Çeşitli yerli saf ve melez genotip koyunlarda bazı üreme özellikleri

KOÇAK, Serdar; ÜNAL, Necmettin; Erol, Halil; AYTAÇ, Melik

Çeşitli yerli saf ve melez genotip koyunlarda bazı üreme özellikleri

Necmettin ÜNAL, (Ankara Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Zootekni Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Melik AYTAÇ, (Lalahan Hayvancılık Merkezi, Araştırma Enstitüsü, Ankara, Türkiye)

Serdar KOÇAK, (Afyon Kocatepe Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Afyonkarahisar, Türkiye)

Halil EROL (Lalahan Hayvancılık Merkezi, Araştırma Enstitüsü, Ankara, Türkiye)

Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi

4 0

Yıl: 2006 Cilt: 46 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 45 - 57 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Çeşitli yerli saf ve melez genotip koyunlarda bazı üreme özellikleri

Öz:

Bu araştırmada Akkaraman, Kıvırcık x Akkaraman $F_1 (KAF_1)$, Kıvırcık x Akkaraman G, $(KAG_1)$, Sakız x Akkaraman $F_1 $(SAF_1)$ ve Sakız x Akkaraman G, (KAGt) ile Karayaka ve Bafra koyunlarda bazı üreme özellikleri incelenmiştir. Araştırma 1998 - 2005 yılları arasında Lalahan Hayvancılık Merkez Araştırma Enstitüsü'nde yürütülmüştür. Akkaraman, $KAF_1, KAG_1 SAF_1$ ve SAG, koyunlarda toplam östrüs oranı sırasıyla % 95.3, 92.3, 92.5, 95.8 ve 96.4; ikinci defa östrüs gösteren koyun oranı % 14.8, 9.8, 12.8, 10.1 ve 16.1; doğum oranı % 72.7, 71.4, 77.5, 73.5 ve 72.6; en küçük kareler ortalamaları östrüs siklusu için 17.7, 17.8, 17.3, 17.9 ve 17.3 gün ve gebelik süresi için 148.9, 148.9, 149.6, 150.5 ve 151.3 gün (P<0.001) olmuştur. Karayaka ve Bafra koyunlarda yukarıdaki değerler sırasıyla % 86.7 ve 93.1; % 7.7 ve 5.7; % 60.0 ve 67.2; 17.1 gün (Bafra); 152.2 ve 150.9 gün olmuştur. Akkaraman, KAF,, KAG,, SAF! ve SAG, koyunlarda östrüs siklusuna genotip, yıl ve koyunun yaşının etkisi önemsiz; gebelik süresine genotip (P<0.001) ve yılın (P<0.05) etkisi önemli, koyunun yaşı ve kuzunun doğum tipinin etkisi önemsiz bulunmuştur. Karayaka ve Bafra koyunlarda gebelik süresine incelenen faktörlerin etkisi önemsiz olmuştur. Araştırma sonucunda östrüs ve doğum oranlan ile östrüs siklusu bakımından Akkaraman ile KAF]5 KAG], SAFı ve SAG] koyunlar benzer; gebelik süresi bakımından Sakız melezleri daha yüksek değerler göstermiştir. Ayrıca ele alınan özellikler bakımından Bafra ve Karayaka genotipleri benzer olmuş, ancak östrüs ve doğum oranları bu genotiplerin yetiştirildiği Gökhöyük Tarım İşletmesi şartlanndaki değerlere göre daha düşük olmuştur.

