İlköğretim öğrencilerinde obezite gelişimini etkileyen risk faktörleri

ÖZTÜRK, Mustafa; USKUN, Ersin; KIRBIYIK, Sema; kişioğlu, ahmet nesimi; DEMİREL, Reha

İlköğretim öğrencilerinde obezite gelişimini etkileyen risk faktörleri

Ersin USKUN, (Süleyman Demirel Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Isparta, Türkiye)

Mustafa ÖZTÜRK, (Süleyman Demirel Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Isparta, Türkiye)

Ahmet Nesimi KİŞİOĞLU, (Süleyman Demirel Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Isparta, Türkiye)

Sema KIRBIYIK, (Erzincan Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezi, Erzincan, Türkiye)

Reha DEMİREL (Afyon Kocatepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Afyon, Türkiye)

Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi

4 3

Yıl: 2005 Cilt: 12 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 19 - 25 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İlköğretim öğrencilerinde obezite gelişimini etkileyen risk faktörleri

Öz:

Obesite erişkinlerde artmış mortalite ve koroner kalp hastalıkları, hipertansiyon, hiperlipidemi, diyabet, safrakesesi hastalıkları, bazı kanserler ve osleoartrit ile ilişkilidir. Obez çocuklar sıklıkla obez erişkinler olmaktadır ve sağlık riskleri ortaya çıkmaktadır. Obezitenin nedenleri çok az anlaşılmıştır ve hem korunma ve hem de tedavisi güçtür. Çevresel ve sosyal değişiklikler, fiziksel aktivitede azalma, sedanter davranışlarda artma ve yüksek yağ ve enerji içerikli besinlerin tüketimi, obezite gelişimini etkilemektedir. Bu çalışma 8-15 yaş grubu çocuklarda obezite için risk faktörlerini belirlemek amacıyla yapıldı. Gereç ve yöntem: Bu vaka kontrol çalışmasında, 8-15 yaşlar arasında yaşa göre ağırlık z skoru +2 standart sapmadan büyük olan 38 çocuk obez grubu ve yaşa göre ağırlık z skoru +2 ile -2 standart sapma arasında olan 80 çocuk normal grubu olarak iki grupta kategorize edildi. Diet alışkanlıkları, aile yapısı ve demografik özellikleri anket yöntemi ile toplandı. Bulgular: Lojistik regresyon analizi sonucunda ekonomik durum, TV seyretme süresi ve oyun süresi çocuklukta obezite gelişimini etkileyen faktörler olarak bulundu. Annenin obez olması ile çocukluk çağı obezitesi arasında anlamlı ilişki bulunmadı. Obezite için Odds Ratio ekonomik durumla (>=400 milyon TL/ay, OR=2.62, 95% GA =1.00-6.87) ve TV seyretme süresi ile artmakta (OR=1.85, 95% CI =1.18-2.89), oyun süresi ile (OR=0.34, 95% CI =0.18-0.65) azalmaktaydı. Sonuçlar: Bu çalışmada, uzun TV seyretme süresinin obeziteyi artıran, uzun oyun süresinin ise obeziteyi azaltan faktörler olduğu belirlendi. Obeziteden korunma ve yönetimi, diyet ve fiziksel aktivite düzeyinin hayatın erken dönemlerinde , okulda, ailede ve toplumda kontrolünü gerektirmektedir.

Anahtar Kelime: Risk faktörleri Çocuk Obezite Öğrenciler

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. WHO: Obesity Preventing And Managing The Global Epidemic. Report of a WHO Concultation. WHO Technical Report Series 894. Geneva: World Health Organization, 2000.
2. Atalay A, Hasçelik H.Z. Obezite. Hacettepe Tıp Dergisi 2000; 31(4): 320-329.
3. Babaoğlu K, Hatun Ş. Çocukluk çağında obezite. STED 2002; 11(1): 8-10.
4. WHO. Physical status: The use and interpretation of antropometry. Report of a WHO expert committee. Geneva: World Health Organisation, 1995.
5. Physival status: The use interpretation of antropometry. Report of WHO Expert Committe. WHO Technical Series 854, 1995.
6. Flegal KM. The obesity epidemic in children and adults: Current evidence and research issues. Med Sci Sports Exerc 1999; 31:509-14.
7. Aslan D, Atilla S. Önemli bir sağlık sorunu: Şişmanlık. STED 2002; 11(5): 169-171.
8. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 1998. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etüdleri Enstitüsü, Macro International Inc. Ankara 1999: s. 128-132.
9. Sünter A.T. Dündar C, Sancak R. Samsun ili kırsal ve kentsel bölgelerinde yaþayan 9-16 yaş grubu çocuklarda obesite sıklığı ve obesite üzerine etkili faktörler. V.Halk Sağlığı Kongresi (Beslenme ve Yasal Durum), 8-10 Eylül 1997- Isparta. Bildiri Özet Kitabı, s.108.
10. Pala K, Aytekin N, Aytekin H. Gemlik bölgesinde 6- 12 yaş çocuklarda aşırı kiloluluk ve şişmanlık prevalansı. STED 2003;12(12): 448-450.
11. Eker E, Şahin M. Birinci Basamakta obesiteye yaklaşım. STED 2002;11(7): 246-249.
12. Öztürk M, Kişioğlu AN, , Demirel R , Uskun E, Kırbıyık S. Isparta'da ilköğretim öğrencilerinin büyüme durumlarının değerlendirilmesi" Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi; 2002; 4(1):10-14.
13. Hui LL; Nelson EAS, Yu LM, Li AM, Fok TF. Hong Kong children. International Journal of Obesity. 2003; 27(11):1411-1418.
14. Baur LA.Child and adolescent obesity in the 21st century: an Australian perspective. Asia Pac J Clin Nutr. 2002;11(3):S524-8.
15. Morgan CM, Tanofsky-Kraff M, Wilfley DE, Yanovski JA. Childhood obesity. Child Adolesc Psychiatr Clin N Am. 2002 Apr;11(2):257-78.
16. Arluk SL, Branch JD, Swain DP, Dowling EA. Childhood obesity's relationship to time spent in sedentary behavior. Mil Med. 2003 Jul;168(7):583-6.
17. Koletzko B, Girardet JP, Klish W, Tabacco O. Obesity in Children and Adolescents Worldwide: Current Views and Future Directions-Working Group Report of the First World Congress of Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition. Journal of Pediatric Gastroenterology & Nutrition. 2002;35(2):205-212.
18. Andersen RE, Crespo CJ, Bartlett SJ, Cheskin LJ, Pratt M. Relationship of physical activity and television watching with body weight and level of fatness among children: results from the Third National Health and Nutrition Examination Survey. JAMA 1998;279:938-42.
19. Andersen R.E. The spread of the childhood obesity epidemic. CMAJ 2000; 163 (11):1461-1462. 20. The Parliamentary Office of Science and Technology, Childhood obesity. Postnote September 2003 Number 205. www.parliament.uk/post.
21. Epstein LH, Paluch RA, Consalvi A, et al.: Effects of manipulating sedentary behavior on physical activity and food intake. J Pediatr 2002, 140:334-339.
22. Kotz K, Story M: Food advertisements during children's Saturday morning television programming: are they consistent with dietary recommendations? J Am Diet Assoc 1994, 64:1296-1300.
23. Robinson TN: Does television cause childhood obesity? JAMA 1998, 279:959-960.
24. Saelens BE,. Daniels SR. Childhood obesity: causes and therapies. Current Opinion in Endocrinology & Diabetes 2003;10(1):3-8.
25. Hatun Ş. Çocuklarda Şişmanlık. 31.01.2000; http://saglikbe.kou.edu.tr.
26. Ogden CL, Carroll MD, Flegal KM. Epidemiologic trends in overweight and obesity. Endocrinol Metab Clin North Am. 2003 Dec;32(4):741-60.
27. Ulusal Gıda ve Beslenme Stratejisi Çalışma Grubu Raporu (Ulusal Gıda ve Eylem Planı I. Aşama Çalışmasýı Eki İle). Yayın No DPT : 2670, Mart 2003. e-kitap. http://ekutup.dpt.gov.tr/gida/ugbs/beslenme.pdf2.
28. McLennan J. Obesity in children. Tackling a growing problem. Aust Fam Physician. 2004 Jan-Feb;33(1-2):33-6.
29. Delpeuch F, Maire B. Obesity and developing countries of the South. Med Trop (Mars). 1997;57(4):380-8

APA	USKUN E, ÖZTÜRK M, kişioğlu a, KIRBIYIK S, DEMİREL R (2005). İlköğretim öğrencilerinde obezite gelişimini etkileyen risk faktörleri. , 19 - 25.
Chicago	USKUN Ersin,ÖZTÜRK Mustafa,kişioğlu ahmet nesimi,KIRBIYIK Sema,DEMİREL Reha İlköğretim öğrencilerinde obezite gelişimini etkileyen risk faktörleri. (2005): 19 - 25.
MLA	USKUN Ersin,ÖZTÜRK Mustafa,kişioğlu ahmet nesimi,KIRBIYIK Sema,DEMİREL Reha İlköğretim öğrencilerinde obezite gelişimini etkileyen risk faktörleri. , 2005, ss.19 - 25.
AMA	USKUN E,ÖZTÜRK M,kişioğlu a,KIRBIYIK S,DEMİREL R İlköğretim öğrencilerinde obezite gelişimini etkileyen risk faktörleri. . 2005; 19 - 25.
Vancouver	USKUN E,ÖZTÜRK M,kişioğlu a,KIRBIYIK S,DEMİREL R İlköğretim öğrencilerinde obezite gelişimini etkileyen risk faktörleri. . 2005; 19 - 25.
IEEE	USKUN E,ÖZTÜRK M,kişioğlu a,KIRBIYIK S,DEMİREL R "İlköğretim öğrencilerinde obezite gelişimini etkileyen risk faktörleri." , ss.19 - 25, 2005.
ISNAD	USKUN, Ersin vd. "İlköğretim öğrencilerinde obezite gelişimini etkileyen risk faktörleri". (2005), 19-25.

APA	USKUN E, ÖZTÜRK M, kişioğlu a, KIRBIYIK S, DEMİREL R (2005). İlköğretim öğrencilerinde obezite gelişimini etkileyen risk faktörleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 12(2), 19 - 25.
Chicago	USKUN Ersin,ÖZTÜRK Mustafa,kişioğlu ahmet nesimi,KIRBIYIK Sema,DEMİREL Reha İlköğretim öğrencilerinde obezite gelişimini etkileyen risk faktörleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 12, no.2 (2005): 19 - 25.
MLA	USKUN Ersin,ÖZTÜRK Mustafa,kişioğlu ahmet nesimi,KIRBIYIK Sema,DEMİREL Reha İlköğretim öğrencilerinde obezite gelişimini etkileyen risk faktörleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, vol.12, no.2, 2005, ss.19 - 25.
AMA	USKUN E,ÖZTÜRK M,kişioğlu a,KIRBIYIK S,DEMİREL R İlköğretim öğrencilerinde obezite gelişimini etkileyen risk faktörleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2005; 12(2): 19 - 25.
Vancouver	USKUN E,ÖZTÜRK M,kişioğlu a,KIRBIYIK S,DEMİREL R İlköğretim öğrencilerinde obezite gelişimini etkileyen risk faktörleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2005; 12(2): 19 - 25.
IEEE	USKUN E,ÖZTÜRK M,kişioğlu a,KIRBIYIK S,DEMİREL R "İlköğretim öğrencilerinde obezite gelişimini etkileyen risk faktörleri." Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 12, ss.19 - 25, 2005.
ISNAD	USKUN, Ersin vd. "İlköğretim öğrencilerinde obezite gelişimini etkileyen risk faktörleri". Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 12/2 (2005), 19-25.