Tüketicilerin Dana Eti Tüketim Hedonizminin Risk Faktörlü Aracılık Etki Modeli ile Değerlendirilmesi

Yavuz TOPCU (Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü, Erzurum, Türkiye)
Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi
5 3
Yıl: 2022 Cilt: 10 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 394 - 403 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.24925/turjaf.v10i3.394-403.4643 İndeks Tarihi: 04-07-2022

Tüketicilerin Dana Eti Tüketim Hedonizminin Risk Faktörlü Aracılık Etki Modeli ile Değerlendirilmesi

Öz:
Son yıllarda yaşanan iklim değişikliği ve Covid-19 salgını, tüketicilerin gıda tüketim tercihleri üzerinde önemli değişimlere neden olmaktadır. Bu değişimlerin tüketici davranışları üzerindeki etkilerinin ölçülerek, politika aracı olarak kullanılması büyük önem arz etmektedir. İklim değişimi ve Covid-19 salgını altında Erzurum ilindeki tüketicilerin dana eti tüketim hedonizmi üzerinde duyusal kalitenin toplam etkisi ile doğal risk faktörü aracılık etkisinin analiz edilmesi amacıyla bu araştırma yürütülmüştür. Araştırmanın ana materyali, 2021 yılında 385 hane halkından elde edilen birincil verilerden oluşturmuştur. Bu veriler, tüketim hedonizmi üzerinde etkili olan duyusal kalite etkisini ölçmek için basit etki modelinde ve daha sonra bu modelde bağlantı rolü üstlenen risk faktörünün dolaylı etkilerini belirlemek için aracılık etki modelinde kullanılmıştır. Araştırma sonuçları, basit etki modelinde tüketicilerin dana eti tüketim hedonizmi üzerinde yüksek toplam etkiye sahip olan duyusal kalitenin toplam varyansı açıklama düzeyinin de %64 olduğunu ortaya koymuştur. Diğer taraftan risk faktörü aracılık etki modelinde tüketim hedonizmine duysal kalitenin doğrudan etkisinin daha düşük, fakat risk faktörünün dolaylı etkisinin anlamlı ve basit etki modelinden daha yüksek bir açıklayıcılığa sahip olduğu belirlenmiştir. Tüketim hedonizmini artırabilmek için diyetlerde dana eti tüketimi yerine alternatif et ve bitkisel orijinli protein kaynaklarına dayalı tüketimlere yer verilmelidir. Ayrıca, alternatif etlerin üretimi ve pazarlama sürecinde Covid-19 bulaşı riskini minimize eden hijyen kararları alınmalı ve uygulanmalıdır.
Anahtar Kelime:

Evaluating Veal Consumption Hedonism of Consumers by Mediating Effect Model with Risk Factor

Öz:
In recent years, climate change and Covid-19 pandemic have dramatically caused some attitude variation on consumers’ food consumption preferences. By measuring the impacts on their behaviors of these changes, using as a policy tool is of a great importance. This research was conducted to analyze the total effect of sensory quality and mediating effect with natural risk factor on veal consumption hedonism of consumers in Erzurum province under climate change and Covid-19 epidemic. The main data of the study was consisted of primary data obtained from 385 household in 2021. The data were used in basic effect model to measure the sensory quality effect on consumption hedonism, and then in mediating effect model to determine indirect effects of risk factor playing linking role. The results of the study indicated that sensory quality being of high total effect on consumers’ veal consumption hedonism in basic effect model explained 64% of total variance. On the other hand, it was determined that sensory quality’s direct effect on consumption hedonism in mediating effect model with risk factor was lower, but the risk factor’s indirect effect was meaningful, and had a higher explanation rate than that in basic effect model. In order to be able to increase consumption hedonism, human diets should include consumption based on alternative meat and protein sources of vegetable origin instead of veal consumption. Hygiene decisions minimizing Covid-19 infection risk, moreover, at production and marketing stages of alternative meats should be taken and implemented.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Austgulen MH, Skuland SE, Schjell A, Alfnes F. 2018. Consumer readiness to reduce meat consumption for the purpose of environmental sustainability: Insights from Norway. Sustainability, 10: 1-24.
  • Browne MW, Cudeck R. 1993. Alternative Ways of Assessing Model Fit. In: Bollen KA, Long JS (editors). Testing Structural Equation Models. Thousand Oaks: Sage. pp. 35- 45.
  • Burnler PC, Spers EE, Barcellos MD. 2021. Role of sustainability attributes and occasion matters in determining consumers’ beef choice. Food Quality and Preference, 88: 104075.
