Kuzedoğu Anadolu Bölgesi'nde görülen bakteriyel sığır ve koyun abortlarının etiyolojik ve patolojik yönden incelenmesi

BOZOĞLU, Hidayet; TAŞTAN, Rüştü; Otlu, Salih; S.SAĞLAM, Yavuz

Kuzedoğu Anadolu Bölgesi'nde görülen bakteriyel sığır ve koyun abortlarının etiyolojik ve patolojik yönden incelenmesi

Yavuz S.SAĞLAM, (Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsü, Erzurum, Türkiye)

Rüştü TAŞTAN, (Girilmedi)

Hidayet BOZOĞLU, (Girilmedi)

Salih OTLU (Girilmedi)

Veteriner Bilimleri Dergisi . Eurasian Journal of Veterinary Sciences

3 1

Yıl: 1998 Cilt: 14 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 133 - 142 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kuzedoğu Anadolu Bölgesi'nde görülen bakteriyel sığır ve koyun abortlarının etiyolojik ve patolojik yönden incelenmesi

Öz:

Araştırmada Kuzeydoğu Anadolu Bölgesinde 1994-1996 tarihleri arasında 96 inek ve 119 koyun atık fötüslerinin bakteriyolojik etiyolojisi ve patolojik bulguları incelendi. Erzurum Bölgesinde atık inek fötüslerinde % 42.25 Brucella spp., %1.40 Haemophilus somnus, %1.40 Corynebacterium spp., koyun fötüslerimde % 45.23 Brucella spp., % 2.38 Corynebacterium spp., % 5.95 Salmonella abortus ovis ve % 3.57 oranında Campylobacter fetus subspp; Kars Böl¬gesinde, inek fötüslerinde, % 40 Brucella spp., abortus, % 1.04 Campylobacter fetus subspp, koyun fötüslerında, % 5.70 Campylobacter fetus spp, % 5.71 Salmonella abortus ovis ve % 1.19 oranında Streptococcus spp. izole edildi. Olguların ortalama % 54.81'inde bakteri saptanamadı. Histopatolojik incelemelerde, kataral bronkopnömoni, irinsiz in-tersitisyel nefritis, karaciğerde yaygın ya da fokal nekrozlar, hepatositlerde dejenerasyonlar gözlendi. Ayrıca 3 inek ve 4 koyun fötüsünde konjenital malformasyon olarak, skolipz, artroz, prognati, ihtiyozis konjenita ve serebellar hipoplazi belirlendi.

Anahtar Kelime: Brucella sığır Kuzeydoğu Anadolu etiyoloji patojenler Doğu Anadolu Bölgesi Campylobacter koyun yavru atma bakteriyel hastalıklar

