Ergen sporcu kızlarda egzersiz yoğunluğu ve öznel uyku kalitesi ilişkisi

VARDAR, Selma Arzu; VARDAR, Erdal; KURT, Cem; OZTÜRK, LEVENT

Ergen sporcu kızlarda egzersiz yoğunluğu ve öznel uyku kalitesi ilişkisi

Selma Arzu VARDAR, (Trakya Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Fizyoloji Anabilim Dalı, Edirne, Türkiye)

Levent ÖZTÜRK, (Trakya Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Fizyoloji Anabilim Dalı, Edirne, Türkiye)

Erdal VARDAR, (Trakya Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Edirne, Türkiye)

Cem KURT (Trakya Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu, Edirne, Türkiye)

Anadolu Psikiyatri Dergisi

18 4

Yıl: 2005 Cilt: 6 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 154 - 162 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ergen sporcu kızlarda egzersiz yoğunluğu ve öznel uyku kalitesi ilişkisi

Öz:

Amaç: Bu çalışmada ergen sporcu kızların haftalık egzersiz yoğunluğunun öznel uyku kalitesi üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Yöntem: Çalışmaya farklı spor dallarından 16-20 yaş arasında 108 sporcu kız ve kontrol grubu olarak 40 kız alındı. Sporcu grup, yüksek-egzersiz (EE) ve düşük-egzersiz (ee) grubuna ayrıldı. Haftada sekiz saat egzersiz, yüksek ve düşük düzey egzersiz gruplarının belirlenmesinde kesme değeri olarak alındı. Benzer yaşta ve egzersiz yapmayanlar ise kontrol grubunu (kk) oluşturdu. Tüm katılımcılar ayrıntılı genel bilgi formunun yanı sıra, uyku kalitesini değerlendirmek üzere Pittsburgh Uyku Kalitesi Ölçeği (PUKÖ) ve kaygı düzeylerini incelemek amacıyla Spielberger Durumluk ve Sürekli Kaygı Ölçeğini doldurdu. Toplam PUKÖ skoru 5 ve altında olanlar uyku kalitesi “iyi”, 5’in üzerinde olanlar ise uyku kalitesi “kötü” olarak belirlendi. Sonuçlar: EE, ee ve kk grupları yaş ortalamaları ve vücut kitle indeksi ortalamaları bakımından benzer özellikler gösterdi. Gruplar arasında toplam PUKİ skoru istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermedi. Ancak, grupların PUKİ kullanılarak değerlendirilmesi ile yedi bileşenden elde edilen skorlarının karşılaştırılmasında uyku süresi EE ve ee gruplarında, kk grubuna göre anlamlı olarak yüksek bulundu (sırasıyla 479±92, 470±73 ve 424±56 dakika, p<0.01). Spor yapmayan kk grubunun gündüz işlev bozukluğu skoru, EE ve ee gruplarına göre daha yüksek bulundu (sırasıyla 1.64±0.96, 1.16±0.90 ve 0.84±0.80, p<0.01). Tartışma: Çalışmamızda, haftalık egzersiz yoğunluğu farklı olan ergen sporcu kızların öznel uyku kalitesinin benzer olduğu görüldü. Bununla birlikte, egzersiz yapanlarda uyku süresinin kontrol grubuna göre daha uzun olduğu ve gündüz işlev bozukluğunun egzersiz süresi az olan grupta en düşük olduğu görüldü.

Anahtar Kelime: Uyku Egzersiz Ergen Spor

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Sadock BJ, Sadock VA. Synopsis of Psychiatry. Dokuzuncu baskı, Philadelphia, Lippincott Williams &Wilkins, 2003, s.35.
2. Liu X, Uchiyama M, Okawd M, Kurita H. Prevalence and correlates of self-reported sleep problems among Chinese adolescents. Sleep 2000; 23:27-34.
3. Gau SF, Soong WT. Sleep problems of junior high school students in Taipei. Sleep 1995; 18:667-673.
4. Price VA, Coates TJ, Thoresen CE, Grinstead OA. Prevalence and correlates of poor sleep among adolescents. Am J Dis Child 1978; 132:583-586.
5. Singh NA, Clements KM, Fiatarone MA. A randomized controlled trial of the effect of exercise on sleep. Sleep 1997; 20:95-101.
6. Uezu E, Taira K, Tanaka H, Arakawa M, Urasakii C, Toguchi H ve ark. Survey of sleep-health and lifestyle of the elderly in Okinawa. Psychiatry Clin Neurosci 2000; 54:311-313.
7. Vuori I, Urponen H, Hasan J, Partinen M. Epidemiology of exercise effects on sleep. Acta Physiol Scand Suppl 1988; 133(Suppl.574):3-7.
8. Youngstedt SD, O'Connor PJ, Dishman RK. The effects of acute exercise on sleep: a quantitative synthesis. Sleep 1997; 20:203-214.
9. Youngstedt SD, Perlis ML, O'Brien PM, Palmer CR, Smith MT, Orff HJ ve ark. No association of sleep with total daily physical activity in normal sleepers. Physiol Behav 2003; 78:395-401.
10. Driver HS, Taylor SR. Exercise and sleep. Sleep Med Rev 2000; 4:387-402.
11. Kubitz KA, Landers DM, Petruzzello SJ, Han M. The effects of acute and chronic exercise on sleep. A metaanalytic review. Sports Med 1996; 21:277-291.
12. Montgomery I, Trinder J, Paxton SI, Harris D, Fraser G, Colrain I. Physical exercise and sleep: the effect of the age and sex of the subjects and type of exercise. Acta Physiol Scand Suppl 1988; 574:36-40.
13. Brewerton TD, Stellefson EJ, Hibbs N, Hodges EL, Cochrane CE. Comparison of eating disorder patients with and without compulsive exercising. Int J Eat Disord 1995; 17:413-416.
14. Solenberger SE. Exercise and eating disorders: a 3-year inpatient hospital record analysis. Eat Behav 2001;2:151-168.
15. Pate RR, Pratt M, Blair SN, Haskell WL, Macera CA, Bouchard C ve ark. Physical activity and public health. A recommendation from the Centers for Disease Control and Prevention and the American College of Sports Medicine. JAMA 1995; 273:402-407
16. Buysse DJ, Reynolds CF, Monk TH, Berman SR, Kupfer DJ. The Pittsburgh sleep quality index: a new instrument for psychiatric practice and research. Psychiatr Res 1989; 28:193-213.
17. Buysse DJ, Reynolds CF, Monk TH, Hoch CC, Yeager AL, Kupfer DJ. Quantification of subjective sleep quality in healthy elderly men and women using the Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI). Sleep 1991; 14:331-338.
18. Ağargün MY, Kara H, Anlar O. Pittsburgh uyku kalitesi indeksinin geçerliği ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 1996; 7:107-115.
19. Spielberger C, Gorsuch R, Lushene R. Manual for Stait-Trait Anxiety Inventory. Palo Alto, California Consulting Psychologist Press, 1970.
20. Öner N. Durumluk-Sürekli Kaygı Envanterinin Türk Toplumunda Geçerliliği. Yayımlanmamış Doçentlik Tezi, Ankara, Hacettepe Üniversitesi, 1977.
21. Home JA. The effects of exercise upon sleep: a critical review. Biol Psychol 1981; 12:241-290.
22. King AC, Oman RF, Brassington GS, Bliwise DL, Haskell WL. Moderate-intensity exercise and self-rated quality of sleep in older adults. A randomized controlled trial. JAMA 1997; 277:32-37.
23. McGinty D, Szymusiak R' Keeping cool: a hypothesis about the mechanisms and functions of slow-wave sleep. Trends Neurosci 1990; 13:480-487.
24. Deboer T. Brain temperature dependent changes in the electroencephalogram power spectrum of humans and animals. J Sleep Res 1998; 7:254-262.
25. Home JA, Moore VJ. Sleep E EG effects of exercise with and without additional body cooling. Electroencephalogr Clin Neurophysiol 1985; 60:33-38.
26. Shapiro CM, Bortz R, Mitchell D, Bartel P, Jooste P. Slow-wave sleep: a recovery period after exercise. Science 1981; 214:1253-1254.
27. Adam K, Oswald I. Protein synthesis, bodily renewal and the sleep-wake cycle. Clin Sci,1983; 65:561-567.
28. Berger RJ, Phillips NH. Comparative aspects of energy metabolism, body temperature and sleep. Acta Physiol Scand 1988; 133(Suppl.574):21-27.
29. Driver HS, Meintjes AF, Rogers GG, Shapiro CM. Submaximal exercise effects on sleep patterns in young women before and after an aerobic training programme. Acta Physiol Scand 1988; 133(Suppl.574):8-13.

APA	VARDAR S, OZTÜRK L, VARDAR E, KURT C (2005). Ergen sporcu kızlarda egzersiz yoğunluğu ve öznel uyku kalitesi ilişkisi. , 154 - 162.
Chicago	VARDAR Selma Arzu,OZTÜRK LEVENT,VARDAR Erdal,KURT Cem Ergen sporcu kızlarda egzersiz yoğunluğu ve öznel uyku kalitesi ilişkisi. (2005): 154 - 162.
MLA	VARDAR Selma Arzu,OZTÜRK LEVENT,VARDAR Erdal,KURT Cem Ergen sporcu kızlarda egzersiz yoğunluğu ve öznel uyku kalitesi ilişkisi. , 2005, ss.154 - 162.
AMA	VARDAR S,OZTÜRK L,VARDAR E,KURT C Ergen sporcu kızlarda egzersiz yoğunluğu ve öznel uyku kalitesi ilişkisi. . 2005; 154 - 162.
Vancouver	VARDAR S,OZTÜRK L,VARDAR E,KURT C Ergen sporcu kızlarda egzersiz yoğunluğu ve öznel uyku kalitesi ilişkisi. . 2005; 154 - 162.
IEEE	VARDAR S,OZTÜRK L,VARDAR E,KURT C "Ergen sporcu kızlarda egzersiz yoğunluğu ve öznel uyku kalitesi ilişkisi." , ss.154 - 162, 2005.
ISNAD	VARDAR, Selma Arzu vd. "Ergen sporcu kızlarda egzersiz yoğunluğu ve öznel uyku kalitesi ilişkisi". (2005), 154-162.

APA	VARDAR S, OZTÜRK L, VARDAR E, KURT C (2005). Ergen sporcu kızlarda egzersiz yoğunluğu ve öznel uyku kalitesi ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 6(3), 154 - 162.
Chicago	VARDAR Selma Arzu,OZTÜRK LEVENT,VARDAR Erdal,KURT Cem Ergen sporcu kızlarda egzersiz yoğunluğu ve öznel uyku kalitesi ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 6, no.3 (2005): 154 - 162.
MLA	VARDAR Selma Arzu,OZTÜRK LEVENT,VARDAR Erdal,KURT Cem Ergen sporcu kızlarda egzersiz yoğunluğu ve öznel uyku kalitesi ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, vol.6, no.3, 2005, ss.154 - 162.
AMA	VARDAR S,OZTÜRK L,VARDAR E,KURT C Ergen sporcu kızlarda egzersiz yoğunluğu ve öznel uyku kalitesi ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2005; 6(3): 154 - 162.
Vancouver	VARDAR S,OZTÜRK L,VARDAR E,KURT C Ergen sporcu kızlarda egzersiz yoğunluğu ve öznel uyku kalitesi ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2005; 6(3): 154 - 162.
IEEE	VARDAR S,OZTÜRK L,VARDAR E,KURT C "Ergen sporcu kızlarda egzersiz yoğunluğu ve öznel uyku kalitesi ilişkisi." Anadolu Psikiyatri Dergisi, 6, ss.154 - 162, 2005.
ISNAD	VARDAR, Selma Arzu vd. "Ergen sporcu kızlarda egzersiz yoğunluğu ve öznel uyku kalitesi ilişkisi". Anadolu Psikiyatri Dergisi 6/3 (2005), 154-162.