Film Eleştirisinde “Sanat Erotikası”na Doğru: Videografik Eleştiri ve Haptik Bakış
Yıl: 2022 Cilt: 7 Sayı: 13 Sayfa Aralığı: 61 - 80 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.31122/sinefilozofi.1022827 İndeks Tarihi: 29-07-2022
Film Eleştirisinde “Sanat Erotikası”na Doğru: Videografik Eleştiri ve Haptik Bakış
Öz: Bu çalışma Susan Sontag’ın “Yoruma Karşı” adlı kısa metninin son cümlesindeki “bizim bir yorumbilimi yerine sanat erotikasına ihtiyacımız var” önermesini anlamaya çalışıyor. Bu cümle bir daha geri dönülmeksizin yalnızca metnin sonunda mistik bir ifade gibi yer almasına karşın, bu metin onu anlamaya çalışırken bu cümleyi çözümlemeye, deşifre etmeye yönelmiyor veya doğrudan yalnızca yazarın kendi eserlerinde bu cümlenin izine dair ipuçlarının peşine düşmüyor. Bunun yerine Sontag’ın kendisiyle yakın eleştirel düşüncelere sahip farklı tarihsel dönemlerdeki yazarlara filmin kendisini ve biçimini koruyan bir bakışla yöneliyor. Sontag’ın “sanat erotikası” önerisini eleştirinin deneyimsel duyumsal yönünü işaret ettiği noktada Laura Marks’ın Filmin Teni kitabına başvurarak aynı önerinin dokunsal/haptik potansiyelini videografik film eleştirisi üzerinden düşünmeye çalışıyor. Videonun yüzeyinde bir yerde, temsili analizlere direnen bir film eleştirisini düşünürken, nerden bakarsak bakalım film çalışmalarının filmin kendisini anlamaya, somut düşünmeye yöneldiğini ve en önemlisi dijital film eleştirisinin artık “ağır çekim” düşünmemize olanak tanımasıyla filmler üzerinde “düşünmeye” zaman verdiği için neredeyse zorunlu bir ihtiyaç olarak yüzünü felsefeye döndüğünü görüyoruz.
Anahtar Kelime: Toward “Erotics of Art” in Film Criticism: Videographic Criticism and Haptic Visuality
Öz: This study aims to understand the sentence, “In place of a hermeneutics we need an erotics of art”
that Susan Sontag suggested in the last sentence of her essay named “Against Interpretation”. Although
this sentence only takes place at the end of the essay like a mystical expression having no return, this text
does not trace its roots to decode its hidden meanings or it does not directly seek clues about the trace
of this sentence in the author’s own work. Instead, it turns to thinkers from different historical periods
who hold critical thoughts close to Sontag herself, with a view that preserves the film itself and its form.
From the point where Sontag’s “erotics of art” suggestion points out the experimental sensual aspect
of criticism, The Skin of the Film of Laura Marks has resorted and the tactual/haptic potential of the
same suggestion is attempted to be questioned over the videographic criticism. We think that the concept
of film criticism resists representative analyses somewhere on the surface of videos and we implicitly
see that one way or another, film studies have almost compulsorily turned to philosophy as the latter
allows a certain amount of time to understand, to embody, and most importantly, to think as digital film
criticism allows us to think in “slow-motion” somehow.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Adorno, T. W. (2002). Biçim Olarak Deneme (Çev. S. Yücesoy). Defter, 45, 71-92.
- Adorno, T. W. (2018). Bir Thomas Mann Portresine Doğru (5. Baskı). (Çev. S. Yücesoy & O. Koçak). Edebiyat Yazıları (s. 70-79). İstanbul: Metis
- Adorno, T. W. (2019). Beethoven’ın Geç Dönem Üslubu (2. Baskı). (Haz. ve Çev. Ş. Öztürk). Müzik Yazıları (s. 136-140). İstanbul: YKY.
- Agamben, G. (2019). İçeriksiz Adam (Çev. K. Atakay). İstanbul: Monokl.
- Astruc, A. (1948). Yeni Avangardın Doğuşu: Kamera-Kalem (La Camera-stylo) (Çev. N. Özer). A. Karadoğan (Ed.), Auteur Kuram ve Sanat Sineması Üzerine (s. 29-34). Ankara: DeKi.
- Baker, U. (2012). Beyin Ekran (2. Baskı). İstanbul: Birikim.
- Baker, U. (2011). Yüzeybilim Fragmanlar (2. Baskı). İstanbul: Brikim.
- Benjamin, W. (2013). Pasajlar (Çev. A. Cemal). İstanbul: YKY.
- Bonitzer, P. (2011). Kör Alan ve Dekadrajlar (Çev. İ. Yaşar). İstanbul: Metis.
- Collet, P. (Yapımcı) & Kümel, H. (Yönetmen). (1971). Les Lèvres Rouges’u [Kırmızı Dudaklar] [Sinema Filmi]. Fransa, vd.: Cinê Vog Films, vd.
- Cotone, M. & Rizolli, A. (Yapımcı), & Schrader, P. (Yönetmen). (1981). The Comfort of Strangers [Sinema Filmi]. ABD: Skouras Pictures.
- Couvreur, B. (Yapımcı) & Sciamma, C. (Yönetmen). (2019). Portrait de La Jeune Fille en Feu [Alev Almış Bir Genç Kızın Portresi] [Sinema Filmi]. Fransa: Pyramide Films.
- Deleuze, G. (2013). Müzakereler (2. Baskı). (Çev. İ. Uysal). İstanbul: Norgunk.
- Deleuze, G. (2021). Zaman-İmge (Çev. B. Yalım, E. Koyuncu). İstanbul: Norgunk.
- Deleuze, G. (2017). İki Delilik Rejimi (2. Baskı). (Çev. M. E. Keskin). İstanbul: Bağlam.
- Deleuze, G. (2019). Bilgi: Foucault Üzerine Dersler (22 Ekim-17 Aralık 1985) (Çev. A. Baran). İstanbul: Otonom.
- Elsaesser, T. & Hagener, M. (2014). Film Kuramı – Duyular Yoluyla Bir Giriş (Çev. B. Soner ve B. Yıldırım). Ankara: Dipnot.
- Grant, C. (2020). İç İçe Geçen Tutkular: Videografik Derlemede Kurgu Yoluyla Filmi Düşünmek (Çev. İ. Gürkan). sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi, 11(2), 357-374. https://dergipark.org. tr/tr/pub/sinecine/issue/57083/749460
- Grant, C. (2011). Touching the film Object [Video deneme]. https://vimeo.com/28201216
- Gürkan, İ. (2021). Afterimages On Cinema, Women and Changing Times. sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi 12(1), 165-175. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sinecine/ issue/61246/883538
- Lazzarato, M. (2017). Videofelsefe (Çev. Ş. Ç. Solmaz). İstanbul: Otonom.
- Marks, L. (2020). Filmin Teni (Çev. S. Yılmaz). İstanbul: Doruk.
- Shklovsky, V. (2002). Bir Teknik Olarak Sanat (Çev. N. Aksoy & B. Aksoy). Defter, 5, 177-194.
- Sontag, S. (2015). Yoruma Karşı (Çev. O. Akınhay). İstanbul: Agora.
- Yücefer, H. (2017). Yorumlamadan Okumak: Gilles Deleuze’ün Anti-Hermeneutiği. Ş. Öztürk (Ed.), Cogito-Hermeneutik, 89, 192-215.
APA | GÜRKAN I (2022). Film Eleştirisinde “Sanat Erotikası”na Doğru: Videografik Eleştiri ve Haptik Bakış. , 61 - 80. 10.31122/sinefilozofi.1022827 |
Chicago | GÜRKAN IPEK Film Eleştirisinde “Sanat Erotikası”na Doğru: Videografik Eleştiri ve Haptik Bakış. (2022): 61 - 80. 10.31122/sinefilozofi.1022827 |
MLA | GÜRKAN IPEK Film Eleştirisinde “Sanat Erotikası”na Doğru: Videografik Eleştiri ve Haptik Bakış. , 2022, ss.61 - 80. 10.31122/sinefilozofi.1022827 |
AMA | GÜRKAN I Film Eleştirisinde “Sanat Erotikası”na Doğru: Videografik Eleştiri ve Haptik Bakış. . 2022; 61 - 80. 10.31122/sinefilozofi.1022827 |
Vancouver | GÜRKAN I Film Eleştirisinde “Sanat Erotikası”na Doğru: Videografik Eleştiri ve Haptik Bakış. . 2022; 61 - 80. 10.31122/sinefilozofi.1022827 |
IEEE | GÜRKAN I "Film Eleştirisinde “Sanat Erotikası”na Doğru: Videografik Eleştiri ve Haptik Bakış." , ss.61 - 80, 2022. 10.31122/sinefilozofi.1022827 |
ISNAD | GÜRKAN, IPEK. "Film Eleştirisinde “Sanat Erotikası”na Doğru: Videografik Eleştiri ve Haptik Bakış". (2022), 61-80. https://doi.org/10.31122/sinefilozofi.1022827 |
APA | GÜRKAN I (2022). Film Eleştirisinde “Sanat Erotikası”na Doğru: Videografik Eleştiri ve Haptik Bakış. SineFilozofi, 7(13), 61 - 80. 10.31122/sinefilozofi.1022827 |
Chicago | GÜRKAN IPEK Film Eleştirisinde “Sanat Erotikası”na Doğru: Videografik Eleştiri ve Haptik Bakış. SineFilozofi 7, no.13 (2022): 61 - 80. 10.31122/sinefilozofi.1022827 |
MLA | GÜRKAN IPEK Film Eleştirisinde “Sanat Erotikası”na Doğru: Videografik Eleştiri ve Haptik Bakış. SineFilozofi, vol.7, no.13, 2022, ss.61 - 80. 10.31122/sinefilozofi.1022827 |
AMA | GÜRKAN I Film Eleştirisinde “Sanat Erotikası”na Doğru: Videografik Eleştiri ve Haptik Bakış. SineFilozofi. 2022; 7(13): 61 - 80. 10.31122/sinefilozofi.1022827 |
Vancouver | GÜRKAN I Film Eleştirisinde “Sanat Erotikası”na Doğru: Videografik Eleştiri ve Haptik Bakış. SineFilozofi. 2022; 7(13): 61 - 80. 10.31122/sinefilozofi.1022827 |
IEEE | GÜRKAN I "Film Eleştirisinde “Sanat Erotikası”na Doğru: Videografik Eleştiri ve Haptik Bakış." SineFilozofi, 7, ss.61 - 80, 2022. 10.31122/sinefilozofi.1022827 |
ISNAD | GÜRKAN, IPEK. "Film Eleştirisinde “Sanat Erotikası”na Doğru: Videografik Eleştiri ve Haptik Bakış". SineFilozofi 7/13 (2022), 61-80. https://doi.org/10.31122/sinefilozofi.1022827 |