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

TRDizin Dışındaki Atıf Sayıları

OpenCitations: 0

OpenAlex: 0

Crossref: 0

Alexander, A.V., Walker, R.L., Johnson, B.J., Charton, B.R. and Woods. L.W. (1992).Bovine abortions an· ribuıable ıo listeria ivanovii : Four Cases (1988·1990). J.A.V.M.A., 200:711·714.
Alibaşoğlu. M.ve Yeşildere. T.(1988):Veteriner Sistemik Patoloji" Cilt l. Kardeşler Basımevi, Istanbul.
Anderson, T.o., Meador, V.P. and Cheville, N.F. (1986). Pathogenesis of placentilis in the Goal inoculaled with Bruceıla abortus. ı. Gross and Histologic lesions. Vel. Palt'lo!., 23:219·226.
Anonymous (1990).The Oxoid Manual, 6th. Ed. Unipah ltd., Wade Road, Basingstoka, Hampshira, RG24, England.
Arda, M. (1987).Koyunlarda önemli yavru atma has· talıkları ve korunma yolları. Koyun Yetiştiriciliği ve Has· talıkları Sempozyumu. 11·12 Mayıs 1987, Konyaw
Arda, M.. ıstanbulluoğlu, E., Bibping, W., Akay, Ö.,Aydın, N., Izgür, M. S. va Karaer, Z. (1987).Orta Ana· dolu Bölgesi koyunlarında abortus olgularının etiyolojisi va serolojisi üzerine bir çalışma. A.Ü. Vet. Fak .. Derg., 34, 2, 195-206.
Aydın, F., leloğlu, N., Şahin, M. ve Otlu, S. (1994). Kars yöresinde sığır ve koyunlarda görCılen abortların bak· teriyolojik yönden araştırması. I.Ulusal Veteriner Mik·robiyoloji Kongresi, 27·29 Ekim 1994, Ankara.
Baran, S. (1963). Bruceıla melitenskli erkek, dişi, gebe karagCil ve dağlıçlarda anatomi·histopatolojik araştırmalar. A.Ü. Vet. Fak. Yayın No: 153., 1·51, Ankara.
Baran, S., Kôküuslu, C. (1966). Koyunlarda Vibrio foelus enfeksiyonu sonu atılan foetuslarda ve yeni doğmuş yav· rularda anatomi·histopatolojik bozukluklar. Türk Vet. Hek. oerg., 36, 3-4,116·123.
Blood. O.C. and Radostits, O.M. (1995).· Veterinary Me· dicine". 8th. Ed. Sailliere TindaU ltd., London.
Brewer, R.A., Smith RA and Orbell, M.J. (1 986). De· velopment ol an ımproved medium for the isolation ol Ha· emophilus somnus. lett. Apl1. Microbiol., 2:57·59.
Büyükçoban, A.F. (1989): Bursa bölgesindeki koyunlarda Campylobacter ve Salmonelfa enfeksiyonları. Pendik Hayv. Hast. Merk. Arşı. Ens!. oerg.,19, 1 ,17·24.
Culling, C.FA, Allison, A.T. and Barf. W.T. (1985).· Cel· lular Palholoy Technlque", 41h Edi!.,Mid County Press, London
oemirözO, K., Çelik, M. ve Iyisan, A.$. (1994). Kars ilinde Brucellozis hastalığının saroepidemiyolojisi. I. Ulusal Ve· leriner Mikrobiyoloji Kongresi., 27·29 Eylül 1994, Ankara.
Diker, K.S. (�985). Koyun ve sığırlardan izole adilen Campylobacter lOrlerinin idenlilikasyonu üzerinde ça' Iışmalar. Doğa Bilim Derg., 01, 9, 232·240.
Eaglasome, M.o., Garcia, M.M. and Srewart, B.B. (1992): Microbiol agenls associatad wilh bovine geniıal tract in· lections and semen. Part II. Haemophifus somnus, Mycoplasma spp. and Ureaplasma spp., Chlamydia pat· hogenes and semen conlaminanls. The ment ol bull semen with antimicrobial agen!. Vet. Bull., 62, 887·910.
Erdoğan. 1., Gürel, A., Tekin, C., Uyanık. F.ve Bitgel, A. (1994). Trakya bölgesinde koyun, keçi ve sığırtarda bak· ıeriyel aborıların tesbiti ve dağılımı. Pendik MikrobioL. oerg., 24, 1, 23-35.
Hedslrom, O.R., Sonn, R.J., lansen, E.o., Huııgren. B.D., Crisman, A.O., Smith, B.B. and Snyder, S.P. (1987). Pathology ol Campylobacter jejuni abortion in sheep. Vet. Palhol. 24, 419·426.
Jones, T.C. and Hunt, R.o. (1983). "Veterinary Pat· hology: 5 th.Ed. Lea and Febiger, Philadelphia, U.S.A.
Karaman, l., Güler, E. ve Küçükayan, U. (1993). Ankara BÔlgesinde toplanan ve değişik yörelerden gelen atık yapan koyun kan serumları ve materyaııerin serolojik ve mikrobiyolojik yoklaması uzerinde çalışmalar. Etlik Vet. Mikrobio!. Derg., 7, 4, 60·73.
Kenar, B., Erganiş, O., Kaya, 0, ve Güler, lo (1990): Konya Bölgesinde koyunlarda atıklara sebep olan Bru·ceUa,Campylobacıer,Salmonella ve Chlamydıa'lann bak· teriyolojik ve serolojik incelenmesi. Veterinanum, 1, 1.17·19.
Kenar, B. ve Ergarıiş, O. (1996). Orta Karadeniz BOlgesinde alık yapan koyunlarda Campylobacıer türlerinin ızolasyonu ve idcntifikasyonu Ile bazı antibiyotildere du· yarlılıkları üzennde çalışmalar. I.Uluslarasl Veteriner Mikrobiyotoji Kongresi, 25-27 EytOII996, Istanbul.
Kenndy,P. C. and Miller, R. (1993). The Female Genital System. In ·Pathology of Oomestie Animals." K.V.F. Jubb, P.C ..
Kennedy,. C.R., Palıner (Editors). 4th Emt Academic Press. New York. Kennedy,P.C., Olander, H.ı. and Howart,J.A.(1960). Paı· hQk)gy of eplzoolik bavine abortion.Comell Vel., 50, 417·429.
Kıkbride, CA (1985 al. Managing an outbfeak of liveslock abortion·2: diagnosis and control ol ovine abortıon.Vet.Med.,BO, 5; 70-79.
Kıkbride, CA (1985 b). Managing arı ootbreak of livestock abortion·4: diagnosıs and control of ovi"ıe abor· tion.VeI.Med. BO, 7,91·95.
Lassen, J. (1975). Rapid idenlilicalion ol Gram negative rods usJng a three·tube melhod combined wilh a die· hotomtc key. Acta Pathol. Microbio!. &and. 83, 6, 525-533.
Luna, L.G. (1968). "Histologic Sıaining Melhods of the Armed Forces Institute of Palhology�. 31h Ed. McGrav· Hıll Book Company. New York.
McClaın, D. and Lee. W.H. (1989). FSIS Method For Isolation and Identification ol lIsteria morıocytogenes From Processed Meaı and Poullry Products. laboratory Com· munication NO.57. Revised 24 May 1989, USA.
MeaOOr, V.P., Hagemoser, W.A., Deyoe, B.L. (1988). Histopalhologıc Rndings in Bruceıla abortus inlected, pregnant goals. Am. J. Vel. Res .. 49, 2, 274·2RO ..
Miller, R.G., Tate, C.R., Mallison, E.T. and Scherrer, J.A. (1991). Improved XLT4 Agar: Smail addition ol paptona ıo promoıe SIfonger produclion ,;ıl Hydrogen-sulfide by Salmoneıla. J. Food. Prodect., 57, 854-858.
Norton, J.H., and Campbell, R.S.F.(l990).Non-inleclious causes of bovine abortion. Vel. Bull. 60,12; 1137-1147.
Özer. H., GOlcO, H.B., Dumanlı, N., Bostancıoğlu ve AkıŞ, C. (1990). �u Anadolu'da bazı illerde koyun abortusları Ozerinde paıolojik ve bakteriyolojik incelemeler, F,O. Derg.(SaQI.Bil.),4, 1, 33-39.
Özmen, M., Pir. M. (1979). 1971·1977 yılları arasında Bornova Veteriner Kontrol ve Araşıırma Enstitüsüne gönderilen koyun ve keçi cenlnlerinde sıkıllara sebep olan eı· kenlerin bakteriyolojik yoklamalar1a lesbııi. Pendik Vet. Kont. Araşt. Derg., 2, 5·10.
Pelzer, K.D.(1989). Salmonellosis. J.A.V.M.A.,195, 456-463.
Sergeant, E.S.G., love, S.C.J. and Barnunn, DA (1981). Abortions In sheep due to Listeria ivanovii. Ausl. Vet. J., 68,39.
Taştan, R., Gülyaz, V. ve Aktar, H. (1994). DcQu Anadolu bölgesinde koyunlarda abortuslara neden olan bazı bakteriyel etkenlorin ızolasyonu ve identifikasyonu. 1.Ulusar Mikrobiyoloji Kongresi. 27-29 EylOI 1994, Ankara.
Taştan, R. (1995). Tavuklardan Listerla $pp. izolasyonu ve identifikasyonu üzerinde çalışmalar. A.O. Sağ. Bil.Ensl. Doktora Tezi, Ankara,
WHO (1988). Joinl FAO!WHO Expert Comitlee on Bru· sellozis.
Wray, C. and Sojka, W.J. (19n). Reviews ol the progress ol dalry seience: Bovine Salmonellosis. J. Dairy Sc., 44,383-425
Woodard, l.F. (1994): BVD virus associstad with outb(eak ol abortion, slillbirths, and weak calves. Vet. Med.,89. 4,379-384.
Yılmaz, S. (1987): Koyun ve Keçilerde enleksiyOz abof· tuslar. S.O. Vet.Fak. Koyun Yeliştiricilig ve Hastalıkları Sempozyumu, 11·12 Mayıs 64-65.

APA	S.SAĞLAM Y, TAŞTAN R, BOZOĞLU H, Otlu S (1998). Kuzedoğu Anadolu Bölgesi'nde görülen bakteriyel sığır ve koyun abortlarının etiyolojik ve patolojik yönden incelenmesi. , 133 - 142.
Chicago	S.SAĞLAM Yavuz,TAŞTAN Rüştü,BOZOĞLU Hidayet,Otlu Salih Kuzedoğu Anadolu Bölgesi'nde görülen bakteriyel sığır ve koyun abortlarının etiyolojik ve patolojik yönden incelenmesi. (1998): 133 - 142.
MLA	S.SAĞLAM Yavuz,TAŞTAN Rüştü,BOZOĞLU Hidayet,Otlu Salih Kuzedoğu Anadolu Bölgesi'nde görülen bakteriyel sığır ve koyun abortlarının etiyolojik ve patolojik yönden incelenmesi. , 1998, ss.133 - 142.
AMA	S.SAĞLAM Y,TAŞTAN R,BOZOĞLU H,Otlu S Kuzedoğu Anadolu Bölgesi'nde görülen bakteriyel sığır ve koyun abortlarının etiyolojik ve patolojik yönden incelenmesi. . 1998; 133 - 142.
Vancouver	S.SAĞLAM Y,TAŞTAN R,BOZOĞLU H,Otlu S Kuzedoğu Anadolu Bölgesi'nde görülen bakteriyel sığır ve koyun abortlarının etiyolojik ve patolojik yönden incelenmesi. . 1998; 133 - 142.
IEEE	S.SAĞLAM Y,TAŞTAN R,BOZOĞLU H,Otlu S "Kuzedoğu Anadolu Bölgesi'nde görülen bakteriyel sığır ve koyun abortlarının etiyolojik ve patolojik yönden incelenmesi." , ss.133 - 142, 1998.
ISNAD	S.SAĞLAM, Yavuz vd. "Kuzedoğu Anadolu Bölgesi'nde görülen bakteriyel sığır ve koyun abortlarının etiyolojik ve patolojik yönden incelenmesi". (1998), 133-142.

