İşçilerin Vardiyalı ve Vardiyasız Sistemde Çalışmasının Beslenme Durumu Üzerine Etkisi: Kesitsel, Karşılaştırmalı Bir Çalışma
Yıl: 2022 Cilt: 7 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 19 - 28 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5336/healthsci.2021-82041 İndeks Tarihi: 20-07-2022
İşçilerin Vardiyalı ve Vardiyasız Sistemde Çalışmasının Beslenme Durumu Üzerine Etkisi: Kesitsel, Karşılaştırmalı Bir Çalışma
Öz: Amaç: Bu çalışma, işçilerin vardiyalı ve vardiyasız sistemde
çalışmasının, beslenme durumu üzerine etkisini belirlemek amacıyla
planlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Çalışma, 1 Nisan 2017 ve 1 Ağustos 2017 tarihleri arasında bir otomotiv fabrikasında gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamına, 20-49 yaş aralığında 139 vardiyalı çalışan
işçi ve 187 vardiyasız çalışan işçi alınmıştır. İşçilere genel özelliklerini, sağlık bilgilerini, beslenme alışkanlıklarını ve uyku düzenlerini
tespit etmeye yönelik anket soruları sorulmuştur. Bulgular: Çalışmaya
katılan işçilerin boy, kilo ve beden kitle indeksi (BKİ) değerleri ortalamaları ile çalışma durumları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir
farklılık görülmemiştir. Ancak BKİ’leri, obezite açısından sınıflandırıldığında vardiyalı çalışan işçilerin %63,3’ü fazla kilolu ve obez iken,
vardiyasız çalışan işçilerde bu oran %60,4 olarak bulunmuştur
(p<0,05). Vardiyalı ve vardiyasız çalışan işçilerin öğün atlama durumları benzerlik göstermektedir. Vardiyalı çalışanların %44’ünün, düzensiz çalışmaktan ötürü öğün atladığı tespit edilmiştir (p<0,05). Sonuç:
Vardiyalı çalışan bireylerin sağlıklı beslenme eğitimleri almaları, beslenmelerinin bir diyetisyen tarafından düzenlenmesi ve kronik hastalıklara karşı koruyucu önlem alınması, uyku kalitelerinin artırılması
yönünde çalışmalar yapılmasının uygun olacağı sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelime: The Effect of Workers' Working on Shift and Non-Shift System onNutritional Status: A Cross-Sectional Comparative Study
Öz: Objective: This study was carried in order to determine
the effect of workers on the nutritional status of their work in shift
and non-shift system. Material and Methods: This study was carried out at an automobile factory between 1 April 2017 and 1 August
2017. In the scope of the study, 139 workers working in shifts and
187 workers working in non-shift system were employed in the 20-49
age range. The questionnaires were asked to determine the general
characteristics, health information, eating habits and sleep patterns of
the workers. Results: There was no statistically significant difference
between the height, weight and body mass index (BMI) values of the
workers who participated in the study. However, when BMIs were
classified as obesity, 63.3% of shift workers were overweight and
obese, while this rate was 60.4% for non-shift workers (p<0.05).
There is similarity between shift and non-shift workers in terms of
skipping a meal. It was determined that 44% of the shift workers
skipped meals due to irregular work (p<0.05). Conclusion: It was
concluded that individuals working in shifts should take healthy nutrition education, regulate their nutrition/diet by a dietician and take
preventive measures against chronic diseases, and work on increasing
the quality of sleep.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. Costa G. Factors influencing health of workers and tolerance to shift work. Theoretical Issues in Ergonomics Science. 2003;4(3-4): 263-88. [Crossref]
- 2. Çekal N. Vardiyalı çalışan kadın işçilerin beslenme alışkanlıkları üzerine bir araştırma [A research about nutrition behavior of women workers that working shift]. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi. 2008;14(14):83- 96. [Link]
- 3. Navruz S. Vardiyalı çalışan sağlık personelinde metabolik sendrom sıklığının değerlendirilmesi üzerine bir araştırma [Yüksek Lisans Tezi]. Ankara: Hacettepe Üniversitesi; 2015. Erişim Tarihi: 05.01.2018 Erişim Linki: [Link]
- 4. Tuna H. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği El Kitabı. 1. Baskı. Ankara: Türk Harb-İş Sendikası; 1999.
- 5. Kurt K. İş Kanunları. Hukuk Cep Kitapları Dizisi 16. Ankara: Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. AŞ; 2006. p.368.
- 6. Gupta CC, Centofanti S, Dorrian J, Coates AM, Stepien JM, Kennaway D, et al. Subjective hunger, gastric upset, and sleepiness in response to altered meal timing during simulated shiftwork. Nutrients. 2019;11(6):1352. [Crossref] [Pubmed] [PMC]
- 7. Shaw E, Dorrian J, Coates AM, Leung GKW, Davis R, Rosbotham E, et al. Temporal pattern of eating in night shift workers. Chronobiol Int. 2019;36(12):1613-25. [Crossref] [Pubmed]
- 8. Philippon AL, Nguyen A, Raynal PA, Pernet J, Tachon G, Riou B, et al. Weaker compressions after night shift? The WeCAN manikin study. Eur J Emerg Med. 2016;23(1):65-7. [Crossref] [Pubmed]
- 9. Salinas J, Lera L, González CG, Villalobos E, Vio F. Estilos de vida, alimentación y estado nutricional en trabajadores de la construcción de la Región Metropolitana de Chile [Feeding habits and lifestyles of male construction workers]. Rev Med Chil. 2014;142(7):833-40. Spanish. [Crossref] [Pubmed]
- 10. Aktaş N, Çakıroğlu P, Çilingir C, Mackieh A. Kadın Dikiş İşçilerinin Enerji Harcamaları ve Enerji-Besin Öğeleri Tüketim Durumları. Bilimsel Araştırma ve İncelemeleri 737. 1. Baskı. Ankara: Ankara Üniversitesi ziraat Fakültesi Yayınları; 1993.
- 11. Baysal A. Genel Beslenme. 13. Baskı. Ankara: Hatipoğlu Yayınevi; 2011.
- 12. Selvi Y, Özdemir PG, Özdemir O, Aydın A, Beşiroğlu L. Sağlık çalışanlarında vardiyalı çalışma sisteminin sebep olduğu genel ruhsal belirtiler ve yaşam kalitesi üzerine etkisi [Influence of night shift work on psychologic state and quality of life in health workers]. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi. 2010;23:238-43. [Crossref]
- 13. Morselli L, Leproult R, Balbo M, Spiegel K. Role of sleep duration in the regulation of glucose metabolism and appetite. Best Pract Res Clin Endocrinol Metab. 2010;24(5):687-702. [Crossref] [Pubmed] [PMC]
- 14. Ma Y, Bertone ER, Stanek EJ 3rd, Reed GW, Hebert JR, Cohen NL, et al. Association between eating patterns and obesity in a free-living uS adult population. Am J Epidemiol. 2003;158(1):85-92. [Crossref] [Pubmed]
- 15. World Health Organization Regional Office for Europe [İnternet]. © 2021 WHO [Erişim tarihi: Nisan 2018]. Body mass index- BMI. Erişim linki: [Link]
- 16. Keser A, Karataş E. Sirkadiyen ritim ve metabolizma: obezite üzerine etkileri [Circadian rhythms and metabolism: effects on obesity]. Journal of Health Sciences. 2015;24(2):113-9. [Link]
- 17. Şentürk B. Bir tekstil fabrikasında çalışan işçilerin beslenme durumlarının saptanması [Yüksek Lisans Tezi]. Ankara: Başkent Üniversitesi; 2017. Erişim Tarihi: 02.03.2018 Erişim Linki: [Link]
- 18. Güler N, Kubilay G. Çimento fabrikasında çalışan işçilerin sağlık sorunlarının belirlenmesi [Determining the health problems of workers at the cement factory]. CÜ Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 1998;2(2):16-23. [Link]
- 19. Biggi N, Consonni D, Galluzzo V, Sogliani M, Costa G. Metabolic syndrome in permanent night workers. Chronobiol Int. 2008;25(2):443-54. [Crossref] [Pubmed]
- 20. Pietroiusti A, Forlini A, Magrini A, Galante A, Coppeta L, Gemma G, et al. Shift work increases the frequency of duodenal ulcer in H pylori infected workers. Occup Environ Med. 2006;63(11):773-5. [Crossref] [Pubmed] [PMC]
- 21. Gan Y, Yang C, Tong X, Sun H, Cong Y, Yin X, et al. Shift work and diabetes mellitus: a meta-analysis of observational studies. Occup Environ Med. 2015;72(1):72-8. [Crossref] [Pubmed]
- 22. Morris CJ, Purvis TE, Hu K, Scheer FA. Circadian misalignment increases cardiovascular disease risk factors in humans. Proc Natl Acad Sci u S A. 2016;113(10):E1402-11. [Crossref] [Pubmed] [PMC]
- 23. Knutsson A, Akerstedt T, Jonsson BG, Orth-Gomer K. Increased risk of ischaemic heart disease in shift workers. Lancet. 1986;2(8498):89-92. [Crossref] [Pubmed]
- 24. Altundaş E, Arslan G, Akıngöl z, Yazıcı N, Varol A, Turan C, et al. Demiryolu işçilerinin çalışma koşullarından kaynaklanan sağlık sorunları. Türk Tabipleri Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi. 2010;10(37):36-43. [Link]
- 25. Sözen S, Bilir N, Yıldız AN, Yıldız E, Sözen T. Metal sektöründe bir işyerinde çalışanların beslenme alışkanlıkları ve ilişkili antropometrik ölçümleri [Nutrition habits and related anthropometric measurements of employees working at an institution of metal industry]. Toplum Hekimliği Bülteni. 2009;28(3)7-14. [Link]
- 26. Drake CL, Roehrs T, Richardson G, Walsh JK, Roth T. Shift work sleep disorder: prevalence and consequences beyond that of symptomatic day workers. Sleep. 2004;27(8):1453-62. [Crossref] [Pubmed]
- 27. Richardson GS, Miner JD, Czeisler CA. Impaired driving performance in shiftworkers: the role of the circadian system in a multifactorial model. Alcohol Drugs Driving. 1989-1990;5-6(4-1):265-73. [Pubmed]
- 28. Antunes LC, Levandovski R, Dantas G, Caumo W, Hidalgo MP. Obesity and shift work: chronobiological aspects. Nutr Res Rev. 2010;23(1):155- 68. [Crossref] [Pubmed]
- 29. Wisetborisut A, Angkurawaranon C, Jiraporncharoen W, uaphanthasath R, Wiwatanadate P. Shift work and burnout among health care workers. Occup Med (Lond). 2014;64(4):279-86. [Crossref] [Pubmed
| APA | Kırtız G, SON N (2022). İşçilerin Vardiyalı ve Vardiyasız Sistemde Çalışmasının Beslenme Durumu Üzerine Etkisi: Kesitsel, Karşılaştırmalı Bir Çalışma. , 19 - 28. 10.5336/healthsci.2021-82041 |
| Chicago | Kırtız Gözde,SON Nazan İşçilerin Vardiyalı ve Vardiyasız Sistemde Çalışmasının Beslenme Durumu Üzerine Etkisi: Kesitsel, Karşılaştırmalı Bir Çalışma. (2022): 19 - 28. 10.5336/healthsci.2021-82041 |
| MLA | Kırtız Gözde,SON Nazan İşçilerin Vardiyalı ve Vardiyasız Sistemde Çalışmasının Beslenme Durumu Üzerine Etkisi: Kesitsel, Karşılaştırmalı Bir Çalışma. , 2022, ss.19 - 28. 10.5336/healthsci.2021-82041 |
| AMA | Kırtız G,SON N İşçilerin Vardiyalı ve Vardiyasız Sistemde Çalışmasının Beslenme Durumu Üzerine Etkisi: Kesitsel, Karşılaştırmalı Bir Çalışma. . 2022; 19 - 28. 10.5336/healthsci.2021-82041 |
| Vancouver | Kırtız G,SON N İşçilerin Vardiyalı ve Vardiyasız Sistemde Çalışmasının Beslenme Durumu Üzerine Etkisi: Kesitsel, Karşılaştırmalı Bir Çalışma. . 2022; 19 - 28. 10.5336/healthsci.2021-82041 |
| IEEE | Kırtız G,SON N "İşçilerin Vardiyalı ve Vardiyasız Sistemde Çalışmasının Beslenme Durumu Üzerine Etkisi: Kesitsel, Karşılaştırmalı Bir Çalışma." , ss.19 - 28, 2022. 10.5336/healthsci.2021-82041 |
| ISNAD | Kırtız, Gözde - SON, Nazan. "İşçilerin Vardiyalı ve Vardiyasız Sistemde Çalışmasının Beslenme Durumu Üzerine Etkisi: Kesitsel, Karşılaştırmalı Bir Çalışma". (2022), 19-28. https://doi.org/10.5336/healthsci.2021-82041 |
| APA | Kırtız G, SON N (2022). İşçilerin Vardiyalı ve Vardiyasız Sistemde Çalışmasının Beslenme Durumu Üzerine Etkisi: Kesitsel, Karşılaştırmalı Bir Çalışma. Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(1), 19 - 28. 10.5336/healthsci.2021-82041 |
| Chicago | Kırtız Gözde,SON Nazan İşçilerin Vardiyalı ve Vardiyasız Sistemde Çalışmasının Beslenme Durumu Üzerine Etkisi: Kesitsel, Karşılaştırmalı Bir Çalışma. Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi 7, no.1 (2022): 19 - 28. 10.5336/healthsci.2021-82041 |
| MLA | Kırtız Gözde,SON Nazan İşçilerin Vardiyalı ve Vardiyasız Sistemde Çalışmasının Beslenme Durumu Üzerine Etkisi: Kesitsel, Karşılaştırmalı Bir Çalışma. Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi, vol.7, no.1, 2022, ss.19 - 28. 10.5336/healthsci.2021-82041 |
| AMA | Kırtız G,SON N İşçilerin Vardiyalı ve Vardiyasız Sistemde Çalışmasının Beslenme Durumu Üzerine Etkisi: Kesitsel, Karşılaştırmalı Bir Çalışma. Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi. 2022; 7(1): 19 - 28. 10.5336/healthsci.2021-82041 |
| Vancouver | Kırtız G,SON N İşçilerin Vardiyalı ve Vardiyasız Sistemde Çalışmasının Beslenme Durumu Üzerine Etkisi: Kesitsel, Karşılaştırmalı Bir Çalışma. Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi. 2022; 7(1): 19 - 28. 10.5336/healthsci.2021-82041 |
| IEEE | Kırtız G,SON N "İşçilerin Vardiyalı ve Vardiyasız Sistemde Çalışmasının Beslenme Durumu Üzerine Etkisi: Kesitsel, Karşılaştırmalı Bir Çalışma." Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi, 7, ss.19 - 28, 2022. 10.5336/healthsci.2021-82041 |
| ISNAD | Kırtız, Gözde - SON, Nazan. "İşçilerin Vardiyalı ve Vardiyasız Sistemde Çalışmasının Beslenme Durumu Üzerine Etkisi: Kesitsel, Karşılaştırmalı Bir Çalışma". Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi 7/1 (2022), 19-28. https://doi.org/10.5336/healthsci.2021-82041 |
