Yıl: 2021 Cilt: 4 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 183 - 198 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33083/joghat.2021.67 İndeks Tarihi: 05-07-2022

GELENEKSEL AİLEDE YEMEK VE GÜÇ İLİŞKİSİ

Öz:
Yemek, insan yaşamının en önemli parçası olarak kabul edilmektedir. Yemek olgusu, rızkı paylaşma anlayışı ile kutsallaşırken insanları sınıflara ayıran sosyal bir düzeni oluşturmak, milletler arası siyasete yön vermek, modern dünyada yeni anlayışları ortaya çıkararak toplumu şekillendirmek gibi önemli özellikleri ile de ön plana çıkmaktadır. Güç kavramı ise bir olayın sonucunu ne gerekiyorsa yaparak elde etmek olarak tanımlanabilir. Yemek gücünün etkinliği, bölge veya ülke mutfağındaki zenginliğe, kişilerin refah seviyelerine, kişilerin toplumsal hiyerarşideki yerlerine göre değişim göstermiştir. Bu doğrultuda gerçekleştirilen araştırmada, günümüz geleneksel Türk aile yapısı içerisinde, yemek ve güç ilişkisinin hangi düzeyde algılandığının tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda geleneksel aile yapısında değişiklikler olup olmadığı sorusuna yemek ve güç ilişkisi bağlamında cevap aranmaktadır. Çalışmada nitel bir araştırma tekniği olan saha araştırmasından faydalanılmıştır. Bu kapsamda 01-07 Mart 2021 tarihinde Manisa il merkezinde yaşayan 17 ev hanımı ile gerçekleştirilen mülakat ile veriler elde edilmiştir. Araştırma sonucunda, geleneksel ailede ataerkil düzenin işleyişi devam etse de modern düzende yemek yeme alışkanlıklarının da kabul gördüğü ortaya çıkmıştır. Araştırma kapsamında, ailenin reisi olan babanın, evin en yaşlı bireyinin veya evin en küçük çocuğunun etin en güzel yeri gibi yemekte en değerli payı aldığı ifade edilebilir. Geleneksel ailelerin sofra oturma düzenine sahip olduğu ancak sofra oturma düzeninin statüye, cinsiyete göre değil alışkanlıklar doğrultusunda şekillendiği anlaşılmıştır.
Anahtar Kelime:

