Yıl: 2022 Cilt: 12 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 267 - 282 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.20488/sanattasarim.1133899 İndeks Tarihi: 29-07-2022

“1984” VE “CESUR YENİ DÜNYA” ESERLERİNİN SANAT-MİMARLIK İLİŞKİSİ ÜZERİNDEN OKUNMASI

Öz:
Sanat ve mimarlık disiplinleri sürekli olarak gelişen kapsamları ile birlikte daima birbirlerini etkilemişlerdir. Birçok açıdan ele alınarak yorumlanabilecek olan sanat-mimarlık ilişkisinin, araştırma çerçevesinde edebi eserler üzerinden okunması gündeme getirilmiştir. Bu doğrultuda “1984” ve “Cesur Yeni Dünya” adlı iki distopik eser, taşıdıkları edebi değer ve konuya ilişkin nitelikli veri kaynağı olma özellikleri ile araştırmanın materyali olarak belirlenmiştir. Söz konusu eserlerin araştırma materyali olarak belirlenmesinde geleceğe yönelik öngörüler barındırmaları ve bu öngörüleri “gerçek-sanal”, “doğal-yapay” gibi birtakım zıtlıklar üzerinden aktarmaları da birer etken olmuştur. Eserler içerik analizi yöntemiyle analiz edilerek, zihnimizde imgesini oluşturdukları sanat dalları ile mimarlık disiplininin benzerlikleri ve farklılıkları üzerinden yorumlanmıştır. Araştırmada temel amaç, sanat-mimarlık ilişkisinin irdelenmesi ve seçilen iki bilim kurgu edebiyatı eserinde bu ilişkinin aranmasıdır. İçerik analizi yöntemi ile her iki eserde, sanatı ve mimarlığı nitelemek amacıyla kullanılan kavramlar üzerinden çıkarımlarda bulunulmuştur. Yapılan analiz sonucunda sanat ve mimarlık disiplinlerinin uyandırdıkları his ve temsil ettikleri kavramlar gibi çeşitli açılardan ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra, mimarlığın bilim kurgu edebiyatında gelecek öngörülerini aktarma, vurgulanmak istenen kavramları ve mesajları okuyucuya iletme gibi rollerinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelime: 1984 Mimari Sanat-Mimarlık İlişkisi Bilim Kurgu Edebiyatı Cesur Yeni Dünya

READING THE NOVELS OF “1984” AND “BRAVE NEW WORLD” ON THE RELATIONSHIP OF ART AND ARCHITECTURE

Öz:
Art and architecture have always influenced each other, with their ever-evolving scopes. The relationship between art and architecture, which can be interpreted in many ways, has been read through literary works within the scope of the research. In this direction, two dystopian works named “1984” and “Brave New World” were determined as the material of the research with their literary value and their characteristics of being a qualified data source on the subject. The fact that these works contain predictions for the future and that they convey these predictions through contrasts such as “real-virtual” and “natural-artificial” have also been a factor in determining the works in question as research material. The works were analyzed with the method of content analysis and interpreted through the similarities and differences between the branches of art that they created in our minds and the discipline of architecture. The main purpose of the research is to examine the relationship between art and architecture and to search for this relationship in two selected works of science fiction literature. With the content analysis method, inferences were made on the concepts used to describe art and architecture in both works. As a result of the analysis, it has been determined that the disciplines of art and architecture are related in various aspects such as the feelings they evoke and the concepts they represent. In addition, it has been concluded that architecture has roles in science fiction literature such as conveying future predictions, conveying the concepts and messages to be emphasized to the reader.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • • Abohela, I., Al-Gohary, A. and Dewidar, K. (2007). Significance of Future Architecture In Science Fiction Films. Ain Shams University International Conference, Cairo: ARUP.
  • • Akkoyun, T. (2015). Distopya yazını ve aydın çığlığı: George Orwell’in Bin Dokuz Yüz Seksen Dört Romanı Üzerine Bir Inceleme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (41), 25-30.
  • • Ay Birsöz, Ş. B. (2015). Mimari Tasarımda Bedensel Farkındalık: Bir Arayüz Olarak Dans. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • • Beken, N. E. (2007). Mimarlık ve sanat: Çakışım Boyutlarının İrdelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • • Bulu, A. (2018). Müzik ile Mekan Arasındaki Ilişkiye Yönelik Deneysel Yaklaşımların İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü.