APA	S.SAĞLAM Y, TAŞTAN R, BOZOĞLU H, Otlu S (1998). Kuzedoğu Anadolu Bölgesi'nde görülen bakteriyel sığır ve koyun abortlarının etiyolojik ve patolojik yönden incelenmesi. Veteriner Bilimleri Dergisi . Eurasian Journal of Veterinary Sciences, 14(1), 133 - 142.
Chicago	S.SAĞLAM Yavuz,TAŞTAN Rüştü,BOZOĞLU Hidayet,Otlu Salih Kuzedoğu Anadolu Bölgesi'nde görülen bakteriyel sığır ve koyun abortlarının etiyolojik ve patolojik yönden incelenmesi. Veteriner Bilimleri Dergisi . Eurasian Journal of Veterinary Sciences 14, no.1 (1998): 133 - 142.
MLA	S.SAĞLAM Yavuz,TAŞTAN Rüştü,BOZOĞLU Hidayet,Otlu Salih Kuzedoğu Anadolu Bölgesi'nde görülen bakteriyel sığır ve koyun abortlarının etiyolojik ve patolojik yönden incelenmesi. Veteriner Bilimleri Dergisi . Eurasian Journal of Veterinary Sciences, vol.14, no.1, 1998, ss.133 - 142.
AMA	S.SAĞLAM Y,TAŞTAN R,BOZOĞLU H,Otlu S Kuzedoğu Anadolu Bölgesi'nde görülen bakteriyel sığır ve koyun abortlarının etiyolojik ve patolojik yönden incelenmesi. Veteriner Bilimleri Dergisi . Eurasian Journal of Veterinary Sciences. 1998; 14(1): 133 - 142.
Vancouver	S.SAĞLAM Y,TAŞTAN R,BOZOĞLU H,Otlu S Kuzedoğu Anadolu Bölgesi'nde görülen bakteriyel sığır ve koyun abortlarının etiyolojik ve patolojik yönden incelenmesi. Veteriner Bilimleri Dergisi . Eurasian Journal of Veterinary Sciences. 1998; 14(1): 133 - 142.
IEEE	S.SAĞLAM Y,TAŞTAN R,BOZOĞLU H,Otlu S "Kuzedoğu Anadolu Bölgesi'nde görülen bakteriyel sığır ve koyun abortlarının etiyolojik ve patolojik yönden incelenmesi." Veteriner Bilimleri Dergisi . Eurasian Journal of Veterinary Sciences, 14, ss.133 - 142, 1998.
ISNAD	S.SAĞLAM, Yavuz vd. "Kuzedoğu Anadolu Bölgesi'nde görülen bakteriyel sığır ve koyun abortlarının etiyolojik ve patolojik yönden incelenmesi". Veteriner Bilimleri Dergisi . Eurasian Journal of Veterinary Sciences 14/1 (1998), 133-142.