TY - JOUR TI - Uykusuzluğu Felaketleştirme Ölçeği’nin Türkçe uyarlaması ve psikometrik özellikleri AB - Amaç: Bu araştırmada, 17 maddeden oluşan Uykusuzluğu Felaketleştirme Ölçeğinin (UFÖ) Türkçeye uyarlanmasını ve psikometrik özelliklerini incelemeyi amaçladık. Yöntem: Çalışmaya 240 sağlıklı gönüllü ve majör depresif bozukluğu olan 75 hasta katılmıştır. Ölçeğin yapı geçerliği açımlayıcı faktör analizi (AFA) ve doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yöntemleri ile yürütülmüştür. Güvenirlik analizi için ise Cronbach alfa katsayısı, test-tekrar test korelasyonu ve madde toplam korelasyon yöntemi kullanılmıştır. Ayırt edici geçerlik için gruplar arasında UFÖ ve alt ölçek puanları karşılaştırılmıştır. Ölçüt bağıntılı geçerliği değerlendirmek üzere Pittsburg Uyku Kalite İndeksi (PUKİ) ve Uykusuzluk Şiddeti İndeksi (UŞİ) kullanılmıştır. Bulgular: Sağlıklı gönüllülerin ve depresyon grubunun yaş ortalaması sırasıyla 21.29±2.88, 33.98± 10.14 idi. Varimax rotasyonu ile temel bileşen analizinde UFÖ’nün iki faktörlü bir yapıya sahip olduğu bulunmuştur. AFA’da 4. ve 11. maddelerin her iki faktörde yer alması ve faktör yükleri arasındaki farkın 0.1 den az olması DFA’da ise 3., 5. ve 14. maddelerin diğer faktörler ile korelasyon hatalarının olması nedeniyle bu maddeler ölçekten çıkarılmıştır. 12 maddelik UFÖ’nün son versiyon uyum indeksleri CMIN=135.270, df=51, p<0.001, x2/df=2.652, RMSEA=0.073, CFI=0.978, GFI=0.929 olarak saptanmıştır. UFÖ son versiyonunun, gece ve gündüz alt ölçeklerinin Cronbach alfa katsayısı sırasıyla 0.958, 0.941 ve 0.955 olarak bulunmuştur. İki hafta arayla uygulanan test-tekrar test güvenirliği sonucunda UFÖ zamana karşı iyi bir kararlılık göstermiştir (depresyon grubu r=0.592, sağlıklı gönüllüler grubu r=0.857). Ayırt edici geçerlik incelemesinde UFÖ puanları depresyon ve klinik uykusuzluk grubunda anlamlı olarak daha yüksek saptandı. Ölçüt bağıntılı geçerliği için uygulanan PUKİ ve UŞİ ile UFÖ arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Sonuç: UFÖ, iki alt ölçek ve 12 madde olarak revize edilmiş modeli ile Türk dili ve kültürü için geçerli ve güvenilirdir. AU - AYDIN, ESAT FAHRI AU - orhan, fatma özlem AU - uygur, Ömer faruk AU - Uygur, Hilal AU - hursitoglu, onur DO - 10.5505/kpd.2022.54189 PY - 2022 JO - Klinik Psikiyatri Dergisi VL - 25 IS - 1 SN - 1302-0099 SP - 101 EP - 111 DB - TRDizin UR - http://search/yayin/detay/529116 ER -