Yıl: 2005 Cilt: 5 Sayı: 1-2 Sayfa Aralığı: 101 - 112 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Gayrisafi yurtiçi hasılanın coğrafi dağılımının çok boyutlu ölçekleme analizi kümeleme analizi ve temel bileşenler analizleri ile karşılaştırmalı olarak incelenmesi

Öz:
Çok boyutlu ölçekleme analizi (Multidimensional scaling, MDS). n nesne ya da birim arasındaki p değişkene göre belirlenen uzaklıklara dayalı olarak nesnelerin k boyutlu (k<p) bir uzayda gösterimini elde etmeyi amaçlayan, böylece nesneler arasındaki ilişkileri belirlemeye yarayan ve birçok alanda uygulanabilen bir yöntemdir[1]. Tıp, Psikiyatri, Sosyal Bilimler, Eğitim Bilimleri, Pazar Araştırmaları vb. Örneğin, psikolojide birbirleri ile benzer ya da farklı olan bireylerin açıkça ortaya konamadığı durumlarda birbirleri ile benzer olguların benzerliklerine göre sıralanmalarını ortaya koymak amacıyla çok boyutlu ölçekleme analizinden yararlanılır. Burada yaptığımız çalışmada ise gayri safi yurtiçi hasılanın coğrafi dağılımının belirlenmesi amacıyla söz konusu yöntemden yararlandık. Bilindiği gibi bir ülkeye ilişkin gayri safi yurtiçi hasılanın coğrafi dağılımı, o ülkedeki bölgeler ve illerin gelişmişlik düzeyini gösteren en uygun göstergelerden biridir. Bu nedenle çalışmamızda 7 coğrafi bölgenin tarım, sanayi ve hizmet sektörlerine ilişkin Sektörel GSYİH yüzdeleri alınmıştır. Söz konusu verilere karşılaştırma yapmak amacıyla çok boyutlu ölçekleme analizinin yanı sıra kümeleme analizi ve temel bileşenler analizleri de uygulanmış ve sonuçlar karşılaştırılarak yorumlanmıştır.
Anahtar Kelime:

The comparative investigation of the geographical research of the gross interior native land product with the multidimensional scaling,cluster analysis and principal component analysis