Anahtar Kelime: Kıvırcık koyun ırkları kızgınlık dönemi kızgınlık kuzulama oranı ırk farklılıkları dölverim performansı Karayaka üreme özellikleri koyun Sakız genotip Akkaraman çevresel faktörler gebelik süresi melez ırklar

Konular: Biyoloji Veterinerlik Entomoloji

Some of reproduction characteristics in various local pure and crossbred sheep genotypes

Öz:

The purpose of the study was to investigate some of reproduction characteristics in White Karaman (W), Kıvırcık x White Karaman $F_1 (KWF_1)$ , Kıvırcık x White Karaman $B_1 (KWB_1)$ , Chios x White Karaman $F_1 (CWF_1)$ , Chios x White Karaman $B_1 (CWB_1)$ , Karayaka and Bafra Sheep. The study was conducted at the Lalahan Livestock Research Institute in Ankara between 1998-2005 years. The results for $W, KWF_1, KWB_1, CWF_1$ and $CWB_1$ were 95.3, 92.3, 92.5, 95.8 and 96.4 % for oestrous rate; 14.8, 9.8, 12.8, 10.1 and 16.1 % for rate of sheep showing oestrous secondly; 72.7, 71.4, 77.5, 73.5 and 1.% for lambing rate; 17.7, 17.8, 17.3, 17.9 and 17.3 days for least squares means of oestrous cycle; 148.9, 148.9, 149.6, 150.5 and 151.3 days (P<0.001) for gestation period, respectively. Corresponding values for Karayaka and Bafra sheep were 2.and 93.1 %; 7.7 and 5.7 %; 60.0 and 67.2 %; 17.1 days (for Bafra Sheep); 152.2 and 150.9 days, respectively. The effects of genotype, year and age of ewe on oestrous cycle were not statistically significant and the effects of genotype and year on gestation period were significant (P<0.001, P<0.05), but age of ewe and lamb birth type were not significant in W, $KWF_1, KWB_1, CWF_1$ and $CWB_1$ sheep. The effects of environmental factors investigated on gestation period were not significant in Karayaka and Bafra sheep. In conclusion, White Karaman and crossbred genotypes were similar each other in terms of oestrous rate and lambing rate and oestrous cycle, but gestation period of Chios crossbreds had higher than the others. All of characteristics investigated in the study were similar in Karayaka and Bafra sheep, but the values of oestrous rate and lambing rate in this study were lower than those of values obtaining from the conditions of Gökhöyük State Farm, in Middle Black Sea Region, of Karayaka and Bafra sheep.

Anahtar Kelime: sheep Chios genotypes Akkaraman environmental factors gestation period crossbreds Kivircik sheep breeds oestrous cycle oestrus lambing rate breed differences reproductive performance Karayaka reproductive traits

