İnsani Kalkınma Endeksi ve Türkiye İçin Değerlendirilmesi

KARALI, Burak; TÜYLÜOĞLU, Şevket

İnsani Kalkınma Endeksi ve Türkiye İçin Değerlendirilmesi

Şevket TÜYLÜOĞLU, (Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Zonguldak, Türkiye)

Burak KARALI (Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Zonguldak, Türkiye)

Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi

14 1

Yıl: 2006 Cilt: 6 Sayı: 12 Sayfa Aralığı: 53 - 88 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İnsani Kalkınma Endeksi ve Türkiye İçin Değerlendirilmesi

Öz:

Kalkınmanın sadece iktisadi büyüme ile ölçülmesinin yetersiz olması, insan eksenli ölçme tekniklerinin geliştirilmesine yol açmıştır. Bu bağlamda Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (United Nations Development Programme-UNDP) tarafından geliştirilen İnsani Kalkınma Endeksi (Human Development Index-HDI); sağlık, bilgi ve gelir düzeyi şeklinde üç temel unsura dayalı olarak hesaplanmaktadır. Bu unsurlar iyi bir yaşama, ekonomik kaynaklara ve çok sayıda siyasal ve sosyal amaçlara ulaşabilmek için anahtar bir rol oynamaktadırlar.UNDP tarafından hesaplanan beşer yıllık HDI trend değerleri, Türkiye’nin istikrarlı bir insani kalkınma süreci sergilediğini göstermektedir. Türkiye için bağımsız olarak hesapladığımız HDI değerleri, UNDP’nin hesaplamalarına göre daha istikrarlı ve az miktarda da olsa daha yüksek çıkmıştır. Yine de hesaplamaların tamamına göre, Türkiye orta insani kalkınma düzeyini aşamamıştır. Türkiye’de iller düzeyinde de sağlıklı bir hesaplamanın yapılabilmesi ve başarılı bir insani kalkınma politikasının uygulanabilmesi için, iller düzeyinde UNDP standartlarında resmi verilerin oluşturulması gerekmektedir.

Anahtar Kelime: insani gelişme gelişme ekonomisi insani gelişme indeksi Türkiye birleşmiş milletler kalkınma programı

Konular: Coğrafya Sosyoloji İktisat Uluslararası İlişkiler

Öz:

As a result of the inadequacy of economic growth as the sole indicator of development, different measurement techniques based of human development were introduced and developed. In this content, the Human Development Index (HDI), which was developed by the United Nations Development Programme (UNDP), measures development by using three basic elements, namely health, knowledge, and income level. These elements have key role in reaching political and social ends, economic resources, and better life standards.The HDI values calculated by the UNDP in every five-year-period indicate that Turkey exhibits a stable human development process. The HDI values that we calculated are slightly higher and more stable than the values calculated by the UNDP. Still, the human development level of Turkey cannot exceed the medium human development level. In order to be able to apply a successful human development policy and to make viable calculations in provincial base, a provincial database at the UNDP standards must be formed in Turkey.

Anahtar Kelime: Turkey united nations development programme human development development economics human development index

