Tükenmişlik sendromuna bir örnek: Zihinsel engelli öğrencilere eğitim veren öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyi

GİRGİN, Günseli; BAYSAL, Asuman

Tükenmişlik sendromuna bir örnek: Zihinsel engelli öğrencilere eğitim veren öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyi

Günseli GİRGİN, (Dokuz Eylül Üniversitesi, Buca Eğitim Fakültesi, İzmir, Türkiye)

Asuman BAYSAL (Rüştü Ünsal Polis Meslek Yüksek Okulu İzmir, Türkiye)

TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni

178 43

Yıl: 2005 Cilt: 4 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 172 - 187 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Tükenmişlik sendromuna bir örnek: Zihinsel engelli öğrencilere eğitim veren öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyi

Öz:

Öğretmenlik mesleği,geleceğin yetişkinleri öğrencilerin yetiştirilmesi,gelişimleri,eğitimleri açısından diğer meslekler arasında stratejik bir önem taşımaktadır. Buna karşın öğretmenlik mesleği, bazı stres kaynaklarından dolayı ruh sağlığı açısından riskli bir meslektir. Literatürde, olumsuzlukların yaşanması, enerjinin kaybı ya da fiziksel rahatsızlıklarla karakterize, ruhsal ve fiziksel enerji azalması durumu "Tükenmişlik sendromu" olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada,özel eğitim kurumlarında çalışan öğretmenlerin,özürlü çocukların özelliklerine ve gereksinimine ilişkin özel uygulamalar ve mesleki sorumlulukları nedeniyle bu sendroma yakın oldukları düşünülerek,mesleki tükenmişlik düzeyleri ile cinsiyet,yaş, sosyo-ekonomik düzey algısı, hizmet süresi, iş arkadaşlarından destek görme, üstlerinden takdir görmeleri incelenmeye çalışılmıştır. Araştırmaya İzmir İl merkezinde bulunan özel eğitim kurumlarında görev yapan 48 öğretmen katılmıştır. Veri toplama aracı olarak Maslach Tükenmişlik Envanteri- Öğretmen Formu ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre,özel eğitim öğretmenlerinin tükenmişlik sendromunun alt ölçümlerinden duyarsızlaşma puanının erkek öğretmenlerde daha yüksek çıktığı bulunmuştur. Sosyo-ekonomik düzey algısı ile tükenmişlik puanları karşılaştırıldığında,kendisini orta sosyo-ekonomik düzeyde hissedenlerin en şanslı durumda oldukları görülmektedir. İş arkadaşlarından destek görme ve tükenmişlik alt ölçümleri birlikte değerlendirildiğinde iş arkadaşlarından destek görenlerin görmeyenlere oranla duygusal tükenme ve duyarsızlaşma puanlarının anlamlı düzeyde düşük 59316/TP-2005-1914çıktığı bulunmuştur. Öğretmenlik mesleğinin toplumda hak ettikleri yeri bulup bulmamasına ilişkin görüşleri ile tükenmişlik düzeyleri karşılaştırıldığında mesleklerinin hak ettiği yeri bulmadığını düşünenlerin duygusal tükenmişlik düzeyi diğerlerinden önemli düzeyde yüksek çıkmıştır. Üstlerinden takdir görmediğini düşünen öğretmenlerin duygusal tükenme ve duyarsızlaşma puanları takdir gördüğünü düşünenlerden daha yüksek bulunmuştur.

Anahtar Kelime: Tükenmişlik, mesleğe bağlı Eğitim, özel Öğretim Anketler Zihinsel engellilerde eğitim

