Değişik klinik örneklerden izole edilen Candida türlerinde fosfolipaz aktivitesinin araştırılması
Yıl: 2005 Cilt: 39 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 205 - 209 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Değişik klinik örneklerden izole edilen Candida türlerinde fosfolipaz aktivitesinin araştırılması
Öz: Bu çalışmada Candida enfeksiyonlarının patogenezinde önem taşıdığı öne sürülen fosfolipaz aktivitesinin araştırılması amaçlanmıştır. Çeşitli klinik örneklerden (kan, beyin omurilik sıvısı, parasentez mayi, katater, bronkoalveoler lavaj, trakeal aspirat, karaciğer absesi) izole edilen 80 Candida albicans, 10 Candida tropicalis, 6 Candida glabrata, 6 Candida guilliermondii, 4 Candida parapsilosis, 2 Candida krusei, 1 Candida kefyr olmak üzere toplam 109 Candida susu kullanılmış ve suşların fosfolipaz aktivitesi modifiye plak yöntemi ile incelenmiştir. Fosfolipaz aktivitesi (Pz), koloni çapını koloni ile birlikte presipitasyon zonunun toplam çapına oranı olarak hesaplanmıştır. Sonuç olarak, C.albicans izolatlarının %61.3'ünde (49/80) fosfolipaz aktivitesi saptanırken, albicans dışı Candida türlerinde fosfolipaz aktivitesi izlenmemiştir. Fosfolipaz salgılayan suşların ortalama Pz katsayısı 0.805±0.08 olarak saptanmıştır. Fosfolipaz pozitifliği açısından suşların izole edildiği bölgelere göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık belirlenememiştir (X2 =5.5; p=0.137).
Anahtar Kelime: Konular:
Investigation of phospholipase activity of Candida species isolated from different clinical samples
Öz: In this study, the phosphoiipase activity that was suggested to be important in the pathogenesis of Candida infections, has been investigated. A total of 109 Candida strains (80 Candida albicans, 10 C.tropicalis, 6 C.glabrata, 6 C.guilliermondii, 4 C.parapsilosis, 2 C.krusei, 1 C.kefyr) which were isolated from various clinical specimens (blood, cerebrospinal fluid, parasynthesis specimens, catheter samples, bronchoalveolar lavage fluid, tracheal aspirate, liver abscess) have been included in the study. Phosphoiipase activities were evaluated by modified plate method. Phosphoiipase activity (Pz) was determined as the ratio of colony diameter to the diameter of precipitation zone with the colony. While 61.3% (49/80) of C.albicans strains were found to be positive for phosphoiipase activity, none of the non-albicans Candida isolates exhibited phosphoiipase activity. The mean Pz coefficient value of phosphoiipase secreting isolates was calcuted as 0.805+-0.08.There was no statistically significant difference between the phospholipase activity af the isolates according to their isolation sites (X2=5.5; p=0.137).
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. Erbakan N: Derinin mantar hastalıkları, s: 173-215. 1989, Türkiye Klinikleri Yayınevi, Ankara.
- 2. İnci R: Candida infeksiyonlarının patogenezinde konağın rolü. Candida Mikrobiyolojisi ve İnfeksiyonları Sempozyumu. 2002, Eskişehir. Tutanaklar, s: 71-83.
- 3. Edwards JE: Candida species, p: 2656-2674. In: Mandell GL, Bennett JE, Dolin R (eds), Principles and Practice of Infectious Diseases. 2000, 5th ed. Churchill Livingstone, Philadelphia.
- 4. Calderone RA, Fonzi VA: Virulence factors of Candida albicans. Trends Microbiol 2001, 9: 327-335.
- 5. Yücesoy M: Virulence factors and their role in the pathogenesis. 3rd Balkan Conference of Microbiology. 2003, Istanbul. Proceedings and Abstract Book, p: 77-85.
- 6. Barrett-Bee K, Hayes Y, Wilson RG, Ryley JF: A comparison of phospholipase activity, cellular adherence and pathogenicity of yeasts. J Gen Microbiol 1985, 131: 1217-1221.
- 7. Banno Y, Yamada T, Nozawa Y: Secreted phospholipases of the dimorphic fungus, Candida albicans.Separation of three enzymes and some biological properties. Sabouradia 1985, 25: 47-54.
- 8. Kanoh H, Kitajıma Y, Ghannoum MA, Nozawa Y: Molecular cloning of a second phospholipase B gene, caPBL2 from Candida albicans. Med Mycol 1999, 37: 61-67.
- 9. Bennett DE, McCreary CE, Coleman DC: Genetic characterization of phospholipase C gene from Candida albicans: Presence of homologous sequences in Candida species other than Candida albicans. Microbiology 1998, 144 (Pt 1): 55-72.
- 10. Hugh D, Cawson RA: The cytochemical localization of phospholipase A and lyso phospholipase in Candida albicans. Sabouradia 1975, 13: 110-113.
- 11. Kanoh H, Nakashimo S, Zhao Y, Sugiyama Y, Kitajima Y, Nozawa Y: Molecular cloning of a gene encoding phospholipase D from the pathogenic and dimorphic fungus, Candida albicans.Biochem Biophys Acta 1998, 1398: 359-364.
- 12. Ghannoum MA: Potential role of phospholipase in virulence and fungal pathogenesis. Clin Microbiol Rev 2000, 13: 122-143.
- 13. Price MF, Wilkinson ID, Gentry LO: Plate method for detection of phospholipase activity in Candida albicans. Sabouraudia 1982, 20: 7-14.
- 14. Samaranayeke LP, Raeside JM, MacFarlane TW: Factors affecting the phospholipase activity of Candida species in vitro. Sabouradia 1984, 22: 201-207.
- 15. Yücesoy M, Karaman M, Yuluğ N: Sağlıklı ve Candida infeksiyonlu bireylerden soyutlanan Candida albicans suşlarında fosfolipaz aktivitesinin araştırılması, infeks Derg 2000, 14: 405-408.
- 16. Yücel A, Kantarcıoğlu AS: Candida albicans kökenlerinde bazı virülans faktörlerinin (fosfolipaz,proteaz, çimlenme borusu ve aderens) ve aralarındaki korelasyonun belirlenmesi, infeks Derg 2001, 15: 517-525.
- 17. Singh N: Changing spectrum of invasive candidiasis and its therapeutic implications. Clin Microbiol Infect 2001, 7 (Suppl 2): 1-7.
- Şişecam Kalite Kontrol Sisteminde Doküman Yönetimi1
- A.Semih İşevi2 sisevi@sisecam.com.tr
- Dr. Hakan Sesigür3 hsesigur@sisecam.com.tr
- Cam Araştırma Merkezi Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş.
- Özet
- “TS EN ISO/IEC 17025 Deney ve Kalibrasyon Laboratuvarlarının Yeterliliği İçin Genel Şartlar” standardı doğrultusunda, ŞİŞECAM / Araştırma ve Teknoloji Genel Müdür Yardımcılığı (ATGMY) Laboratuvarlarında kurulmuş ve uygulanmakta olan sistemde, teknik ve kalite ile ilgili kayıtların tanımlanması, toplanması, tasnif edilmesi, kullanıma sunulması, ulaşılabilirliği, dosyalanması, saklanması ve iptalinin sağlanması koşullarının anlatılması amaçlanacaktır.
- 1.Giriş
- ŞİŞECAM Cam Araştırma Merkezi, ülkemizde faaliyet gösteren özel Ar-Ge kuruluşları arasında en eski ve köklülerinden olup çalışmalarını kurulduğu günden bugüne uluslararası standartlar ve normlar doğrultusunda yürütmektedir.
- Laboratuvarlarımız ilk olarak 1997 yılında EN 45001’e göre TSE’den Laboratuvar Yeterlilik Belgesi almıştır. 1999 yılında TS EN ISO/IEC 17025 standardının yayınlanmasından sonra bu standarda uyum çalışmalarını başlatmıştır.
- ŞİŞECAM/ATGMY Cam Araştırma Merkezi Deney ve Kalibrasyon Laboratuvarları TS EN ISO/IEC 17025 Deney ve Kalibrasyon Laboratuvarlarının Yeterliliği için Genel Şartlar standardı kapsamında yürüttüğü akreditasyon çalışmalarını başarı ile tamamlamış Türk Akreditasyon Kurumu (TURKAK) tarafından Ağustos 2006’da akredite edilmiştir. Böylelikle; bir dünya şirketi olan ŞİŞECAM, modern ekonomilerin birbirleri ile olan ilişkilerinde gün geçtikçe önem kazanan, ürünlerin ve hizmetlerin ilgili standartlara ve teknik düzenlemelere uygunluğunu tespit etme konusunda bir başarıya daha imza atmış ve uluslararası ticarette önemli bir üstünlük sağlamıştır. Bugün dünya cam üreticileri arasında ilk sıralarda yer alan ŞİŞECAM Topluluğu, bulunduğu konuma gelmesinde önemli bir rol oynayan kurumsal Ar-Ge faaliyetlerine, yine hayati coğrafyasında tek akredite uzmanlık laboratuvarı olarak hizmet vermektedir. Alınan akreditasyon ile Cam Araştırma Merkezi Laboratuvarlarında kapsam dahilinde gerçekleştirilen testler ve kalibrasyonların dünya çapında geçerli, üretim ve satış baskılarından bağımsız ve tam olarak tarafsız çalıştığını kanıtlamış ve yıllardır süre gelen bu yöndeki güvenilirliğini perçinlemiştir.
- 2.Kayıtların Kontrolü Prosedürü
- Bu prosedür, “TS EN ISO/IEC 17025 Deney ve Kalibrasyon Laboratuvarlarının Yeterliliği İçin Genel Şartlar” standardı doğrultusunda, ŞİŞECAM/ATGMY Laboratuvarlarında kurulmuş ve uygulanmakta olan sistemde, teknik ve kalite ile ilgili tüm kayıtlara ulaşılabilmesi, gizliliği olanların güvenirlikle saklanacak şekilde dosyalanması, bulundurulacak alanların tanımlanması, muhafaza edilmesi, iptali gibi çalışmaları; tüm bu çalışmalara ait yetki, yöntem ve sorumluların tanımlanmasını kapsamaktadır.
- Tanımlar ve Kısaltmalar
- 1.ŞİŞECAM/ATGMY: Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. / Araştırma ve Teknoloji Genel Müdür Yardımcılığı 2.Kalite Kayıtları: Kalite sisteminin tanımlanan şartlara uygunluğunu ve etkin olarak işleyişini gösteren veri ve bilgi birikimidir. Bunlar, aşağıda belirtilen konularla ilgili kayıtlardan oluşur:
- Düzeltici ve Önleyici Faaliyetler Müşteri Şikâyet ve Talepleri İç Denetimler Yönetimin Gözden Geçirmesi Toplantıları Satınalma Güvenlik
- 6.Teknik Kayıtlar: Kalite sisteminin teknik açıdan şartlara uygunluğunu ve etkin olarak işleyişini gösteren veri ve bilgi birikimidir. Bunlar, aşağıda belirtilen konularla ilgili kayıtlardan oluşur:
- Personel Teçhizat Deney/Kalibrasyon Kayıtları Numuneler Deney Raporları, Kalibrasyon Sertifikaları, Kalibrasyon Raporları, Doğrulama Raporları
- 4.İlgili Doküman ve Veriler
- 1.Düzeltici ve Önleyici Faaliyet Prosedürü (KG.PR.410) 2.İç Denetim Prosedürü (KG.PR.413) 3.Yönetimin Gözden Geçirmesi Prosedürü (KG.PR.414) 4.Doküman Hazırlama Prosedürü (KG.PR.430-1) 5.Doküman Kontrol Prosedürü (KG.PR.430-2) 6.Talep, Teklif ve Sözleşmenin Gözden Geçirilmesi Prosedürü (KG.PRF.440) 7.Satınalma Prosedürü (KG.PR.460) 8.Müşteriye Hizmet ve Müşteri Şikâyetleri Değerlendirme Prosedürü (KG.PR.470) 9.Uygun Olmayan Ürünün Kontrolü Prosedürü (KG.PR.490) 10.Eğitim Prosedürü (KG.PR.522) 11.Kalibrasyon Prosedürü (KG.PR.552) 12.Bakım Prosedürü (KG.PR.553) 13.Referans Malzemeler Prosedürü (KG.PR.563) 14.Numune Kabul, Kayıt ve Hazırlama Prosedürü (KG.PR.580) 15.Analiz Sonrası Numune Saklama Prosedürü (KG.PR.581) 16.Camport Kalite Güvence Sistem Dokümanları Kullanım, Gizlilik ve Güvenlik Talimatı (KG.TL.23) 17.Numune/İş Kayıt ve Arşiv Sistemi Kullanım, Gizlilik ve Güvenlik Talimatı (KG.TL.24)
- 5.Sorumluluk
- Tüm personel.