Konular: Coğrafya Sosyoloji İktisat Uluslararası İlişkiler

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Anand, Sudhir ve Amartya Sen (1995), “Gender Inequality in Human Development: Theories and Measurement”, Human Develeopment Report Office Occasional Paper 19, UNDP, New York.
Bardhan, Kalpana ve Stephan Klasen (1999), “UNDP’s Gender-Related Indices: A Critical Review”, World Development, Vol.27, No.6: 985-1010.
DİE (2003), Türkiye İstatistik Yıllığı, Ankara
DİE (2004), Türkiye İstatistik Yıllığı, Ankara
DİE (2005), “Nüfus ve Kalkınma Göstergeleri”, http://nkg.die.gov.tr/goster.asp?aile=3, 23.07.2005.
DİE (2005), “Gayri Safi Yurtiçi Hasıla Haber Bültenleri”, http://www.die.gov.tr/TURKISH/SONIST/ GSYIH/gsyih.html,23.07.2005
Jahan, Selim (2002), “Measuring Human Development: Evolution of the Human Development Index”, http://www.hdr.undp.org/docs/training/oxford/readings/Jahan_HDI.pdf, 23.08.2004
Karalı, Burak (2005), “İnsani Kalkınma ve Ölçümü: Türkiye Örneği”, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), ZKÜ SBE, Zonguldak.
Srinivasan, T. N. (1994), “Human Development: A New Paradigm or the Wheel?”, The American Economic Review, Vol.84, No.2, Mayıs 1994: 238-243.
Streeten, Paul (1994), “Human Development: Means and Ends”, The American Economic Review, Vol.84, No.2, Mayıs 1994: 232-237.
Todaro, Michael P. (1992), “Human Development Report 1992”, Population and Development Review, Vol.18, No.2, June 1992: 359-363.
UNDP (1990), Human Development Report, New York: Oxford University Press.
UNDP (1991), Human Development Report, New York: Oxford University Press.
UNDP (1992), Human Development Report, New York: Oxford University Press.
UNDP (1993), Human Development Report, New York: Oxford University Press.
UNDP (1994), Human Development Report, New York: Oxford University Press.
UNDP (1995), Human Development Report, New York: Oxford University Press.
UNDP (1996), Human Development Report, New York: Oxford University Press.
UNDP (1997), Human Development Report, New York: Oxford University Press.
UNDP (1998), Human Development Report, New York: Oxford University Press.
UNDP (1999), Human Development Report, New York: Oxford University Press.
UNDP (2000), Human Development Report, New York: Oxford University Press.
UNDP (2001), Human Development Report, New York: Oxford University Press.
UNDP (2002), Human Development Report, New York: Oxford University Press.
UNDP (2003), Human Development Report, New York: Oxford University Press.
UNDP (2004), Human Development Report, New York: Oxford University Press.
UNDP (2005), Human Development Report, New York: Oxford University Press.
UNDP Türkiye Ofisi (1996), Türkiye İnsani Gelişme Raporu, Ankara.
UNDP Türkiye Ofisi (1998), Türkiye İnsani Gelişme Raporu, Ankara.
UNDP Türkiye Ofisi (1999), Türkiye İnsani Gelişme Raporu, Ankara.
UNDP Türkiye Ofisi (2001), Türkiye İnsani Gelişme Raporu, Ankara.
UNDP Türkiye Ofisi (2004), Türkiye İnsani Gelişme Raporu, Ankara.

APA	TÜYLÜOĞLU Ş, KARALI B (2006). İnsani Kalkınma Endeksi ve Türkiye İçin Değerlendirilmesi. , 53 - 88.
Chicago	TÜYLÜOĞLU Şevket,KARALI Burak İnsani Kalkınma Endeksi ve Türkiye İçin Değerlendirilmesi. (2006): 53 - 88.
MLA	TÜYLÜOĞLU Şevket,KARALI Burak İnsani Kalkınma Endeksi ve Türkiye İçin Değerlendirilmesi. , 2006, ss.53 - 88.
AMA	TÜYLÜOĞLU Ş,KARALI B İnsani Kalkınma Endeksi ve Türkiye İçin Değerlendirilmesi. . 2006; 53 - 88.
Vancouver	TÜYLÜOĞLU Ş,KARALI B İnsani Kalkınma Endeksi ve Türkiye İçin Değerlendirilmesi. . 2006; 53 - 88.
IEEE	TÜYLÜOĞLU Ş,KARALI B "İnsani Kalkınma Endeksi ve Türkiye İçin Değerlendirilmesi." , ss.53 - 88, 2006.
ISNAD	TÜYLÜOĞLU, Şevket - KARALI, Burak. "İnsani Kalkınma Endeksi ve Türkiye İçin Değerlendirilmesi". (2006), 53-88.

APA	TÜYLÜOĞLU Ş, KARALI B (2006). İnsani Kalkınma Endeksi ve Türkiye İçin Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 6(12), 53 - 88.
Chicago	TÜYLÜOĞLU Şevket,KARALI Burak İnsani Kalkınma Endeksi ve Türkiye İçin Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 6, no.12 (2006): 53 - 88.
MLA	TÜYLÜOĞLU Şevket,KARALI Burak İnsani Kalkınma Endeksi ve Türkiye İçin Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, vol.6, no.12, 2006, ss.53 - 88.
AMA	TÜYLÜOĞLU Ş,KARALI B İnsani Kalkınma Endeksi ve Türkiye İçin Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi. 2006; 6(12): 53 - 88.
Vancouver	TÜYLÜOĞLU Ş,KARALI B İnsani Kalkınma Endeksi ve Türkiye İçin Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi. 2006; 6(12): 53 - 88.
IEEE	TÜYLÜOĞLU Ş,KARALI B "İnsani Kalkınma Endeksi ve Türkiye İçin Değerlendirilmesi." Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 6, ss.53 - 88, 2006.
ISNAD	TÜYLÜOĞLU, Şevket - KARALI, Burak. "İnsani Kalkınma Endeksi ve Türkiye İçin Değerlendirilmesi". Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 6/12 (2006), 53-88.