FOOD AND POWER RELATIONSHIP INTHE TRADITIONAL FAMILY

Öz:
Food is considered to be the most important part of human life. While the phenomenon of food is sanctified with the understanding of sharing sustenance, it also comes to the fore with its important features such as creating a social order that divides people into classes, directing international politics, and shaping the society by revealing new understandings in the modern world. The concept of power can be defined as getting the result of an event by doing whatever it takes. The effectiveness of the food power has changed according to the wealth in the regional or country cuisine, the welfare level of the people, and the place of the people in the social hierarchy. In this study, it was aimed to determine the level of perception of the relationship between food and power in today's traditional Turkish family structure. For this purpose, an answer is sought to the question of whether there are changes in the traditional family structure in the context of the relationship between food and power. In the study, field research, which is a qualitative research technique, was used. In this context, data were obtained through an interview with 17 housewives living in the city center of Manisa on 01-07 March 2021. As a result of the research, it has been revealed that although the patriarchal order continues to function in the traditional family, eating habits are also accepted in the modern order. Within the scope of the research, it can be stated that the father, who is the head of the family, the oldest person in the house or the youngest child in the house, takes the most valuable share in the meal like the best part of the meat. It has been understood that traditional families have a table seating arrangement, but the table seating arrangement is shaped according to habits, not status and gender.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abdurrezzak, A. O. (2014). İşlevsel teori bağlamında yemek kültürünün iletişimsel yönü. Electronic Turkish Studies, 9(11).
  • Ahmetbeyoğlu, A. (1995). Grek seyyah Priskos’a göre Avrupa Hunları. İstanbul:Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları.
  • Aksoy, M. ve Üner, E. H. (2016). Rafine mutfağın doğuşu ve rafine mutfağı şekillendiren yenilikçi mutfak akımlarının yiyecek içecek işletmelerine etkileri, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(6), 1-17.
  • Albala, K. (2013). Food: A cultural culinary history. US: The Great Courses, 36-78.
  • Bahri, H. (1328/1911). Centilmen: âdâb-ı muâşeret, İstanbul: Tevsi-i Tıbaat Matbaası.
  • Beşirli, H. (2010). Yemek, kültür ve kimlik. Milli Folklor, 22, 87,159-169.
  • Beşirli, H. (2011). Türk kültüründe güç, iktidar, itaat ve sadakatin yemek sembolizmi esasında değerlendirilmesi. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, (58).
  • Chang, K. C. (1977). Food in Chinese Culture: anthropological and historical perspectives. New Haven.
  • Civitello, L. (2008). Cuisine and culture: A history of food and people (2.Basım). New Jersey: John Wiley & Sons, 1-350.
  • Çobanoğlu, Ö. (2004), Türk halk kültüründe “tör/başköşe” kavramı ve anlam yaratmadaki simgesel sürekliliği, Türkbilig ,Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 7, 33-44.
  • Ebulgazi Bahadır Han (1996). Secere-i Terakime Haz: Zuhal Kargı Ölmez, (Yayımlayan Mehmet Ölmez) Ankara: Simurg Yayın Dağıtım.
  • Forbes, R. J. (1954). Chemical, culinary and cosmetic arts, in Singer, C. et al (der), A history of Teclmology, vol.1: Oxford: From Early Times to Fall of Ancient Empires.
  • Goode, J. (2005). Yemek (çev. Fatih Mormenekşe), Milli Folklor, Geleneksel Yayıncılık, Yıl: 17. sayı 67.s.172- 177.
  • Goody, J. (1982). Cooking, cuisine and class, Cambridge and New York.
  • Griffin M. (2021). A seat at the table: the western dining table as a symbol of power. Gastronomica; 21 (1), 1–6. doi: https://doi.org/10.1525/gfc.2021.21.1.1
  • İşlek, A. (2018). Bizans sanatında son akşam yemeği sahneleri, Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi, Denizli.
  • Karaca, E. ve Altun, I. (2017). Toplumsal cinsiyetin geleneksel Türk mutfağına yansıması, Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, s. 335-342.
  • Kaya, F. (2015). Kutadgu Bilig'e göre liderlik eğitimi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
  • Levi-Strauss, C. (1966). The culinary triangle (in French), trans. by Peter Brooks, Partisan Review 33:586- 595.
  • Onaran, B. (2015). Mutfak tarih yemeğin politik serüveni, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Özkardeş, O. G. (2013). Türkiye’de özel öğrenme güçlüğüne ilişkin yapılan araştırmaların betimsel analizi. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 30(2), 123-153.
  • Russel, B. (1994). İktidar (çev: Mete Ergin), İstanbul: Cem Yayınevi.
  • Stajcic, N. (2013). Understanding culture: food as a means of communication. Hemispheres. Studies on Cultures and Societies, (28), 77-87.
  • Standage, T. (2016). İnsanlığın yeme tarihi (çev: Gencer Çakır), İstanbul: Maya Kitap. Türk Dil Kurumu (2020). Yemek tanımı, Erişim Tarihi: 18.12.2020, https://sozluk.gov.tr/ adresinden alındı.
  • Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme. Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi, 24(24), 543-559.
  • Uğur Çerikan, F. (2019). Türk ailesinde sofra adabı, Denizli örneği ve işlevselliği. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 8(1), 481-511.
  • Zikmund, W. G. (1997). Business research methods, 5. Edition, Orlando: The Dryden Press.
APA KIRMIZIKUŞAK D, AKSOY M (2021). GELENEKSEL AİLEDE YEMEK VE GÜÇ İLİŞKİSİ. , 183 - 198. 10.33083/joghat.2021.67
Chicago KIRMIZIKUŞAK DUYGU,AKSOY Mustafa GELENEKSEL AİLEDE YEMEK VE GÜÇ İLİŞKİSİ. (2021): 183 - 198. 10.33083/joghat.2021.67
MLA KIRMIZIKUŞAK DUYGU,AKSOY Mustafa GELENEKSEL AİLEDE YEMEK VE GÜÇ İLİŞKİSİ. , 2021, ss.183 - 198. 10.33083/joghat.2021.67
AMA KIRMIZIKUŞAK D,AKSOY M GELENEKSEL AİLEDE YEMEK VE GÜÇ İLİŞKİSİ. . 2021; 183 - 198. 10.33083/joghat.2021.67
Vancouver KIRMIZIKUŞAK D,AKSOY M GELENEKSEL AİLEDE YEMEK VE GÜÇ İLİŞKİSİ. . 2021; 183 - 198. 10.33083/joghat.2021.67
IEEE KIRMIZIKUŞAK D,AKSOY M "GELENEKSEL AİLEDE YEMEK VE GÜÇ İLİŞKİSİ." , ss.183 - 198, 2021. 10.33083/joghat.2021.67
ISNAD KIRMIZIKUŞAK, DUYGU - AKSOY, Mustafa. "GELENEKSEL AİLEDE YEMEK VE GÜÇ İLİŞKİSİ". (2021), 183-198. https://doi.org/10.33083/joghat.2021.67
APA KIRMIZIKUŞAK D, AKSOY M (2021). GELENEKSEL AİLEDE YEMEK VE GÜÇ İLİŞKİSİ. Journal of gastronomy, hospitality and travel (Online), 4(2), 183 - 198. 10.33083/joghat.2021.67
Chicago KIRMIZIKUŞAK DUYGU,AKSOY Mustafa GELENEKSEL AİLEDE YEMEK VE GÜÇ İLİŞKİSİ. Journal of gastronomy, hospitality and travel (Online) 4, no.2 (2021): 183 - 198. 10.33083/joghat.2021.67
MLA KIRMIZIKUŞAK DUYGU,AKSOY Mustafa GELENEKSEL AİLEDE YEMEK VE GÜÇ İLİŞKİSİ. Journal of gastronomy, hospitality and travel (Online), vol.4, no.2, 2021, ss.183 - 198. 10.33083/joghat.2021.67
AMA KIRMIZIKUŞAK D,AKSOY M GELENEKSEL AİLEDE YEMEK VE GÜÇ İLİŞKİSİ. Journal of gastronomy, hospitality and travel (Online). 2021; 4(2): 183 - 198. 10.33083/joghat.2021.67
Vancouver KIRMIZIKUŞAK D,AKSOY M GELENEKSEL AİLEDE YEMEK VE GÜÇ İLİŞKİSİ. Journal of gastronomy, hospitality and travel (Online). 2021; 4(2): 183 - 198. 10.33083/joghat.2021.67
IEEE KIRMIZIKUŞAK D,AKSOY M "GELENEKSEL AİLEDE YEMEK VE GÜÇ İLİŞKİSİ." Journal of gastronomy, hospitality and travel (Online), 4, ss.183 - 198, 2021. 10.33083/joghat.2021.67
ISNAD KIRMIZIKUŞAK, DUYGU - AKSOY, Mustafa. "GELENEKSEL AİLEDE YEMEK VE GÜÇ İLİŞKİSİ". Journal of gastronomy, hospitality and travel (Online) 4/2 (2021), 183-198. https://doi.org/10.33083/joghat.2021.67