Yıl: 2022 Cilt: 32 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 205 - 220 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.14744/planlama.2021.92259 İndeks Tarihi: 19-07-2022

İmar Barışı Uygulamasının Değerlendirilmesi: Trabzon Örneği

Öz:
Kentleşmenin yarattığı imar ve planlama problemi günümüzde yalnızca kent merkezleri ile sınırlı değildir. Mekânın yeniden üretiminin mekânın genişlemesinde karşılığını bulması kent merkezlerindeki, metropollerdeki değişimler kadar kırsal alanda meydana gelen değişimlerin de gözlenmesini gerektirmektedir. Bu kapsamda, 11.05.2018 tarihinde Resmî Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren 7143 sayılı “Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun” kapsamında uygulamaya konulan imar barışı düzenlemesi birçok tartışmayı da beraberinde getirmiştir. Bu çalışmada imar barışı uygulaması ve söz konusu uygulamaya getirilen eleştirilerin Doğu Karadeniz Bölgesi’nde en çok başvuru yapılan il olma özelliğine sahip olan Trabzon üzerinden tartışılması ve ilgili konuda elde edilen teorik bulguların pratikteki verilerle desteklenmesi amaçlanmıştır. Özellikle Doğu Karadeniz bölgesinde yer alan yaylalardaki kaçak yapılaşmaların siyaset gündeminde işgal ettiği yer düşünüldüğünde, çalışma ağırlıklı olarak imar barışı uygulamalarının özel hukuk hükümlerine tabi olan yerleri bu uygulamaların kapsamı dışında bırakmamasının sonuçları üzerine kurulmuştur. Bunun yanında çalışmada imar barışı sürecinin dışında bırakılmasının ortaya çıkarabileceği sonuçlar da yer almıştır. Çalışmanın amacına uygun bir şekilde yöntem olarak, Trabzon Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü ve Doğu Karadeniz Belediyeler Birliği (DKBB) ile iletişime geçilerek Trabzon’da imar barışı uygulamasına dair sayısal verilere ulaşılmıştır. Söz konusu sayısal veriler, teorik arka planlarına bağlı olarak değerlendirilmiş ve imar barışı ile ortaya çıkabilecek riskler tartışılmıştır.
Anahtar Kelime:

The Evaluation of Zoning Peace Application: The Sample of Trabzon

Öz:
The problem of zoning and planning created by urbanization is not limited to urban centers today. The re-production of the space corresponds to the expansion of the space requires changes in rural areas as well as changes in metropolises. In this context, the zoning peace regulation implemented within the scope of the Law No. 7143, which was published in the Official Journal on 11.5.2018, brought many discussions. In this study, it is aimed to discuss the zoning peace practice and the criticisms brought to the said application over Trabzon, which has the feature of being the most applied province in the Eastern Black Sea Region, and to support the theoretical findings in the relevant subject with practical data. Especially considering the place occupied by the illegal settlements in the plateaus in the Eastern Black Sea region on the political agenda, the study is based on the results of the fact that zoning peace practices do not exclude the places subject to private law provisions. In addition, the results of excluding the municipalities from the zoning peace process were also included in the study. As a method suitable for the purpose of the study, numerical data on the implementation of zoning peace in Trabzon were reached by contacting Trabzon Provincial Directorate of Environment and Urbanization and the Eastern Black Sea Municipalities Union. The numerical data in question have been evaluated based on their theoretical background and the risks that may arise with zoning peace are discussed.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akalın, M. (2018). Kente Karşı İşlenen Suçların Faili İmar Afları. Iksad Publications.
  • Akıncı M. (2016). Kentsel Dönüşümün Asil Hedefi Olarak Elverişli Konut Hakkı ve İdarenin Ödevleri. Legal Hukuk Dergisi, 14 (168), 6645 – 6680.
  • Aliefendioğlu, Y., Aksu, N. (2017). Hazine Taşınmazlarının Ekonomiye Kazandırılma Yöntemleri ve Uygulamalarının Değerlendirilmesi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17 (3), 132-158.
