIII, 177-207.
  • Özdemir, A. (2021). Murat Höyük Erken Tunç Çağı III: Yerleşim Yapısı, Mimari ve Seramik. In A. Özdemir, Z. Kılınç, & E. Demir (Eds.), Erken Tunç Çağı’nda Murat Höyük (pp. 45-72). İstanbul: Ege Yayınları.
  • Özdemir, A.& Özdemir, A. (2021). “Murat Höyük’ten Bir Çeç Damga Mühür”. TÜBA-KED Türkiye Bilimler Akademisi Kültür Envanteri Dergisi(22), 131-139
  • Palumbi, G. (2008). The Red and Black: Social and Cultural Interaction between the Upper Euphrates and the Southern Caucasus Communities in the Fourth and Third Millennium BC, Roma.
  • Palumbi, G., & Chataigner, C. (2014). The Kura-Araxes culture from the Caucasus to Iran, Anatolia and the Levant: Between unity and diversity. A synthesis. Paléorient, 40(2), 247-260.
  • Peeters, L., (2004). “The Chronology Of The Caucasus During The Early Metal Age: Observations From Central Trans-Caucasus”. In: A. Sagona (Ed.), A View From The Highlands. Archaeological Studies in Honour Of Charles Burney, Ancient Near Eastern Studies, 12, Tbilisi, 539- 555.
  • Rothman, M. S., (1994). “The Pottery of the Muş Plain and the Evolving Place of a High Border Land”. XII. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara, 281 – 294.
  • Rothman, M. S., (1992). “Alpaslan Baraj Gölü Alanında Muş Ovasında Yüzey Araştırmaları Ön Rapor, 1991”. X. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 279-295.
  • Rothman, M. S.,(2004). “Beyond the Frontiers: Muş in the Late Bronze to Roman Periods”. In: A. Sagona (Ed.), A View From The Highlands. Archaeological Studies in Honour Of Charles Burney, Ancient Near Eastern Studies, 12, Tbilisi, 121-178.
  • Russell, H.F. (1980). Pre-Classical Pottery of Eastern Anatolia. British Archaeological Reports, International Series: 85, Oxford.
  • Sagona, A. (1984). The Caucasian Region in the Early Bronze Age. Oxford.
  • Sagona, A. (2003). “The Upper Levels at Sos Höyük, Erzurum: A Reinterpretation of the 1987 Campaign”, Anatolia Antiqua XI, 101-109.
  • Sagona, A. ve Sagona, C., (2000). “Excavations at Sos Höyük, 1998 – 2000 Fifth Preliminary Report”, Ancient Near Eastern Studies 37, 56 – 127.
  • Sagona, A., Erkmen, M., Sagona, C, McNiven, I., Howells, S., (1998). “Excavations at Sos Hôyiik, 1997: Fourth Preliminary Report”, Anatolica 24 : 31-64.
  • Sagona, A., Erkmen, M., Sagona, C., Howells, S. (1997). “Excavations at Sos Höyük, 1996 Third Preliminary Report”, Anatolica 23, 181-226.
  • Sevin, V. (2005). Son Tunç/Erken Demir Çağı Van Bölgesi Kronolojisi. Kökeni Aranan Bir Devlet: Urartu. Belleten, 68 (252), 355-386.
  • Sevin, V., Kavaklı, E., Özfırat, A. (2000). Karagündüz Höyüğü 1998 Yılı Kazıları. XXI. Kazı Sonuçları Toplantısı 21/1, Ankara, 409-413.
  • van Loon, M.N. (1973). “The Excavations at Korucutepe, Turkey, 1968-70: Preliminary Repots Part 1: Architecture and General Find”. Journal of Near Eastern Studies 32/4, 357-423.
