Işık kirliliği, ortaya çıkardığı sorunlar ve çözüm önerileri

DEMİRCİOĞLU YILDIZ, NALAN; Yılmaz, Hasan

Işık kirliliği, ortaya çıkardığı sorunlar ve çözüm önerileri

NALAN DEMİRCİOĞLU YILDIZ, (Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Erzurum, Türkiye)

Hasan YILMAZ (Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Erzurum, Türkiye)

Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi

23 3

Yıl: 2005 Cilt: 36 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 117 - 123 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Işık kirliliği, ortaya çıkardığı sorunlar ve çözüm önerileri

Öz:

Teknolojik gelişmenin doğaya ve çevreye müdahale etmesi sonucu çevre sorunları her geçen gün artmaktadır. Peyzaj mimarlığı çalışmalarında önemli bir yer tutan ışığın yanlış şekillerde ve zamanlarda kullanılması ışık kirliliği kavramını oluşturmuştur. İşık kirliliğinin insan, hayvan ve bitkilere pek çok zararları bulunmaktadır. Bu zararların giderilmesi için teknik, biyolojik, yasal ve planlama dahilinde tedbirler alınmalıdır. Bu çalışmada ışık kirliliği kavramı incelenerek, sonuçları değerlendirilmiş ve peyzaj mimarlığı açısından çözüm önerilerinde bulunulmuştur.

Anahtar Kelime: çevresel bozunma ışık kirlilik

Konular: Çevre Çalışmaları Çevre Mühendisliği

Light pollution: Problems and solution proposals

Öz:

Due to negative impacts of technological developments on nature and environment, environmental problems increase day by day. Light has an important part in landslandscape architecture Works. Light pollution concept is formed by the inappropriate use of light. Light pollution has plenty of harmful effects on human beings, animals and plants. In order to prevent these damages, precautions of planning should be taken in technical, biological and legislative areas. In this study the light pollution concept is examined and conclucions are evaluated. Then recommendations are made for solution from the point of landscape architecture.

Anahtar Kelime: environmental degradation light pollution

Konular: Çevre Çalışmaları Çevre Mühendisliği

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Ağaoğlu, S., H. Çelik, M. Çelik, Y. Fidan, Y. Gülsen, A. Günay, N. Hollaran, İ. Koksal , R. Yanmaz, 1995. Genel Bahçe Bitkileri Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Eğitim Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları No.4 Ankara
Akyurt, I., 1993. Balık Besleme, Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Ders Notları, No: 156
Akbay, R., 1982. Bilimsel Tavukçuluk, Ankara Andiç, C, 1993. Tarımsal Ekoloji, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Notları, No: 106 Erzurum
Anonymous, 1998. Light Pollution Efforts To Bring Back The Night Sky, Http./www.buildinggreen.com7features/night/night light.html
Anonymous, 2000, Dark Side of Light, Excerpts From Audubon Magazine, March-April,2000
Anonymous, 2001. Elektrik Dış Aydınlatma Yönetmeliği, Ulusal Işık Komitesi., Http:www.tug. tubitak.gov.tr
Anonymous, 2002 . The Effect of Lighting on People And The Enviroment, Night Lighting in Britain Today, Electronic J. Biotech (Online) Erişim, Http:www.darksky. org/ida/links/enviro Html-48k
Anonymous, 2002 a., Nature Trust(Malta)- Valletta, P.O. Box 9, Valletta Cmr 01, Malta, Electronic J. Biotech (Online) Erişim, http:www. naturetrustmalta. org
Anonymous, 2002b. Nelpag, Cfa- www.harvard.edu/cfa/ps/nelpag/html-34k
Aslan, Z., Onaygil, S., 2001. Işık Kirliliği ve Enerji Tasarrufu, Ulusal İşık Komitesi., http: www.tug, tubitak.gov.tr
Aslan, Z., 2001. Işık Kirliliği, Diğer Ülkeler Ne Yapıyor?, Ulusal Işık Komitesi., http: www.tug. tubitak.gov.tr
Batınsey, J., 1994. Light Pollution:The Neglected Problem, http: www.monmouth.com/ksears/litepoll. htm.1Ok
Barbour M.G. Jack H. Burk, Wanna D. Pitts, 1987 Terrestrial Plant Ecology, The Benjamin/ Cummings Publishing Company, Inc 2727 Sand Hill Road, California 94025
Bedunah D.J.,R.E. Soseebee, 1995. Wildland Plants: Physiological Ecology And Developmental Morphology, Society For Range Management 1839 York Street Denver,Colorado 80206
Cinzano, P., Falchi, F., Elvidge, Cd., 2001 . Moonlight Without The Moon, Earth Moon And Planets, 85-6:517-522
Çepel, N., 1994. Peyzaj Ekolojisi, Istanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi, Üniversite Yayın No:3868, İstanbul
Crawford D.L. (2001), Light Pollution Channging The Situation To Everyone's Advantage , Preserving The Astrotiimical Sky, IUA Symposia, 196 : 33-38
Di Sora, M., (2001). Plan Of The Modification Of Public Lightning tn Frosinone in Accordance With The Rule For The Limitation Of Light Pollution And Power Consumption preserving The Astronomical Sky, IU A Symposia 196 :126-129
Dutil Y ( 2001), Light Pollution in Quebec, Preserving The Astronomical Sky, IUA Symposia 196 :134-137
Ebbesson, L., Ekström, P., Ebbesson, S.. Stefensson, S., Holmqvist, B., 2003. Neural Circuits and Their Structural and Chemical Reorganization In The Light-Brain-Pituitory Aws During Porr- Smolt Transformation in Salmon, Aquacultura, 62349 (2003), 1-12
Emsen, H., 1997. Hayvan Yetiştirme İlkeleri, Atatürk Üniversitesi Yayınları, No: 720, Ziraat Fakültesi Yayınları No:310, Erzurum
Enarun, D., 1987. Bina Tasarımı Aşamasında Hacim İçindeki Doğal Işık Dağılımını Belirlemek İçin Bir Model, Doktora Tezi, İTÜ., Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul
Gökdayı, İ. 1997. Çevrenin Geleceği-Yaklaşımlar ve Politikalar. Türkiye Çevre Vakfı Yayını, 280 Sayfa, Ankara
Green, Dwe., 1997. Some Additional Thoughts On Light Pollution, Observatory, 117(1139):229-231
Gültekin, E., 1990. Bitki Kompozisyonu, Çukurova Üniversitesi. Ziraat Fakültesi, Ders Kitabı, No:10, Adana
Hanel A 2001 The Situation of Light Pollution in Germany .Preserving The Astronomical Sky, IUA Symposia 196 :142-146
Hermann, C, 2001. The International Commission on lllumination-CIE : What It is And How It Works, Preserving The Astronomical Sky, IUA Symposia 196 :60-68 Isobe, S., 2000. Light Pollution http://neowf.mtk.nao.ac.ip/night/gallerv/index.html
Isobe, S., 2001. Japanese Government Official Guideline for Reduction of Light Pollution Preserving The Astronomical Sky, IUA Symposia 196:117-119
Isobe, S., Aslan, Z., 2001. Türkiye'den Uzaya Kaçan Şehir Işıkları, Ulusal Işık Komitesi., http: www.tug. tubitak.gov.tr
Isobe S., Hamamura, S., 2000. Light Pollution And its Energ Loss, Astrophysics And Space Science 273 (l-4):289-294
Kansu,İ.A. 1988 Böcek Çevrebilimi, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları:1045 Ders Kitabi: 302
Kevin E., Mccarty, 2000., Enviromental Issues And Light Pollution, Electronic J Biotech (Online) Erişim, http:www.darksky. org/ida/links/enviro html-48k
Leonardii, M., Klempau, A. E., 2003. Artifical Photoperiod infulence on The Immune System Of Juvenile Rainbow Trout In The Southern Hemisphere, Aquaculture, 62322 (2003),1-11
Murdin, P., 1997. Control of Light Pollution: Measurements, Standards, And Practice, Observatory, 117 (1136):10-10
Onaygil, S., 2001. Antalyada'daki Dış Aydınlatma Konusunda Rapor, Ulusal Işık Komitesi., http: www.tug. tubitak.gov.tr
Onaygil, S., 2002. Kent İçi Aydınlatma, http:/www.tug.tubitak.gov.tr/isik/kent içi avdinlatma.html
Osman A., S, Isobe S. Nawar, A.B. Morcos, 2001. Light Polluton and Energy Loss From Cairo, Preserving The Astronomical Sky, IUA Symposia 196:107-110
Öztürk, L. D., 1992. Kent Aydınlatma İlkeleri, Yıldız Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi Dergisi, Sayı:2:92
Percy, J.R., 1996. Preserving The Astronomical Windows By Educaton And Culture, Partners in Astronomy Symposium Summary, Photoelectric Photometry News Letter Volume 19, No2
Percy JR., 2001 Light Pollution: Education of Students, Teachers, And The Public, Preserving The Astronomical Sky, IUA Symposia 196:353-358
Remandc. C, 2001. Light Pollution : How High- Performence Luminaires Can Reduce It Preserving The Astronomical Sky, IUA Symposia 196 :49-59
Sezgin, N., 1998. Peyzaj Mimarlığında Aydınlatma Elemanı Yüksekliğinin İnsanlar Üstüne Etkileri, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon
Simenson, L., Jonassen, T., Imsland, A., Stefensson, S., 2000. Photoperiod Regulation Of Growth Of Juvinile Atlantic Halibut, Aquaculture, 190(2000),119-128
Smith, M.G., 2001. Controlling Light Pollution in Chile: A Status Report , Preserving The Astronomical Sky , IUA Symposia 196 :39-48
Taiz, L., E., Zeiger 1998, Plant Physiology, Sinauer Associates, Inc., P.O. Box 407 23 Plumtree Road, Sunderland, Ma 01375 U.S.A.
Walker, T., 1990. Residental Landscaping I, Van Nostrand Reinhold, New York
Vandewalle, J., Knapen, D., Polfliet, T., Dejonghe, H., (2001). Methods And Results Of Estimating Light Pollution in The Flemish Region Of Belgium, Preserving The Astronomical Sky, IUA Symposia 196 : 87-94
Yanık, T., ve Atamanalp, M., 2001. Balık Yetiştiriciliğinde Su Kirliliğine Giriş, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Yayınları, No.226
Yıldız, G., 1995. Doğal Işığın Mimarı Mekanı Biçimlendirmesi Ve Anlam Boyutu, tstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, S: 128, İstanbul.

APA	DEMİRCİOĞLU YILDIZ N, Yılmaz H (2005). Işık kirliliği, ortaya çıkardığı sorunlar ve çözüm önerileri. , 117 - 123.
Chicago	DEMİRCİOĞLU YILDIZ NALAN,Yılmaz Hasan Işık kirliliği, ortaya çıkardığı sorunlar ve çözüm önerileri. (2005): 117 - 123.
MLA	DEMİRCİOĞLU YILDIZ NALAN,Yılmaz Hasan Işık kirliliği, ortaya çıkardığı sorunlar ve çözüm önerileri. , 2005, ss.117 - 123.
AMA	DEMİRCİOĞLU YILDIZ N,Yılmaz H Işık kirliliği, ortaya çıkardığı sorunlar ve çözüm önerileri. . 2005; 117 - 123.
Vancouver	DEMİRCİOĞLU YILDIZ N,Yılmaz H Işık kirliliği, ortaya çıkardığı sorunlar ve çözüm önerileri. . 2005; 117 - 123.
IEEE	DEMİRCİOĞLU YILDIZ N,Yılmaz H "Işık kirliliği, ortaya çıkardığı sorunlar ve çözüm önerileri." , ss.117 - 123, 2005.
ISNAD	DEMİRCİOĞLU YILDIZ, NALAN - Yılmaz, Hasan. "Işık kirliliği, ortaya çıkardığı sorunlar ve çözüm önerileri". (2005), 117-123.

APA	DEMİRCİOĞLU YILDIZ N, Yılmaz H (2005). Işık kirliliği, ortaya çıkardığı sorunlar ve çözüm önerileri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 36(1), 117 - 123.
Chicago	DEMİRCİOĞLU YILDIZ NALAN,Yılmaz Hasan Işık kirliliği, ortaya çıkardığı sorunlar ve çözüm önerileri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 36, no.1 (2005): 117 - 123.
MLA	DEMİRCİOĞLU YILDIZ NALAN,Yılmaz Hasan Işık kirliliği, ortaya çıkardığı sorunlar ve çözüm önerileri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, vol.36, no.1, 2005, ss.117 - 123.
AMA	DEMİRCİOĞLU YILDIZ N,Yılmaz H Işık kirliliği, ortaya çıkardığı sorunlar ve çözüm önerileri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2005; 36(1): 117 - 123.
Vancouver	DEMİRCİOĞLU YILDIZ N,Yılmaz H Işık kirliliği, ortaya çıkardığı sorunlar ve çözüm önerileri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2005; 36(1): 117 - 123.
IEEE	DEMİRCİOĞLU YILDIZ N,Yılmaz H "Işık kirliliği, ortaya çıkardığı sorunlar ve çözüm önerileri." Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 36, ss.117 - 123, 2005.
ISNAD	DEMİRCİOĞLU YILDIZ, NALAN - Yılmaz, Hasan. "Işık kirliliği, ortaya çıkardığı sorunlar ve çözüm önerileri". Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 36/1 (2005), 117-123.