- 6.Prosedürün Uygulanışı
- 1.ŞİŞECAM/ATGMY Laboratuvarlarında, teknik ve kalite ile ilgili kayıtlar basılı kopya şeklinde saklanabileceği gibi, kimi kayıtlar bilgisayar ortamında da muhafaza edilebilir. Kalite ve teknik kayıtların elektronik ortamda barındırıldıkları yerler ve kullanılan yöntemler aşağıdaki gibidir:
- 1.1.1Camport
- “Camport Kalite Güvence Sistem Dokümanları Kullanım, Gizlilik ve Güvenlik Talimatı”nda ayrıntılı anlatımı yapılan, ŞİŞECAM iç ağ (network) uygulamasıdır. Kalite sistemi içerisinde, kullanıcıların kendileri için tanımlanan kullanıcı adı ve şifreleri ile elektronik ortamda barındırılan kalite dokümanları ve kayıtlara erişimini sağlar. Camport sisteminde, Kalite Güvence Sistem Dokümanlarına ulaşım iki ayrı şekilde sağlanabilir. Doğrudan ulaşım; http://camport.sisecam.com.tr/atgmy_yeni/kalite_guvence/dokumanlar
- veya http://camport.sisecam.com.tr adresinden; sağlanabilir.
- GENEL SİTELER > ATGMY SİTESİ > KALİTE GÜVENCE > KALİTE GÜVENCE SİSTEM DOKÜMANLARI
- yolu izlenerek de dokümanlara ulaşılabilir.
- Şekil 1 Şekil 2
- Şekil 3
- 1.1.2Numune/İş Kayıt ve Arşiv Sistemi “Numune/İş Kayıt ve Arşiv Sistemi Kullanım, Gizlilik ve Güvenlik Talimatı”nda ayrıntılı anlatımı yapılan; Oracle Developer 2000 uygulama geliştirme aracı ile istemci/sunucu mimaride yazılmış sisteme verilen addır. Cam Araştırma Merkezi’ndeki laboratuvarlara gelen numunelerin kayıt edildiği, analiz sonrası rapor numarasının alındığı sistemi, bazı laboratuvarlar arşiv defteri olarak da kullanırlar. Tanımlı kullanıcıların kullanıcı adı ve şifreleri ile ulaşabildikleri sistemde gelen numuneler ve yapılacak analizlere ait bilgiler bulunmaktadır.
- 1.1.3FTP (File Transfer Protocol) İnternete bağlı bir bilgisayardan diğerine dosya aktarımı yapmak için geliştirilen bir internet protokolü ve bu işi yapan uygulama programlarına verilen genel addır. Şişecam Topluluğuna bağlı müşterilerden gelen talepler doğrultusunda ŞİŞECAM/ATGMY Laboratuvarları analiz/inceleme sonuçlarını basitleştirilmiş rapor formatında FTP yöntemi ile gönderebilirler. Güvenliği ŞİŞECAM/ATGMY Bilgisayar Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından sağlanan FTP yönteminde, Kalite Güvence Biriminin talebi doğrultusunda ŞİŞECAM/ATGMY Enformasyon Teknolojisi Müdürlüğü, FTP sistemine erişecek kullanıcıları iç ağda dosya gönderimi yapılabilecekleri şekilde haklarını tanımlar. Kullanıcı adı ve şifreleri ŞİŞECAM/ATGMY Bilgisayar Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından sağlanan kullanıcılar, bilgileri FTP yöntemi ile iç müşterilere gönderebilirler. FTP yöntemi ile gönderilen bilgiler, dosya paylaşım sunucusu üzerinde bulunmakta ve ŞİŞECAM/ATGMY Bilgisayar Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından düzenli olarak yedeği alınmaktadır.
- 1.1.4Güvenlik Devriye Kontrol Sistemi Cam Araştırma Merkezinde, mesai saatleri dışında bir görevli nöbetçi olarak kalmakta ve her saat tüm merkezi kontrol edebilecek şekilde yerleştirilmiş toplam 16 istasyonda güvenlik kontrolü yapmaktadır. Bu kontrollerde kullanılan manyetik okuyuculardaki kontrol bilgileri İdari İşler Sorumlusu tarafından “C4128 Devriye Kontrol Sistemi” yazılımı aracılığı ile elektronik ortamda kayıt altına alınmaktadır. Devriye kontrol sistemi verileri dosya paylaşım sunucusu üzerinde bulunmakta ve ŞİŞECAM/ATGMY Bilgisayar Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından düzenli olarak yedeği alınmaktadır.
- 1.1.5Personel / Ziyaretçi Takip Sistemi Cam Araştırma Merkezinde her çalışan için ayrı ayrı tanımlanmış manyetik kart mevcut olup, ziyaretçi ve müşteri gibi dışarıdan gelenlerden kimlik alınarak manyetik kart verilmekte ve kimlik bilgileri bu sistem aracılığıyla kayıt altına alınmaktadır. Personel ve ziyaretçiler, Cam Araştırma Merkezine giriş için manyetik kart okuyucular ile çalışan turnike sistemini kullanmaktadır. Personel/ziyaretçi hareket dökümleri Personel/Ziyaretçi Takip Sistemi yazılımının kurulu olduğu bilgisayarlarda kayıt altına alındığı gibi aynı zamanda FTP yöntemi ile ŞİŞECAM/ATGMY Enformasyon Teknolojisi Müdürlüğüne gönderilmektedir.
- 7.Personel İle İlgili Kayıtlar
- 1.ŞİŞECAM/ATGMY Laboratuvarlarında, TS EN ISO/IEC 17025 standardı doğrultusunda uygulanmakta olan sistem içerisinde, deney ve/veya kalibrasyon işlemlerini etkileyen (idari, teknik ve kilit destek) tüm personelin sahip olması gereken yeterlilik kriterlerini sağlamak amacıyla almış oldukları eğitimlere ilişkin katılım belgeleri ve konu ile ilişkili formlar kullanılarak oluşturulan tüm belgeleri bulunur. 2.Eğitim faaliyetine ait olmak üzere kullanılan formlar aşağıdaki gibidir:
- Eğitim Katılım Formu (KG.FO.11) Yıllık Eğitim Planı Kalite Güvence Birimi Eğitim Listesi (KG.LİST.26) Personel Eğitim Takip Formu (KG.FO.13) Oryantasyon Formu (KG.FO.14) Eğitim Talep Formu (KG.FO.29) Eğitim Katılım Belgesi (KG.FO.53) Kalite Güvence Birimi Eğitim Değerlendirme Anket Formu (KG.FO.35).
