1953 TARİHLİ KÖY ENSTİTÜLERİ VE ÖĞRETMEN OKULLARI PROGRAMINDA SOSYAL BİLGİLER
Yıl: 2021 Cilt: 0 Sayı: 88 Sayfa Aralığı: 179 - 198 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 05-07-2022
1953 TARİHLİ KÖY ENSTİTÜLERİ VE ÖĞRETMEN OKULLARI PROGRAMINDA SOSYAL BİLGİLER
Öz: Bu çalışmanın amacı, 17 Nisan 1940 tarih ve 3803 sayılı ‘Köy Enstitüleri Kanunu’
ile kurulmuş olan ve 27 Ocak 1954 tarih 6234 sayılı ‘Köy Enstitüleri ile Öğretmen Okullarının Birleştirilmesi Hakkında Kanun’ ile resmen kapatılan, köy enstitülerinde 1953
yılında üçüncü program olarak yayımlanan Köy Enstitüleri ve Öğretmen Okulları Programı çerçevesinde ‘sosyal bilgiler’ derslerinin belli ölçütlere göre incelenmesidir. İlk defa
bu program ile kullanılan ‘sosyal bilgiler’ teriminin, bu programda nasıl ele alındığı
belirlenen ölçütlere göre incelenmiştir. Bu çerçevede Programda yer alan haftalık ders
dağıtım cetveli, genel amaçlar, açıklamalar, işlenecek ünite ve konular ile kullanılacak
ders araçları ölçüt olarak kullanılmıştır. Bu amaçla çalışma nitel araştırma yöntemlerinden tarihsel araştırma modeline uygun olarak tasarlanmıştır. Veriler doküman incelemesi
tekniği ile toplanmıştır. Elde edilen verilerin çözümlenmesinde, çalışmanın amaçlarına
uygun olarak belirlenen ölçütlere göre betimsel analiz yaklaşımı kullanılmıştır. Bu kapsamda 1953 yılında yayımlanan Köy Enstitüleri ve Öğretmen Okulları Programı belirlenen ölçütlere göre incelenmiş ve programda yer alan haftalık ders dağıtım cetveli, genel
amaçlar, açıklamalar, işlenecek ünite ve konular ile kullanılacak ders araçları tablolar
halinde sunulmuştur. Sonuç olarak sosyal bilgiler teriminin Türkiye’de ilk defa kullanıldığı programın Köy Enstitüleri ve Öğretmen Okulları Programı olduğu, sosyal bilgilerin
Köy Enstitülerinin birinci devresinde bir öğretmen tarafından ve tarih, coğrafya ile yurttaşlık bilgisi konularını kapsayacak şekilde yer aldığı, ikinci devrede ise sosyal bilgiler
adı altında tarih ve coğrafya derslerinin bağımsız dersler olarak yer aldığı ve branş
öğretmenleri tarafından okutulacağı şekilde planlandığı görülmüştür.
Anahtar Kelime: Social Studies in the Village Institutes and Teacher Schools Program of 1953
Öz: The aim of this study is the village Institutes, which was established by the 'Village
Institutes Law' dated 17 April 1940 and numbered 3803 and officially closed by the 'Law
on the Unification of Village Institutes and Teacher Schools' dated 27 January 1954 and
published as the third program in the village institutes in 1953. and the examination of the
'social studies' lesson according to certain criteria within the framework of the Teacher
Schools Program. How the term "social studies", used for the first time with this program,
is handled in this program has been examined according to the determined criteria. In
this framework, the weekly course distribution schedule, general purposes, explanations,
units and topics to be covered and course tools to be used in the program were used
as criteria. For this purpose, the study was designed in accordance with the historical
research model, one of the qualitative research methods. The data were collected using
the document review technique. Descriptive analysis approach was used in the analysis
of the obtained data according to the criteria determined in accordance with the aims of
the study. In this context, the Village Institutes and Teacher Schools Program published
in 1953 was examined according to the determined criteria and the weekly course
distribution schedule, general purposes, explanations, units and subjects to be covered
and the course materials to be used in the program were presented in tables. As a result,
the program in which the term social studies was used for the first time in Turkey was the
Village Institutes and Teacher Schools Program, social studies were included in the first
cycle of the village institutes by a teacher to cover the subjects of history, geography and
citizenship, and in the second period, under the name of social studies, geography and
citizenship courses are seen as independent courses and planned to be taught by branch
teachers.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Apaydın, T., Aydoğan, M., & Altunya, N. (2000). Dünyaya örnek bir eğitim uygulaması köy enstitüleri. İstanbul: Tüses Yayınları.
