İNME HEMŞİRELİĞİ: STANDARTLAR VE PRATİK UYGULAMALAR KILAVUZU TÜRK BEYİN DAMAR HASTALIKLARI DERNEĞİ VE NÖROLOJİ HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ ORTAK STRATEJİ PROJESİ

Yıl: 2020 Cilt: 26 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 1 - 96 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5505/tbdhd.2020.41713 İndeks Tarihi: 13-07-2022

İNME HEMŞİRELİĞİ: STANDARTLAR VE PRATİK UYGULAMALAR KILAVUZU TÜRK BEYİN DAMAR HASTALIKLARI DERNEĞİ VE NÖROLOJİ HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ ORTAK STRATEJİ PROJESİ

Öz:
Akut inme klinik pratiğinde intravenöz tromboliz ya da trombektomi / aspirasyon gibi nörogirişimsel tedavilerin başarıyı yakalayabilmesi için iki uygulama ile desteklenmesi gerekir. Bunların ilki akut hastaların merkezlere zamanında ve güvenli triyajını sağlayacak olan “akut inme sevk ve idare sistemi”, diğeri ise bu hastaların akut dönem hastane kalışındaki uygulamalarıdır. Hastane uygulamaları nöroloji yoğun bakım veya inme ünitelerinde başlayan bir süreç olup sonuçları hemşirelik uygulamalarının kalitesinden doğrudan etkilenir. Akut inme hemşireliği inme spesifik tedavilerin etkin ve güvenli uygulaması, kan basıncı, kan şekeri, yutma, nütrisyon ve hidrasyonun yönetimi; hastanın postür, mobilizasyon, erken dönem fizik tedavi ve rehabilitasyon planı; bilinç ve nörolojik muayenenin takibi; ayrıca venöz tromboembolizm, gastrik ve enfeksiyon proflaksisi; KIBAS, enfeksiyon, solunumsal yetmezlik ve kanama gibi komplikasyonların önlenmesi ile yoğun bakımda hasta takibi ve çok etkili hasta, hasta yakını ve takım etkileşimi ve iletişimini içerir. Bu derleme akut inme hemşireliğinin birçok güncel rehberinin ülkemiz için adapte edilmiş temel uygulama ve metriklerini sunar. Anahtar Sözcükler: İnme hemşireliği, tromboliz, trombektomi, inme ünitesi, komplikasyon, kalite, metrik.
Anahtar Kelime:

ACUTE STROKE NURSING: STANDARDS AND PRACTICAL APPLICATIONS* TURKISH CEREBROVASCULAR DISEASE SOCIETY AND THE SOCIETY OF NEUROLOGICAL NURSING JOINT STRATEGY PROJECT

Öz:
Intravenous thrombolysis and acute neurointerventional therapies such as or neurothrombectomy / aspiration should be compleed by two approaches in order to achieve meaningful success in acute stroke clinical practice. The first is the “acute stroke system of care” that will ensure the timely and safe transfer and triage of acute patients to the centers, and the second is the management of these patients in the hospital stay during the acute period. In-hospital acute stroke practice is a comprehensive process that begins in neurological intensive care or stroke units, and the results are directly affected by the level and quality of stroke nursing practice. Acute stroke nursing consists of, but not limited to, effective and safe application of stroke-specific treatments; management of blood pressure, blood sugar, swallowing, nutrition and hydration; patient's posture, mobilization, early physical therapy and rehabilitation plan; monitoring of consciousness and neurological examination; venous thromboembolism, gastric ulcer and infection prophylaxis; prevention of complications such as KIBAS, infection, respiratory failure and bleeding and intensive care unit management and very effective patient, patient relative and team interaction and communication. This manuscript presents the fundamental practices and metrics adapted for our country from many current guidelines of acute stroke nursing.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. Thrift AG, Thayabaranathan T, Howard G, et al. Global stroke statistics. Int J Stroke 2017; 12(1): 13-32.
  • 2. Norrving B, Barrick J, Davalos A, et al. Action Plan for Stroke in Europe 2018-2030. Eur Stroke J 2018; 3(4): 309- 36.
  • 3. Ringelstein EB, Chamorro A, Kaste M, et al. European Stroke Organisation recommendations to establish a stroke unit and stroke center. Stroke 2013; 44(3): 828-40.
  • 4. TC-Sağlık-Bakanlığı-Sağlık-Hizmetleri-Genel-MüdürlüğüÖzellikli- Planlama-Gerektiren-Sağlık-Hizmetleri-Dairesi- Başkanlığı. Akut İnmeli Hastalara Verilecek Sağlık Hizmetleri Hakkında Yönerge 18-7-2019. 2019. https://shgm.saglik.gov.tr/TR,56553/akut-inmelihastalara- verilecek-saglik-hizmetleri-hakkindayonerge. html.
