Yıl: 2004 Cilt: 15 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 257 - 263 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Marmara depreminden üç buçuk yıl sonra ergenlerde TSSB, depresyon ve anksiyete belirtileri

Öz:
Amaç: Marmara Depreminden üç buçuk yıl sonra öğrenci ergenlerde travma sonrası stres bozukluğu (TSSB), depresyon ve anksiyete belirtilerinin taranması amaçlanmıştır. Yöntem: Kesitsel yöntemle yapılan çalışma, Kocaeli İli sınırları içinden basit rastgele örneklem yolu ile seçilen 10 liseden 334 öğrenci ergenle tamamlanmıştır. Çalışmaya dahil edilen öğrenciler Çocuk ve Gençler İçin Travma Sonrası Stres Tepki Ölçeği (ÇTSS-TÖ), Beck Depresyon Envanteri (BDE), Durumluk-Sürekli Kaygı Ölçeği (STAI) ile değerlendirilmiştir. Ayrıca çalışmacılar tarafından hazırlanan bir bilgi formu doldurulmuştur. Bulgular: Üçyüzotuzdört öğrenci ergenle yapılan çalışmada ÇTSS-TÖ'ne göre % 1.8'nin çok ağır, % 20.4'ünün ağır, % 38.3'ünün orta, % 32.2'sinin hafif şiddette TSSB belirtisi taşıdığı, ÇTSS-TÖ ve BDE'ne göre % 22.2'sinin muhtemel TSSB ve % 30.8'inin muhtemel depresyon tanısı aldığı bulunmuştur. ÇTSS-TÖ'ne göre aşırı uyarılmışlık ve yeniden yaşantılama belirtilerinin sıklık ve şiddetinin yüksek olduğu gözlenmiştir. Kaygı ölçeklerinin ortalama puanları normal populasyonun üzerinde bir ortalamaya sahiptir. TSSB, depresyon ve anksiyete düzeyleri arasında belirgin bir korelasyon saptanmıştır. Sonuç: Doğal afetler sonrasında TSSB, depresyon ve anksiyete belirtileri yıllarca devam edebilmektedir. Bu nedenle çocuk ve gençlerin felaketler sonrası izlenmesi ve önleme çalışmaları toplum ruh sağlığı açısından önem taşımaktadır.
Anahtar Kelime: Doğal afetler Ergen Stres bozuklukları, travma sonrası Depresyon Kaygı Marmara depremi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Alparslan S, Koçkar Aİ, Şenol S, Maral I (1999) Marmara Depremini yaşayan çocuk ve gençlerde ruhsal bozukluk ve kaygı düzeyi. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 6(3):135-142.
  • Alyanak B, Ekşi A, Toparlak D ve ark. (2000) Depremden sonraki 2-6 aylık sürede travma sonrası stres bozukluğunun ergenlerde araştırılması. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 7(2): 71-80.
  • Amerikan Psikiyatri Birliği (1994) Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı, dördüncü baskı (DSM-IV) (Çev. Ed.: E Köroğlu) Hekimler Yayın Birliği, Ankara, 1995.
  • Beck AT, Ward CH, Mendelson M ve ark. (1961) An inventory for measuring depression. Arch Gen Psychiatry, 4:561-571.
  • Belter RW, Dunn SE, Jeney P ve ark. (1991) The psychological impact of Hurricane Hugo on children: a needs assessment. Adv Behav Res Ther, 13:155-161.
  • Carrion VG, Weems CF, Ray R ve ark. (2002) Toward an empirical definition of pediatric PTSD. The phenomenology of PTSD symptoms in youth. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry, 41(2):166-173.
  • Cohen A, Bernet W, Dunner JE (1998) Practice parameters for the assesment and treatment of children and adolescents with posttraumatic stress disorder. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry, 37:10, Supp 4-26.
  • Cooley MR, Turner SM, Beidel DC (1995a) Assesing community violence: the children’s report of exposure to violence. J Am Acad Child Adolesc Pscyhiatry, 34:201-208.
  • Cooley MR, Turner SM, Beidel DC (1995b) Emotional impact of children’s exposure to community violence: A preliminary study. J Am Acad Child Adolesc Pscyhiatry, 34:1362-1368.
  • Cuffe SP, Addy CL, Garrison CZ ve ark. (1998) Prevalence of PTSD in a community sample of older adolescent. J Am Acad Child Adelosc Psychiatry, 37:147-154.
  • Devlet İstatistik Enstitüsü Kaynakları, Ankara 1999.
  • Earls F, Smith E, Reich W, Jung KG (1988) Investigating psychological consequences of a disaster in children: a pilot study incorporating a structured diagnostic interview. J Am Acad Child Adolesc Pscyhiatry, 27:90-95.
  • Elklit A (2002) Victimization and PTSD in a Danish National Youth Probability Sample. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry, 41:2,174-181.