- 2.Personel, katılmış olduğu eğitimlere ait katılım belgelerinin birer örneğini Kalite Güvence Birimi’ne iletmekten sorumludur. Kalite Güvence Birimi, kendisine iletilmiş olan eğitim belgeleri doğrultusunda her personel için ayrı ayrı olmak üzere Personel Eğitim Takip Formu düzenler. Personele ait formlar ve eğitim katılım belgelerinin birer örneği Kalite Güvence Birimi tarafından saklanır. 3.Tüm personelin yıllık eğitim gereksinimleri; kuruluşun hedefleri, yeni yatırımlar, personel talebi gibi kriterler doğrultusunda, grup sorumlularından gelen verilerin de değerlendirilmesiyle ‘Kalite Güvence Elemanı’ tarafından “Yıllık Eğitim Planı Kalite Güvence Birimi Eğitim Listesi” ile dokümante edilir. Orijinal hali Kalite Güvence Sorumlusu tarafından onaylanan liste üzerinde zaman içerisinde meydana gelen değişiklikler, ekleme ve çıkartmalar Kalite Güvence Birimi tarafından ilgili listeye yansıtılır. “Yıllık Eğitim Planı Kalite Güvence Birimi Eğitim Listesi”nin güncel hali Camport üzerinden yayınlanarak personelin bilgi edinmesi sağlanır. 4.Eğitim faaliyetine ilişkin tüm kayıtlar 5 yıl saklanmakla birlikte yalnızca Personel Eğitim Takip Formları ve eğitim katılım belgelerinin bir kopyası Kalite Güvence Birimi tarafından ilgili personel çalıştığı sürece saklanır.
- 8.Cihazlar İle İlgili Kayıtlar
- 1.ŞİŞECAM/ATGMY Laboratuvarlarında cihazlar ile ilgili kayıtlara ait olmak üzere kullanılan formlar aşağıdaki gibidir:
- Cihaz Veri Kayıt Formu (KG.FO.22) X-Işını Floresans Grubu Cihaz Listesi (KG.LİST.10) Çayırova Bölge Araştırma Laboratuvarı Cihaz Listesi (KG.LİST.11) Mersin Bölge Araştırma Laboratuvarı Cihaz Listesi (KG.LİST.12) Trakya Bölge Araştırma Laboratuvarı Cihaz Listesi (KG.LİST.13) Analitik Kimya Grubu Cihaz Listesi (KG.LİST.14) Kalibrasyon Grubu Cihaz Listesi (KG.LİST.15) Cam Teknolojisi Grubu Cihaz Listesi (KG.LİST.16) Çevre Grubu Cihaz Listesi (KG.LİST.17) Mikroanaliz Grubu Cihaz Listesi (KG.LİST.18) Kullanım Dışına Alma Formu (KG.FO.41) Yıllık Kalibrasyon Planı Kalibre Edilecek Cihazlar Listesi (KG.LİST.24) Girdi Kontrol ve Kabul Formu (KG.FO.15) Girdi Kontrol Planı (KG.DD.42) Cihaz / Malzeme Giriş / Çıkış Tutanağı (KG.FO.34)
- 2.ŞİŞECAM / ATGMY Laboratuvarlarında, deney ve kalibrasyonların sonucunu etkileyen laboratuvar ekipmanları, her bir grup için ayrı ayrı olmak üzere cihaz listesi yardımı ile kayıt altına alınır ve tüm cihazlar numaralandırılır. Bu liste üzerinde, akreditasyon kapsamında kullanılmakta olan, deneyi doğrudan veya dolaylı olarak etkileyen cihazlar “A.K” (Akreditasyon Kapsamında) şeklinde işaretlenerek belirtilir. Laboratuvarlar, yeni bir cihazı kullanıma aldıklarında ilgili durumu Kalite Güvence Birimine ileterek cihazın ilgili cihaz listesine eklenmesini sağlamaktan sorumludur. 3.Laboratuvarlardaki her bir cihaza ait olmak üzere (yedek parça ve cihaz parçaları hariç) “Cihaz Veri Kayıt Formu” doldurulur. Cihazın sahibi olan grup tarafından hazırlanan bu dokümanın aslı Kalite Güvence Biriminde, bir kopyası ise ilgili grup tarafından ait olduğu cihazın yakınında kolaylıkla ulaşılabilecek bir ortamda bulundurulur. Cihaza ait yapılan işlemler, ilgili grup çalışanları tarafından cihazın veri kayıt formuna işlenir. Kalite Güvence Birimi cihaz veri kayıt formlarının orijinali üzerinde cihaza ait yapılan işlemleri dokümante etmez. 4.Cihaz herhangi bir sebeple kullanım dışına alındığında bu durum “Kullanım Dışına Alma Formu” ile ilgili laboratuvar tarafından dokümante edilir. Eğer cihaz geçici bir süre için kullanım dışına alındıysa, bu form yalnızca ilgili grup tarafından cihaza ait olan veri kayıt formu ile birlikte cihaz tekrar kullanıma alınıncaya dek saklanır. Geçici süre kullanım dışına alınan cihazın, cihaz listesi üzerinde “Kullanım Dışı” şeklinde gösterilmesi için Kalite Güvence Birimini haberdar etmek ilgili grup mühendislerinin sorumluluğundadır. Eğer cihaz sürekli olarak kullanım dışına alındıysa, Kullanım Dışına Alma Formu ve cihaza ait olan tüm belgeler ilgili grup tarafından Kalite Güvence Birimine iletilir. 5.Periyodik cihaz kalibrasyonları için “Yıllık Kalibrasyon Planı Kalibre Edilecek Cihazlar Listesi” Kalite Güvence Elemanı tarafından hazırlanır. Orijinal hali Kalite Güvence Sorumlusu tarafından onaylanan liste üzerinde zaman içerisinde meydana gelen değişiklikler, ekleme ve çıkartmalar Kalite Güvence Birimi tarafından ilgili listeye yansıtılır. “Yıllık Kalibrasyon Planı Kalibre Edilecek Cihazlar Listesi”nin güncel hali Camport üzerinden yayınlanarak personelin bilgi edinmesi sağlanır. 6.Cihaz kalibrasyonlarına ait kalibrasyon sertifikaları / raporlarının aslı cihaz sahibi grup tarafından, son sertifikanın bir kopyası ise kalibrasyon planının etkin takibini sağlamak amacıyla Kalite Güvence Birimi tarafından saklanır. Kalibre edilen cihazların kalibrasyon sertifikasını zamanında Kalite Güvence Birimine iletmekten cihaz sahibi laboratuvar sorumludur. 7.Yeni alınan cihazlara ait belgeler ve cihaz sahibi grup tarafından düzenlenen Girdi Kontrol Formu cihaza ait olan dosyada ilgili grup tarafından saklanır. 8.Tamir, bakım, kalibrasyon veya herhangi bir sebeple laboratuvar dışına çıkartılan cihazlar için “Cihaz/Malzeme Giriş/Çıkış Tutanağı” düzenlenir. Bu tutanak cihaza ait olan dosyada bir sonraki çıkışa kadar ilgili grup tarafından saklanır. 9.Cihazlar ile ilgili kayıtlardan; Cihaz Veri Kayıt Formu: İlgili grup tarafından cihaz kullanımda olduğu sürece, Kalite Güvence Birimi tarafından süresiz olarak, Cihaz Listeleri: Kalite Güvence Birimi tarafından süresiz olarak, Yıllık Kalibrasyon Planı Kalibre Edilecek Cihazlar Listesi: Kalite Güvence Birimi tarafından 5 yıl süreyle, Cihazlara Ait Kalibrasyon Sertifikaları: İlgili grup tarafından cihaz kullanımda olduğu sürece, Kalite Güvence Birimi tarafından cihazın bir sonraki kalibrasyonuna kadar (KG cihazların son kalibrasyon sertifikasını saklar), Kullanım Dışı Cihazlara Ait Kayıtlar: Sürekli olarak kullanım dışına alınan cihazlara ait tüm kayıtlar Kalite Güvence Birimi tarafından süresiz olarak, Cihazlara Ait Diğer Kayıtlar: İlgili grup tarafından cihaz kullanımda olduğu sürece
- saklanır.
- 9.Güvenlik ile İlgili Kayıtlar
- 1.ŞİŞECAM/ATGMY Laboratuvarlarında güvenlik ile ilgili kayıtlara ait olmak üzere kullanılan formlar şunlardır:.
- Cam Araştırma Merkezi Nöbet Formu (KG.FO.44) Cam Araştırma Merkezi Aylık Nöbetçi Personel Çizelgesi (KG.FO.52) Çayırova Bölge Araştırma Laboratuvarı Giriş – Çıkış Kayıt Formu (KG.FO.59).
- 2.Güvenlik ile ilgili kayıtlardan “Cam Araştırma Merkezi Nöbet Formu” ve “Cam Araştırma Merkezi Aylık Nöbetçi Personel Çizelgesi” İdari İşler Birimi tarafından 6 ay süreyle saklanır. 3.Bölge Laboratuvarları, Şişecam’a bağlı olan fabrikaların sahasında bulunmakta olup yalnızca Çayırova Bölge Araştırma Laboratuvarında güvenlik, ilgili güvenlik talimatına göre sağlanmakta ve kayıt altına alınmaktadır. Kayıt altına alınan bu veriler laboratuvar tarafından 6 ay süreyle saklanır. Diğer bölge laboratuvarları ise sahası içinde bulundukları fabrikanın güvenlik prosedürlerini uygularlar. Güvenlik kayıtları genel fabrika güvenliği tarafından tutulduğundan bu bölge laboratuvarlarında herhangi bir güvenlik kaydı tutulmaz.
- 10.Numuneler İle İlgili Kayıtlar
- 1.ŞİŞECAM/ATGMY Laboratuvarlarında numuneler ile ilgili kayıtlara ait olmak üzere kullanılan formlar aşağıdaki gibidir.
- Analiz / İş İstek Formu (KG.FO.04) Çoklu Analiz / İş İstek Formu (KG.FO.04-1) Numune Takip Formu (KG.FO.18) Kalibrasyon Başvuru Formu (KG.FO.42)
- 2.Cam Araştırma Merkezinde numuneler, müşteri tarafından hazırlanmış olan Analiz/İş İstek Formları, Kalibrasyon Başvuru Formları veya diğer tür tanımlama bilgilerinin bulunduğu belgeler (etiket, mektup vs.) ile birlikte kabul edilir. Müşteri tarafından iletilmiş olan bu tanımlama bilgileri Numune / İş Kayıt ve Arşiv Sistemi Programı aracılığı ile birebir kayıt altına alınır. Müşteri tarafından iletilen analiz / iş istek formları, kalibrasyon başvuru formları veya diğer tür tanımlama bilgilerinin bulunduğu belgelerin laboratuvar tarafından saklanma süresi en az 6 aydır. Bu belgeler doğrultusunda kaydedilen verilerin program üzerinde saklanma süresi ise en az 5 yıldır. İlgili programın sistem yöneticisi Kalite Güvence Elemanı olup programın sorumluluğu Kalite Güvence Birimine aittir. 3.Bölge Laboratuvarlarına gelen numuneler, Excel programı üzerinde hazırlanmış olan numune kayıt programı ile kayıt altına alınır. Bu bilgiler iki ayrı bilgisayarda en az 5 yıl süreyle saklanır. 4.Cam Araştırma Merkezi Laboratuvarlarından X-Işını Floresans Grubu arşiv sistemini Oracle üzerinde yazılmış olan “Numune/İş Kayıt ve Arşiv Sistemi” üzerinden takip eder ve program üzerinde kayıt altına alır. XRF Grubu dışındaki laboratuvarlar, arşiv sistemlerini laboratuvarları içerisinde kendi işleyişlerine uygun olarak belirledikleri bir yöntemle takip ederler. Numunelerin arşivde saklanma süreleri en az 6 ay olduğundan, bu laboratuvarlar tarafından arşiv defteri, çizelgeler vs. yöntemlerle takip ettikleri arşiv sistemine ait kayıtlar da en az 6 ay süreyle saklanmak zorundadır. 5.Bölge Laboratuvarları, kullanmakta oldukları numune kayıt programını aynı zamanda arşiv defteri olarak da kullanırlar.
- 11.Deney / Kalibrasyon İle İlgili Kayıtlar
- 1.Deney/kalibrasyon işlemleri sırasında yapılanlar, alınan sonuçlar (cihaz çıktıları dahil) ve hesaplamalar ile ilgili kayıtlar tarih belirtilerek işi yapan kişi tarafından tutulur. Bazı durumlarda bu kayıtların uzun süre saklanması pratik olmayabilir. Bu sebeple deney / kalibrasyon ile ilgili kayıtların azami saklanma süreleri 6 ay olarak belirlenmiştir. Laboratuvar deney/kalibrasyon ile ilgili kayıtları 6 aydan az olmamak koşuluyla kendi belirlediği süre zarfında saklayabilir. 2.Yukarıda tariflenen kayıtların tutulmasında herhangi bir hata olduğunda, üzeri çarpı işareti ile işaretlenir ve doğru değer yazılır. Silme, karalama gibi yöntemlerle okunamaz hale getirilemez. Düzeltme, söz konusu kişi tarafından paraflanır.
- 12.Deney Raporları, Kalibrasyon Sertifikaları, Kalibrasyon Raporları İle İlgili Kayıtlar
- 1.ŞİŞECAM / ATGMY Laboratuvarlarında deney raporları, kalibrasyon sertifikaları, kalibrasyon raporları ile ilgili kayıtlara ait olmak üzere kullanılan formlar aşağıdaki gibidir.
- Analiz-İnceleme Rapor Formu ADHM (Dikey-Türkçe) (KG.FO.19) Analiz-İnceleme Rapor Formu ARM (Dikey-Türkçe) (KG.FO.19-1) Analiz-İnceleme Rapor Formu CBAL (Dikey-Türkçe) (KG.FO.19-2) Analiz-İnceleme Rapor Formu TBAL (Dikey-Türkçe) (KG.FO.19-3) Analiz-İnceleme Rapor Formu MBAL (Dikey-Türkçe) (KG.FO.19-4) Analiz-İnceleme Rapor Formu ARM (Dikey-İngilizce) (KG.FO.19-5) Analiz-İnceleme Rapor Formu ADHM (Dikey-İngilizce) (KG.FO.19-6) İnceleme Raporu Formu (ARM-KAPAKLI) (KG.FO.19-7) İnceleme Raporu Formu– ADHM (KAPAKLI)(KG.FO.19-8) (LOGOLU) İnceleme Raporu Formu– ARM (KAPAKLI) (KG.FO.19-9) (LOGOLU) İngilizce Analiz Raporu Formu- ARM (KG.FO.19-10) (LOGOLU) Analiz-İnceleme Raporu Formu – ARM (KG.FO.19-11) (LOGOLU) İnceleme Raporu Formu – ADHM (KAPAKLI) (KG.FO.19-12) (LOGOLU) Analiz-İnceleme Raporu Formu – ADHM (KG.FO.19-13) (LOGOLU) İngilizce Analiz Raporu Formu– ADHM (KG.FO.19-14) Analiz-İnceleme Rapor Formu ADHM (Yatay-Türkçe) (KG.FO.20) Analiz-İnceleme Rapor Formu ARM (Yatay-Türkçe) (KG.FO.20-1) Analiz-İnceleme Rapor Formu CBAL (Yatay-Türkçe) (KG.FO.20-2) Analiz-İnceleme Rapor Formu TBAL (Yatay-Türkçe) (KG.FO.20-3) Analiz-İnceleme Rapor Formu MBAL (Yatay-Türkçe) (KG.FO.20-4) Analiz-İnceleme Rapor Formu ARM (Yatay-İngilizce) (KG.FO.20-5) Analiz-İnceleme Rapor Formu ADHM (Yatay-İngilizce) (KG.FO.20-6) (LOGOLU) Analiz- İnceleme Rapor Formu – ARM (Yatay-Türkçe) (KG.FO.20-7) (LOGOLU) Analiz-İnceleme Rapor Formu – ADHM (Yatay-Türkçe) (KG.FO.20-8) (LOGOLU) Analiz- İnceleme Rapor Formu – ARM (Yatay-İngilizce) (KG.FO.20-9) (LOGOLU) Analiz- İnceleme Rapor Formu – ADHM (Yatay-İngilizce) (KG.FO.20-10) XRF Grubu Analiz Rapor Formu (KG.FO.36) CBAL Analiz Rapor Formu (KG.FO.36-1) TBAL Analiz Rapor Formu (KG.FO.36-2) MBAL Analiz Rapor Formu (KG.FO.36-3) Kalibrasyon Sertifikası (KG.FO.49) Hacimsel Kalibrasyon Sertifikası (KG.FO.37) Spektrofotometre Kalibrasyon Raporu (KG.FO.43) XRF Elektronik Ortam Rapor Formu (KG.FO.62) AKL Elektronik Ortam Rapor Formu (KG.FO.62-1) CBAL Elektronik Ortam Rapor Formu (KG.FO.62-2) TBAL Elektronik Ortam Rapor Formu (KG.FO.62-3) MBAL Elektronik Ortam Rapor Formu (KG.FO.62-4)
- 2.ŞİŞECAM / ATGMY Laboratuvarlarında hazırlanan analiz/inceleme raporları, kalibrasyon sertifikaları ile kalibrasyon raporları işi yapan kişi tarafından ilgili form doldurulmak suretiyle en az iki nüsha olarak hazırlanır. Orijinal nüsha ilgili kişiye gönderilirken kopyası çalışma yapılan laboratuvarda beş yıl süre ile saklanır.
- 3.ŞİŞECAM’a bağlı kuruluşlardan talep gelmesi durumunda, verilen hizmet sonucunda hazırlanan raporlar FTP yöntemi ile elektronik ortamda ve ilgili kişilerin “salt görebilecekleri” şekilde hazırlanır ve yollanır. Bu raporlar bir yıl içerisinde gelen aynı tür numunelerin tümünün analizi ve istatistik değerlendirmesini içerir.
- 4.Düzeltici/Önleyici Faaliyetler İle İlgili Kayıtlar
- 1.ŞİŞECAM / ATGMY Laboratuvarlarında düzeltici/önleyici faaliyetler ile ilgili kayıtlara ait olmak üzere kullanılan formlar aşağıdaki gibidir.
- Düzeltici/Önleyici Faaliyet Formu (KG.FO.16) Düzeltici ve Önleyici Faaliyetler Takip Formu (KG.FO.08) Uygun Olmayan Ürün Formu (KG.FO.17) Uygun Olmayan Ürün Takip Formu (KG.FO.45)
- 2.Ortaya çıkan uygunsuzluk veya potansiyel uygunsuzluklar, “Düzeltici ve Önleyici Faaliyet Prosedürü”ne göre değerlendirilir ve sonuçlar ilgili prosedürde anlatıldığı şekilde dokümante edilir. 3.Düzeltici/önleyici faaliyetlere ilişkin tüm kayıtlar Kalite Güvence Birimi ve faaliyetlerin gerçekleştirildiği laboratuvar tarafından süresiz olarak saklanır.
- 5.Müşteri Şikayetleri / Talepleri İle İlgili Kayıtlar
- 1.ŞİŞECAM / ATGMY Laboratuvarlarında müşteriye hizmet, müşteri şikayetleri/talepleri ile ilgili kayıtlara ait olmak üzere kullanılan formlar aşağıdaki gibidir.
- Müşteri Şikayet ve Talep Formu (KG.FO.05) Müşteri Memnuniyeti Anketi (KG.FO.06) Müşteri Şikayet Takip Formu (KG.FO.07) 2.Müşteriye Hizmet ve Müşteri Şikayetleri Değerlendirme Prosedürü doğrultusunda oluşturulan tüm kayıtlar, Kalite Güvence Birimi ve şikayet veya talebin kaynaklandığı ilgili grup tarafından süresiz olarak saklanır.
- 6.İç Denetimler İle İlgili Kayıtlar
- 1.ŞİŞECAM / ATGMY Laboratuvarlarında iç denetimler ile ilgili kayıtlara ait olmak üzere kullanılan formlar aşağıdaki gibidir.
- Yıllık İç Denetim Planı Denetçiler ve Denetlenecek Bölümler Listesi (KG.LİST.25) İç Denetim Raporu (KG.FO.10) İç Denetim Uygunsuzluk Formu (KG.FO.24) İç Denetim Uygunsuzluk Takip Formu (KG.FO.46) İç Denetim Kontrol Formu (KG.FO.69) İç Denetçi Değerlendirme Anketi (KG.FO.70)
- 2.Yıllık İç Denetim Planı Denetçiler ve Denetlenecek Bölümler Listesi, gerçekleştirilen faaliyetlerin durumu, önemi ve önceki denetim sonuçları göz önüne alınarak Kalite Güvence Elemanı tarafından hazırlanır. Orijinal hali Kalite Güvence Sorumlusu tarafından onaylanan liste üzerinde zaman içerisinde meydana gelen değişiklikler, ekleme ve çıkartmalar Kalite Güvence Birimi tarafından ilgili listeye yansıtılır. “Yıllık İç Denetim Planı Denetçiler ve Denetlenecek Bölümler Listesi”nin güncel hali Camport üzerinden yayınlanarak personelin bilgi edinmesi sağlanır. 3.İç Denetim Prosedürü doğrultusunda kayıt altına alınan tüm veriler Kalite Güvence Birimi ve ilgili bölümler tarafından süresiz olarak saklanır.
- 7.Satınalma ile İlgili Kayıtlar
- 1.ŞİŞECAM / ATGMY Laboratuvarlarında satınalma ile ilgili kayıtlara ait olmak üzere kullanılan formlar aşağıdaki gibidir.
- Tedarikçi Listesi (KG.LİST.08) Yeni Tedarikçi Bilgi Formu (KG.FO.26) İhtiyaç Formu (KG.FO.28) Satınalma Talep Formu – İç Satınalma (KG.FO.33) Satınalma Talep Formu – Dış Satınalma (KG.FO.33-1) Girdi Kontrol Planı (KG.DD.42) Girdi Kabul ve Kontrol Formu (KG.FO.15)
- 2.Satınalma Prosedürü doğrultusunda oluşturulan kayıtlardan;
- Satınalma Talep Formu – İç Satınalma, Satınalma Talep Formu – Dış Satınalma ve İhtiyaç Formu, siparişte bulunan ilgili grup tarafından en az ürünün temin edilmesi sonrası girdi kontrolü yapılarak uygunluğu belirleninceye kadar, Hizmet satın alımlarında, ilgili kurum veya kuruluşa ait talep formu ilgili grup tarafından en az satın alınan hizmet uygun biçimde gerçekleşinceye kadar, Satınalma ile ilgili yazışmalar sekreterlik tarafından 10 yıl süreyle
- saklanır.
- 3.Kalite Güvence Birimi tarafından hazırlanan Tedarikçi Listesi Kalite Güvence Birimi tarafından süresiz olarak saklanmakla birlikte güncel hali Camport üzerinden yayınlanarak personelin bilgisine sunulur. 4.Satınalma faaliyetlerine ilişkin kayıtlardan Yeni Tedarikçi Bilgi Formları, Kalite Güvence Birimi tarafından süresiz olarak saklanır.
- 8.Yönetimin Gözden Geçirmesi Toplantısı ile İlgili Kayıtlar
- 1.ŞİŞECAM / ATGMY Laboratuvarlarında yönetimin gözden geçirmesi toplantısı ile ilgili kayıtlara ait olmak üzere kullanılan formlar aşağıdaki gibidir.
- Yönetimin Gözden Geçirmesi Toplantı Gündemi (KG.FO.50) Yönetimin Gözden Geçirmesi Toplantı Tutanağı (KG.FO.51)
- 2.Yönetimin Gözden Geçirmesi Prosedürü doğrultusunda oluşturulan tüm kayıtlar, Kalite Güvence Birimi ve ilgili bölümler tarafından süresiz olarak saklanır.
- 9.Diğer Kayıtlar
- Revizyon Talep Formu, Doküman İptali Talep Formu ve Yeni Doküman Talep Formları Kalite Güvence Birimi tarafından süresiz olarak saklanır.
- İç müşteriler ile yapılan Analiz/Kalibrasyon Sözleşmeleri Kalite Güvence Birimi tarafından, dış müşteriler ile yapılan Analiz/Kalibrasyon Sözleşmeleri ilgili laboratuvarlar tarafından süresiz olarak saklanır.
- 13. Sonuç
- ArGe işgücünün teknolojik bilginin karakterinden kaynaklanan önemli farklılıkları vardır. Bugün bilgi kuramıyla ilgili çalışmalar teknik bilginin kodlanamayan boyutu üzerinde durmaktadır. İnsanların, iş pratiklerinin ve çalışan gruplarının da makineler, raporlar ve makaleler gibi teknik bilgi taşıyıcısı olduğu artık kabul edilmektedir. Örtük ya da zımni bilgi adı verilen bu nitelikteki bilginin özellikle teknoloji süreçlerinde yeniliklerin anahtarı olduğu belirtilmektedir. Kural olarak üzerinde bilgi sahibi olunmaya çalışılan konunun karmaşıklığı ve belirsizliği arttıkça bu konuya ait bilginin kodlanamaz özelliği de artmaktadır. Daha yüksek oranda örtük bilgi ise zorunlu olarak standart aktarım biçimlerince ifade edilemeyecek özellikler taşır. İşte bu durumda uzmanların bizatihi kendileri, düşünce ve günlük hayat pratikleri, problem çözme ve muhakeme üslupları ön plana çıkar. Temel, bilimsel araştırma bu niteliklerin en fazla hissedildiği uçsa da bütün ar-ge faaliyetlerinde böyle bir yan bulmak olasıdır.
- Araştırmacılık bir meslek ya da profesyonel bir uğraş olmanın ötesinde bir ruh hali ve var olma felsefisidir. Bu felsefenin ana unsurları merak, gözlemci ilgi, herhangi bir nesnenin ya da işleyişin doğasına ilişkin bir öğrenme dürtüsü olarak vurgulanabilir. Öte yandan, disiplin, sistematik çalışma, sebat ve davaya adanmışlık benzeri bir tavır, yine araştırmacı yaşam biçiminin vazgeçilmez nitelikleridir. Bu tür bir birikim ve böyle bir birikime sahip olan insan grubu herhangi bir firmanın en önemli çekirdek yeteneklerinden birini oluşturur. Ar-Ge insan gücünün sürekliliği, bilgi aktarımında pürüzsüzlüğünün sağlanması rekabet gücü için can alıcıdır.