  • Churchill GA. 1995. Marketing Research: Methodological Foundations (Sixth. Edition), Fort Worth: The Dryden Press. pp. 235-255.
  • Civelek ME. 2020. Yapısal Eşitlik Modellemesi Metodolojisi (İkinci Baskı). Beta Basım ve Yayım AŞ: İstanbul. pp. 57-64. Erkorkmaz İE, Demir O, Özdamar K, Sanisoğlu SY. 2013.
  • Doğrulayıcı faktör analizi ve uyum indeksleri. Türkiye Klinikleri J. Med. Sci., 33(1): 210-223.
  • Fiorentini M, Kinchla AJ, Nolden AA. 2020. Role of sensory evaluation in consumer acceptance of plant-based meat analogs and meat extenders: A scoping review. Foods, 9: 1334. doi:10.3390/foods9091334.
  • Gürbüz S. 2019. AMOS ile Yapısal Eşitlik Modellemesi. Seçkin Akademik ve Mesleki Yayınlar: Ankara. pp. 106-123.
  • Gerber PJ, Steinfeld H, Henderson B, Mottet A, Opio C, Dijkman J, Falcucci A, Tempio G. 2013. Tackling Climate Change through Livestock: A Global Assessment of Emissions and Mitigation Opportunities. Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO): Rome. pp. 125-135.
  • Godfray P, Aveyard T, Garnett W, Hall J, Key J, Lorimer T, Pierrehumbert P, Scarborough M, Springmann JA. 2018.
  • Meat consumption, health, and the environment. Science, 361: 1-8. doi: 10.1126/science.aam5324.
  • Graham T, Abrahamse W. 2017. Communicating the climate impacts of meat consumption: The effect of values and message framing. Glob. Environ. Chang. Hum. Policy Dimens, 44: 98–108.
  • Harguess C, Hong Y. 2020. Strategies to reduce meat consumption: A systematic literature review of experimental studies. Appetite, 144: 2-10.
  • Haskaraca A, Bostanci E, Arslan B. 2021. Effects of the Covid- 19 pandemic on eating and meat consumption habits of Turkish adults. TURJAF, 9(1): 63-69. doi: https://doi.org/ 10.24925/turjaf.v9i1.63-69.3704
  • Hassan MA, Naeem HS, Mohamed HMH, Yassien NA. 2018. Comparing the physico-chemical characteristics and sensory attributes of imported Brazilian beef meat and imported Indian buffalo meat. JMBFS, 8(1): 672-677.
  • Hayley A, Zinkiewicz L, Hardiman K. 2015. Values, attitudes, and frequency of meat consumption. Predicting meat-reduced diet in Australians. Appetite, 84: 98-106.
  • Holman BWB, Hopkins DL. 2021. The use of conventional laboratory-based methods to predict consumer acceptance of beef and sheep meat: A review. Meat Science, 181: 108586.
  • Horgan GW, Scalco A, Craig T, Whybrow S, Macdiarmid JI. 2019. Social, temporal and situational influences on meat consumption in the UK population. Appetite, 138: 1-9.
  • Hu L, Bentler PM. 1999. Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis. Conventional criteria versus new alternatives. SEM, 6(1): 1-55.
  • Kotler P, Armstrong G. 2004. Principle s of Marketing (10th edition). Pearson Education International Inc., Upper saddle River: New Jersey, USA. pp. 365-391.
  • Kleemann S, Schmidt UJ. 2017. Reducing meat consumption in developed and transition countries to counter 459 climate change and biodiversity loss: A review of influence factors. Regional Environmental Change, 17: 1261–1277. doi: 10.1007/s10113-016-1057-5.
  • Kunz S, Florack A, Campuzano I, Alves H. 2021. The sustainability liability revisited: Positive versus negative differentiation of novel products by sustainability attributes. Appetite, 167: 105637.
  • Lentz G, Connelly S, Mirosa M, Jowett T. 2018. Gauging attitudes and behaviors: Meat consumption and potential reduction. Appetite, 127: 230-241.
  • Malhotra NK. 1996. Marketing Research and Applied Orientation., Prentice Hall Inc.: New Jersey. pp. 125-150.
  • Mandolesi S, Naspetti S, Arsenos G, Holtz EC, Latvala T, Collado DM, Orsini S, Ozturk E, Zanoli R. 2020. Motivations and barriers for sheep and goat meat consumption in Europe: A means–end chain study. Animals, 10: 1105.
  • Marsh HW, Balla JR, Mcdonald RP. 1988. Goodness of fit indexes in Confirmatory Factor Analysis: The effect of sample size. Psychological Bulletin, 103: 391-410.