  • Erden G, Kılıç EZ, Uslu Rİ, Kerimoğlu E (1999) Çocuklar için travma sonrası stres tepki ölçeği: Türkçe geçerlik, güvenirlik çalışması. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 6(3): 143-149.
  • Garmezy N (1986) Children under severe stress. Critique and commentary. J Am Acad Child Adolesc Pscyhiatry, 25(3):384-392.
  • Giaconia RA, Reinherz HZ, Silverman AB ve ark. (1995) Traumas and posttraumatic stress disorder in a community population of older adolescents. J Am Acad Child Adolesc Pscyhiatry, 34:1369-1380.
  • Goenjian A (1993) A mental health relief programme in Armenia after the 1988 earthquake. Br J Psychiatry, 163:230-239.
  • Goenjian A, Pynoos R, Steinberg A ve ark. (1995) Psychiatric comorbidity in children after the 1988 earthquke in Armenia. J Am Acad Child Adolesc Pscyhiatry, 34:1174-1184.
  • Green BL, Korol M, Grace MC ve ark. (1991) Children and disaster: age, gender and parental effects on PTSD symptoms. J Am Acad Child Adolesc Pscyhiatry, 30:945-951.
  • Hisli N (1989) Beck depresyon envanterinin üniversite öğrencileri için geçerliliği, güvenirliği. Türk Psikoloji Dergisi, 7:3-13.
  • Horowitz K, Weine S, Jekel J (1995) PTSD symptoms in urban adolescent girls: Compounded community trauma. J Am Acad Child Adolesc Pscyhiatry, 34:1353-1361.
  • Kinzie JD, Sack W, Angell R, Clarke G, Ben R (1989) A three year follow- up of Cambodian young people traumatized as children. J Am Acad Child Adolesc Pscyhiatry, 28:501-504.
  • Lonigan CJ, Shannon MP, Taylor C ve ark. (1994) Children exposed to disaster: II. Risk factors the development of posttraumatic symptomatology. J Am Acad Child Adolesc Pscyhiatry, 33:94-105.
  • McFarlane AC (1987) Posttraumatic phenomena in a longitudinal study of children following a natural disaster. J Am Acad Child Adolesc Pscyhiatry, 26: 764-769.
  • Miral S, Özcan Ö, Baykara A ve ark. (1998) Dinar depremi sonrası çocuklarda kaygı ve depresyon. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 5(1):16-22
  • Nader K, Pynoos R, Fairbanks L, Al Ajiel M ve ark. (1993) A preliminary study of PTSD and grief among the children of Kuwait following the Gulf Crisis. Br J of Clin Psychol, 32:407-416.
  • Najarian LM, Goenjian AK, Pelcovitz D ve ark. (1996) Relocation after a disaster: posttraumatic stress disorder in Armenia after the earthquake. J Am Acad Child Adolesc Pscyhiatry, 35(3):365-373.
  • North CS, Smith EM, Spitzange EL (1994) Posttraumatic stress disorder in survivors of a mass shootting. Am J Psychiatry, 151:82-88.
  • Öner N, Le Compte A (1985) Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri Elkitabı. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
  • Pfefferbaum B (1997) Posttraumatic stress disorder in children: a review of the past 10 years. J Am Acad Child Adolesc Pscyhiatry, 36:1503-1511.
  • Pynoos RS, Geojian A, Karakeshian M ve ark. (1993) Post-traumatic stress reactions in children after the 1988 Armenian earthquake. Br J Psychiatry, 163:239-247.
  • Pynoos R; Eth S (1986) Witness to violence: the child interview. J Am Acad Child Adolesc Pscyhiatry, 25:306-319.
  • Pynoos R, Frederick C, Nader K ve ark. (1987) Life treat and posttraumatic stress in school-age children. Arch Gen Psychiatry, 44:1057-1063.
  • Rosenthal M, Levy-Shiff R (1993) Threat of missile attacks in the Gulf War: mothers’ perceptions of young children’s reactions. Am J Orthopsychiatry, 63:241-254.
  • Shannon MP, Lonigan CJ, Finch AJ, Taylor CM (1994) Children exposed to disaster: I. Epidemiology of posttraumatic symptoms and symptom profiles. J Am Acad Child Adolesc Pscyhiatry, 33(1).80-93.
  • Shaw J, Applegate B, Tanner S ve ark. (1995) Psychological effects of Hurricane Andrew on an elementary school population. J Am Acad Child Adolesc Pscyhiatry, 34:1185.
  • Spielberg CD, Gersuch RL, Lushene Re (1970) Manuel for the State-Trait Anxiety Inventory. Palo Alto, CA: Consulting Psychologist Press.
  • Stuber ML, Mader K, Yesuda P ve ark. (1991) Stress responses after pediatric bone marrow transplantation: preliminary results of a prospective longitudinal study. J Am Acad Child Adolesc Pscyhiatry, 30:952-957.
  • Terr LC (1983) Chowchilla revisited: the effect of psychic trauma four years after a school bus kidnapping. Am J Psychiatry, 140:1543-1550.
  • Yorbık Ö, Türkbay T, Ekmen M ve ark. (1999) Çocuk ve Ergenlerde Depremle İlişkili Travma Sonrası Stres Bozukluğu Belirtilerinin Araştırılması. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 6(3):158-164.
  • Yule W, Udwin O (1991) Screening child survivors of shipping disaster: the sinking of the Jupiter. Psychother Psychosom, 57:200-205.
APA Karakaya I, AĞAOĞLU B, COŞKUN A, ŞİŞMANLAR Ş, ÖC Ö (2004). Marmara depreminden üç buçuk yıl sonra ergenlerde TSSB, depresyon ve anksiyete belirtileri. , 257 - 263.
Chicago Karakaya Işık,AĞAOĞLU Belma,COŞKUN Ayşen,ŞİŞMANLAR Şahika G.,ÖC Özlem Yıldız Marmara depreminden üç buçuk yıl sonra ergenlerde TSSB, depresyon ve anksiyete belirtileri. (2004): 257 - 263.
MLA Karakaya Işık,AĞAOĞLU Belma,COŞKUN Ayşen,ŞİŞMANLAR Şahika G.,ÖC Özlem Yıldız Marmara depreminden üç buçuk yıl sonra ergenlerde TSSB, depresyon ve anksiyete belirtileri. , 2004, ss.257 - 263.
AMA Karakaya I,AĞAOĞLU B,COŞKUN A,ŞİŞMANLAR Ş,ÖC Ö Marmara depreminden üç buçuk yıl sonra ergenlerde TSSB, depresyon ve anksiyete belirtileri. . 2004; 257 - 263.
Vancouver Karakaya I,AĞAOĞLU B,COŞKUN A,ŞİŞMANLAR Ş,ÖC Ö Marmara depreminden üç buçuk yıl sonra ergenlerde TSSB, depresyon ve anksiyete belirtileri. . 2004; 257 - 263.
IEEE Karakaya I,AĞAOĞLU B,COŞKUN A,ŞİŞMANLAR Ş,ÖC Ö "Marmara depreminden üç buçuk yıl sonra ergenlerde TSSB, depresyon ve anksiyete belirtileri." , ss.257 - 263, 2004.
ISNAD Karakaya, Işık vd. "Marmara depreminden üç buçuk yıl sonra ergenlerde TSSB, depresyon ve anksiyete belirtileri". (2004), 257-263.
APA Karakaya I, AĞAOĞLU B, COŞKUN A, ŞİŞMANLAR Ş, ÖC Ö (2004). Marmara depreminden üç buçuk yıl sonra ergenlerde TSSB, depresyon ve anksiyete belirtileri. Türk Psikiyatri Dergisi, 15(4), 257 - 263.
Chicago Karakaya Işık,AĞAOĞLU Belma,COŞKUN Ayşen,ŞİŞMANLAR Şahika G.,ÖC Özlem Yıldız Marmara depreminden üç buçuk yıl sonra ergenlerde TSSB, depresyon ve anksiyete belirtileri. Türk Psikiyatri Dergisi 15, no.4 (2004): 257 - 263.
MLA Karakaya Işık,AĞAOĞLU Belma,COŞKUN Ayşen,ŞİŞMANLAR Şahika G.,ÖC Özlem Yıldız Marmara depreminden üç buçuk yıl sonra ergenlerde TSSB, depresyon ve anksiyete belirtileri. Türk Psikiyatri Dergisi, vol.15, no.4, 2004, ss.257 - 263.
AMA Karakaya I,AĞAOĞLU B,COŞKUN A,ŞİŞMANLAR Ş,ÖC Ö Marmara depreminden üç buçuk yıl sonra ergenlerde TSSB, depresyon ve anksiyete belirtileri. Türk Psikiyatri Dergisi. 2004; 15(4): 257 - 263.
Vancouver Karakaya I,AĞAOĞLU B,COŞKUN A,ŞİŞMANLAR Ş,ÖC Ö Marmara depreminden üç buçuk yıl sonra ergenlerde TSSB, depresyon ve anksiyete belirtileri. Türk Psikiyatri Dergisi. 2004; 15(4): 257 - 263.
IEEE Karakaya I,AĞAOĞLU B,COŞKUN A,ŞİŞMANLAR Ş,ÖC Ö "Marmara depreminden üç buçuk yıl sonra ergenlerde TSSB, depresyon ve anksiyete belirtileri." Türk Psikiyatri Dergisi, 15, ss.257 - 263, 2004.
ISNAD Karakaya, Işık vd. "Marmara depreminden üç buçuk yıl sonra ergenlerde TSSB, depresyon ve anksiyete belirtileri". Türk Psikiyatri Dergisi 15/4 (2004), 257-263.