APA ERDOGAN S, Ercek M, Biber H, çiftçi y, Yilmaz H, Ayaz G (2021). Muş/Varto Tepeköy Höyüğü Tunç Çağları. , 61 - 86. 10.26650/anar.2021.1028162
Chicago ERDOGAN SABAHATTIN,Ercek Mikail,Biber Hanifi,çiftçi yunus,Yilmaz Hakan,Ayaz Gulan Muş/Varto Tepeköy Höyüğü Tunç Çağları. (2021): 61 - 86. 10.26650/anar.2021.1028162
MLA ERDOGAN SABAHATTIN,Ercek Mikail,Biber Hanifi,çiftçi yunus,Yilmaz Hakan,Ayaz Gulan Muş/Varto Tepeköy Höyüğü Tunç Çağları. , 2021, ss.61 - 86. 10.26650/anar.2021.1028162
AMA ERDOGAN S,Ercek M,Biber H,çiftçi y,Yilmaz H,Ayaz G Muş/Varto Tepeköy Höyüğü Tunç Çağları. . 2021; 61 - 86. 10.26650/anar.2021.1028162
Vancouver ERDOGAN S,Ercek M,Biber H,çiftçi y,Yilmaz H,Ayaz G Muş/Varto Tepeköy Höyüğü Tunç Çağları. . 2021; 61 - 86. 10.26650/anar.2021.1028162
IEEE ERDOGAN S,Ercek M,Biber H,çiftçi y,Yilmaz H,Ayaz G "Muş/Varto Tepeköy Höyüğü Tunç Çağları." , ss.61 - 86, 2021. 10.26650/anar.2021.1028162
ISNAD ERDOGAN, SABAHATTIN vd. "Muş/Varto Tepeköy Höyüğü Tunç Çağları". (2021), 61-86. https://doi.org/10.26650/anar.2021.1028162
APA ERDOGAN S, Ercek M, Biber H, çiftçi y, Yilmaz H, Ayaz G (2021). Muş/Varto Tepeköy Höyüğü Tunç Çağları. Anadolu Araştırmaları, 0(25), 61 - 86. 10.26650/anar.2021.1028162
Chicago ERDOGAN SABAHATTIN,Ercek Mikail,Biber Hanifi,çiftçi yunus,Yilmaz Hakan,Ayaz Gulan Muş/Varto Tepeköy Höyüğü Tunç Çağları. Anadolu Araştırmaları 0, no.25 (2021): 61 - 86. 10.26650/anar.2021.1028162
MLA ERDOGAN SABAHATTIN,Ercek Mikail,Biber Hanifi,çiftçi yunus,Yilmaz Hakan,Ayaz Gulan Muş/Varto Tepeköy Höyüğü Tunç Çağları. Anadolu Araştırmaları, vol.0, no.25, 2021, ss.61 - 86. 10.26650/anar.2021.1028162
AMA ERDOGAN S,Ercek M,Biber H,çiftçi y,Yilmaz H,Ayaz G Muş/Varto Tepeköy Höyüğü Tunç Çağları. Anadolu Araştırmaları. 2021; 0(25): 61 - 86. 10.26650/anar.2021.1028162
Vancouver ERDOGAN S,Ercek M,Biber H,çiftçi y,Yilmaz H,Ayaz G Muş/Varto Tepeköy Höyüğü Tunç Çağları. Anadolu Araştırmaları. 2021; 0(25): 61 - 86. 10.26650/anar.2021.1028162
IEEE ERDOGAN S,Ercek M,Biber H,çiftçi y,Yilmaz H,Ayaz G "Muş/Varto Tepeköy Höyüğü Tunç Çağları." Anadolu Araştırmaları, 0, ss.61 - 86, 2021. 10.26650/anar.2021.1028162
ISNAD ERDOGAN, SABAHATTIN vd. "Muş/Varto Tepeköy Höyüğü Tunç Çağları". Anadolu Araştırmaları 25 (2021), 61-86. https://doi.org/10.26650/anar.2021.1028162
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 23:43

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları