3 Şubat 2002 Çay depreminde meydana gelen yüzey kırığı üzerinde paleosismolojik araştırmalar

AKYÜZ, H. Serdar; UÇARKUŞ, Gülsen; KOZACI, Özgür; ŞATIR ERDAĞ, DİLEK; DİKBAŞ, AYNUR

3 Şubat 2002 Çay depreminde meydana gelen yüzey kırığı üzerinde paleosismolojik araştırmalar

H. Serdar AKYÜZ, (İstanbul Teknik Üniversitesi, Maden Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, İstanbul, Türkiye)

Gülsen UÇARKUŞ, (İstanbul Teknik Üniversitesi, Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, Türkiye)

DİLEK ŞATIR ERDAĞ, (İstanbul Teknik Üniversitesi, Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, Türkiye)

Aynur DİKBAŞ, (İstanbul Teknik Üniversitesi, Maden Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, İstanbul, Türkiye)

Özgür KOZACI (İstanbul Teknik Üniversitesi, Maden Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, İstanbul, Türkiye)

Yerbilimleri

6 1

Yıl: 2006 Cilt: 27 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 41 - 52 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

3 Şubat 2002 Çay depreminde meydana gelen yüzey kırığı üzerinde paleosismolojik araştırmalar

Öz:

Anadolu bloğunun içsel deformasyonunu yansıtan önemli faylardan biri de Akşehir fayıdır. Aletsel ve tarihsel dönemlerde bu fay üzerinde küçükorta büyüklükte depremlerin meydana geldiği bilinmektedir. 2002 yılında meydana gelen $M_w$=6.2 büyüklüğündeki deprem yüzey kırığı oluşturmuş, can kaybına ve hasara yol açmıştır. Bu depreme ait yüzey deformasyonları haritalanmış ve kırık üzerinde hendek çalışmaları yapılarak Akşehir fayının özellikleri hakkında veri toplanmıştır. Depremde normal faylanma sonucu iki ayrı yüzey kırığı meydana gelmiştir. Maltepe köyünde ve Çay ilçesinde oluşan kırıklar Maltepe ve Çay segmentleri olarak adlandırılmıştır. Maltepe segmenti üzerinde 25 cm, Çay segmenti üzerinde 30 cm'lik maksimum düşey ötelenmeler ölçülmüştür. Bu segmentler, farklı deprem üretme tarihçelerine sahiptir. Maltepe kırığı MS 1150 sonrası, Çay kırığı ise MS 760 öncesi dönemde benzer büyüklükte depremler üretmiştir. Akşehir fayı üzerinde kırılmamış segmentler mevcut olup, bunların kırılmasıyla benzer (veya daha küçük) büyüklükte depremler meydana gelebilir.

Anahtar Kelime:

Konular: Jeoloji

Paleoseismological investigations on surface rupture from the 3 February 2002 Çay earthquake

Öz:

The Akşehir fault is one of the most important faults reflecting internal deformation of the Anatolian block. Small to medium magnitude earthquakes due to this fault are known from both historical and instrumental records. The last earthquake was aearly in 2002 ($M_w$=6.2) and it resulted in structural damage and loss of life. The surface deformations were mapped and paleoseismological studies were performed on the rupture with the aid of trenches to obtain data about the characteristics of the Akşehir fault. Two surface ruptures, which have formed in Maltepe village and Çay town due to normal faulting, are named as the Maltepe and Çay segments. A maximum vertical offset of 30 cm was measured on the Çay segment and one of 25 cm was measured on the Maltepe segment. The paleoseismological studies suggested that a previous earthquake had occurred on the Maltepe segment later than AD 1150, while the Çay segment had ruptured before AD 760 with nearly similar magnitudes. These results indicate that the Maltepe and the Çay segments have different earthquake histories. There are other unbroken segments on the Akşehir fault which produce similar or smaller magnitude earthquakes.

Anahtar Kelime:

Konular: Jeoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1.Atalay, İ., 1975a. Tektonik hareketlerin Sultandağları'nın jeomorfolojisine olan etkileri,Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, 18(1), 21-26.
2.Atalay, L., 1975b. Akşehir, Eber ve Karamık gölleri havzalarının Kuvaterner depoları ve jeomorfolojisi. Cumhuriyetin 50. Yılı Yerbilimleri Kongresi Bildiriler Kitabı, MTA Yayını, 365-385.
3.Barka, A., Reilinger, R., Şaroğlu, F., and Şengör, A.M.C., 1995. The Isparta Angle, its importance in the neotectonics of the Eastern Mediterranean Region. Proceeding of the International Earth Science, Colloquium on the Aegean Region, 1, 3-18.
4.Boray, A., Şaroğlu, F. ve Emre, Ö., 1985. Isparta Büklümünün kuzey kesiminde Doğu-batı daralma için bazı veriler. Jeoloji Mühendisliği, 23, 9-20.
5.Demirtaş, R., Iravul, Y. ve Yaman, M., 2002. 03 Şubat 2002 Eber ve Çay depremleri. AİGM-DAD raporu, http://sismo.deprem.gov.tr/ deprem/depremraporları/ eberson.pdf. 6.Emre, Ö., Duman, T.Y., Doğan, A., Özalp, S., Tokay, F., and Kuşçu, İ, 2003. Surface faulting associated with the Sultandağ earthquake ($M_w$=6.5) of 3 February 2003, southwestern Turkey. Seismological Research Letters, 74 (4), 382-392.
7.HARVARD, 2002. http://www.seismology.harvard.edu.
8.Koçyiğit, A., 1984. Güneybatı Türkiye ve yakın dolayında levha içi yeni tektonik gelişim. Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, 27 (1), 1-15.
9.Koçyiğit, A., and Özacar, A., 2003. Extensional Neotectonic Regime through the NE Edge of the Outer İsparta Angle, SW Turkey: New Field and Seismic Data. Turkish Journal of Earth Sciences, 12, 67-90.
10.Koçyiğit, A., Ünay, E., and Saraç, G., 2000. Episodic graben formation and extensional neotectonic regime in west Central Anatolia and the Isparta Angle: a case study in the Akşehir-Afyon Graben, Turkey. Geological Society of London Special Publication, 173,405-421.
11.Koçyiğit, A., Bozkurt, E., Kaymakçı, N. ve Şaroğlu, F., 2002. 3 Şubat 2002 Çay (Afyon) Depreminin Kaynağı ve Ağır Hasarın Nedenleri: Akşehir Fay Zonu, ODTÜ Tektonik Araştırma Birimi Raporu, http://www.metu.edu.tr/~akoc/ Afyon.pdf.
12.KOERI, 2002. http://www.koeri.boun.edu.tr/sismo.
13.Nurlu, M. ve Kuterdem, K., 2002. 3 Şubat 2002 Çay (Afyon) Depremi, Afet İşleri Genel Müdürlüğü Deprem Araştırma Dairesi, Ankara, Rapor No:4083.1 (yayımlanmamış).
14.Özden, S., Kavak, K.Ş., Koçbulut, F., Över, S. ve Temiz, H., 2002. 3 Şubat 2002 Çay (Afyon)Depremleri. Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, 45 (2), 49-56.
15.Şaroğlu, F., Emre, Ö. ve Boray, A., 1987. Türkiye'nin diri fayları ve depremsellikleri. MTA Rapor No. 8174 (yayımlanmamış).
16.Taymaz, T. ve Tan, O., 2002. Göller Bölgesi'nin depremselliği: Sultandağı Depremi. TÜBİTAK Bilim ve Teknik, 412, 54-55.
17.Tezcan, S., İpek, M., Aydan, Ö., Akgüzel, U. ve Özbek, M., 2002. 3 Şubat 2002 Sultandağı, Afyon depremi inceleme raporu. Türkiye Deprem Vakfı- Deprem Raporu, TDV/DR 011-75.
18.Ulusay, R., Aydan, Ö., Erken, A., Kumsar, H., Tuncay, E. ve Kaya, Z., 2002. 3 Şubat 2002 Çay-Eber depreminin saha incelemesi ve mühendislik açısından değerlendirilmesi. Türkiye Deprem Vakfı - Deprem Raporu, TDV/DR 012-79.
19.Ulusay, R., Aydan, Ö., Erken, A., Tuncay, E., Kum¬sar, H., and Kaya, Z., 2004. An overview of geotechnical aspects of the Çay-Eber (Turkey) earthquake. Engineering Geology, 73, 51-70.
20.USGS-NEIC, 2002. http://earthquake.usgs.gov/regional/neic.
21.Wessel, P., and Smith, W.H.F., 1991. Free software helps map and display data. EOS Transactions, American Geophysical Union, 72, 445-446.
22.Yürür, T., Köse, O., Demirbağ, H., Özkaymak, Ç., and Selçuk, L., 2003. Could the coseismic fractures of a lake ice reflect the earthquake mechanism? (Afyon Earthquakes of 02.03.2002, Central Anatolia, Turkey). Geodynamica Acta, 16, 83-87.