Öz:
Multidimensional scaling. MDS, is a method that aims to obtain the indication of objects in a k-dimensional space on the basis of the dislances which defines according to the p variables between n objects or cases, so benefits to define the relations between the objects and apply in many fields. Medicine, psychiatry, social sciences, education sciences, market researches, etc. For example, in psychology in the cases that the similar or different individuals can not be create clearly, by the aim of defining the order according to their similarities of the similar facts, we profit from MDS. In our study, by the aim of defining the geographical distribution of the gross interior native land product, we used the MDS method. So far as it knows, geographical distribution of the gross interior native land product of a country is one of the most appropriate indicators which shows the development level ol the regions an the cities in that country. Because of this, in our study the gross interior native land product percentages of the sectors of agriculture, industry and service of seven geographical regions arc used. Right along with MDS, the cluster analysis and the principal component analysis are applied to the data too, and the results are interpreted contrastively.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1.Özdamar K., Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi-2, 2. Basım, 2, Kaan Kitabevi, Eskişehir, 479-495 (1999).
  • 2.Tatlıdil H., Sertkaya D., Nitel Verilerin Ölçeklenmesi, Araştırma Sempozyumu 97 Bildirileri, Devlet İstatistik Enstitüsü, Ankara, 130-134 (1997).
  • 3.Tatlıdil H., Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Analiz, 1. Basım, 1, Engin Yayınları, Ankara, 353-367, (1996).
  • 4.İl ve Bölge İstatistikleri Yıllığı, (1997).
  • 5.DPT, VIII. BYKP (2000b), Ankara.
  • 6.Fındıkkaya (Oğuzlar) A., Çok Boyutlu Ölçekleme Analizi ve Bir Uygulama Denemesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Ekonometri Bölümü, Bursa, (1995).
  • 7.Kruskal J., The Relationship Between Multidimensional Scaling and Clustering, Classification and Clustering, Academic Press, New York, (1977).
APA KAYGISIZ ERTUĞ Z, GÜRBÜZ H (2005). Gayrisafi yurtiçi hasılanın coğrafi dağılımının çok boyutlu ölçekleme analizi kümeleme analizi ve temel bileşenler analizleri ile karşılaştırmalı olarak incelenmesi. , 101 - 112.
Chicago KAYGISIZ ERTUĞ ZELİHA,GÜRBÜZ HÜSEYIN Gayrisafi yurtiçi hasılanın coğrafi dağılımının çok boyutlu ölçekleme analizi kümeleme analizi ve temel bileşenler analizleri ile karşılaştırmalı olarak incelenmesi. (2005): 101 - 112.
MLA KAYGISIZ ERTUĞ ZELİHA,GÜRBÜZ HÜSEYIN Gayrisafi yurtiçi hasılanın coğrafi dağılımının çok boyutlu ölçekleme analizi kümeleme analizi ve temel bileşenler analizleri ile karşılaştırmalı olarak incelenmesi. , 2005, ss.101 - 112.
AMA KAYGISIZ ERTUĞ Z,GÜRBÜZ H Gayrisafi yurtiçi hasılanın coğrafi dağılımının çok boyutlu ölçekleme analizi kümeleme analizi ve temel bileşenler analizleri ile karşılaştırmalı olarak incelenmesi. . 2005; 101 - 112.
Vancouver KAYGISIZ ERTUĞ Z,GÜRBÜZ H Gayrisafi yurtiçi hasılanın coğrafi dağılımının çok boyutlu ölçekleme analizi kümeleme analizi ve temel bileşenler analizleri ile karşılaştırmalı olarak incelenmesi. . 2005; 101 - 112.
IEEE KAYGISIZ ERTUĞ Z,GÜRBÜZ H "Gayrisafi yurtiçi hasılanın coğrafi dağılımının çok boyutlu ölçekleme analizi kümeleme analizi ve temel bileşenler analizleri ile karşılaştırmalı olarak incelenmesi." , ss.101 - 112, 2005.
ISNAD KAYGISIZ ERTUĞ, ZELİHA - GÜRBÜZ, HÜSEYIN. "Gayrisafi yurtiçi hasılanın coğrafi dağılımının çok boyutlu ölçekleme analizi kümeleme analizi ve temel bileşenler analizleri ile karşılaştırmalı olarak incelenmesi". (2005), 101-112.
APA KAYGISIZ ERTUĞ Z, GÜRBÜZ H (2005). Gayrisafi yurtiçi hasılanın coğrafi dağılımının çok boyutlu ölçekleme analizi kümeleme analizi ve temel bileşenler analizleri ile karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 5(1-2), 101 - 112.
Chicago KAYGISIZ ERTUĞ ZELİHA,GÜRBÜZ HÜSEYIN Gayrisafi yurtiçi hasılanın coğrafi dağılımının çok boyutlu ölçekleme analizi kümeleme analizi ve temel bileşenler analizleri ile karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi 5, no.1-2 (2005): 101 - 112.
MLA KAYGISIZ ERTUĞ ZELİHA,GÜRBÜZ HÜSEYIN Gayrisafi yurtiçi hasılanın coğrafi dağılımının çok boyutlu ölçekleme analizi kümeleme analizi ve temel bileşenler analizleri ile karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, vol.5, no.1-2, 2005, ss.101 - 112.
AMA KAYGISIZ ERTUĞ Z,GÜRBÜZ H Gayrisafi yurtiçi hasılanın coğrafi dağılımının çok boyutlu ölçekleme analizi kümeleme analizi ve temel bileşenler analizleri ile karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi. 2005; 5(1-2): 101 - 112.
Vancouver KAYGISIZ ERTUĞ Z,GÜRBÜZ H Gayrisafi yurtiçi hasılanın coğrafi dağılımının çok boyutlu ölçekleme analizi kümeleme analizi ve temel bileşenler analizleri ile karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi. 2005; 5(1-2): 101 - 112.
IEEE KAYGISIZ ERTUĞ Z,GÜRBÜZ H "Gayrisafi yurtiçi hasılanın coğrafi dağılımının çok boyutlu ölçekleme analizi kümeleme analizi ve temel bileşenler analizleri ile karşılaştırmalı olarak incelenmesi." Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 5, ss.101 - 112, 2005.
ISNAD KAYGISIZ ERTUĞ, ZELİHA - GÜRBÜZ, HÜSEYIN. "Gayrisafi yurtiçi hasılanın coğrafi dağılımının çok boyutlu ölçekleme analizi kümeleme analizi ve temel bileşenler analizleri ile karşılaştırmalı olarak incelenmesi". Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi 5/1-2 (2005), 101-112.