Konular: Biyoloji Veterinerlik Entomoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1.Akçapınar H (2004) Çevre Faktörlerinin Eliminasyonu. Ders Notları, Ankara.
2.Akçapınar H, Kadak R (1982) Bazı Faktörlerin Akkaraman ve Morkaramanlarda Gebelik Süresi ve Doğum Ağırlığı Üzerine Etkileri. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 29 (3-4) 392-400.
3.Akçapınar H, Kadak R, Odabaşıoğlu F (1982) Morkaraman ve Kangal - Akkaraman Koyunlarının Döl Verimi ve Süt Verimi Üzerinde Karşılaştırmalı Araştırmalar. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 29 (3-4)379-391.
4. Akçapınar H, Özbeyaz C, Ünal N, Avcı M (2000) Kuzu Eti Üretimine Uygun Ana ve Baba Hatlarının Geliştirilmesinde Akkaraman, Sakız ve Kıvırcık Koyun Irklarından Yararlanma imkanları I. Akkaraman Koyunlarda Döl Verimi, Akkaraman, Sakız X Akkaraman Fi ve Kıvırcık X Akkaraman Fi Kuzularda Yaşama Gücü ve Büyüme. TÜBİTAK Türk Veterinerlik ve Hayvancılık Dergisi, 24 (1) 71 -79.
5.Akçapınar H, Ünal N, Özbeyaz C (2001) Kuzu Eti Üretimine Uygun Ana ve Baba Hatlarının Geliştirilmesinde Akkaraman, Sakız ve Kıvırcık Koyun Irklarından Yararlanma İmkanları II. Kuzularda Bazı Vücut Ölçüleri ve Toklularda Bazı Verim Özellikleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 41 (1) 25-34
6.Akçapınar H, Ünal N, Atasoy F, Özbeyaz C, Aytaç M (2002) Karayaka ve Bafra (Sakız X Karayaka Gı) Koyunlarının Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Şartlarına Uyum Kabiliyeti. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 42(1)11-24.
7.Akçapınar H, Ünal N, Atasoy F (2005) The Effects of Early Age Mating on Some Production Traits of Bafra (Chios x Karayaka Bi ) Genotype. Turkish Journal of Veterinary and Animal Science, 29 (2) 531-536.
8.Altınel A, Evrim M, Özcan M, Başpınar H, Deligözoğlu F (1998) Sakız, Kıvırcık ve Alman Siyah Başlı Koyun Irkları Arasındaki Melezlemeler ile Kaliteli Kesim Kuzuları Elde Etme Olanaklarının Araştırılması. TÜBİTAK Türk Veterinerlik ve Hayvancılık Dergisi, 22 (3) 257-265.
9.Anonim (1993) SPSS Statistical Package in Social Sciences for Windows. Chicago, USA
10.Atasoy F, Ünal N, Akçapınar H, Mundarı D (2003) Karayaka ve Bafra Koyunlarında Bazı Verim Özellikleri. TÜBİTAK Türk Veterinerlik ve Hayvancılık Dergisi, 27 (1) 259-264.
11.Avdi M, Chemineau P (1998) Reproductive and Productive Performance in Chios Ewes Mated in Spring or in Autumn. Reproduction Nutrition Development, 38 (5) 551-558.
12.Bathaei S (1996) Breeding Season and Oestrous Activity of Iranian Fat-Tailed Mehraban Ewes and Ewe Lambs. Small Ruminant Research, 22: 13-23.
13.Cloete S W P, Snyman M A, Herselman M J (2000) Productive Performance of Dorper Sheep. Small Ruminant Research, 36: 119 — 135.
14.Çolakoğlu N, Özbeyaz C (1999) Akkaraman ve Malya Koyunlarının Bazı Verim Özelliklerinin Karşılaştırılması. TÜBİTAK Türk Veterinerlik ve Hayvancılık Dergisi, 23 (4) 351-360.
15.Çörekçi S G, Evrim M (2001) Sakız ve İmroz Koyunlarının Yarı-Entansif Koşullardaki Verim Performansları Konusunda Karşılaştırmalı Araştırmalar /. Döl Verimi, Yaşama Gücü ve Kuzularda Büyüme. TÜBİTAK Türk Veterinerlik ve Hayvancılık Dergisi, 25 (4) 421-429.
16.Demir H, Başpınar H (1992) Kıvırcık Koyun Irkının Yarı-Entansif Koşullardaki Verim Performansı II. Koyunlarda Döl Verimi, Süt Verimi, Canlı Ağırlık ye Yapağı Özellikleri. İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 17(2) 13-24.
17.Ensminger M E (2002) Sheep and Goat Science. Sixth Edition, Interstate Publishers, USA.
18. Ertuğrul M (1985) Karayaka Koyunlarının Tanımlayıcı Irk Özellikleri, Gelişmeye Ait Fenotipik ve Genetik Parametreler. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri
19. Kleemann D O, Grosser T I, Walker S K (2005) Fertility in South Australian Commercial Merino flocks: Aspects of Management. Theriogenology (Article in Press, www. sciencedirect.com).
20.Odabaşıoğlu F, Arslan M, Yertürk M (1996) Morkaraman ve Corriedale x Morkaraman (F1) Kuzularda Doğum Ağırlığı ve Yaşama Gücüne, Morkaraman Koyunlarda Gebelik Süresine Bazı Faktörlerin Etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 7 (1-2) 1-7.
21.Öztürk A, Aktaş A H (1996) Effect of Environmental Factors on Gestation Length in Konya Merino Sheep (Technical Note). Small Ruminant Research, 22: 85-88.
22.Ünal N (2002) Akkaraman ve Sakız x Akka raman Fi Kuzularda Yaşama Gücü, Büyüme ve Bazı Vücut Ölçüleri. TÜBİTAK Türk Veterinerlik ve Hayvancılık Dergisi, 26 (1) 109-116.
23.Ünal N, Atasoy F, Akçapınar H, Erdoğan M (2003) Karayaka ve Bafra Koyunlarında Döl Verimi, Kuzularda Yaşama Gücü ve Büyüme. TÜBİTAK Türk Veterinerlik ve Hayvancılık Dergisi, 27(1)265-272.
24. Ünal N, Akçapınar H, Atasoy F, Aytaç M (2006) Some reproductive and growth traits of crossbred genotypes produced by crossing local sheep breeds of Kivircik x White Karaman and Chios x White Karaman in Steppe Conditions. Archives of Animal Breeding, 49 (1) 55-63.
25. Ünal N, Akçapınar H, Aytaç M, Atasoy F (2006) Fattening performance and carcass traits in crossbred ram lambs. Medycyna Weterynaryjna,62(4)401-404.