  • Aren, S. (1946). Şehirleşme Hareketleri. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 4 (1), 332-346.
  • Aslan, Ş. (2008). Yasalar ve Kamu Yönetiminin Politikaları Üzerinden Türkiye’de Gecekondu Sorunu. Yönetim Bilimleri Dergisi, 6 (1), 155- 166.
  • Aydın, A. R. (1996). Gözlerimi Yumarım Affımı Sunarım. Planlama Dergisi, 96 (1), 3-4.
  • Balaban, O. (2011). İnşaat Sektörü Neyin Lokomotifi?. Birikim, 270, 19-26.
  • Bozdağ, A. ve Ertunç, E. (2020). İmar Barışı Sürecinde İmar ve Şehircilik Gelişiminin CBS ile Analizi, Kayseri Büyükşehir Belediyesi Örneği. Türkiye Arazi Yönetimi Dergisi, 2 (2), 67-74.
  • Çavuşoğlu, E. (2011). İslamcı Neo-Liberalizmde İnşaat Fetişi ve Mülkiyet Üzerindeki Simgesel Hale. Birikim, 270, 40-51.
  • Çakır, S. (2011). Türkiye’de Göç, Kentleşme/Gecekondu Sorunu ve Üretilen Politikalar. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23, 209- 222.
  • Dode, S. (2014). The Crucial Issues About The Legalization Legislation On Illegal Constructions In Albania. What Can We Learn From The Balcanic Experience?. Mediterranean Journal of Social Sciences, 5 (22), 395- 406.
  • Erbaş, İ. (2018). Kimileri İçin Bir Fırsat, Kent İçin İse Bir Tehdit: İmar Barışı. Mimarlık, 403, 26-30.
  • Erdoğan, S. E. (2000). Teoride Kamu Taşınmaz Mallar. XIV. Türkiye Maliye Sempozyumu, Kamu Kesimi Finansmanında Vergi Dışı Normal Gelirler ile Özel Gelirler ve Fonlar. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Basımevi.
  • Erdoğan, M., Ömürgönülşen, U: (1989). Yeminli Özel Teknik Bürolar: Gecekondu Sorunu, İmar Affı ve Kamu Hizmetlerinin Özel Kişilere Gördürülmesi Açısından Bir Değerlendirme. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, (1-2), 173-214.
  • Genç, F. N. (2014). Gecekonduyla Mücadeleden Kentsel Dönüşüme Türkiye’de Kentleşme Politikaları. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (1), 15-30.
  • Geray, C. (2014). Şehirciliğimiz ve Ankara. Mülkiye Dergisi; 32 (261), 9-26.
  • Gerçek Gündem (2018, 10 Aralık), Trabzon'da “İmar Barışı” Uyanıklığı, https://www.gercekgundem.com/guncel/55897/trabzonda-imar-barisiuyanikligi, Erişim Tarihi: 2 Haziran 2020.
  • Giritlioğlu, P. P., Özden, K. (t.y.). Kentsel Adalet Ekseninde İmar Afları: “İmar Barışı” Üzerine Bir Değerlendirme. https://www.researchgate. net/profile/Pelin_Ozden/publication/340935316_Kentsel_Adalet_ Ekseninde_Imar_Aflari_Imar_Barisi_Uzerine_Bir_Degerlendirme/ links/5ea5dbca299bf1125611b830/Kentsel-Adalet-Ekseninde-Imar- Aflari-Imar-Barisi-Uezerine-Bir-Degerlendirme.pdf, Erişim Tarihi: 9 Haizran 2020.
  • Kılınç, G., Hüseyin Ö., Genç F. N. (2009). Yerel Yönetimlerde İmar Uygulamaları ve Etik. Türkiye’de Yolsuzluğun Önlenmesi için Etik Projesi, Akademik Araştırma Çalışması, 13-30.
  • Harvey, D. (2016). Sosyal Adalet ve Şehir. Mehmet Moralı (Çev.), 5. Baskı, İstanbul: Metis Yayınları.