  • 5. TC-Sağlık-Bakanlığı-Sağlık-Araştırmaları-Genel- Müdürlüğü-Sağlık-Teknolojisi-Değerlendirme-Daire- Başkanlığı. Inme klinik protokolü. 2017. www.hta.gov.tr: http://www.hta.gov.tr/pdf/InmeProtokolu/mobile/index. html#p=1 a (accessed Ağustos 2019.
  • 6. National-Institute-of-Neurological-Disorders-Stroke-rtPAStroke- Study-Group. Tissue plasminogen activator for acute ischemic stroke. N Engl J Med 1995; 333(24): 1581-7.
  • 7. Damani R. A brief history of acute stroke care. Aging (Albany NY) 2018; 10(8): 1797-8.
  • 8. Hacke W, Kaste M, Bluhmki E, et al. Thrombolysis with alteplase 3 to 4.5 hours after acute ischemic stroke. N Engl J Med 2008; 359(13): 1317-29.
  • 9. Hacke W, Donnan G, Fieschi C, et al. Association of outcome with early stroke treatment: pooled analysis of ATLANTIS, ECASS, and NINDS rt-PA stroke trials. Lancet 2004; 363(9411): 768-74.
APA TOPCUOGLU M, Tulek Z, BOYRAZ S, Özdemir A, Ozakgul A, GULER A, Nazliel B, TOGAY ISIKAY C, Yaka E, Arsava E, Caglar G, SIRIN H, Midi I, Atmaca M, ALANKAYA N, Ongun N, yıldırım n, aykaç ö, Küçükgüçlü Ö, USTA YEŞİLBALKAN Ö, Baydemir R, Ozturk S, Acar T, Mollaoğlu M, KARADAKOVAN A, DURNA Z (2020). İNME HEMŞİRELİĞİ: STANDARTLAR VE PRATİK UYGULAMALAR KILAVUZU TÜRK BEYİN DAMAR HASTALIKLARI DERNEĞİ VE NÖROLOJİ HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ ORTAK STRATEJİ PROJESİ. , 1 - 96. 10.5505/tbdhd.2020.41713
Chicago TOPCUOGLU MEHMET,Tulek Zeliha,BOYRAZ Sakine,Özdemir Atilla Özcan,Ozakgul Aylin,GULER AYSE,Nazliel Bijen,TOGAY ISIKAY CANAN,Yaka Erdem,Arsava Ethem Murat,Caglar Gulsen,SIRIN HADIYE,Midi Ipek,Atmaca Murat Mert,ALANKAYA Naile,Ongun Nedim,yıldırım nurdan,aykaç özlem,Küçükgüçlü Özlem,USTA YEŞİLBALKAN Öznur,Baydemir Recep,Ozturk Serefnur,Acar Türkan,Mollaoğlu Mukadder,KARADAKOVAN Ayfer,DURNA Zehra İNME HEMŞİRELİĞİ: STANDARTLAR VE PRATİK UYGULAMALAR KILAVUZU TÜRK BEYİN DAMAR HASTALIKLARI DERNEĞİ VE NÖROLOJİ HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ ORTAK STRATEJİ PROJESİ. (2020): 1 - 96. 10.5505/tbdhd.2020.41713
MLA TOPCUOGLU MEHMET,Tulek Zeliha,BOYRAZ Sakine,Özdemir Atilla Özcan,Ozakgul Aylin,GULER AYSE,Nazliel Bijen,TOGAY ISIKAY CANAN,Yaka Erdem,Arsava Ethem Murat,Caglar Gulsen,SIRIN HADIYE,Midi Ipek,Atmaca Murat Mert,ALANKAYA Naile,Ongun Nedim,yıldırım nurdan,aykaç özlem,Küçükgüçlü Özlem,USTA YEŞİLBALKAN Öznur,Baydemir Recep,Ozturk Serefnur,Acar Türkan,Mollaoğlu Mukadder,KARADAKOVAN Ayfer,DURNA Zehra İNME HEMŞİRELİĞİ: STANDARTLAR VE PRATİK UYGULAMALAR KILAVUZU TÜRK BEYİN DAMAR HASTALIKLARI DERNEĞİ VE NÖROLOJİ HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ ORTAK STRATEJİ PROJESİ. , 2020, ss.1 - 96. 10.5505/tbdhd.2020.41713