APA	ÜNAL N, AYTAÇ M, KOÇAK S, Erol H (2006). Çeşitli yerli saf ve melez genotip koyunlarda bazı üreme özellikleri. , 45 - 57.
Chicago	ÜNAL Necmettin,AYTAÇ Melik,KOÇAK Serdar,Erol Halil Çeşitli yerli saf ve melez genotip koyunlarda bazı üreme özellikleri. (2006): 45 - 57.
MLA	ÜNAL Necmettin,AYTAÇ Melik,KOÇAK Serdar,Erol Halil Çeşitli yerli saf ve melez genotip koyunlarda bazı üreme özellikleri. , 2006, ss.45 - 57.
AMA	ÜNAL N,AYTAÇ M,KOÇAK S,Erol H Çeşitli yerli saf ve melez genotip koyunlarda bazı üreme özellikleri. . 2006; 45 - 57.
Vancouver	ÜNAL N,AYTAÇ M,KOÇAK S,Erol H Çeşitli yerli saf ve melez genotip koyunlarda bazı üreme özellikleri. . 2006; 45 - 57.
IEEE	ÜNAL N,AYTAÇ M,KOÇAK S,Erol H "Çeşitli yerli saf ve melez genotip koyunlarda bazı üreme özellikleri." , ss.45 - 57, 2006.
ISNAD	ÜNAL, Necmettin vd. "Çeşitli yerli saf ve melez genotip koyunlarda bazı üreme özellikleri". (2006), 45-57.

APA	ÜNAL N, AYTAÇ M, KOÇAK S, Erol H (2006). Çeşitli yerli saf ve melez genotip koyunlarda bazı üreme özellikleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 46(1), 45 - 57.
Chicago	ÜNAL Necmettin,AYTAÇ Melik,KOÇAK Serdar,Erol Halil Çeşitli yerli saf ve melez genotip koyunlarda bazı üreme özellikleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi 46, no.1 (2006): 45 - 57.
MLA	ÜNAL Necmettin,AYTAÇ Melik,KOÇAK Serdar,Erol Halil Çeşitli yerli saf ve melez genotip koyunlarda bazı üreme özellikleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, vol.46, no.1, 2006, ss.45 - 57.
AMA	ÜNAL N,AYTAÇ M,KOÇAK S,Erol H Çeşitli yerli saf ve melez genotip koyunlarda bazı üreme özellikleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi. 2006; 46(1): 45 - 57.
Vancouver	ÜNAL N,AYTAÇ M,KOÇAK S,Erol H Çeşitli yerli saf ve melez genotip koyunlarda bazı üreme özellikleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi. 2006; 46(1): 45 - 57.
IEEE	ÜNAL N,AYTAÇ M,KOÇAK S,Erol H "Çeşitli yerli saf ve melez genotip koyunlarda bazı üreme özellikleri." Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 46, ss.45 - 57, 2006.
ISNAD	ÜNAL, Necmettin vd. "Çeşitli yerli saf ve melez genotip koyunlarda bazı üreme özellikleri". Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi 46/1 (2006), 45-57.