APA	AKYÜZ H, UÇARKUŞ G, ŞATIR ERDAĞ D, DİKBAŞ A, KOZACI Ö (2006). 3 Şubat 2002 Çay depreminde meydana gelen yüzey kırığı üzerinde paleosismolojik araştırmalar. , 41 - 52.
Chicago	AKYÜZ H. Serdar,UÇARKUŞ Gülsen,ŞATIR ERDAĞ DİLEK,DİKBAŞ AYNUR,KOZACI Özgür 3 Şubat 2002 Çay depreminde meydana gelen yüzey kırığı üzerinde paleosismolojik araştırmalar. (2006): 41 - 52.
MLA	AKYÜZ H. Serdar,UÇARKUŞ Gülsen,ŞATIR ERDAĞ DİLEK,DİKBAŞ AYNUR,KOZACI Özgür 3 Şubat 2002 Çay depreminde meydana gelen yüzey kırığı üzerinde paleosismolojik araştırmalar. , 2006, ss.41 - 52.
AMA	AKYÜZ H,UÇARKUŞ G,ŞATIR ERDAĞ D,DİKBAŞ A,KOZACI Ö 3 Şubat 2002 Çay depreminde meydana gelen yüzey kırığı üzerinde paleosismolojik araştırmalar. . 2006; 41 - 52.
Vancouver	AKYÜZ H,UÇARKUŞ G,ŞATIR ERDAĞ D,DİKBAŞ A,KOZACI Ö 3 Şubat 2002 Çay depreminde meydana gelen yüzey kırığı üzerinde paleosismolojik araştırmalar. . 2006; 41 - 52.
IEEE	AKYÜZ H,UÇARKUŞ G,ŞATIR ERDAĞ D,DİKBAŞ A,KOZACI Ö "3 Şubat 2002 Çay depreminde meydana gelen yüzey kırığı üzerinde paleosismolojik araştırmalar." , ss.41 - 52, 2006.
ISNAD	AKYÜZ, H. Serdar vd. "3 Şubat 2002 Çay depreminde meydana gelen yüzey kırığı üzerinde paleosismolojik araştırmalar". (2006), 41-52.

APA	AKYÜZ H, UÇARKUŞ G, ŞATIR ERDAĞ D, DİKBAŞ A, KOZACI Ö (2006). 3 Şubat 2002 Çay depreminde meydana gelen yüzey kırığı üzerinde paleosismolojik araştırmalar. Yerbilimleri, 27(1), 41 - 52.
Chicago	AKYÜZ H. Serdar,UÇARKUŞ Gülsen,ŞATIR ERDAĞ DİLEK,DİKBAŞ AYNUR,KOZACI Özgür 3 Şubat 2002 Çay depreminde meydana gelen yüzey kırığı üzerinde paleosismolojik araştırmalar. Yerbilimleri 27, no.1 (2006): 41 - 52.
MLA	AKYÜZ H. Serdar,UÇARKUŞ Gülsen,ŞATIR ERDAĞ DİLEK,DİKBAŞ AYNUR,KOZACI Özgür 3 Şubat 2002 Çay depreminde meydana gelen yüzey kırığı üzerinde paleosismolojik araştırmalar. Yerbilimleri, vol.27, no.1, 2006, ss.41 - 52.
AMA	AKYÜZ H,UÇARKUŞ G,ŞATIR ERDAĞ D,DİKBAŞ A,KOZACI Ö 3 Şubat 2002 Çay depreminde meydana gelen yüzey kırığı üzerinde paleosismolojik araştırmalar. Yerbilimleri. 2006; 27(1): 41 - 52.
Vancouver	AKYÜZ H,UÇARKUŞ G,ŞATIR ERDAĞ D,DİKBAŞ A,KOZACI Ö 3 Şubat 2002 Çay depreminde meydana gelen yüzey kırığı üzerinde paleosismolojik araştırmalar. Yerbilimleri. 2006; 27(1): 41 - 52.
IEEE	AKYÜZ H,UÇARKUŞ G,ŞATIR ERDAĞ D,DİKBAŞ A,KOZACI Ö "3 Şubat 2002 Çay depreminde meydana gelen yüzey kırığı üzerinde paleosismolojik araştırmalar." Yerbilimleri, 27, ss.41 - 52, 2006.
ISNAD	AKYÜZ, H. Serdar vd. "3 Şubat 2002 Çay depreminde meydana gelen yüzey kırığı üzerinde paleosismolojik araştırmalar". Yerbilimleri 27/1 (2006), 41-52.