AMA TOPCUOGLU M,Tulek Z,BOYRAZ S,Özdemir A,Ozakgul A,GULER A,Nazliel B,TOGAY ISIKAY C,Yaka E,Arsava E,Caglar G,SIRIN H,Midi I,Atmaca M,ALANKAYA N,Ongun N,yıldırım n,aykaç ö,Küçükgüçlü Ö,USTA YEŞİLBALKAN Ö,Baydemir R,Ozturk S,Acar T,Mollaoğlu M,KARADAKOVAN A,DURNA Z İNME HEMŞİRELİĞİ: STANDARTLAR VE PRATİK UYGULAMALAR KILAVUZU TÜRK BEYİN DAMAR HASTALIKLARI DERNEĞİ VE NÖROLOJİ HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ ORTAK STRATEJİ PROJESİ. . 2020; 1 - 96. 10.5505/tbdhd.2020.41713
Vancouver TOPCUOGLU M,Tulek Z,BOYRAZ S,Özdemir A,Ozakgul A,GULER A,Nazliel B,TOGAY ISIKAY C,Yaka E,Arsava E,Caglar G,SIRIN H,Midi I,Atmaca M,ALANKAYA N,Ongun N,yıldırım n,aykaç ö,Küçükgüçlü Ö,USTA YEŞİLBALKAN Ö,Baydemir R,Ozturk S,Acar T,Mollaoğlu M,KARADAKOVAN A,DURNA Z İNME HEMŞİRELİĞİ: STANDARTLAR VE PRATİK UYGULAMALAR KILAVUZU TÜRK BEYİN DAMAR HASTALIKLARI DERNEĞİ VE NÖROLOJİ HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ ORTAK STRATEJİ PROJESİ. . 2020; 1 - 96. 10.5505/tbdhd.2020.41713
IEEE TOPCUOGLU M,Tulek Z,BOYRAZ S,Özdemir A,Ozakgul A,GULER A,Nazliel B,TOGAY ISIKAY C,Yaka E,Arsava E,Caglar G,SIRIN H,Midi I,Atmaca M,ALANKAYA N,Ongun N,yıldırım n,aykaç ö,Küçükgüçlü Ö,USTA YEŞİLBALKAN Ö,Baydemir R,Ozturk S,Acar T,Mollaoğlu M,KARADAKOVAN A,DURNA Z "İNME HEMŞİRELİĞİ: STANDARTLAR VE PRATİK UYGULAMALAR KILAVUZU TÜRK BEYİN DAMAR HASTALIKLARI DERNEĞİ VE NÖROLOJİ HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ ORTAK STRATEJİ PROJESİ." , ss.1 - 96, 2020. 10.5505/tbdhd.2020.41713
ISNAD TOPCUOGLU, MEHMET vd. "İNME HEMŞİRELİĞİ: STANDARTLAR VE PRATİK UYGULAMALAR KILAVUZU TÜRK BEYİN DAMAR HASTALIKLARI DERNEĞİ VE NÖROLOJİ HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ ORTAK STRATEJİ PROJESİ". (2020), 1-96. https://doi.org/10.5505/tbdhd.2020.41713
APA TOPCUOGLU M, Tulek Z, BOYRAZ S, Özdemir A, Ozakgul A, GULER A, Nazliel B, TOGAY ISIKAY C, Yaka E, Arsava E, Caglar G, SIRIN H, Midi I, Atmaca M, ALANKAYA N, Ongun N, yıldırım n, aykaç ö, Küçükgüçlü Ö, USTA YEŞİLBALKAN Ö, Baydemir R, Ozturk S, Acar T, Mollaoğlu M, KARADAKOVAN A, DURNA Z (2020). İNME HEMŞİRELİĞİ: STANDARTLAR VE PRATİK UYGULAMALAR KILAVUZU TÜRK BEYİN DAMAR HASTALIKLARI DERNEĞİ VE NÖROLOJİ HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ ORTAK STRATEJİ PROJESİ. Türk Beyin Damar Hastalıkları Dergisi, 26(1), 1 - 96. 10.5505/tbdhd.2020.41713
Chicago TOPCUOGLU MEHMET,Tulek Zeliha,BOYRAZ Sakine,Özdemir Atilla Özcan,Ozakgul Aylin,GULER AYSE,Nazliel Bijen,TOGAY ISIKAY CANAN,Yaka Erdem,Arsava Ethem Murat,Caglar Gulsen,SIRIN HADIYE,Midi Ipek,Atmaca Murat Mert,ALANKAYA Naile,Ongun Nedim,yıldırım nurdan,aykaç özlem,Küçükgüçlü Özlem,USTA YEŞİLBALKAN Öznur,Baydemir Recep,Ozturk Serefnur,Acar Türkan,Mollaoğlu Mukadder,KARADAKOVAN Ayfer,DURNA Zehra İNME HEMŞİRELİĞİ: STANDARTLAR VE PRATİK UYGULAMALAR KILAVUZU TÜRK BEYİN DAMAR HASTALIKLARI DERNEĞİ VE NÖROLOJİ HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ ORTAK STRATEJİ PROJESİ. Türk Beyin Damar Hastalıkları Dergisi 26, no.1 (2020): 1 - 96. 10.5505/tbdhd.2020.41713