  • • Colson, R. (2007). The Fundamentals Of Digital Art (1. Edition). Lausanne: Ava Publishing.
  • • Erdinç, Z. C. (2011). Moda ve Mimarlığın Ortak Kavramlar Üzerinden Okunması. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • • Ertem, Ü. (2010). Sinema ve Mimarlık Etkileşiminin Örnek Kara Filmler Üzerinden İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • • Ertuğrul, H. (2003). Bilimsel Çalışmalarda Yeni Teknikler (1. Baskı). İstanbul: Nesil Yayınları.
  • • Ertürk, N. (2011). Moda Kavramı, Moda Kuramları Ve Güncel Moda Eğilimi Çalışmaları. Art-e Sanat Dergisi, 4 (7), 1-32.
  • • Hossain, M. (2017). Language as The Device For Psychological Manipulation in George Orwell’s Nineteen Eighty-Four: A Psycholinguistic Analysis. European Journal of English Language and Linguistics Research, 5 (8), 25-31.
  • • Huxley A. (2017). Cesur yeni dünya (Çev: Ü. Tosun). İstanbul: İthaki Yayınları.
  • • Kara, F. (2019). Analyzing the Postmodern Dystopia In Literature: Aldous Huxley Brave New World and George Orwell 1984. Master Thesis. Algeria: People Democratic Republic Of Algeria Ministry of Higher Education And Scientific Research Faculty of Foreign Languages, Department of English.
  • • Karataş, Z. (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 62-80.
  • • Keisman, M. (2016). Power and Control In Brave New World And 1984. Prologue: A First-Year Writing Journal, 8 (4), 19-32.
  • • Köse Doğan, R. (2016). Resim ve Mekan Arasındaki Ilişki: Ilham Veren Projeler. Online Journal of Art and Design, 4 (2), 48-65.
  • • Orwell, G. (2015). 1984 (Çev: C. Üster). İstanbul: Can Yayınları.
  • • Özertural, R. (2007). Çağdaş Sanat Ortamında Birbirine Yaklaşan İki Disiplin: Mimari ve Heykel. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • • Serin Güner, A. P. ve Gökmen, H. (2020). Mimarlık ve Edebiyat Ilişkisine Dair Yapılmış Akademik Çalışmaların Bir Sınıflandırması. İdealkent Dergisi, 31 (11), 1722-1763.
  • • Somer, P. M. (2006). Mimarlık ve Bilimkurgu Edebiyatında Mekan Okumaları. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • • Spurr, D. (2012). Architecture and Modern Literature (1. Edition). Ann Arbor: The University of Michigan Press.
  • • Üner, G. ve Erdoğan, E. (2020). Mimarlığın Diğer Sanat Dalları Ile Ilişkisi. Online Journal of Art and Design, 8 (2), 167-179.
  • • Yalım, E. (2002). Bilim-Kurgu Edebiyatında Ütopya Ve Mimarlık Ilişkisi, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • • Görsel 1. 1984 Kapak Çalışmaları, https://www.orwelltoday.com/reader1984editionfirst.shtml (Erişim Tarihi: 08.06.2021).
  • • Görsel 2. Cesur Yeni Dünya Kapak Çalışmaları, https://www.slashfilm.com/brave-new-world-tv-series/ (Erişim Tarihi: 08.06.2021).
