2 2

Proje Grubu: KTÇAG Sayfa Sayısı: 105 Proje No: KTÇAG-124 Proje Bitiş Tarihi: 01.07.1995 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Yeraltı suyu (YAS) kaynaklarının pestisitlerle kirlenme potansiyelini değerlendiren matematik ve bilgisayar modellerin geliştirilmesi

Öz:
Türkiye'de tarımın yoğun olduğu alanlarda kontrolsüz pestisit ve gübre kullanımı ciddi toprak ve yeraltı suyu (YAS) kirliliğine sebep olmaktadır. YAS kaynaklarının kirlilikten korunması için tarımsal amaçlı kimyasalların kontrollü kullanılması YAS kaynaklarının daha fazla kirlenmesini önlemek açısından önem arz etmektedir. Bu bağlamda proje, ülkemizde yaygın olarak kullanılan pestisitlere ait bir veri tabanının oluşturulmasını, kontrollü pestisit kullanımına esas olacak temel bilimsel kriterlerin belirlenmesinde kullanılacak pestisit tasnif modelinin geliştirilmesini, pestisitlerin YAS kaynaklarını kirletme potansiyellerine göre sınıflanmasını ve yapılan sınıflamaya dayanarak pestisitlerin kullanımının YAS kirliliğini azaltacak şekilde düzenlenmesini sağlayacak kıstasların belirlenmesini amaçlamaktadır. Pestist veri tabanı (PESTVT), ülkemizde yaygın olarak kullanılan pestisitlerin kirlilik potansiyellerini değerlendirmede gerek duyulacak pestisit çeşit, kullanım amaç ve miktarları ile bu pestisitlerin temel fiziko-kimyasal öelliklerine ait verileri içeren kullanıcı-kanlımcı bir yazılım paketi halinda hazırlanmıştır. Pestisit tasnif modeli (PESTRANS) pestisitin toprak içerisindeki taşınımı sırasında maruz kalacağı temel fiziksel, kimyasal ve biyolojik süreçleri dikkate alarak, potansiyel olarak YAS'na yıkanabilir (yani toprak içerisinde biyolojik olarak aktif olan bir zonun ötesinde bir derinliğe taşınabilir) pestisit kütle miktarını belileyebilecek nitelikte bir yazılım paketi olarak hazırlanmıştır. PESTRAS 'in kullanılmasıyla standart toprak ve çevre şartlan altında yapılan simülasyon sonuçlarına dayanarak pestisitler buharlaşma, hareketlilik ve dayanıklılık özellikleri ile YAS kirlilik potansiyellerine göre sınırlanmışlardır. Yapılan sınıflamalar sonucunda ülkemizde yaygın olarak kullanılan pestisiılerin yaklaşık %65'inin kirlilik .potansiyelinin yüksek olduğu belirlenmiştir. Bu pestisitlerin kirlilik potansiyellerinin azaltılması için, mevcut kullanım miktarlarının kullanımetkinliklerim ciddi ölçüde zaafa uğratmayacak, aynı zamanda kirlilik yaratmayacak ölçüde azaltılması veya aynı etkinliğe sahip kirlilk potansiyeli az alternatif pestisitlerin kullanılması gerekmektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: Çevre Mühendisliği

Yeraltı suyu (YAS) kaynaklarının pestisitlerle kirlenme potansiyelini değerlendiren matematik ve bilgisayar modellerin geliştirilmesi

Öz:
Uncontrolled use of agricultural chemicals in intensive agricultural areas of Turkey causes serious soil and groundwater pollution. Controlled use of agricultural chemicals is of importance for preventing further pollution of groundwater resources. Thus, the objectives of this project are to develop a data base for pesticides extensively used in Turkey, to develop a screening model that can be used to determine the scientific criteria as basis of controlled pesticide use, to classify pesticides according to their pollution potential and , based on this classification, to determine the measures that can help regulate pesticide use in order to reduce groundwater pollution. Pesticide data, base (PESTVT) is developed as a user-interactive software package that can provides such information needed for assessing groundwater pollution potential as pesticide type, purpose of use, application rate and physico-chemical properties. Pesticide screening model (PESTRANS) considers basic physical chemical and biological transport processes and can describe the amount of pesticide mass that can potentially leach through soil to groundwater or beyond biologically active soil zone. Based on the results of PESTRANS simulations under standard soil and environmental .conditions, pesticides are classified according to their volatilization, mobility and persistence characteristics and groundwater pollution potential. Classifications indicate that nearly 65 % of the pesticides commonly used in Turkey has high pollution potential. In order to reduce the pollution potential of these pesticides, the current pesticide application rates must be reduced without significant loss of effectiveness or alternatives pesticides having similar effectiveness with lower pollution potential must be used.
Anahtar Kelime:

Konular: Çevre Mühendisliği
Erişim Türü: Erişime Açık
APA ÜNLÜ K, SÖZÜDOGRU S, ÖZENİRLER G, PINAR C (1995). Yeraltı suyu (YAS) kaynaklarının pestisitlerle kirlenme potansiyelini değerlendiren matematik ve bilgisayar modellerin geliştirilmesi. , 1 - 105.
Chicago ÜNLÜ Kahraman,SÖZÜDOGRU Sonay,ÖZENİRLER Günal,PINAR Coşkun Yeraltı suyu (YAS) kaynaklarının pestisitlerle kirlenme potansiyelini değerlendiren matematik ve bilgisayar modellerin geliştirilmesi. (1995): 1 - 105.
MLA ÜNLÜ Kahraman,SÖZÜDOGRU Sonay,ÖZENİRLER Günal,PINAR Coşkun Yeraltı suyu (YAS) kaynaklarının pestisitlerle kirlenme potansiyelini değerlendiren matematik ve bilgisayar modellerin geliştirilmesi. , 1995, ss.1 - 105.
AMA ÜNLÜ K,SÖZÜDOGRU S,ÖZENİRLER G,PINAR C Yeraltı suyu (YAS) kaynaklarının pestisitlerle kirlenme potansiyelini değerlendiren matematik ve bilgisayar modellerin geliştirilmesi. . 1995; 1 - 105.
Vancouver ÜNLÜ K,SÖZÜDOGRU S,ÖZENİRLER G,PINAR C Yeraltı suyu (YAS) kaynaklarının pestisitlerle kirlenme potansiyelini değerlendiren matematik ve bilgisayar modellerin geliştirilmesi. . 1995; 1 - 105.
IEEE ÜNLÜ K,SÖZÜDOGRU S,ÖZENİRLER G,PINAR C "Yeraltı suyu (YAS) kaynaklarının pestisitlerle kirlenme potansiyelini değerlendiren matematik ve bilgisayar modellerin geliştirilmesi." , ss.1 - 105, 1995.
ISNAD ÜNLÜ, Kahraman vd. "Yeraltı suyu (YAS) kaynaklarının pestisitlerle kirlenme potansiyelini değerlendiren matematik ve bilgisayar modellerin geliştirilmesi". (1995), 1-105.
APA ÜNLÜ K, SÖZÜDOGRU S, ÖZENİRLER G, PINAR C (1995). Yeraltı suyu (YAS) kaynaklarının pestisitlerle kirlenme potansiyelini değerlendiren matematik ve bilgisayar modellerin geliştirilmesi. , 1 - 105.
Chicago ÜNLÜ Kahraman,SÖZÜDOGRU Sonay,ÖZENİRLER Günal,PINAR Coşkun Yeraltı suyu (YAS) kaynaklarının pestisitlerle kirlenme potansiyelini değerlendiren matematik ve bilgisayar modellerin geliştirilmesi. (1995): 1 - 105.
MLA ÜNLÜ Kahraman,SÖZÜDOGRU Sonay,ÖZENİRLER Günal,PINAR Coşkun Yeraltı suyu (YAS) kaynaklarının pestisitlerle kirlenme potansiyelini değerlendiren matematik ve bilgisayar modellerin geliştirilmesi. , 1995, ss.1 - 105.
AMA ÜNLÜ K,SÖZÜDOGRU S,ÖZENİRLER G,PINAR C Yeraltı suyu (YAS) kaynaklarının pestisitlerle kirlenme potansiyelini değerlendiren matematik ve bilgisayar modellerin geliştirilmesi. . 1995; 1 - 105.
Vancouver ÜNLÜ K,SÖZÜDOGRU S,ÖZENİRLER G,PINAR C Yeraltı suyu (YAS) kaynaklarının pestisitlerle kirlenme potansiyelini değerlendiren matematik ve bilgisayar modellerin geliştirilmesi. . 1995; 1 - 105.
IEEE ÜNLÜ K,SÖZÜDOGRU S,ÖZENİRLER G,PINAR C "Yeraltı suyu (YAS) kaynaklarının pestisitlerle kirlenme potansiyelini değerlendiren matematik ve bilgisayar modellerin geliştirilmesi." , ss.1 - 105, 1995.
ISNAD ÜNLÜ, Kahraman vd. "Yeraltı suyu (YAS) kaynaklarının pestisitlerle kirlenme potansiyelini değerlendiren matematik ve bilgisayar modellerin geliştirilmesi". (1995), 1-105.