- Arman, H. (1969). Piramidin tabanı (Cilt 1). Ankara: İş Matbaacılık
- Başaran, M. (2010). Özgürleşme eylemi köy enstitüleri. İstanbul: Cumhuriyet Kitapları.
- Bolay, S. (1994). Pozitivizmin ve pragmatizmin Türk milli eğitimine etkileri. Türkiye I. Eğitim Felsefesi Kongresi (s. 271-281). Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Yayınları.
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2018). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (25. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
- Çepni, S. (2009). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Trabzon: Yazarın Kendi Yayını
- Çetin, A. (2016). An analysis metaphor used by high school students to describe physics, physics lesson and physics teacher. European J. of Physics Education, 7(2), 1- 20.
- Çüçen, K. (1996). Tanzimat’tan Cumhuriyet’e eğitim ve insan anlayışlarının felsefi temelleri. Türkiye 2. Eğitim Felsefesi Kongresi (s. 61-73). Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Yayınları.
- Dewey, J. (1939). Türkiye maarifi hakkında rapor. İstanbul: Devlet Basımevi.
- Doğan, A. (2004). Sosyal bilgiler eğitiminin genel amaçları ne olmalıdır? Tebliğler: I.Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi. (15-17 Mayıs 2003 İzmir). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Ersöz, T. (2011). İlköğretim 5. sınıf sosyal bilgiler öğretmen kılavuz kitabı. Ankara: Pasifik Yayınları.
- Gardner, W., Demirtaş, A., & Doğanay, A. (1997). Sosyal bilimler öğretimi (Cilt 2). Ankara: YÖK/Dünya Bankası.
- Kaptan, S. (1998). Bilimsel araştırma ve istatistik teknikleri. Ankara: Tekışık Web Ofset Tesisleri.
- Karabağ, G. (2009). Köy enstitülerinde tarih eğitimi. Gazi Eğitim Dergisi 5, 1505-1529.
- Kirby, F. (2010). Türkiye'de köy enstitüleri. İstanbul: Tarihçi Kitabevi.
- Maykut, P. & Morehouse, R. (2005). Beginning qualitative research. London: The Palmer Press.
- Miles, M. B. and Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
- Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2005). Sosyal bilgiler 6-7. sınıf öğretim proramı ve kılavuzu. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
- Milli Eğitim Vekaleti (MEV). (1953). Öğretmen okulları ve köy enstitüleri programı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
- Ortaş, İ. (2005). Ülkemizin kaçırdığı en büyük eğitim projesi: köy enstitüleri. Pivolka, 4(17), 3-5. https://www.elyadal.org/pivolka/17/PiVOLKA_17_01.pdf adresinden 05 Ekim 2020 tarihinde alındı.
- Özgen, B. (2002). Çağdaş eğitim ve köy enstitüleri. İzmir: Final Matbaacılık.
- Patton, M. Q. (2014). Qualitative research & evaluation methods. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
- Resmi Gazete (RG). (1940, Nisan 22). Köy enstitüleri kanunu. (4491), Kanun No: 3803. Ankara.
- Resmi Gazete (RG). (1954, Şubat 4). Köy enstitüleri ile ilköğretmen okullarının birleştirilmesi hakkında Kanun (Kanun no:6234). (8625). Ankara.
- Safran, M. (2015). Özel öğretim yöntemleriyle sosyal bilgiler öğretimi (4. baskı). (B. Tay, & A. Öcal, Dü) Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Sönmez, V. (1997). Sosyal bilgiler öğretimi ve öğretmen kılavuzu. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Sözer, E. (1998). Sosyal bilgiler programının amaçları, ilkeleri ve temel özellikleri. G. Can, Ş. Yaşar, E. Sözer, & G. Can (Ed.) içinde, Sosyal Bilgiler Öğretimi. Eskişehir: Andolu Üniversitesi Yayınları, s. 17-42’deki bölüm.
- Tarman, B., & Acun, İ. (2010). Sosyal bilgiler eğitimi ve yeni bir sosyal bilgiler hareketi. Journal of Social Studies Education Research, 1(1), 1-16.
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
| APA | Bozkaya H (2021). 1953 TARİHLİ KÖY ENSTİTÜLERİ VE ÖĞRETMEN OKULLARI PROGRAMINDA SOSYAL BİLGİLER. , 179 - 198. |
| Chicago | Bozkaya Hasan 1953 TARİHLİ KÖY ENSTİTÜLERİ VE ÖĞRETMEN OKULLARI PROGRAMINDA SOSYAL BİLGİLER. (2021): 179 - 198. |
| MLA | Bozkaya Hasan 1953 TARİHLİ KÖY ENSTİTÜLERİ VE ÖĞRETMEN OKULLARI PROGRAMINDA SOSYAL BİLGİLER. , 2021, ss.179 - 198. |
| AMA | Bozkaya H 1953 TARİHLİ KÖY ENSTİTÜLERİ VE ÖĞRETMEN OKULLARI PROGRAMINDA SOSYAL BİLGİLER. . 2021; 179 - 198. |
| Vancouver | Bozkaya H 1953 TARİHLİ KÖY ENSTİTÜLERİ VE ÖĞRETMEN OKULLARI PROGRAMINDA SOSYAL BİLGİLER. . 2021; 179 - 198. |
| IEEE | Bozkaya H "1953 TARİHLİ KÖY ENSTİTÜLERİ VE ÖĞRETMEN OKULLARI PROGRAMINDA SOSYAL BİLGİLER." , ss.179 - 198, 2021. |
| ISNAD | Bozkaya, Hasan. "1953 TARİHLİ KÖY ENSTİTÜLERİ VE ÖĞRETMEN OKULLARI PROGRAMINDA SOSYAL BİLGİLER". (2021), 179-198. |
| APA | Bozkaya H (2021). 1953 TARİHLİ KÖY ENSTİTÜLERİ VE ÖĞRETMEN OKULLARI PROGRAMINDA SOSYAL BİLGİLER. EKEV AKADEMİ DERGİSİ, 0(88), 179 - 198. |
| Chicago | Bozkaya Hasan 1953 TARİHLİ KÖY ENSTİTÜLERİ VE ÖĞRETMEN OKULLARI PROGRAMINDA SOSYAL BİLGİLER. EKEV AKADEMİ DERGİSİ 0, no.88 (2021): 179 - 198. |
| MLA | Bozkaya Hasan 1953 TARİHLİ KÖY ENSTİTÜLERİ VE ÖĞRETMEN OKULLARI PROGRAMINDA SOSYAL BİLGİLER. EKEV AKADEMİ DERGİSİ, vol.0, no.88, 2021, ss.179 - 198. |
| AMA | Bozkaya H 1953 TARİHLİ KÖY ENSTİTÜLERİ VE ÖĞRETMEN OKULLARI PROGRAMINDA SOSYAL BİLGİLER. EKEV AKADEMİ DERGİSİ. 2021; 0(88): 179 - 198. |
| Vancouver | Bozkaya H 1953 TARİHLİ KÖY ENSTİTÜLERİ VE ÖĞRETMEN OKULLARI PROGRAMINDA SOSYAL BİLGİLER. EKEV AKADEMİ DERGİSİ. 2021; 0(88): 179 - 198. |
| IEEE | Bozkaya H "1953 TARİHLİ KÖY ENSTİTÜLERİ VE ÖĞRETMEN OKULLARI PROGRAMINDA SOSYAL BİLGİLER." EKEV AKADEMİ DERGİSİ, 0, ss.179 - 198, 2021. |
| ISNAD | Bozkaya, Hasan. "1953 TARİHLİ KÖY ENSTİTÜLERİ VE ÖĞRETMEN OKULLARI PROGRAMINDA SOSYAL BİLGİLER". EKEV AKADEMİ DERGİSİ 88 (2021), 179-198. |