APA AYDINTAN E, FETTAHOĞLU E (2022). “1984” VE “CESUR YENİ DÜNYA” ESERLERİNİN SANAT-MİMARLIK İLİŞKİSİ ÜZERİNDEN OKUNMASI. , 267 - 282. 10.20488/sanattasarim.1133899
Chicago AYDINTAN ERKAN,FETTAHOĞLU Edanur “1984” VE “CESUR YENİ DÜNYA” ESERLERİNİN SANAT-MİMARLIK İLİŞKİSİ ÜZERİNDEN OKUNMASI. (2022): 267 - 282. 10.20488/sanattasarim.1133899
MLA AYDINTAN ERKAN,FETTAHOĞLU Edanur “1984” VE “CESUR YENİ DÜNYA” ESERLERİNİN SANAT-MİMARLIK İLİŞKİSİ ÜZERİNDEN OKUNMASI. , 2022, ss.267 - 282. 10.20488/sanattasarim.1133899
AMA AYDINTAN E,FETTAHOĞLU E “1984” VE “CESUR YENİ DÜNYA” ESERLERİNİN SANAT-MİMARLIK İLİŞKİSİ ÜZERİNDEN OKUNMASI. . 2022; 267 - 282. 10.20488/sanattasarim.1133899
Vancouver AYDINTAN E,FETTAHOĞLU E “1984” VE “CESUR YENİ DÜNYA” ESERLERİNİN SANAT-MİMARLIK İLİŞKİSİ ÜZERİNDEN OKUNMASI. . 2022; 267 - 282. 10.20488/sanattasarim.1133899
IEEE AYDINTAN E,FETTAHOĞLU E "“1984” VE “CESUR YENİ DÜNYA” ESERLERİNİN SANAT-MİMARLIK İLİŞKİSİ ÜZERİNDEN OKUNMASI." , ss.267 - 282, 2022. 10.20488/sanattasarim.1133899
ISNAD AYDINTAN, ERKAN - FETTAHOĞLU, Edanur. "“1984” VE “CESUR YENİ DÜNYA” ESERLERİNİN SANAT-MİMARLIK İLİŞKİSİ ÜZERİNDEN OKUNMASI". (2022), 267-282. https://doi.org/10.20488/sanattasarim.1133899
APA AYDINTAN E, FETTAHOĞLU E (2022). “1984” VE “CESUR YENİ DÜNYA” ESERLERİNİN SANAT-MİMARLIK İLİŞKİSİ ÜZERİNDEN OKUNMASI. Sanat & Tasarım Dergisi, 12(1), 267 - 282. 10.20488/sanattasarim.1133899
Chicago AYDINTAN ERKAN,FETTAHOĞLU Edanur “1984” VE “CESUR YENİ DÜNYA” ESERLERİNİN SANAT-MİMARLIK İLİŞKİSİ ÜZERİNDEN OKUNMASI. Sanat & Tasarım Dergisi 12, no.1 (2022): 267 - 282. 10.20488/sanattasarim.1133899
MLA AYDINTAN ERKAN,FETTAHOĞLU Edanur “1984” VE “CESUR YENİ DÜNYA” ESERLERİNİN SANAT-MİMARLIK İLİŞKİSİ ÜZERİNDEN OKUNMASI. Sanat & Tasarım Dergisi, vol.12, no.1, 2022, ss.267 - 282. 10.20488/sanattasarim.1133899
AMA AYDINTAN E,FETTAHOĞLU E “1984” VE “CESUR YENİ DÜNYA” ESERLERİNİN SANAT-MİMARLIK İLİŞKİSİ ÜZERİNDEN OKUNMASI. Sanat & Tasarım Dergisi. 2022; 12(1): 267 - 282. 10.20488/sanattasarim.1133899
Vancouver AYDINTAN E,FETTAHOĞLU E “1984” VE “CESUR YENİ DÜNYA” ESERLERİNİN SANAT-MİMARLIK İLİŞKİSİ ÜZERİNDEN OKUNMASI. Sanat & Tasarım Dergisi. 2022; 12(1): 267 - 282. 10.20488/sanattasarim.1133899
IEEE AYDINTAN E,FETTAHOĞLU E "“1984” VE “CESUR YENİ DÜNYA” ESERLERİNİN SANAT-MİMARLIK İLİŞKİSİ ÜZERİNDEN OKUNMASI." Sanat & Tasarım Dergisi, 12, ss.267 - 282, 2022. 10.20488/sanattasarim.1133899
ISNAD AYDINTAN, ERKAN - FETTAHOĞLU, Edanur. "“1984” VE “CESUR YENİ DÜNYA” ESERLERİNİN SANAT-MİMARLIK İLİŞKİSİ ÜZERİNDEN OKUNMASI". Sanat & Tasarım Dergisi 12/1 (2022), 267-282. https://doi.org/10.20488/sanattasarim.1133899