TY  - JOUR
TI  - Mineral-chemical constraints on the Miocene calc-alkaline and shoshonitic volcanic rocks of Western Turkey: Disequilibrium phenocryst assemblages as indicators of magma storage and mixing conditions
AB  - Batı Türkiye Erken ve Orta Miyosen dönemi (22-15 My) volkanik aktivitesi kalk-alkalin ve şoşonitik özelliklere sahip lav ve piroklastik ürünler oluşturmuştur. Oluşan magmalar bazalttan riyolite kadar değişen (48-75 SiO2 wt%) geniş bir bileşim aralığı sunar ve değişken fenokristal topluluklarından meydana gelir. Petrografik ve mineral kimyasal özellikleri, magmaların derin magma odası koşullarında plajioklas + piroksen + pargasitik amfibol ayrımlaşma baskın olduğu sulu fazlı bir kristalleşme geçirmiş olduklarına işaret etmektedir. Bunu izleyen ve daha sığ magma odalarında gerçekleşen kristalleşme iki farklı yönelim sunar: (1) susuz (piroksen + plajioklasın baskın olduğu); ve (2) sulu (plajioklas + edenitik amfibol + piroksenin baskın olduğu) ayrımlaşma. Batı Türkiye volkanik kayalarına uygulanan magnetit-ilmenit, hornblend-plajioklas ve çift piroksen jeotermometreleri Erken Miyosen kayaları için tahmini 585-1086 °C ve Orta Miyosen kayaları için 768-1095 °C arasında değişen kristalleşme sıcaklığı ortaya koymaktadır. Piroksen ve hornblend-AI jeobarometreleri ise Erken Miyosen kayaları için 2.1-8.6 kbar ve Orta Miyosen kayaları için 6.5-9.1 kbar arasında değişen basınç değerlerine işaret etmektedir. Dengesiz kristalleşme özelliklerine sahip amfibol kristallerinin varlığı ve plajioklas minerallerinin piroksenler ve diğer fenokristallerin içinde bulunuşu, volkanik serilerin oluşumunda magma karışımının etkin olduğunu göstermektedir. Minerallerde gözlenen belirgin tane içi bileşim değişimleri, ters zonlanmalar ve oldukça değişken kristalleşme basınçları, volkanik kayaları oluşturan magmaların polibarik bir kökene sahip olduklarına ve birden fazla petrojenetik safhadan etkilenmiş kompozit ürünler olduklarına işaret etmektedir. Gözlenen fenokristal toplulukları ve bunların bileşim aralıkları, değişken miktarlarda su içeren magmaların yine değişken kristalleşme basınçlarında ayrışmasıyla uyumludur. Aynı magmatik aktivite devri esnasında farklı magma bileşimlerinin tekrarlanan oluşumları magmatik sitemin farklı kabuk derinliklerinde yeralan magma haznesinden oluştuklarını göstermektedir. Sonuçlar, mafik magmaların magma odalarına tekrarlanan sokulumlarının gerekli ısının oluşumunu sağladığını ve olasılıkla magmaların püskürme öncesi denge haline geçtikleri daha sığ magma odalarına yükselimine katkıda bulunduklarını göstermektedir.
AU  - ALDANMAZ, Ercan
PY  - 2006
JO  - Turkish Journal of Earth Sciences
VL  - 15
IS  - 1
SN  - 1300-0985
SP  - 47
EP  - 73
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/53479
ER  -