Radyasyon ve insan sağlığı üzerine etkileri
Yıl: 2005 Cilt: 4 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 199 - 208 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Radyasyon ve insan sağlığı üzerine etkileri
Öz: Modern dünyada radyasyondan izole yaşamak artık mümkün olamamaktadır. Doğal ya da yapay radyoaktif çekirdeklerin kararlı yapıya geçebilmek için dışarı saldıkları hızlı parçacıklar ve elektromanyetik dalga şeklinde taşınan fazla enerjileri olarak tanımlanan radyasyon, temelde "iyonlaştırıcı" ve "iyonlaştırıcı olmayan" olarak iki kısımda incelenir. İyonlaştırıcı radyasyon; alfa, beta ve nötron partikülleri ile X ışını ve gama ışınından oluşur. İyon odaları, Geiger-Müller sayacı, sintilasyon sayaçları floresan ekranlar gibi farklı dedektörlerle saptanabilen iyonizan radyasyonun moleküler, hücresel, doku ve sistem düzeyin insan sağlığına olumsuz etkileri bulunmaktadır. Somatik ve genetik düzeyde oluşan bu etkilerden en dikkate değer olanlarından birisi; Hematopoetik, Gastrointestinal ve Nörovasküler tipte alt sendromları bulunan Akut Radyasyon hastalığıdır. Radyasyonun etkilerinden korunma; iç ve dış radyasyona karşı korunma şeklinde uygulanır. Dış radyasyona karşı korunmada uzaklık, maruziyet süresi ve zırhlama en önemli kriterler dikkat çekmektedir.
Anahtar Kelime: Konular:
Radiation and effects on human health
Öz: In modern world, living without radiation is impossible. Radiation is defined as "energy transmitted through space as waves or particles" and also determined as "particles or waves emitted from the nucleus of unstable radioactive atoms to become stable" Mainly two types of radiation are exist; ionising radiation and non-ionising radiation. Ionising radiation is consist of alpha, beta particules, neutrons, x rays and gamma rays. Ionising radiation which can be measured by ion chambers, geiger-Mueller detectors, Scintillation Counters, fluorescent counters etc. Has harmfull effects on human health in levels of molecular, cellular, tissue, organs and organ systems. These harmfull effects can also be named somatic and genetic. One of the most encountered problem is "Acute Radiation Syndrome" which has three sub syndromes called haematopoetic syndrome, gastrointestinal syndrome and neurovascular syndrome. Exposure time, distance and armorisation are the key elements of protection from radiation.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. www.taek.gov.tr (Erisim tarihi 10Mart 2005)
- 2. Glossary Of Terms For Nuclear, Biological, And Chemical Agents And Defense Equipment U.S. Army Center for Health Promotion and Preventive Medicine Aberdeen Proving Ground, MD 21010-5304 December 2001.
- 3. NATO Handbook On The Medical Aspects Of NBC Defensive Operations AMedP -6 (B) Part I Nuclear, February 1996.
- 4. Medical Management Of Radiological Casualties Military Medical Operations Armed Forces Radiobiology Research Institute Bethesda, Maryland 20889–5603 April 2003.
- 5. www.orau.gov/reacts (Erisim tarihi 20 Temmuz 2005)
- 6. Afet Tıbbı Eryılmaz-Dızer Cilt 2 Sayfa 1148-1151 Ünsal Yayinlari Ankara 2005,
- 7. Radiation Health Protection Manual. Bureau of Medicine and Surgery Washington, D.C. 20372-5300 NAVMED P-5055 Washington August 2001 Page 20-25, 36-41.
- 8. Department of Homeland Security, Working Group on Radiological, Dispersal Device (RDD), Preparedness, Medical Preparedness and Response Sub-Group, 5/1/03 Version.
- 9. Textbook of Military Medicine Medical Consequences Of Nuclear Warfare, Office of the Surgeon General Department of the Army, United States of America Virginia 1989, Page 10-16
- 10. The Medical NBC Battle Book, Center for Health Promotion and Preventive Medicine (USACHPPM), USA 2000 Page 45-90,
- 11. Acute Radiation Syndrome: A Fact Sheet for Physicians www. cdc. Gov (erisim tarihi 21 Temmuz 2005)
| APA | YAREN H, KARAYILANOĞLU T (2005). Radyasyon ve insan sağlığı üzerine etkileri. , 199 - 208. |
| Chicago | YAREN Hakan,KARAYILANOĞLU Turan Radyasyon ve insan sağlığı üzerine etkileri. (2005): 199 - 208. |
| MLA | YAREN Hakan,KARAYILANOĞLU Turan Radyasyon ve insan sağlığı üzerine etkileri. , 2005, ss.199 - 208. |
| AMA | YAREN H,KARAYILANOĞLU T Radyasyon ve insan sağlığı üzerine etkileri. . 2005; 199 - 208. |
| Vancouver | YAREN H,KARAYILANOĞLU T Radyasyon ve insan sağlığı üzerine etkileri. . 2005; 199 - 208. |
| IEEE | YAREN H,KARAYILANOĞLU T "Radyasyon ve insan sağlığı üzerine etkileri." , ss.199 - 208, 2005. |
| ISNAD | YAREN, Hakan - KARAYILANOĞLU, Turan. "Radyasyon ve insan sağlığı üzerine etkileri". (2005), 199-208. |
| APA | YAREN H, KARAYILANOĞLU T (2005). Radyasyon ve insan sağlığı üzerine etkileri. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 4(4), 199 - 208. |
| Chicago | YAREN Hakan,KARAYILANOĞLU Turan Radyasyon ve insan sağlığı üzerine etkileri. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 4, no.4 (2005): 199 - 208. |
| MLA | YAREN Hakan,KARAYILANOĞLU Turan Radyasyon ve insan sağlığı üzerine etkileri. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, vol.4, no.4, 2005, ss.199 - 208. |
| AMA | YAREN H,KARAYILANOĞLU T Radyasyon ve insan sağlığı üzerine etkileri. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2005; 4(4): 199 - 208. |
| Vancouver | YAREN H,KARAYILANOĞLU T Radyasyon ve insan sağlığı üzerine etkileri. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2005; 4(4): 199 - 208. |
| IEEE | YAREN H,KARAYILANOĞLU T "Radyasyon ve insan sağlığı üzerine etkileri." TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 4, ss.199 - 208, 2005. |
| ISNAD | YAREN, Hakan - KARAYILANOĞLU, Turan. "Radyasyon ve insan sağlığı üzerine etkileri". TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 4/4 (2005), 199-208. |