  • Martins MM, Saldana E, Teixeira ACB, Selani MM, Castillo CJ. 2021. Going beyond sensory and hedonic aspects: A Brazilian study of emotions evoked by beef in different contexts. Meat Science, 180: 108536.
  • Meydan CH, Şeşen H. 2015. Yapısal Eşitlik Modellemesi AMOS Uygulamaları (İkinci Baskı). Detay Yayıncılık: Ankara. pp. 138-150.
  • Milford AB, Mauel C, Bodirsky BL. 2019. Drivers of meat consumption. Appetite, 141: 1-11.
  • Neff D, Edwards A, Palmer R, Ramsing RA, Wolfson J. 2018. Reducing meat consumption in the USA: A nationally representative survey of attitudes and behaviors. Public Health Nutrition, 21(10): 1835–1844. doi: 10.1017/S13 68980017004190.
  • Ocak M. 2020. AMOS ile Adım Adım Yapısal Eşitlik Uygulamaları. Ekin Basım Yayın Dağıtım: İstanbul. pp. 75- 80.
  • OECD, 2021. Meat Consumption. Available from: https://data. oecd.org/agroutput/meat-consumption.htm [Accessed 25 July 2021]
  • Pfeiler TM, Egloff B. 2018. Personality and attitudinal correlates of meat consumption: Results of two representative German samples. Appetite, 121: 294-301.
  • Popoola IO, Soladoye PO, Gaudette NJ, Wismer WV. 2020. A review of sensory and consumer-related factors influencing the acceptance of red meats from alternative animal species. Food Reviews International, 10: 1860084. doi:10.1080/ 87559129.2020.1860084.
  • Sabate R, Sabaté J. 2019. Consumer attitudes towards environmental concerns of meat consumption: A systematic review. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16(9): 3-37. doi: 10.3390/ijerph16071220.
  • Sahakian M, Godin L, Courtin I. 2020. Promoting ‘pro’, ‘low’ and ‘no’ meat consumption in Switzerland: The role of emotions in practices. Appetite, 150: 1-11.
  • Santos D, Monteiro MJ, Voss HP, Komora N, Teixeira P, Pintado M. 2021. The most important attributes of beef sensory quality and production variables that can affect it: A review. Livestock Science, 250: 104573.
  • Smith RD, Keogh-Brown MR, Barnett T, Tait J. 2020. The economy-wide impact of pandemic influenza on the UK: A computable general equilibrium modelling experiment. British Medical Journal, 339: 1-7. doi: https://doi.org/ 10.1136/bmj.b4571
  • Sohrabi C, Alsafi Z, O’Neill N, Khan M, Kerwan A, Al-Jabir A, Iosifidis C, Aghad R. 2020. World Health Organization declares global emergency: A review of the 2019 novel coronavirus (COVID-19). International Journal of Surgery, 76: 71-76. doi: https://doi.org/10.1016/j.ijsu.2020.02.034
  • Steinfeld H, Gerber P, Wassenaar TD, Castel V, Rosales M, Rosales M, Haan C. 2006. Livestock’s long shadow: environmental issues and options. Food and Agriculture Org.: Rome, Italy. pp. 85-120. ISBN: 92-5-105571-8.
  • Suleman R, Wang Z, Aadil RM, Hui T, Hopkins DL, Zhag D. 2020. Effect of cooking on the nutritive quality, sensory properties and safety of lamb meat: Current challenges and future prospects. Meat Science, 167: 108172.
  • Taylor J, Ahmed IAM, Juhaimi FY, Bekhit AA. 2020.
  • Consumers’ perceptions and sensory properties of beef patty analogues. Foods, 9: 63-76.
  • Teixeira A, Rodriges S. 2021. Consumer perceptions towards healthier meat products. Current Opinion in Food Sceince, 38: 147-154.
  • Topcu Y, Işik HB, Uzundumlu AS. 2009. Turkish consumer attitudes toward food products: the case of Erzurum. Italian Journal of Food Sciences, 21(1): 37-50. https://doi.org/ 10.14674/1120-1770/ijfs.v185
  • Topcu Y, Uzundumlu AS, Baran D. 2015. How sensory and hedonic quality attributes affect fresh red meat consumption decision of Turkish Consumers? Ital. J. Food Sci., 27: 181- 190.
  • Topcu Y, Baran D. 2017. Marketing strategies based on consumer preferences of Karnavas mulberry molasses with protected designation of origin (PDO). TURJAF, 5(7): 822-831.
  • Topcu Y. 2019. Consumers’ consumption patterns towards drinking milk with the region of origin: Case of Igdır province. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(1): 195-205.
