Psikolojik Sözleşmenin Motivasyon Üzerindeki Etkisine İlişkin Uygulamalı Bir Araştırma

Mustafa ALTINTAŞ (Yozgat Bozok Üniversitesi, Çekerek Fuat Oktay Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, Yozgat, Türkiye)
Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
16 4
Yıl: 2022 Cilt: 24 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 669 - 687 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.32709/akusosbil.1013060 İndeks Tarihi: 29-07-2022

Psikolojik Sözleşmenin Motivasyon Üzerindeki Etkisine İlişkin Uygulamalı Bir Araştırma

Öz:
Bu çalışmanın amacı psikolojik sözleşme algısının motivasyon üzerindeki etkisinin belirlenmesidir. Alan yazın incelendiğinde iki kavram arasında yapılan çalışmaların sayısının az olduğu göze çarpmaktadır. Bu çalışmanın alan yazına katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Tanımlayıcı nitelikte olan bu çalışmada nicel araştırma yöntemi kullanılmış olup, Yozgat Bozok Üniversitesi’nde görev yapan akademik personelin katılımıyla 2021 yılında gerçekleştirilmiştir. Araştırmada basit tesadüfi örneklem yöntemi seçilmiş olup, çalışmaya katılmayı kabul eden 295 kişiye anket uygulaması yapılmıştır. Veri toplama aracı olarak anket tekniğinden yararlanılan araştırmada Psikolojik Sözleşme Ölçeği ve Çok Boyutlu İş Motivasyonu Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre psikolojik sözleşme ile motivasyon arasında pozitif yönlü ve anlamlı ilişkiler ile psikolojik sözleşmenin motivasyon alt boyutları üzerinde anlamlı etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre psikolojik sözleşmenin motivasyonun bir öncülü olduğuna ulaşılmıştır. Çalışmanın akademisyenler üzerinde yapılmasının örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi alanına katkı sağlayacağı ve bunun önemli olduğu düşünülmektedir. Kamu örgütlerinde psikolojik sözleşmenin çalışan motivasyonunu artırması, rakiplerine göre fark yaratmasını sağlayacaktır. 
Anahtar Kelime: motivasyon Psikolojik sözleşme akademisyenler

A Practical Research on the Effect of Psychological Contract on Motivation

Öz:
The aim of this study is to determine the effect of psychological contract perception on motivation. When the literature is examined, it is striking that the number of studies between the two concepts is low. It is thought that this study will contribute to the literature. In this descriptive study, quantitative research method was used and it was carried out in 2021 with the participation of academic staff working at Yozgat Bozok University. Simple random sampling method was chosen in the study, and a questionnaire was applied to 295 people who agreed to participate in the study. The Psychological Contract Scale and the Multidimensional Job Motivation Scale were used in the study, which used the questionnaire technique as a data collection tool. According to the findings obtained from the research, it was concluded that there was a positive and significant relationship between psychological contract and motivation, and that psychological contract had a significant effect on motivation sub-dimensions. According to the results of the study, it was concluded that the psychological contract is an antecedent of motivation. It is thought that conducting the study on academicians will contribute to the field of organizational behavior and management psychology and this is important. Increasing the motivation of the psychological contract in public organizations will enable it to make a difference compared to its competitors.
Anahtar Kelime: academicians

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Adams, J. S. (1963). Toward an understanding of inequity. Journal of Abnormal and Social Psychology, 67, 422-436.
  • Al-Alawi, A.I. (2005), Motivating factors on information technology employees in bahrain hotel ındustry. Issues in Information Systems, 1 (2), 224-230.
  • Alcover, C. M., Rico, R., Turnley, W. H., & Bolino, M. C. (2017). Understanding the changing nature of psychological contracts in 21st century organizations: A multiple‐foci exchange relationships approach and proposed framework. Organizational Psychology Review, 7, 4-35.
  • Altıntaş, M. (2018). İnsan Kaynaklarında Yeni Bir Yaklaşım: Yetenek Yönetimine İlişkin Nitel Bir Araştırma. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2 (1), 24-43.
  • Annet H. de Lange, P. Matthijs Bal, Beatrice I.J.M. Van der Heijden, Nicole de Jong & Wilmar B. Schaufeli (2011). When I'm 64: Psychological contract breach, work motivation and the moderating roles of future time perspective and regulatory focus. Work & Stress, 25 (4), 338-354.
  • Argyris, C. (1960). Understanding organizational behaviour. London, England: Tavistock.
  • Bartlett, J.E., Kotrlik, J.W. & Higgins, C.C. (2001). Organizational research: Determining appropriate sample size in survey research. Information Technology, Learning, and Performance Journal, 19, 43-50.
  • Broussard, S. C., & Garrison, M. E. B. (2004). The relationship between classroom motivation and academic achievement in elementary school-aged children. Family and Consumer Sciences Research Journal, 33(2), 106-120.
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
  • Can, A. (2017). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi.
  • Castaing, S. (2006). The effects of psychological contract fulfilment and public service motivation on organizational commitment in the french civil service. Post-Print halshs-00078838, HAL.
  • Cavanaugh, M.A. & Noe, R.A. (1999). Antecedents and consequences of relational components of the new psychological contract. Journal of Organizational Behavior, 20(2), 323-340.
  • Cihangiroğlu, N., Şahin, B. ve Uzuntarla, Y. (2016). Hekim ve hemşirelerin psikolojik sözleşme ve örgütsel adalet algılarının karşılaştırması. Gülhane Tıp Dergisi, 58, 148-152.
  • Corder, E. & Ronnie, L. (2017). The role of the psychological contract in the motivation of nurses. Leadership in Health Services, 31(1), 62-76.
  • Coşkun, R., Altunışık, R. ve Yıldırım, E. (2019). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
  • Cullinane, N. & Dundon, T. (2006). The psychological contract: A critical review. International Journal of Management Reviews, 8(2), 113-129.
  • Çivilidağ, A. ve Şekercioğlu, G. (2017). Çok boyutlu iş motivasyonu ölçeğinin Türk kültürüne uyarlanması. Mediterranean Journal of Humanities, (7)1, 143-156.
  • Çuhadar, A., Er, Y., Demirel, M. ve Demirel, D. (2019). Bireyleri rekreasyonel amaçlı egzersize motive eden faktörlerin incelenmesi. Spormetre, 17(3), 155.
  • Demirkasımoğlu, N. (2012). Kamu ve özel ilköğretim okulu sınıf öğretmenlerinin psikolojik sözleşme algıları ve iş çevresine uyum düzeyleri ile ilişkisi. (doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Edginton, C.R. (2000). Managing Recreation, Parks, and Leisure Services: An Introduction, Sagamore, Champaign, IL.
  • Ellliot, A. J. & Covington, M. V. (2001). Approach and avoidance motivation. Educational Psychology Review,13(2), 73-92.
  • Fernet C., Austin S. & Vallerand R. J. (2012). The effects of work motivation on employee exhaustion and commitment: an extension of the jd-r model. Work&Stress, 26 (3), 213-229.
  • Guest, D.E. (1998). Is the psychological contract worth taking seriously? Journal of Organizational Behavior, 19, 649-664.
  • Güney, S. (2017). Örgütsel davranış. Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Hair, J., Anderson, R. E., Tatham, R. L. & Black, W. C. (2010). Multivariate data analysis. New Jersey: Prentice Hall.
  • İyidemirci, H., ve Aydıntan, B. (2018). Motivasyon, örgütsel vatandaşlık davranışı ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik bir araştırma; Ostim organize sanayi bölgesi örneği. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 4(3), 131-144.
  • Kaldırımcı, N. (1987). Motivasyon için anahtar bir kavram: psikolojik sözleşme. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(1), 113-128.
  • Kanbur, E. ve Ay, A. (2020). Psikolojik sözleşme algısının işe adanmışlık üzerindeki etkisi. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 531-549.
  • Kanungo, R.N. (1994). Work motivation: models for developing countries. Sage Publications India Pvt Ltd, New Delhi.
  • Karcıoğlu, F. ve Türker, E. (2010). Psikolojik sözleşme ile örgütsel bağlılık ilişkisi: sağlık çalışanları üzerine bir uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(2), 121-140.
  • Koçak, R. ve Özüdoğru, H. (2012). Yöneticilerin liderlik özelliklerinin çalışanların motivasyonu ve performansı üzerindeki etkileri: kamu ve özel hastanelerinde bir uygulama. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (1), 76-88.
  • Lambert, L.S., Edwards, J.R. & Cable, D.M. (2003). Breach and fulfillment of the psychological contract: a comparison of traditional and expanded views. Personnel Psychology, 56(1), 895.934.
  • Lazaroiu G. (2015). Employee motivation and job performance. Linguistic and Philosophical Investigations, 14, 97-102.
  • Lee, H.W. & Liu, C.H. (2009). The relationship among achievement motivation, psychological contract and work attitudes. Social Behavior and Personality: An international journal, 37(3), 321-328.
  • Mafini C. & Dlodlo N. (2014). The relationship between extrinsic motivation, job satisfaction and life satisfaction amongs temployees in a public organisation. SA Journal of Industrial Psychology 40 (1), 1-13.
  • Martin, A.J. (2003). The student motivation scale: further testing of an instrument that measures school students motivation. Australian Journal of Education, 47 (1), 88-106.
  • Miles, J.A. (2012). Management and organization theory: A Jossey-Bass Reader. John Wiley & Sons.
  • Mirabela M. & Madela A. (2013). Cultural Dimensions and Work Motivation in the European Union. Annals of the University of Oradea Economic Science Series, 22 (1), 1511-1519.
  • Nam, S. (2018). Psikolojik sözleşme ve iş tatmini ilişkisi üzerine bir araştırma. EUropean Journal of Managerial Research (EUJMR), 2 (3), 43-60.
  • Oxford, R. & Shearin, J. (1994). Language learning motivation: Expanding the theoretical framework. Modern Language Journal, 78, 12-28.
  • Öztürk, H. (2020). Akademik personelin psikolojik sözleşme ve kamu hizmeti motivasyonu algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi: Burdur Mehmet Akif Ersoy üniversitesi ve Başkent üniversitesi örnekleri. (doktora tezi). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla.
  • Passarelli, G. (2011). Employees’ skills and organisational commitment. International Business Research, 4 (1), 28-42.
  • Raja, U., Johns, G. & Ntalianis, F. (2004). The impact of personality on psychological contracts. Academy of Management Journal, 47(3), 350-367.
  • Riggio R. E. (2014). Endüstri ve örgüt psikolojisine giriş. (Çev. Özkara, B.) Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Robins, S.P. & Coulter, M. (2005). Management, International 7th Eds. A Pearson Education Company, Upper Saddle River, NJ, p. 424.
  • Rousseau, D. M. (1989). Psychological and implied contracts in organizations. Employee Responsibilities and Rights Journal, 2, 121-138.
  • Rousseau, D. M. (1995). Psychological contracts in organizations: Understanding written and unwritten agreements. Thousand Oaks, CA: Sage.
  • Rousseau, D. M. (2001). Schema, promise and mutuality: The building blocks of the psychological contract. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 74, 511-541.
  • Rousseau, D.M. & Wade-Benzoni, K.A. (1994). Linking strategy and human resource practices: How employee and customer contracts are created. Human Resource Management, 33(3), 463-489.
  • Rousseau, D.M., Hansen, S.D. & Tompru, M. (2016). A dynamic phase model of psychological contract processes. Journal of Organizastional Behavior, Special Issue, 1081-1098.
  • Schalk, R. & Roe, R. E. (2007). Towards a dynamic model of the psychological contract. Journal of the Theory of Social Behavior, 37, 167-182.