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. DPT. Uzun Vadeli Strateji ve Sekizinci Bes Yillik Kalkinma Plani (2001-2005) Ankara 2001: 84
2. Weiskopf PE. Burnout Among Teachers Of Exceptional Children; Exceptional Children, 1980: 47
3. Sucuoğlu B, Kuloğlu N. Özürlü Çocuklarla Çalisan Ögretmenlerde Tükenmisligin Değerlendirilmesi;:Türk Psikoloji Dergisi; Ankara, 1996 : 11(36): 44- 60
4. Edelwich J, Brodsky A. Burnout: Stages of disillusionment in the helping professions; Human Sciences Press; Newyork, 1980.
5. Cherniss C. Professional Burnout in human organizations; Praeger; Newyork, 1980.
6. Bailey RD. Coping with stress in caring. Blackwell Scientific, Oxford, 1985.
7. Dolan N. The Relationship between burnout and job satisfaction in nurses;Journal of Advanced Nursing; 1987:12 (1): 3- 12.
8. Maslach C, Jackson SE. Maslach Burnout Inventory; Press Palo Alto; CA. 1986
9. Girgin G. ilkokul Ögretmenlerinde Meslekten Tükenmisliğin Gelisimini Etkileyen Değiskenlerin Analizi ve Bir Model Önerisi (Izmir ili kırsal ve kentsel yöre karsilastirmasi) Yayinlanmamis Doktora Tezi, DEÜ. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Izmir 1995.
10.Baysal A. Lise ve Dengi Okul Ögretmenlerinde Meslekte Tükenmislige Etki Eden Faktörler. Yayinlanmamis Doktora Tezi. DEÜ Sosyal Bil. Enst. Izmir. 1995.
11.Basaran I. Zihinsel,Görme ve Isitme Özürlü Çocuklara Egitim Veren Kurumlarinda Çalisan Ögretmenlerin Kisilik Özelliklerinin Belirlenmesi ve Karsilastirilmasi. DEÜ Egitim Bilimleri Enst. Egit. Bil. ABD. Yayinlanmamis Doktora Tezi. Izmir 1999
12.Akçamete G, Kaner S, Sucuoğlu B. Ögretmenlerde tükenmislik, iş doyumu ve kisilik. Nobel Yay, Ankara. 2001
13.Tümkaya S. Ögretmenlerdeki Tükenmislik, Görülen Psikolojik Belirtiler ve Basa Çikma Davranislari; Yayinlanmamis Dok. Tezi;Çuk.Üni.;S.B.E.;Adana,1996
14. Beck CL, Gargiula RM. Burnout in teachers of retarded and nonretarted children. Journal of Educational Research. 1986; 76 (3): 169-173
15. Mc Inteyre TC. The Effect of class size on perceptions of burnout by special education teachers;Mental Retardation and Learning Disability Bulletin;1983: 11 (3) (142-145)
16.Johnson AB, Gold V, Knepper D. Frequency and intensity of professional burnout among teachers of the mildly handicapped;College-Student Journal 1984:18 (3): 261-266
n 17.Zabel MK, Dettmer PA, Zabel RH. Factors of emotional exhaustion, depersonalization and sense of accomplishment among teacher of the gifted. Gift ed Child Quartely; 1984: 28 (2).
18.Mc Evoy ,M.A;Nordquist, VM, Cunningham JL. Regular and special education teachers' judgements about mentally retarded children in an integrated setting;American Journal of Mental Deficiency;1984: 89 (2) (167-173).
19.Crane SJ, Iwanicki EF. Perceived role conflict,role ambiquity and burnout among special education teachers; Medical and special education 1986:Vol:7 (2) (24-31)
20. Strasmeier W. Stress among teachers of children with mental handicaps;International Journal of Rehabilitation Resarch;1992: 15 (3) (235-239)
21.Frank,A.R.;Mc Kenzie,R. The Development of Burnout among Special Educators;Teacher Education and Special Education 1993:16 (2): 161-170
22. Billingsley BS. Improving the Retention of Special Education Teachers;Final Report.RTI Project 5168:Research Triangle Inst. NC. NT; 548.1995
23.Anderson MU, Iwanicki EF. Teacher motivation and its relationship to burnout; Educational Administration Quarterly; 20. 2001.
24.Schwab RL, Jackson SE, Schuler RS. Educater Burnout: Sources an Consequenses; Educational Research Quarterly; 10. 1986.

APA	GİRGİN G, BAYSAL A (2005). Tükenmişlik sendromuna bir örnek: Zihinsel engelli öğrencilere eğitim veren öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyi. , 172 - 187.
Chicago	GİRGİN Günseli,BAYSAL Asuman Tükenmişlik sendromuna bir örnek: Zihinsel engelli öğrencilere eğitim veren öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyi. (2005): 172 - 187.
MLA	GİRGİN Günseli,BAYSAL Asuman Tükenmişlik sendromuna bir örnek: Zihinsel engelli öğrencilere eğitim veren öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyi. , 2005, ss.172 - 187.
AMA	GİRGİN G,BAYSAL A Tükenmişlik sendromuna bir örnek: Zihinsel engelli öğrencilere eğitim veren öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyi. . 2005; 172 - 187.
Vancouver	GİRGİN G,BAYSAL A Tükenmişlik sendromuna bir örnek: Zihinsel engelli öğrencilere eğitim veren öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyi. . 2005; 172 - 187.
IEEE	GİRGİN G,BAYSAL A "Tükenmişlik sendromuna bir örnek: Zihinsel engelli öğrencilere eğitim veren öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyi." , ss.172 - 187, 2005.
ISNAD	GİRGİN, Günseli - BAYSAL, Asuman. "Tükenmişlik sendromuna bir örnek: Zihinsel engelli öğrencilere eğitim veren öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyi". (2005), 172-187.

APA	GİRGİN G, BAYSAL A (2005). Tükenmişlik sendromuna bir örnek: Zihinsel engelli öğrencilere eğitim veren öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 4(4), 172 - 187.
Chicago	GİRGİN Günseli,BAYSAL Asuman Tükenmişlik sendromuna bir örnek: Zihinsel engelli öğrencilere eğitim veren öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 4, no.4 (2005): 172 - 187.
MLA	GİRGİN Günseli,BAYSAL Asuman Tükenmişlik sendromuna bir örnek: Zihinsel engelli öğrencilere eğitim veren öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, vol.4, no.4, 2005, ss.172 - 187.
AMA	GİRGİN G,BAYSAL A Tükenmişlik sendromuna bir örnek: Zihinsel engelli öğrencilere eğitim veren öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2005; 4(4): 172 - 187.
Vancouver	GİRGİN G,BAYSAL A Tükenmişlik sendromuna bir örnek: Zihinsel engelli öğrencilere eğitim veren öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2005; 4(4): 172 - 187.
IEEE	GİRGİN G,BAYSAL A "Tükenmişlik sendromuna bir örnek: Zihinsel engelli öğrencilere eğitim veren öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyi." TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 4, ss.172 - 187, 2005.
ISNAD	GİRGİN, Günseli - BAYSAL, Asuman. "Tükenmişlik sendromuna bir örnek: Zihinsel engelli öğrencilere eğitim veren öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyi". TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 4/4 (2005), 172-187.