Diabetik retinopatili hastalarda serum vasküler endotelyal büyüme faktörü ve nitrik oksit düzeyleri

KÖKEN, Tülay; Serteser, Mustafa; Demir, Serap; ÖZTÜRK, Faruk; ERMİŞ, Sıtkı Samet; İNAN, Ümit Übeyt

Diabetik retinopatili hastalarda serum vasküler endotelyal büyüme faktörü ve nitrik oksit düzeyleri

Ümit Übeyt İNAN, (Kocatepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Göz Hastalıkları Anabilim Dalı, Afyonkarahisar, Türkiye)

Mustafa SERTESER, (Afyon Kocatepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biyokimya Anabilim Dalı, Afyon, Türkiye)

Sıtkı Samet ERMİŞ, (Kocatepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Göz Hastalıkları Anabilim Dalı, Afyonkarahisar, Türkiye)

Serap DEMİR, (Afyon Kocatepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, 3. İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Afyon, Türkiye)

Tülay KÖKEN, (Afyon Kocatepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biyokimya Anabilim Dalı, Afyon, Türkiye)

Faruk ÖZTÜRK (Kocatepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Göz Hastalıkları Anabilim Dalı, Afyonkarahisar, Türkiye)

Türk Oftalmoloji Dergisi

4 0

Yıl: 2005 Cilt: 35 Sayı: 6 Sayfa Aralığı: 496 - 503 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Diabetik retinopatili hastalarda serum vasküler endotelyal büyüme faktörü ve nitrik oksit düzeyleri

Öz:

Amaç: Anjiogenik özellikleri tespit edilmiş olan vasküler endotelyal büyüme faktörü (VEGF) ve nitrik oksit' in (NO) serum düzeyleri ile diabetik retinopati (DRP) evreleri ve tedavi şekilleri arasındaki korelasyonun incelenmesi.Gereç ve Yöntem: Tip 2 diabetes mellitüsü olan 124 hasta ile benzer yaş ve cinsiyet dağılımı gösteren 20 sağlıklı birey çalışmaya alındı. Diabetik hastalar oral antidiabetik ilaç kullanan ve insülin kullananlar olarak ikiye ayrıldı. Her bir grup kendi içinde retinopati evresine göre 1.retinopati yok, 2. zemin DRP, 3. preproliferatif DRP, 4. Proliferatif DRP ve 5. Kontrol şeklinde 4 gruba ayrıldı. Serum açlık VEGF ve NO düzeyleri ölçüldü ve gruplar arasında istatistiksel olarak değerlendirildi. Tüm hastalarda kan basıncı, serum C peptit, albumin, HDL, LDL, Kolesterol, Kreatinin, HbAlc, B12 vitamini, folik asit, fibrinojen, sedimentasyon düzeylerine bakıldı. Bulgular: Gruplar arasında yaş, boy, ağırlık, sistolik ve diastolik kan basıncı, serum C peptit, albumin, HDL, LDL, total kolesterol düzeyleri arasında anlamlı fark izlenmedi. Retinopati grupları arasında serum VEGF ve NO düzeyleri istatistiksel olarak farklı bulunmadı. VEGF, proliferatif DRP grubunda kontrol grubuna kıyasla anlamlı olarak yüksek saptandı (p:0.014). NO ise tüm diabet gruplarında kontrol grubuna kıyasla yüksek saptandı (p:0.034, 0.003, 0.016 ve 0.001). Zemin DRP grubunda NO düzeyi OAD kullananlarda daha yüksek saptanırken (p:0.01), diğer parametreler açısından hiçbir grupta OAD ve insülin kullanan hastalar arasında fark izlenmedi. Sonuç: Serum VEGF ve NO düzeyi proliferatif DRP'li hastalarda yüksek bulunurken bu maddelerin proliferatif retinopati evresine gelmiş hastalarda periferal marker olarak kullanılabileceği ve progresyon veya regresyonun biokimyasal olarak izleminde faydalı olabileceği düşünüldü.

Anahtar Kelime: Diabetik retinopati Nitrik oksit Floresan anjiyografi Endoteliyal büyüme faktörleri Diabetes mellitus, tip 2

Konular: Endokrinoloji ve Metabolizma

Serum levels of vegf and no in patients with diabetic retinopathy

Öz:

Purpose: To investigate the relationship of serum levels of nitric oxide (NO) and vascular endothelial growth factor (VEGF) with diabetic retinopathy (DRP) grade and treatment modality in patients with diabetes mellitus. Material and Methods: One hundred twenty four patients with type II diabetes mellitus and 20 age and sex matched healthy subjects were enrolled in the study. The diabetic patients were divided into two groups as patients who are receiving oral anti-diabetic (OAD) drugs or patients who are receiving insulin treatment. Both groups were also divided into four subgroups according to stage of retinopathy as following: 1. no retinopathy, 2.background DRP, 3.prepro-liferative DRP, 4. proliferative DRP and 5. control group. In all groups, body mass index was calculated, fasting serum VEGF and NO levels were measured and mean values between groups were statistically evaluated. Blood pressure, serum C peptide, albumin, HDL, LDL, cholesterol, creatinin, HbAlc, vitamin B12, folic acid, fibrinogen and ESR were measured in all patients. Results: There were no statistically significant differences between groups as age, body mass index, systolic and diastolic blood pressure, C peptide, albumin, and HDL, LDL, total cholesterol levels. There was no statistically significant difference in serum VEGF and NO between retinopathy groups. VEGF levels were found to be significantly higher in proliferative DRP group compared to control group (p:0.014). NO levels was found to be higher in all diabetic groups compared to control group (p:0.034, 0.003, 0.016 and 0.001). NO was found to be higher in patients with background DRP in the OAD group compared to insulin group, while there was no difference between two treatment modality in all groups for VEGF levels. Conclusion: Serum levels of VEGF and NO were significantly higher in proliferative retinopathy compared to control group. It was suggested that these parameters can be used as a peripheral marker of proliferative DRP, and may be useful for biochemical follow-up of progression and regression of proliferative process.

Anahtar Kelime: Endothelial Growth Factors Diabetes Mellitus, Type 2 Diabetic Retinopathy Nitric Oxide Fluorescein Angiography

Konular: Endokrinoloji ve Metabolizma

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1.Duh E, Aiello LP: Perspectives in diabetes. Vascular endothelial growth factor and diabetes. The agonist versusantagonist paradox. Diabetes 1999;48:1899-1905.
2.Clermont AC, Aiello LP, Mori F, Aiello LM, Bursel SE:Vascular endothelial growth factor and severity of nonproliferatiye diabetic retinopathy mediate retinal hemodynamics in vivo: A potential role for vascular endothelial growth factor in the progression of nonproliferative diabetic retinopathy. Am J Ophthalmol 1997; 124:433-446.
3.Lutty GA, McLeod S, Merges C, Diggs A, Plouet J: Localization of vascular endothelial growth factor in human retina and choroid. Arch Ophthalmol 1996;114:971-977.
4.Mathews MK, Merges C, McLeod DS, Lutty GA: Vascular endothelial growth factor and vascular permeability changes in human diabetic retinopathy. Invest Ophthal mol Vis Sci 1997;38:2729-2741.
5.Shinoda K, Ishida S, Kawashima S et al: Comparison of the levels of hepatpcyte growth factor and vascular endot helial growth factor in aqueous fluid and serum with grades of retinopathy in patients with vascular endothelial rowth factor diabetes mellitus. Br J Ophthalmol 1999;83:834-837.
6.Sharp PS, Al-Myarat M, Valabhji J, Kearney TM, Wright D: Serum levels of vascular endothelial growth factor in diabetic subjects: the vascular endothelial growth factor relationship with vascular endothelial growth factor blood pressure. Diabetologia 1998;41:984-5.
7.Murata T, Isibashi T, Khalil M et al: Vascular endothelial growth factor plays a role in hyperpermeability of diabetic retinal vessels. Ophthalmic Res 1995;27:48-52.
8.McLeod DS, Lutty GA: High resolution histologic analysis of the human choroidal vasculature. Invest Ophthlmol Vis Scil994;35:3799-3811.
9.Gerhardinger , Brown LF, Roy S, Mizutani M, Zucker CL, Lorenzi M: Expression of vascular endothelial growth factor in the human retina and nonproliferative diabetic retinopathy. Am J Ophthalmol 1998; 152:1453-1462.
10.Yilmaz G, Esser P, Kociek N et al: Elevated vitreous nitric oxide levels in patients with proliferative diabetic retinopathy. Am J Ophthalmol 2000; 130:87-90.
11.Oku H, Kida T, Sugiyama T, Hamada J, Sato B, Ikeda T:Possible involvement of endothelin-1 and nitric oxide in the pathogenesis of proliferative diabetic retinopathy. Retina 2001;21:647-651.
12.Aladağ MA, Türköz Y, Özerol İH: Nitrik oksit ve nörofizyolojik etkileri. T Klin Tıp Bilimleri 2000, 20:107-111.
13.Chiou GCY: Review: Effects of Nitric Oxide on Eye Disease and Their Treatment. J Ocul Pharm Ther 2001:17:189-198.
14.Amin RH, Frank RN, Kennedy A, Eliot D, Puklin JE, Abrams GW: Vascular endothelial growth factor is present in glial cells of the retina and optic nerve of human subjects with nonproliferative diabetic retinopathy. Invest Ophthalmol Vis Sci. 1997;38:36-47.
15.Aiello LP, Avery RL, Arrigg PG et al: Vascular endothelial growth factor in ocular fluid of patients with diabetic retinopathy and other retinal disorders. N Engl J Med 1994;331:1480-1487.
16.Adamis AP, Miller JW, Bernal M-T et al: Increased vascular endothelial growth factor in the vitreous of eyes with proliferative diabetic retinopathy. Am J Ophthalmol 1994; 118:445-450.
17.Burgos R, Simo R, Audi L, Mateo C, Garcia-Ramirez M,Carrascosa A: Vitreus levels of vascular endothelial growth factor are not influenced by its serum concentrations in diabetic retinopathy. Diabetologia 1997;40:1107-1109.
18.Lip PL, Belgore F, Blann AD, Hope-Rose MW, Gibson JM, Lip GYH: Plasma VEGF and soluble VEGF receptor FLT-1 in proliferative retinopathy: Relationship to endothelial dysfunction and laser treatment. Invest Ophthalmol Vis Sci 2000:41:2115-2119.
19.Liu M, Amano S, Miyamoto K, Garland R, Keough K, Qin W, Adamis AP: Insulin-induced vascular endothelial growth factor expression in retina. Invest Ophthalmol Vis Sci 1999;40:3281-3286.
20.Ashraf A, Mick G, Meleth S, Abdullatif H, Wang X, McCormick K: Effect of insulin on plasma vascular endothelial growth factor in children with new onset diabetes. J Clin Endocrinol Metab 2005; 24: [Epub ahead of print].
21.Kageyama T, Ishikawa A, Tamai M: Gİutamate elevation in rabbit vitreous during transient ischemia-reperfusion. Jpn J Ophthalmol 2000;44:110-114.
22.Hangai M, Yoshimura N, Hiroi K et al: Inducible nitric oxide synthase in retinal ischemia-reperfusion injury. Exp Eye Res 1996;63:501-509.
23.Fukumura D, Gohondi T, Kadambi A et al: Predominant role of endothelial nitric oxide synthase in vascular endothelial growth factor-induced angiogenesis and vascular permeability. PNAS;2001:2604-2609.

APA	İNAN Ü, Serteser M, ERMİŞ S, Demir S, KÖKEN T, ÖZTÜRK F (2005). Diabetik retinopatili hastalarda serum vasküler endotelyal büyüme faktörü ve nitrik oksit düzeyleri. , 496 - 503.
Chicago	İNAN Ümit Übeyt,Serteser Mustafa,ERMİŞ Sıtkı Samet,Demir Serap,KÖKEN Tülay,ÖZTÜRK Faruk Diabetik retinopatili hastalarda serum vasküler endotelyal büyüme faktörü ve nitrik oksit düzeyleri. (2005): 496 - 503.
MLA	İNAN Ümit Übeyt,Serteser Mustafa,ERMİŞ Sıtkı Samet,Demir Serap,KÖKEN Tülay,ÖZTÜRK Faruk Diabetik retinopatili hastalarda serum vasküler endotelyal büyüme faktörü ve nitrik oksit düzeyleri. , 2005, ss.496 - 503.
AMA	İNAN Ü,Serteser M,ERMİŞ S,Demir S,KÖKEN T,ÖZTÜRK F Diabetik retinopatili hastalarda serum vasküler endotelyal büyüme faktörü ve nitrik oksit düzeyleri. . 2005; 496 - 503.
Vancouver	İNAN Ü,Serteser M,ERMİŞ S,Demir S,KÖKEN T,ÖZTÜRK F Diabetik retinopatili hastalarda serum vasküler endotelyal büyüme faktörü ve nitrik oksit düzeyleri. . 2005; 496 - 503.
IEEE	İNAN Ü,Serteser M,ERMİŞ S,Demir S,KÖKEN T,ÖZTÜRK F "Diabetik retinopatili hastalarda serum vasküler endotelyal büyüme faktörü ve nitrik oksit düzeyleri." , ss.496 - 503, 2005.
ISNAD	İNAN, Ümit Übeyt vd. "Diabetik retinopatili hastalarda serum vasküler endotelyal büyüme faktörü ve nitrik oksit düzeyleri". (2005), 496-503.

APA	İNAN Ü, Serteser M, ERMİŞ S, Demir S, KÖKEN T, ÖZTÜRK F (2005). Diabetik retinopatili hastalarda serum vasküler endotelyal büyüme faktörü ve nitrik oksit düzeyleri. Türk Oftalmoloji Dergisi, 35(6), 496 - 503.
Chicago	İNAN Ümit Übeyt,Serteser Mustafa,ERMİŞ Sıtkı Samet,Demir Serap,KÖKEN Tülay,ÖZTÜRK Faruk Diabetik retinopatili hastalarda serum vasküler endotelyal büyüme faktörü ve nitrik oksit düzeyleri. Türk Oftalmoloji Dergisi 35, no.6 (2005): 496 - 503.
MLA	İNAN Ümit Übeyt,Serteser Mustafa,ERMİŞ Sıtkı Samet,Demir Serap,KÖKEN Tülay,ÖZTÜRK Faruk Diabetik retinopatili hastalarda serum vasküler endotelyal büyüme faktörü ve nitrik oksit düzeyleri. Türk Oftalmoloji Dergisi, vol.35, no.6, 2005, ss.496 - 503.
AMA	İNAN Ü,Serteser M,ERMİŞ S,Demir S,KÖKEN T,ÖZTÜRK F Diabetik retinopatili hastalarda serum vasküler endotelyal büyüme faktörü ve nitrik oksit düzeyleri. Türk Oftalmoloji Dergisi. 2005; 35(6): 496 - 503.
Vancouver	İNAN Ü,Serteser M,ERMİŞ S,Demir S,KÖKEN T,ÖZTÜRK F Diabetik retinopatili hastalarda serum vasküler endotelyal büyüme faktörü ve nitrik oksit düzeyleri. Türk Oftalmoloji Dergisi. 2005; 35(6): 496 - 503.
IEEE	İNAN Ü,Serteser M,ERMİŞ S,Demir S,KÖKEN T,ÖZTÜRK F "Diabetik retinopatili hastalarda serum vasküler endotelyal büyüme faktörü ve nitrik oksit düzeyleri." Türk Oftalmoloji Dergisi, 35, ss.496 - 503, 2005.
ISNAD	İNAN, Ümit Übeyt vd. "Diabetik retinopatili hastalarda serum vasküler endotelyal büyüme faktörü ve nitrik oksit düzeyleri". Türk Oftalmoloji Dergisi 35/6 (2005), 496-503.