MLA TOPCUOGLU MEHMET,Tulek Zeliha,BOYRAZ Sakine,Özdemir Atilla Özcan,Ozakgul Aylin,GULER AYSE,Nazliel Bijen,TOGAY ISIKAY CANAN,Yaka Erdem,Arsava Ethem Murat,Caglar Gulsen,SIRIN HADIYE,Midi Ipek,Atmaca Murat Mert,ALANKAYA Naile,Ongun Nedim,yıldırım nurdan,aykaç özlem,Küçükgüçlü Özlem,USTA YEŞİLBALKAN Öznur,Baydemir Recep,Ozturk Serefnur,Acar Türkan,Mollaoğlu Mukadder,KARADAKOVAN Ayfer,DURNA Zehra İNME HEMŞİRELİĞİ: STANDARTLAR VE PRATİK UYGULAMALAR KILAVUZU TÜRK BEYİN DAMAR HASTALIKLARI DERNEĞİ VE NÖROLOJİ HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ ORTAK STRATEJİ PROJESİ. Türk Beyin Damar Hastalıkları Dergisi, vol.26, no.1, 2020, ss.1 - 96. 10.5505/tbdhd.2020.41713
AMA TOPCUOGLU M,Tulek Z,BOYRAZ S,Özdemir A,Ozakgul A,GULER A,Nazliel B,TOGAY ISIKAY C,Yaka E,Arsava E,Caglar G,SIRIN H,Midi I,Atmaca M,ALANKAYA N,Ongun N,yıldırım n,aykaç ö,Küçükgüçlü Ö,USTA YEŞİLBALKAN Ö,Baydemir R,Ozturk S,Acar T,Mollaoğlu M,KARADAKOVAN A,DURNA Z İNME HEMŞİRELİĞİ: STANDARTLAR VE PRATİK UYGULAMALAR KILAVUZU TÜRK BEYİN DAMAR HASTALIKLARI DERNEĞİ VE NÖROLOJİ HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ ORTAK STRATEJİ PROJESİ. Türk Beyin Damar Hastalıkları Dergisi. 2020; 26(1): 1 - 96. 10.5505/tbdhd.2020.41713
Vancouver TOPCUOGLU M,Tulek Z,BOYRAZ S,Özdemir A,Ozakgul A,GULER A,Nazliel B,TOGAY ISIKAY C,Yaka E,Arsava E,Caglar G,SIRIN H,Midi I,Atmaca M,ALANKAYA N,Ongun N,yıldırım n,aykaç ö,Küçükgüçlü Ö,USTA YEŞİLBALKAN Ö,Baydemir R,Ozturk S,Acar T,Mollaoğlu M,KARADAKOVAN A,DURNA Z İNME HEMŞİRELİĞİ: STANDARTLAR VE PRATİK UYGULAMALAR KILAVUZU TÜRK BEYİN DAMAR HASTALIKLARI DERNEĞİ VE NÖROLOJİ HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ ORTAK STRATEJİ PROJESİ. Türk Beyin Damar Hastalıkları Dergisi. 2020; 26(1): 1 - 96. 10.5505/tbdhd.2020.41713
IEEE TOPCUOGLU M,Tulek Z,BOYRAZ S,Özdemir A,Ozakgul A,GULER A,Nazliel B,TOGAY ISIKAY C,Yaka E,Arsava E,Caglar G,SIRIN H,Midi I,Atmaca M,ALANKAYA N,Ongun N,yıldırım n,aykaç ö,Küçükgüçlü Ö,USTA YEŞİLBALKAN Ö,Baydemir R,Ozturk S,Acar T,Mollaoğlu M,KARADAKOVAN A,DURNA Z "İNME HEMŞİRELİĞİ: STANDARTLAR VE PRATİK UYGULAMALAR KILAVUZU TÜRK BEYİN DAMAR HASTALIKLARI DERNEĞİ VE NÖROLOJİ HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ ORTAK STRATEJİ PROJESİ." Türk Beyin Damar Hastalıkları Dergisi, 26, ss.1 - 96, 2020. 10.5505/tbdhd.2020.41713
ISNAD TOPCUOGLU, MEHMET vd. "İNME HEMŞİRELİĞİ: STANDARTLAR VE PRATİK UYGULAMALAR KILAVUZU TÜRK BEYİN DAMAR HASTALIKLARI DERNEĞİ VE NÖROLOJİ HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ ORTAK STRATEJİ PROJESİ". Türk Beyin Damar Hastalıkları Dergisi 26/1 (2020), 1-96. https://doi.org/10.5505/tbdhd.2020.41713