  • Shipp, A. J. & Cole, M. S. (2015). Time in individual‐level organizational studies: What is it, how is it used, and why isn't it exploited more often? Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior, 2, 237-260.
  • Sökmen, A., Bilsel, M., ve Erbil, C. (2013). Örgütsel adaletin çalışan motivasyonu ve performansı üzerindeki etkisi: bankacılık sektöründe bir araştırma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 43-62.
  • Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Boston, Pearson.
  • Tevrüz, S. (1999). Güdülenme (Eşitlik Teorisi). Davranışlarımızdan Seçmeler içinde, İstanbul: Beta yayınları.
  • Toode K., Routasalo P., Helminen M. & Suominen T. (2014). Hospital nurses’ individual priorities, internal psychological states and work motivation. International Nursing Review, 61(3), (2014) 361-370.
  • Topaloğlu, H. ve Arastaman, G. (2016). Örgütlerde psikolojik sözleşme üzerine kuramsal bir değerlendirme. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 25-36.
  • Turnley, W.H., Bolino, M.C., Lester, S.W. & Bloodgood, J.M. (2003). The impact of psychological contract fulfillment on the performance of in-role and organizational citizenship behaviors, Journal of Management, 29(1), 187-212.
  • Wang, C. & Yu, L. (2015). Managing student volunteers for mega events: motivation and psychological contract as predictors of sustained volunteerism. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 20 (3), 338-357.
  • Wren, A.D. & Bedeian, A.G. (2021). Yönetim düşüncesinin evrimi.İstanbul: Albaraka Yayınları, (Çeviren Ahmet Melik Aksoy).
APA ALTINTAS M (2022). Psikolojik Sözleşmenin Motivasyon Üzerindeki Etkisine İlişkin Uygulamalı Bir Araştırma. , 669 - 687. 10.32709/akusosbil.1013060
Chicago ALTINTAS MUSTAFA Psikolojik Sözleşmenin Motivasyon Üzerindeki Etkisine İlişkin Uygulamalı Bir Araştırma. (2022): 669 - 687. 10.32709/akusosbil.1013060
MLA ALTINTAS MUSTAFA Psikolojik Sözleşmenin Motivasyon Üzerindeki Etkisine İlişkin Uygulamalı Bir Araştırma. , 2022, ss.669 - 687. 10.32709/akusosbil.1013060
AMA ALTINTAS M Psikolojik Sözleşmenin Motivasyon Üzerindeki Etkisine İlişkin Uygulamalı Bir Araştırma. . 2022; 669 - 687. 10.32709/akusosbil.1013060
Vancouver ALTINTAS M Psikolojik Sözleşmenin Motivasyon Üzerindeki Etkisine İlişkin Uygulamalı Bir Araştırma. . 2022; 669 - 687. 10.32709/akusosbil.1013060
IEEE ALTINTAS M "Psikolojik Sözleşmenin Motivasyon Üzerindeki Etkisine İlişkin Uygulamalı Bir Araştırma." , ss.669 - 687, 2022. 10.32709/akusosbil.1013060
ISNAD ALTINTAS, MUSTAFA. "Psikolojik Sözleşmenin Motivasyon Üzerindeki Etkisine İlişkin Uygulamalı Bir Araştırma". (2022), 669-687. https://doi.org/10.32709/akusosbil.1013060
APA ALTINTAS M (2022). Psikolojik Sözleşmenin Motivasyon Üzerindeki Etkisine İlişkin Uygulamalı Bir Araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(2), 669 - 687. 10.32709/akusosbil.1013060
Chicago ALTINTAS MUSTAFA Psikolojik Sözleşmenin Motivasyon Üzerindeki Etkisine İlişkin Uygulamalı Bir Araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 24, no.2 (2022): 669 - 687. 10.32709/akusosbil.1013060
MLA ALTINTAS MUSTAFA Psikolojik Sözleşmenin Motivasyon Üzerindeki Etkisine İlişkin Uygulamalı Bir Araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.24, no.2, 2022, ss.669 - 687. 10.32709/akusosbil.1013060
AMA ALTINTAS M Psikolojik Sözleşmenin Motivasyon Üzerindeki Etkisine İlişkin Uygulamalı Bir Araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2022; 24(2): 669 - 687. 10.32709/akusosbil.1013060
Vancouver ALTINTAS M Psikolojik Sözleşmenin Motivasyon Üzerindeki Etkisine İlişkin Uygulamalı Bir Araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2022; 24(2): 669 - 687. 10.32709/akusosbil.1013060
IEEE ALTINTAS M "Psikolojik Sözleşmenin Motivasyon Üzerindeki Etkisine İlişkin Uygulamalı Bir Araştırma." Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24, ss.669 - 687, 2022. 10.32709/akusosbil.1013060
ISNAD ALTINTAS, MUSTAFA. "Psikolojik Sözleşmenin Motivasyon Üzerindeki Etkisine İlişkin Uygulamalı Bir Araştırma". Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 24/2 (2022), 669-687. https://doi.org/10.32709/akusosbil.1013060
Sayfa Oluşturulma Tarihi
18-04-2024 1:34

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları