Kanserden korunmaya ilişkin eğitim programının uygulanması ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi

ÜNAL, Gülseren; ORGUN, Fatma

Kanserden korunmaya ilişkin eğitim programının uygulanması ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi

Gülseren ÜNAL, (Ege Üniversitesi, Atatürk Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu İzmir, Türkiye)

Fatma ORGUN (Ege Üniversitesi, Hemşirelik Yüksek Okulu, İzmir, Türkiye)

İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi

14 0

Yıl: 2006 Cilt: 13 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 31 - 35 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kanserden korunmaya ilişkin eğitim programının uygulanması ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi

Öz:

Giriş: Bugün kanser önemli bir sağlık problemidir. Tüm bireylerin, kanserden korunma, erken tanı ve tedavi konularında bilgi edinmeleri sağlanmalıdır. Gereç Ve Yöntem: Bu araştırma, tanımlayıcı tipte bir araştırmadır ve Bornova Pınarbaşı bölgesinde oturan kadınların kanserden korunma ve sağlıklı yaşam davranışlarına yönelik bilgilerini saptamak ve bu konuda eğitim vermek amacıyla tek grupta ön test- son test düzeni olarak yapılmıştır. Bulgular:Bu araştırmada pretestte kadınların, kanserin çoğunlukla uterus, göğüs, akciğer ve beyinde görüldüğünü; alkol, tütün, stres ve malnütrisyonunun kansere neden olduğunu ve erken teşhisin önemli olduğunu bilmelerine rağmen, kanserin semptomları, kanserden korunma ve bunun önemi ile ilgili yeterli bilgiye sahip olmadıkları görülmüştür.Fakat post test sonrasında kanseri tanımlayabilmiş, beş tane kanser semptomu sayabilmiş, kanserin karaciğer, bağırsak, midede görülebildiğini; güneş ışığı- radyoaktif ışınların kansere neden olduğunu ve cerrahi, medikal ve ray ışınları ile tedavi edilebildiğini ifade edebilmişlerdir. Sonuç:Özellikle kadınları hedef alan toplum eğitim programları (birincil korunma programı)ve erken teşhis programları(ikincil eğitim programı) ile kanserin mortalitesinde önemli derecede azalma kaydedilecektir.

Anahtar Kelime: Erken tanı Neoplazmlar Sağlık davranışı Yaşam tarzı Eğitim Anketler

Konular: Psikoloji

Studying the behaviours of healthy life-style and applying training programs for cancer prevention

Öz:

Background: Today cancer is one of the most important health problems. It should be ensured that all of citizens are provided with information related to cancer prevention, early diagnose and treatment. Material and Methods: This research has been carried out descriptively and as a pre-post test design in a single group, in order to determine knowledge levels of women who reside in district of Pınarbaşı, Bornova, pertaining to avoidance from cancer and behaviours of healthy life-style and to provide them training in this regard. Results: In this research it was established as a result of pre-training test that, cancer mostly seen in uterus, breast, lung and brain in women; consumption of tobacco and alcohol, stress and malnutrition have led to cancer; and although they knew the importance of early diagnose, they did not get enough information related to symptoms of cancer; avoidance from cancer and its importance. But following the post-training test it was observed that they were able to define cancer, they could count at least five of cancer symptoms and also they stated that cancer could be seen in liver, intestine, stomach;sun light and radioactive rays might led to cancer and it can be cured by rays, surgery and medications. Conclusion: It ıs possıble that community education programs (primary prevention programs) and early case finding programs (secondary prevention programs) especially targeted to women, will lead to substantial reduction in mortality from cancer.

Anahtar Kelime: Education Questionnaires Early Diagnosis Neoplasms Health Behavior Life Style

Konular: Psikoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Birol L, Akdemir N, Bedük T. İç Hastalıkları Hemşireliği. Vehbi Koç Vakfı Yayınları. Ankara 1993. 2. Erefe İ. “We Can Prevent And Win Cancer”. Ege University Copyright. İzmir. 1995. 3. Türk Kanser Araştırma Ve Savaş Kurumu. Erişim adresi. http://www.turkcancer.org/kanser.php Erişim Tarihi 27.10.2005. 4. Bray F, Sankila R, Ferlay J, Parkin DM. Estimates of cancer incidence and mortality in Europe in 1995. Eur J Cancer 2002;38:99-166. 5. Parkin DM. Global cancer statistics in the year 2000. Lancet Oncol 2001;2:533-43. 6. Fidaner C, Eser SY, Parkin DM. Incidence in Izmir in 1993-1994: first results from Izmir Cancer Registry. Eur J Cancer 2001; 37:83-92. 7. Turgay A, Sarı D, Türkistanlı Ç. Knowledge, attitudes, risk factors, and early detection of cancer relevant to the schoolteachers in İzmir, Turkey. Preventive Medicine 2005;40(6): 636-41 8. López L.M, García-Cueto E, Fernández J. M. et all . Validation of a questionnaire to evaluate the attitude towards primary prevention advice from the European Code against. Cancer European Journal of Cancer Prevention 2003 ;12(2): 157-64 9. Erefe İ. Hemşirelikte araştırma ilke süreç ve yöntemleri. Hemarge yayınları. No:1. İstanbul 2002. 10. O’Malley AS, Forrest CB, Mandelblatt J . Adherence of low-income women to cancer screening recommendations. J. Gen. Intern. Med. 2002;17(5): 144–54. 11. Becker M. The Health Belief Model and preventive health behavior. Health Educ. Q. 1974;2(4): 324–508 12. Wolff M, Bates T, Beck B et all. Cancer prevention in underserved African American communities: barriers and effective strategies: a review of the literature. WMJ(Official Publication Of The State Medical Society Of Wiscons) 2003;102(5) :36–40. 13. Platin N, Barcley V. Kanser hemşireliğinde temel kavramlar. Çeviri: Nurgün Platin I. Baskı. Türk kanser araştırma ve savaş kurumu. Ankara 1987. 14. Sayan A. Çalışan Kadınların Sağlığı Geliştirici Tutum Ve Davranışları İle Öz-Bakım Gücü Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi. Ege Üniversitesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi 1998. 15. Esin NÖ. “Endüstriyel Alanda Çalışan İşçilerin Sağlık Davranışlarının Saptanması Ve Geliştirilmesi”. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yayınlanmamış Doktora Tezi 1997. 16. Riffle K, Yoho J, & Sams J. Health-promoting behaviors, perceived social support, and self-reported health of Appalachian elderly. Public Health Nursing 1989;6(2)204- 11.

APA	ÜNAL G, ORGUN F (2006). Kanserden korunmaya ilişkin eğitim programının uygulanması ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. , 31 - 35.
Chicago	ÜNAL Gülseren,ORGUN Fatma Kanserden korunmaya ilişkin eğitim programının uygulanması ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. (2006): 31 - 35.
MLA	ÜNAL Gülseren,ORGUN Fatma Kanserden korunmaya ilişkin eğitim programının uygulanması ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. , 2006, ss.31 - 35.
AMA	ÜNAL G,ORGUN F Kanserden korunmaya ilişkin eğitim programının uygulanması ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. . 2006; 31 - 35.
Vancouver	ÜNAL G,ORGUN F Kanserden korunmaya ilişkin eğitim programının uygulanması ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. . 2006; 31 - 35.
IEEE	ÜNAL G,ORGUN F "Kanserden korunmaya ilişkin eğitim programının uygulanması ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi." , ss.31 - 35, 2006.
ISNAD	ÜNAL, Gülseren - ORGUN, Fatma. "Kanserden korunmaya ilişkin eğitim programının uygulanması ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi". (2006), 31-35.

APA	ÜNAL G, ORGUN F (2006). Kanserden korunmaya ilişkin eğitim programının uygulanması ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 13(1), 31 - 35.
Chicago	ÜNAL Gülseren,ORGUN Fatma Kanserden korunmaya ilişkin eğitim programının uygulanması ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 13, no.1 (2006): 31 - 35.
MLA	ÜNAL Gülseren,ORGUN Fatma Kanserden korunmaya ilişkin eğitim programının uygulanması ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, vol.13, no.1, 2006, ss.31 - 35.
AMA	ÜNAL G,ORGUN F Kanserden korunmaya ilişkin eğitim programının uygulanması ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2006; 13(1): 31 - 35.
Vancouver	ÜNAL G,ORGUN F Kanserden korunmaya ilişkin eğitim programının uygulanması ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2006; 13(1): 31 - 35.
IEEE	ÜNAL G,ORGUN F "Kanserden korunmaya ilişkin eğitim programının uygulanması ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi." İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 13, ss.31 - 35, 2006.
ISNAD	ÜNAL, Gülseren - ORGUN, Fatma. "Kanserden korunmaya ilişkin eğitim programının uygulanması ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi". İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 13/1 (2006), 31-35.