Yıl: 2005 Cilt: 16 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 252 - 259 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Wender-Utah derecelendirme ölçeği Türkçe formunun erişkin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu’nda geçerlik ve güvenilirlik çalışması

Öz:
Amaç: Erişkinlerde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) tanısı koyarken yardımcı olabilecek bir ölçek olan Wender Utah Derecelendirme Ölçeği’nin (WUDÖ) 25 maddelik formunun Türkçe uyarlamasının geçerlik ve güvenlirliği araştırılmıştır.Yöntem: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı polikliniklerinde DSM-IV tanı ölçütlerine göre DEHB tanısı konmuş 59 kişi, depresyon tanısı konmuş 52 kişi, iki uçlu bozukluk tanısı konmuş 44 kişi ve 145 sağlıklı kontrol olmak üzere toplam 300 kişi araştırmaya alınmıştır. Okuma yazma bilmeyen ve onsekiz yaşından küçük hasta ve kontroller araştırmaya alınmamıştır. Kontrol grubu içinden seçilen 63 kişiye 1 ay sonra ölçek yeniden uygulanmıştır.Bulgular: Faktör analiziyle varyansın % 61.3’ünü açıklayan 5 faktör elde edilmiştir (İrritabilite, Depresyon, Okul Sorunları, Davranış sorunları/Dürtüsellik ve Dikkat Eksikliği). DEHB grubunun faktör puanları ortalaması Depresyon hariç diğer bütün faktörler için kontrol gruplarından yüksektir. Cronbach alfa katsayısı 0.93, test tekrar test korelasyonu (toplam puan) 0.81, madde toplam puan korelasyonları 0.31-0.75 arasındadır. Kesme noktası olarak 36 ve üzerindeki değerler alındığında DEHB olan erişkinlerin %82.5’i (duyarlılık), kontrol grubunun %90.8’i (özgüllük), depresyon grubunun %66’sı ve iki uçlu bozukluk grubunun %64.3’ü doğru olarak sınıflandırılabilmektedir. Sonuç: WUDÖ’nün Türkçe formu erişkinlerde DEHB tanısı koyarken klinisyene yardımcı olabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçektir. Bununla birlikte özellikle duygudurum bozukluklarıyla binişme gösteren maddelerin varlığı ölçeğin özgüllüğünü düşürmektedir.
Anahtar Kelime: Erişkin Psikiyatrik durum derecelendirme ölçekleri Hiperaktiviteyle beraber dikkat eksikliği bozukluğu Türkçe Sonuçların tekrarlanabilirliği

Konular: Psikiyatri

Validity and reliability of the Turkish version of the Wender Utah rating scale for attention-deficit/hyperactivity disorder in adults

Öz:
Objective: To determine reliability and validity of Turkish form of the 25 item Wender Utah Rating Scale (WURS), which is designed as an aid for diagnosis of Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD) in adults.Method: The scale was administered to 59 patients who were diagnosed as having ADHD according to DSM-IV criteria after comprehensive psychiatric and neuropsychological assessments in outpatient clinics of University of Ankara Medical School, Department of Psychiatry. Control groups consisted of 59 patients with depression, 44 patients with bipolar affective disorder in remission, and 145 healthy controls. Subjects who were illiterate and younger than 18 years of age were excluded from the study. WURS was readministered to 63 of the healthy controls after 4 weeks. Results: Principal components analysis revealed 5 factors explaining 61.3 % of the variance. The factors were labeled as Irritability, Depression, School Problems, Behavioral Problems/Impulsivity and Attentional Deficits. Mean factor scores of ADHD group was higher than all groups except Depression factor. Turkish form of WURS demonstrated excellent internal consistency (Cronbach’s alpha= 0.93), and the test-retest coefficient for the WURS (total score) was 0.81. Item-total score correlations varied between 0.31-0.75. A cut off score of 36 or higher identified 82.5% of the adults with ADHD (sensitivity), 90.8% of the healhty controls (specifity), 66% of patients with depression, and 64.3% of patients with bipolar affective disorder correctly. Conclusion: Turkish form of the WURS is a reliable and valid scale in assessing childhood sypmtoms in adults for ADHD. However overlapping mood disorder items lowers spesificity of the scale.
Anahtar Kelime: Turkish Reproducibility of Results Adult Psychiatric Status Rating Scales Attention Deficit Disorder with Hyperactivity

Konular: Psikiyatri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Amerikan Psikiyatri Birliği (2001) Psikiyatride Hastalıkların Tanımlanması ve Sınıflandırılması Elkitabı, Yeniden Gözden Geçirilmiş Dördüncü Baskı (DSM-IV-TR). Amerikan Psikiyatri Birliği, Washington DC, 2000’den çeviren Köroğlu E, Hekimler Yayın Birliği, Ankara.
  • Bayle FJ, Krebs MO, Martin C, Bouvard MP, Wender P (2003) French version of Wender Utah Rating Scale (WURS). Can J Psychiatry, 48:132.
  • Erman H, Öncü B, Türkbay T, Erman Ö, Söhmen T, Turgay A (2000) İki farklı kültürde Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu ve Karşı Gelme Bozukluğu belirtilerinin karşılaştırılması. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi ,7:72-79.
  • Faraone SV, Biederman J, Spencer T ve ark. (2000) Attention Deficit/ Hyperactivity in adults: an overview. Biol Psychiatry, 48: 9-20.
  • Fossati A, Di Ceglie A, Acquarini E, Donati D, Donini M, Novella L, Maffei C (2001) The retrospective assessment of childhood attention deficit hyperactivity disorder in adults: reliability and validity of the Italian version of the Wender Utah Rating Scale. Compr Psychiatry, 42 :326-36.
  • Geller B, Zimerman B, Williams M, Bolhofner K, Craney JL, Delbello MP, Soutullo CA (2000) Diagnostic characteristics of 93 cases of a prepubertal and early adolescent bipolar disorder phenotype by gender, puberty and comorbid attention deficit hyperactivity disorder. J Child Adolesc Psychopharmacol, 10:157-64.
  • Gittelman R, Mannuzza S, Shenker R, Bonagura N (1985) Hyperactive boys almost grown up. I. Psychiatric status. Arch Gen Psychiatry, 42 :937-47.
  • Hill JC, Schoener EP (1996) Age-dependent decline of attention deficit hyperactivity disorder. Am J Psychiatry, 153:1143-6.
  • Mancini C, Van Ameringen M, Oakman JM, Figueiredo D (1999) Childhood attention deficit/hyperactivity disorder in adults with anxiety disorders. Psychol Med, 29 :515-25.
  • Mannuzza S, Klein RG, Bessler A ve ark. (1993) Adult outcomes of hyperactive boys: Educational achievement, occupational rank, and psychiatric status. Arch Gen Psychiatry, 50: 565-576.
  • Mannuzza S, Klein RG, Bessler A ve ark. (1998) Adult psychiatric status of hyperactive boys grown up. Am J Psychiatry, 155(4):493-8.
  • Mannuzza S, Klein RG, Bonagura N, Malloy P, Giampino TL, Addalli KA (1991) Hyperactive boys almost grown up. V. Replication of psychiatric status. Arch Gen Psychiatry, 48 :77-83.
  • Mick E, Biederman J, Santangelo S, Wypij D (2003) The influence of gender in the familial association between ADHD and major depression. J Nerv Ment Dis,191:699-705.
  • McCann BS, Scheele L, Ward N, Roy-Byrne P (2000) Discriminant validity of the Wender Utah Rating Scale for attention-deficit/hyperactivity disorder in adults. J Neuropsychiatry Clin Neurosci,12:240-5.
  • Retz-Junginger P, Retz W, Blocher D, Stieglitz RD, Georg T, Supprian T ve ark. (2003) Reliability and validity of the Wender-Utah-Rating-Scale short form. Retrospective assessment of symptoms for attention deficit/hyperactivity disorder. Nervenarzt, 74:987-93.
  • Rodriguez-Jimenez R, Ponce G, Monasor R, Jimenez-Gimenez M, Perez-Rojo JA, Rubio G, Jimenez Arriero, Palomo T (2001) Validation in the adult Spanish population of the Wender Utah Rating Scale for the retrospective evaluation in adults of attention deficit/hyperactivity disorder in childhood. Rev Neurol, 33:138-44.
  • Rossini ED, O’Connor MA (1995) Retrospective self reported symptoms of ADHD Reliability of the Wender Utah Rating Scale. Psychol Rep, 77:751-754.
  • Sachs GS, Baldassano CF, Truman CJ, Guille C (2000) Comorbidity of attention deficit hyperactivity disorder with early- and late-onset bipolar disorder. Am J Psychiatry, 157:466-8.
  • Volk HE, Neuman RJ, Todd RD (2005) A systematic evaluation of ADHD and comorbid psychopathology in a population-based twin sample. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry, 44:768-75.
  • Ward MF, Wender PH, Reimherr FW (1993) The Wender Utah Rating Scale: An aid in the retrospective diagnosis of childhood Attention Deficit Hyperactivity Disorder. Am J Psych, 50(6): 885-890.
  • Wilens TE, Biederman J, Wozniak J, Gunawardene S, Wong J, Monuteaux M (2003) Can adults with attention-deficit/hyperactivity disorder be distinguished from those with comorbid bipolar disorder? Findings from a sample of clinically referred adults. Biol Psychiatry, 54(1):1-8.
APA ÖNCÜ ÇETİNKAYA B, Ölmez Ş, ŞENTÜRK V (2005). Wender-Utah derecelendirme ölçeği Türkçe formunun erişkin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu’nda geçerlik ve güvenilirlik çalışması. , 252 - 259.
Chicago ÖNCÜ ÇETİNKAYA BEDRİYE,Ölmez Şenay,ŞENTÜRK Vesile Wender-Utah derecelendirme ölçeği Türkçe formunun erişkin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu’nda geçerlik ve güvenilirlik çalışması. (2005): 252 - 259.
MLA ÖNCÜ ÇETİNKAYA BEDRİYE,Ölmez Şenay,ŞENTÜRK Vesile Wender-Utah derecelendirme ölçeği Türkçe formunun erişkin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu’nda geçerlik ve güvenilirlik çalışması. , 2005, ss.252 - 259.
AMA ÖNCÜ ÇETİNKAYA B,Ölmez Ş,ŞENTÜRK V Wender-Utah derecelendirme ölçeği Türkçe formunun erişkin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu’nda geçerlik ve güvenilirlik çalışması. . 2005; 252 - 259.
Vancouver ÖNCÜ ÇETİNKAYA B,Ölmez Ş,ŞENTÜRK V Wender-Utah derecelendirme ölçeği Türkçe formunun erişkin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu’nda geçerlik ve güvenilirlik çalışması. . 2005; 252 - 259.
IEEE ÖNCÜ ÇETİNKAYA B,Ölmez Ş,ŞENTÜRK V "Wender-Utah derecelendirme ölçeği Türkçe formunun erişkin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu’nda geçerlik ve güvenilirlik çalışması." , ss.252 - 259, 2005.
ISNAD ÖNCÜ ÇETİNKAYA, BEDRİYE vd. "Wender-Utah derecelendirme ölçeği Türkçe formunun erişkin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu’nda geçerlik ve güvenilirlik çalışması". (2005), 252-259.
APA ÖNCÜ ÇETİNKAYA B, Ölmez Ş, ŞENTÜRK V (2005). Wender-Utah derecelendirme ölçeği Türkçe formunun erişkin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu’nda geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 16(4), 252 - 259.
Chicago ÖNCÜ ÇETİNKAYA BEDRİYE,Ölmez Şenay,ŞENTÜRK Vesile Wender-Utah derecelendirme ölçeği Türkçe formunun erişkin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu’nda geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi 16, no.4 (2005): 252 - 259.
MLA ÖNCÜ ÇETİNKAYA BEDRİYE,Ölmez Şenay,ŞENTÜRK Vesile Wender-Utah derecelendirme ölçeği Türkçe formunun erişkin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu’nda geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, vol.16, no.4, 2005, ss.252 - 259.
AMA ÖNCÜ ÇETİNKAYA B,Ölmez Ş,ŞENTÜRK V Wender-Utah derecelendirme ölçeği Türkçe formunun erişkin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu’nda geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi. 2005; 16(4): 252 - 259.
Vancouver ÖNCÜ ÇETİNKAYA B,Ölmez Ş,ŞENTÜRK V Wender-Utah derecelendirme ölçeği Türkçe formunun erişkin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu’nda geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi. 2005; 16(4): 252 - 259.
IEEE ÖNCÜ ÇETİNKAYA B,Ölmez Ş,ŞENTÜRK V "Wender-Utah derecelendirme ölçeği Türkçe formunun erişkin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu’nda geçerlik ve güvenilirlik çalışması." Türk Psikiyatri Dergisi, 16, ss.252 - 259, 2005.
ISNAD ÖNCÜ ÇETİNKAYA, BEDRİYE vd. "Wender-Utah derecelendirme ölçeği Türkçe formunun erişkin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu’nda geçerlik ve güvenilirlik çalışması". Türk Psikiyatri Dergisi 16/4 (2005), 252-259.