  • Karasu, M. A. (2009). Devletin Değişim Sürecinde Belediyelerin Konut Politikalarında Farklılaşan Rolü. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14 (3), 245-264.
  • Kasparoğlu, M., Suri, L. (2019). İmar Barışı. Journal of Technologies and Applied Sciences, 2 (1) 47-60.
  • Okumuş Erdem, D., Türk, Ş. Ş. (2017). Neoliberal Politikaların Eğitim ve Sağlık Donatı Alanları Üzerindeki Etkilerinin Yasal Mevzuat ve Yargı Kararları Ekseninde İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Yayınları, 435-450.
  • Özlüer, Özkaya I. (2018). İmar Barışı Düzenlemesine Hukuki Bir Yaklaşım. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 9 (2), 313-340.
  • Şengül, T. (2009). Kentsel Çelişki ve Siyaset. 2. Baskı, Ankara: İmge.
  • Penpecioğlu, M. (2011). Kapitalist Kentleşme Dinamiklerinin Türkiye’deki Son 10 Yılı: Yapılı Çevre Üretimi, Devlet ve Büyük Ölçekli Kentsel Projeler. Birikim, 270, 62-73.
  • Tanasescu A.; Wing-tak E. C. ve Smart A. (2010). Tops and Bottoms: State Tolerance of İllegal Housing in Hong Kong and Calgary. Habitat International, 34, 478-484.
  • Tercan, B. (1996). Günümüze Değin İmar Afları. Planlama Dergisi, 96 (1), 5-8.
  • Tercan, B. (2018). 1948’den Günümüze İmar Afları. Mimarlık Dergisi, 403, 20-26.
  • Torlak, S. E. (2003). Gecekondulaşmanın Gelişimi, İmar Afları ve Islah İmar Planları. Çağdaş Yerel Yönetimler, 12 (1), 64-73.
  • Turan, M. (2009). Türkiye’de Kentsel Rant: Devlet Mülkiyetinden Özel Mülkiyete, Ankara: Tan.
  • Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), http://www.tuik.gov.tr/PreTablo. do?alt_id=1056, Erişim Tarihi: 2 Haziran 2020.
  • Türksoy, C. (1996). İmar Affı mı?. Planlama Dergisi, 1 (4), 9-14.
  • Türkiye Belediyeler Birliği (TBB), https://www.tbb.gov.tr/storage/userfiles/ rehber_ve_bilgi_notlari/imar_barisi.pdf, Erişim Tarihi: 13 Haziran 2020.
  • T.C. Çevre, Şehiriclik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (t.y.). https://webdosya. csb.gov.tr/db/kastamonu/webmenu/webmenu14377.pdf, Erişim Tarihi: 11 Haziran 2020.
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) (2020). 30824082/610-77982 Sayılı Soru Önergesi, https://www2.tbmm.gov.tr/d27/7/7-24670sgc.pdf, Erişim Tarihi: 2 Haziran 2020.
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) (2020). 30824082/610-48974 Sayılı Soru Önergesi, https://www2.tbmm.gov.tr/d27/7/7-23348sgc.pdf, Erişim Tarihi: 2 Haziran 2020.
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) (2020). 30824082/610-48998 Sayılı Soru Önergesi, https://www2.tbmm.gov.tr/d27/7/7-22281sgc.pdf, Erişim Tarihi: 2 Haziran 2020.
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) (2020). 30824082/610-289075 Sayılı Soru Önergesi, https://www2.tbmm.gov.tr/d27/7/7-24670sgc. pdf, Erişim Tarihi: 2 Haziran 2020.
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) (2020). 30824082/610-E.95433 Sayılı Soru Önergesi, https://www2.tbmm.gov.tr/d27/7/7-26522sgc. pdf, Erişim Tarihi: 2 Haziran 2020.
  • Uğurlu, Ö. (2013). Neoliberal Politikalar Ekseninde Türkiye’de Kentsel Mekânın Yeniden Üretimi. Türk Tabipler Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 1-12.
  • Uşak, B. ve Yalçın, G. (2019). İmar Barışı Düzenlemesi üzerine Bir İçerik Analizi. Türkiye Arazi Yönetimi Dergisi, 1 (1), 1-10.
  • Yavuz, F. (1956). Şehirciliğimiz Bakımından Ekonomik Faaliyetlerin Kuruluş Yeri ve Bölgecilik I. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 11 (3), 370-386.
  • Zekovic, S., Petovar, K., ve Nor-Hisham, B. M. S. (2020). The Credibility of Illegal and Informal Construction: Assessing Legalization Policies in Serbia. Cities, 97, 1-12.
  • 2805 Sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Olarak Yapılan Yapılara Uygulanacak İşlemler ve 6785 Sayılı İmar Yasası’nın Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun (1983). Sayı: 17994, Resmî Gazete: 21 Mart 1983.
  • 2981 Sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Olarak Yapılan Yapılara Uygulanacak İşlemler ve 6785 Sayılı İmar Yasası’nın Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun (1984). Sayı: 18335, Resmî Gazete: 24 Şubat 1984.
  • 3194 Sayılı İmar Kanunu (1985). Sayı: 18749, Resmî Gazete: 9 Mayıs 1985. 3290 Sayılı 24.2.1984 Tarih ve 2981 Sayılı Kanunun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna Bazı Maddeler Eklenmesi Hakkında
  • Kanun (1986), Sayı: 19173, 23 Temmuz 1986. 3366 Sayılı 13 Mart 1913 Tarihli idarei Umumiyei Vilayat Kanunu Muvakkatinin Adının ve Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine, Bu Kanuna Bazı Maddeler Eklenmesine Dair Kanun (1987). Resmî Gazete: 18 Mayıs 1987.
  • 3414 Sayılı 775 Sayılı Gecekondu Kanununun Bazı Hükümlerinin Değiştirilmesi Hakkında 3.5.1985 Tarihe 247 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin İki Maddesinde Değişiklik Yapılmasına Dair 16.8.1985 Tarih ve 250 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun (1988), Sayı: 19751, Resmî Gazete: 2 Mart 1988.
  • 4342 sayılı Mera Kanunu (1998). Sayı: 23272, Resmî Gazete: 25 Şubat 1998. 4706 Sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (2001). Sayı: 24466, Resmî Gazete: 29 Haziran 2001.
  • 4833 Sayılı 2003 Malî Yılı Bütçe Kanunu (2003). Sayı: 25065, Resmî Gazete: 31 Mart 2003.
  • 5027 Sayılı 2004 Malî Yılı Bütçe Kanunu (2004), Sayı:393, Resmî Gazete: 18 Şubat 2004.
  • 5218 Sayılı Ankara Belediyesine, Arsa ve Arazisinden Belli Bir Kısmını Mesken Yapacaklara 2490 Sayılı Kanun Hükümlerine Bağlı Olmaksızın ve Muayyen Şartlarla Tahsis ve Temlik Yetkisi Verilmesi Hakkında Kanun (1948), Resmî Gazete: 14 Haziran 1948.
  • 5228 Sayılı Bina Yapımını Teşvik Kanunu (1948). Sayı: 6950, Resmî Gazete: 28 Haziran 1948.
  • 5377 Sayılı Türk Ceza Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (2005). Resmî Gazete: 29 Haziran 2005.
  • 5393 Sayılı Belediye Kanunu (2005). Sayı: 25874, Resmî Gazete: 3 Temmuz 2005.
  • 5398 Sayılı Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunda ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (2005). Gazete: 3 Temmuz 2005.
  • 5403 Sayılı Tarım Arazilerinin Korunması, Kullanılması ve Arazi Toplulaştırmasına İlişkin Tüzük (2009). Sayı: 27298, Resmî Gazete: 29 Haziran 2009.
  • 5431 Sayılı Ruhsatsız Yapıların Yıktırılması ve 2290 Sayılı Belediye Yapı ve Yollar Kanunu’nun 13. Maddesi’nin Değiştirilmesine Dair Kanun (1949), Resmî Gazete: 6 Haziran 1949.
  • 6188 Sayılı Bina Yapımını Teşvik ve İzinsiz Yapılan Binalar Hakkında Kanun (1953), Resmî Gazete: 24 Temmuz 1953.
  • 7143 Sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun (2018). Sayı: 30425, Resmî Gazete: 11 Mayıs 2018.
  • 7367 Sayılı Hazineden Belediyelere Devredilecek Arazi ve Arsalar Hakkında Kanun (1959), Resmî Gazete: 21 Temmuz 1959.
  • 30443 Sayılı Yapı Kayıt Belgesi Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar (2018). Sayı: 30443, Resmî Gazete: 6 Haziran 2018.
APA ERSAVAŞ KAVANOZ S, Erdem N (2022). İmar Barışı Uygulamasının Değerlendirilmesi: Trabzon Örneği. , 205 - 220. 10.14744/planlama.2021.92259
Chicago ERSAVAŞ KAVANOZ Suna,Erdem Nisa İmar Barışı Uygulamasının Değerlendirilmesi: Trabzon Örneği. (2022): 205 - 220. 10.14744/planlama.2021.92259
MLA ERSAVAŞ KAVANOZ Suna,Erdem Nisa İmar Barışı Uygulamasının Değerlendirilmesi: Trabzon Örneği. , 2022, ss.205 - 220. 10.14744/planlama.2021.92259
AMA ERSAVAŞ KAVANOZ S,Erdem N İmar Barışı Uygulamasının Değerlendirilmesi: Trabzon Örneği. . 2022; 205 - 220. 10.14744/planlama.2021.92259
Vancouver ERSAVAŞ KAVANOZ S,Erdem N İmar Barışı Uygulamasının Değerlendirilmesi: Trabzon Örneği. . 2022; 205 - 220. 10.14744/planlama.2021.92259
IEEE ERSAVAŞ KAVANOZ S,Erdem N "İmar Barışı Uygulamasının Değerlendirilmesi: Trabzon Örneği." , ss.205 - 220, 2022. 10.14744/planlama.2021.92259
ISNAD ERSAVAŞ KAVANOZ, Suna - Erdem, Nisa. "İmar Barışı Uygulamasının Değerlendirilmesi: Trabzon Örneği". (2022), 205-220. https://doi.org/10.14744/planlama.2021.92259
APA ERSAVAŞ KAVANOZ S, Erdem N (2022). İmar Barışı Uygulamasının Değerlendirilmesi: Trabzon Örneği. PLANLAMA, 32(2), 205 - 220. 10.14744/planlama.2021.92259
Chicago ERSAVAŞ KAVANOZ Suna,Erdem Nisa İmar Barışı Uygulamasının Değerlendirilmesi: Trabzon Örneği. PLANLAMA 32, no.2 (2022): 205 - 220. 10.14744/planlama.2021.92259
MLA ERSAVAŞ KAVANOZ Suna,Erdem Nisa İmar Barışı Uygulamasının Değerlendirilmesi: Trabzon Örneği. PLANLAMA, vol.32, no.2, 2022, ss.205 - 220. 10.14744/planlama.2021.92259
AMA ERSAVAŞ KAVANOZ S,Erdem N İmar Barışı Uygulamasının Değerlendirilmesi: Trabzon Örneği. PLANLAMA. 2022; 32(2): 205 - 220. 10.14744/planlama.2021.92259
Vancouver ERSAVAŞ KAVANOZ S,Erdem N İmar Barışı Uygulamasının Değerlendirilmesi: Trabzon Örneği. PLANLAMA. 2022; 32(2): 205 - 220. 10.14744/planlama.2021.92259
IEEE ERSAVAŞ KAVANOZ S,Erdem N "İmar Barışı Uygulamasının Değerlendirilmesi: Trabzon Örneği." PLANLAMA, 32, ss.205 - 220, 2022. 10.14744/planlama.2021.92259
ISNAD ERSAVAŞ KAVANOZ, Suna - Erdem, Nisa. "İmar Barışı Uygulamasının Değerlendirilmesi: Trabzon Örneği". PLANLAMA 32/2 (2022), 205-220. https://doi.org/10.14744/planlama.2021.92259