  • TUİK, 2020. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi. Available from: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali- Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2020_37210 [Accessed 15 June 2021]
  • USDA, 2018. Dünyada sığır varlığı ve sığır eti üretimi. Available from: http://www.etb.org.tr/media/raporlar/USDA_Rapor_ Ekim_2017_TR.pdf [Accessed 18 June 2021]
  • Willett W, Rockström J, Loken B, Springmann M, Lang T, Vermeulen S, Garnett T, Tilman D, DeClerck F, Wood A. 2019. Food in the Anthropocene: The EAT-Lancet Commission on healthy diets from sustainable food systems. Lancet, 393: 447-492.
APA TOPCU Y (2022). Tüketicilerin Dana Eti Tüketim Hedonizminin Risk Faktörlü Aracılık Etki Modeli ile Değerlendirilmesi. , 394 - 403. 10.24925/turjaf.v10i3.394-403.4643
Chicago TOPCU Yavuz Tüketicilerin Dana Eti Tüketim Hedonizminin Risk Faktörlü Aracılık Etki Modeli ile Değerlendirilmesi. (2022): 394 - 403. 10.24925/turjaf.v10i3.394-403.4643
MLA TOPCU Yavuz Tüketicilerin Dana Eti Tüketim Hedonizminin Risk Faktörlü Aracılık Etki Modeli ile Değerlendirilmesi. , 2022, ss.394 - 403. 10.24925/turjaf.v10i3.394-403.4643
AMA TOPCU Y Tüketicilerin Dana Eti Tüketim Hedonizminin Risk Faktörlü Aracılık Etki Modeli ile Değerlendirilmesi. . 2022; 394 - 403. 10.24925/turjaf.v10i3.394-403.4643
Vancouver TOPCU Y Tüketicilerin Dana Eti Tüketim Hedonizminin Risk Faktörlü Aracılık Etki Modeli ile Değerlendirilmesi. . 2022; 394 - 403. 10.24925/turjaf.v10i3.394-403.4643
IEEE TOPCU Y "Tüketicilerin Dana Eti Tüketim Hedonizminin Risk Faktörlü Aracılık Etki Modeli ile Değerlendirilmesi." , ss.394 - 403, 2022. 10.24925/turjaf.v10i3.394-403.4643
ISNAD TOPCU, Yavuz. "Tüketicilerin Dana Eti Tüketim Hedonizminin Risk Faktörlü Aracılık Etki Modeli ile Değerlendirilmesi". (2022), 394-403. https://doi.org/10.24925/turjaf.v10i3.394-403.4643
APA TOPCU Y (2022). Tüketicilerin Dana Eti Tüketim Hedonizminin Risk Faktörlü Aracılık Etki Modeli ile Değerlendirilmesi. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi, 10(3), 394 - 403. 10.24925/turjaf.v10i3.394-403.4643
Chicago TOPCU Yavuz Tüketicilerin Dana Eti Tüketim Hedonizminin Risk Faktörlü Aracılık Etki Modeli ile Değerlendirilmesi. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi 10, no.3 (2022): 394 - 403. 10.24925/turjaf.v10i3.394-403.4643
MLA TOPCU Yavuz Tüketicilerin Dana Eti Tüketim Hedonizminin Risk Faktörlü Aracılık Etki Modeli ile Değerlendirilmesi. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi, vol.10, no.3, 2022, ss.394 - 403. 10.24925/turjaf.v10i3.394-403.4643
AMA TOPCU Y Tüketicilerin Dana Eti Tüketim Hedonizminin Risk Faktörlü Aracılık Etki Modeli ile Değerlendirilmesi. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi. 2022; 10(3): 394 - 403. 10.24925/turjaf.v10i3.394-403.4643
Vancouver TOPCU Y Tüketicilerin Dana Eti Tüketim Hedonizminin Risk Faktörlü Aracılık Etki Modeli ile Değerlendirilmesi. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi. 2022; 10(3): 394 - 403. 10.24925/turjaf.v10i3.394-403.4643
IEEE TOPCU Y "Tüketicilerin Dana Eti Tüketim Hedonizminin Risk Faktörlü Aracılık Etki Modeli ile Değerlendirilmesi." Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi, 10, ss.394 - 403, 2022. 10.24925/turjaf.v10i3.394-403.4643
ISNAD TOPCU, Yavuz. "Tüketicilerin Dana Eti Tüketim Hedonizminin Risk Faktörlü Aracılık Etki Modeli ile Değerlendirilmesi". Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi 10/3 (2022), 394-403. https://doi.org/10.24925/turjaf.v10i3.394-403.4643
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 23:47

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları