Yozgat batoliti GB kesimindeki (Şefaatli-Yerköy arası) monzonitik birlikte fraksiyonel kristalleşme ve magma karışması (Magma mingling/mixing)süreçleri

Yıl: 1997 Cilt: 2 Sayı: 30 Sayfa Aralığı: 539 - 562 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Yozgat batoliti GB kesimindeki (Şefaatli-Yerköy arası) monzonitik birlikte fraksiyonel kristalleşme ve magma karışması (Magma mingling/mixing)süreçleri

Öz:
Yozgat batoliti, Anatolid-Pontid çarpışma sisteminin pasif kenarında yer almaktadır. Bu batolit S-tipi, çarpışmayla eş zamanlı iki-mikalı granitler; I-tipi, çarpışma sonrası, kalkalkalin, monzonitik birlik ve M-tipi, çarpışma sonrası, toleyitik mafik magmayı karakterize eden gabroyik I diyoritik birlikten oluşmaktadır. Bu birliklerden monzonitik birlik, kendi arasında haritalanabilir beş alt birime ayrılabilmektedir. Bunlar Cankılı monzogabro/monzodiyoriti, Akçakoyunlu kuvars monzodiyoriti, Adatepe kuvars monzoniti, Yassıağıl monzograniti ve Karakaya monzogranitidir. Bu alt birimlerden Karakaya monzograniti hariç, diğerlerinin tümü K-feldispat megakristalleri içermektedir. Bu beş alt birim, hem arazi, hem de mineralojik-petrografik ve jeokimyasal karakteristikleri bakımından fraksiyonel kristalleşme (FC) ve magma mingling I mixing süreçlerinin iyi korunmuş kanıtlarını gösterirler. Bunlardan FC süreci, içten dışa doğru gelişmeyi karakterize edecek şekilde olup; Cankılı birimi batolitin en iç, Karakaya birimi ise en dış kesiminde yüzeylenmektedir. FC süreciyle ilk önce oluşan Cankılı monzogabro/monzodiyoritinin mafik mineral topluluğu cpx+amf(hornblend+hastingsit)+biyotitten oluşurken; Cankılı'dan hemen sonra katılaşan Akçakoyunlu ve Adatepe birimlerinin mafik mineralleri ise amf(hornblend+hastingsit)+cpx+biyotitten oluşmaktadır, ilerleyen FC sürecine bağlı olarak gelişen Yassıağıl ve Karakaya monzogranitlerinin mafik mineral toplulukları ise, sırasıyla, amf(hornblend+hastingsit)+biyotit+cpx ve biyotit+amf (hornblende +hastingsit)+cpx minerallerinden oluşmaktadır. Ana element oksit bileşenlerinden tFe2O3, MnO, MgO, CaO, TiO2 ve P2O5 değerleri artan silis içeriğine bağlı olarak düşme; K2O içeriği ise artma göstermektedir. Artan silis içeriğine bağlı olarak, eser elementlerden Co, Cu, Zn, Rb ve Ga mükemmel; buna karşılık Cr, Pb, Nb, Y, Zr ve Th elementleri ise zayıf FC trendi sergilemektedir. Sr ve Ba elementlerinin silise göre değişimi Cankılı'dan Karakaya'ya doğru mükemmel bir FC trendi tanımlamakla birlikte, özellikle Cankılı birimine ait bazı kayaç örneklerindeki feldispat minerallerinin aberasyonu ile belirginleşen Sr ve Ba mobilizasyonları bu trende uyumsuzluk gösterebilmektedir. FC sürecinin en güvenilir jeokimyasal göstergeleri ise K/Rb - Rb, K/Ba - Ba ve K/Rb - K/Ba variogramlarıdır. Arazide görülen mikrogranüler dokulu mafik magmatik enklavlar (MME), eş yaşlı mafik ve felsik magmaların heterojen karışımını gösteren magma mingling sürecinin; antirapakivi, poikilitik/oikokristik feldispat, iri plajiyoklazlar içerisindeki küçük plajiyoklaz lataları, çivi başlarına benzer zonlar ile erime/çözünme dokuları olarak tanımlanan bazı mikroskopik özellikler ise bu magmaların homojen karışımını gösteren magma mixing sürecinin kanıtları olarak ğerlendirilmektedir.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
APA TATAR S, BOZTUĞ D (1997). Yozgat batoliti GB kesimindeki (Şefaatli-Yerköy arası) monzonitik birlikte fraksiyonel kristalleşme ve magma karışması (Magma mingling/mixing)süreçleri. , 539 - 562.
Chicago TATAR Sibel,BOZTUĞ Durmuş Yozgat batoliti GB kesimindeki (Şefaatli-Yerköy arası) monzonitik birlikte fraksiyonel kristalleşme ve magma karışması (Magma mingling/mixing)süreçleri. (1997): 539 - 562.
MLA TATAR Sibel,BOZTUĞ Durmuş Yozgat batoliti GB kesimindeki (Şefaatli-Yerköy arası) monzonitik birlikte fraksiyonel kristalleşme ve magma karışması (Magma mingling/mixing)süreçleri. , 1997, ss.539 - 562.
AMA TATAR S,BOZTUĞ D Yozgat batoliti GB kesimindeki (Şefaatli-Yerköy arası) monzonitik birlikte fraksiyonel kristalleşme ve magma karışması (Magma mingling/mixing)süreçleri. . 1997; 539 - 562.
Vancouver TATAR S,BOZTUĞ D Yozgat batoliti GB kesimindeki (Şefaatli-Yerköy arası) monzonitik birlikte fraksiyonel kristalleşme ve magma karışması (Magma mingling/mixing)süreçleri. . 1997; 539 - 562.
IEEE TATAR S,BOZTUĞ D "Yozgat batoliti GB kesimindeki (Şefaatli-Yerköy arası) monzonitik birlikte fraksiyonel kristalleşme ve magma karışması (Magma mingling/mixing)süreçleri." , ss.539 - 562, 1997.
ISNAD TATAR, Sibel - BOZTUĞ, Durmuş. "Yozgat batoliti GB kesimindeki (Şefaatli-Yerköy arası) monzonitik birlikte fraksiyonel kristalleşme ve magma karışması (Magma mingling/mixing)süreçleri". (1997), 539-562.
APA TATAR S, BOZTUĞ D (1997). Yozgat batoliti GB kesimindeki (Şefaatli-Yerköy arası) monzonitik birlikte fraksiyonel kristalleşme ve magma karışması (Magma mingling/mixing)süreçleri. Geosound, 2(30), 539 - 562.
Chicago TATAR Sibel,BOZTUĞ Durmuş Yozgat batoliti GB kesimindeki (Şefaatli-Yerköy arası) monzonitik birlikte fraksiyonel kristalleşme ve magma karışması (Magma mingling/mixing)süreçleri. Geosound 2, no.30 (1997): 539 - 562.
MLA TATAR Sibel,BOZTUĞ Durmuş Yozgat batoliti GB kesimindeki (Şefaatli-Yerköy arası) monzonitik birlikte fraksiyonel kristalleşme ve magma karışması (Magma mingling/mixing)süreçleri. Geosound, vol.2, no.30, 1997, ss.539 - 562.
AMA TATAR S,BOZTUĞ D Yozgat batoliti GB kesimindeki (Şefaatli-Yerköy arası) monzonitik birlikte fraksiyonel kristalleşme ve magma karışması (Magma mingling/mixing)süreçleri. Geosound. 1997; 2(30): 539 - 562.
Vancouver TATAR S,BOZTUĞ D Yozgat batoliti GB kesimindeki (Şefaatli-Yerköy arası) monzonitik birlikte fraksiyonel kristalleşme ve magma karışması (Magma mingling/mixing)süreçleri. Geosound. 1997; 2(30): 539 - 562.
IEEE TATAR S,BOZTUĞ D "Yozgat batoliti GB kesimindeki (Şefaatli-Yerköy arası) monzonitik birlikte fraksiyonel kristalleşme ve magma karışması (Magma mingling/mixing)süreçleri." Geosound, 2, ss.539 - 562, 1997.
ISNAD TATAR, Sibel - BOZTUĞ, Durmuş. "Yozgat batoliti GB kesimindeki (Şefaatli-Yerköy arası) monzonitik birlikte fraksiyonel kristalleşme ve magma karışması (Magma mingling/mixing)süreçleri". Geosound 2/30 (1997), 539-562.