- Türkiye’de kamu dışında kurumsal araştırmayı ilk başlatan firmalardan biri olan Şişecam, 150 kişilik Ar-Ge çalışan kadrosunun yanı sıra, yıllık cirosunun %1’ini araştırmaya ayırmaktadır. Tüm laboratuvar hizmetlerini kaliteli ve eğitimli personel ile yürütmek amacındaki Şişecam’ın ar-ge çalışmalarının önemli parçalarından biri olan Kalite Güvence Birimi de, diğer tüm bölümler gibi, kütüphanecilik mesleğinin sunduğu bilgi-belge hizmetlerinden faydalanmaktadır. 1996 yılında başlayan bu hizmet süreci kalite, kütüphane ve enformasyon teknolojisi birimlerinin ortak çalışmaları sonucunda düzgün işleyen bir sisteme dönüşmüştür.
- 14. Kaynakça
- TS EN ISO/IEC 17025/AC : Deney ve kalibrasyon laboratuvarlarının yeterliliği için genel şartlar : General requirements for the competence of testing and calibration laboratories https://www.tse.org.tr/turkish/abone/StandardDetay.asp?STDNO=65493&sira=0
- 18. Edmond MB, Wallace SE, McClish DK: Nosocomial bloodstream infections in United States hospitals: A three-year analysis. Clin Infect Dis 1999, 29: 239-244.
- 19. Abi-Said D, Anaissie E, Uzun O: The epidemiology of hematogenous candidiasis caused by different Candida species. Clin Infect Dis 1997, 24: 1122-1128.
- 20. Trick WE, Fridkin SK, Edwards JR: Secular trend of hospital-acquired candidemia among intensive care unit patients in the United States during 1989-1999. Clin Infect Dis 2002, 35: 627-630.
- 21. Yücel A, Kantarcıoğlu AS: Candida'ların patojenik belirtgenleri. Cerrahpaşa J Med 2000, 31: 172-186.
- 22. Yücesoy M, Yuluğ N: Candida türlerinde fosfolipaz aktivitesinin araştırılması, infeks Derg 1999,4: 569-574.
- 23. Arıkan S, Sancak B, Hasçelik G, Günalp A: Candida albicans izolatlarmda fosfolipaz aktivitesinin saptanması. Flora 1998, 3: 240-243.
- 24. Ener B, Babacan F, Bozok Johansson C: In vitro detection of phospholipase activity in Candida species. Med Bull Istanbul 1991, 24: 55-60.
- 25. Rezusta A, Alejandre MC, Gill J, Rubio MC, Salvo MS: Phospholipase activity in Candida albicans,Candida spp. and other yeasts, p: 149-153. In: Tümbay E, Seelinger HPR, Ang Ö (eds), Candida and Candidamycosis. 1991, Plenum Press, New York.
- 26. Ibrahim AS, Mirbod F, Filler SG, et al: Evidence implicating phospholipases a virulence factor of Candida albicans. Infect Immun 1995, 63: 1993-1998.
| APA | BİRİNCİ A, CİHAN Ç, Bilgin K, ACUNER İ, DURUPINAR B (2005). Değişik klinik örneklerden izole edilen Candida türlerinde fosfolipaz aktivitesinin araştırılması. , 205 - 209. |
| Chicago | BİRİNCİ Asuman,CİHAN Çekiş Çiğdem,Bilgin Kemal,ACUNER İbrahim Çağatay,DURUPINAR Belma Değişik klinik örneklerden izole edilen Candida türlerinde fosfolipaz aktivitesinin araştırılması. (2005): 205 - 209. |
| MLA | BİRİNCİ Asuman,CİHAN Çekiş Çiğdem,Bilgin Kemal,ACUNER İbrahim Çağatay,DURUPINAR Belma Değişik klinik örneklerden izole edilen Candida türlerinde fosfolipaz aktivitesinin araştırılması. , 2005, ss.205 - 209. |
| AMA | BİRİNCİ A,CİHAN Ç,Bilgin K,ACUNER İ,DURUPINAR B Değişik klinik örneklerden izole edilen Candida türlerinde fosfolipaz aktivitesinin araştırılması. . 2005; 205 - 209. |
| Vancouver | BİRİNCİ A,CİHAN Ç,Bilgin K,ACUNER İ,DURUPINAR B Değişik klinik örneklerden izole edilen Candida türlerinde fosfolipaz aktivitesinin araştırılması. . 2005; 205 - 209. |
| IEEE | BİRİNCİ A,CİHAN Ç,Bilgin K,ACUNER İ,DURUPINAR B "Değişik klinik örneklerden izole edilen Candida türlerinde fosfolipaz aktivitesinin araştırılması." , ss.205 - 209, 2005. |
| ISNAD | BİRİNCİ, Asuman vd. "Değişik klinik örneklerden izole edilen Candida türlerinde fosfolipaz aktivitesinin araştırılması". (2005), 205-209. |
| APA | BİRİNCİ A, CİHAN Ç, Bilgin K, ACUNER İ, DURUPINAR B (2005). Değişik klinik örneklerden izole edilen Candida türlerinde fosfolipaz aktivitesinin araştırılması. Mikrobiyoloji Bülteni, 39(2), 205 - 209. |
| Chicago | BİRİNCİ Asuman,CİHAN Çekiş Çiğdem,Bilgin Kemal,ACUNER İbrahim Çağatay,DURUPINAR Belma Değişik klinik örneklerden izole edilen Candida türlerinde fosfolipaz aktivitesinin araştırılması. Mikrobiyoloji Bülteni 39, no.2 (2005): 205 - 209. |
| MLA | BİRİNCİ Asuman,CİHAN Çekiş Çiğdem,Bilgin Kemal,ACUNER İbrahim Çağatay,DURUPINAR Belma Değişik klinik örneklerden izole edilen Candida türlerinde fosfolipaz aktivitesinin araştırılması. Mikrobiyoloji Bülteni, vol.39, no.2, 2005, ss.205 - 209. |
| AMA | BİRİNCİ A,CİHAN Ç,Bilgin K,ACUNER İ,DURUPINAR B Değişik klinik örneklerden izole edilen Candida türlerinde fosfolipaz aktivitesinin araştırılması. Mikrobiyoloji Bülteni. 2005; 39(2): 205 - 209. |
| Vancouver | BİRİNCİ A,CİHAN Ç,Bilgin K,ACUNER İ,DURUPINAR B Değişik klinik örneklerden izole edilen Candida türlerinde fosfolipaz aktivitesinin araştırılması. Mikrobiyoloji Bülteni. 2005; 39(2): 205 - 209. |
| IEEE | BİRİNCİ A,CİHAN Ç,Bilgin K,ACUNER İ,DURUPINAR B "Değişik klinik örneklerden izole edilen Candida türlerinde fosfolipaz aktivitesinin araştırılması." Mikrobiyoloji Bülteni, 39, ss.205 - 209, 2005. |
| ISNAD | BİRİNCİ, Asuman vd. "Değişik klinik örneklerden izole edilen Candida türlerinde fosfolipaz aktivitesinin araştırılması". Mikrobiyoloji Bülteni 39/2 (2005), 205-209. |
