Türkiye'deki relikt endemik sığla ağacı (Liguidambar orientalis mill. var. orientalis ve L. orientalis mill. var. integriloba fiori) populasyonlarında genetik çeşitliliğin izoenzimler ve RAPD (Rasgele üretilen polimprfik DNA) belirteçleri yardımıyla saptanması

TAŞKIN, Belgin Göçmen; TAŞKIN, Vatan; VAROL, Ömer; ARSLAN, Tülin; KÜÇÜKAKYÜZ, KÖKSAL

Türkiye'deki relikt endemik sığla ağacı (Liguidambar orientalis mill. var. orientalis ve L. orientalis mill. var. integriloba fiori) populasyonlarında genetik çeşitliliğin izoenzimler ve RAPD (Rasgele üretilen polimprfik DNA) belirteçleri yardımıyla saptanması

Yürütücü

Belgin Göçmen TAŞKIN (Muğla Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Muğla, Türkiye)

Araştırmacı(lar)

Vatan TAŞKIN, (Muğla Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Muğla, Türkiye)

Ömer VAROL, (Muğla Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Muğla, Türkiye)

Tülin ARSLAN, (Muğla Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Muğla, Türkiye)

KÖKSAL KÜÇÜKAKYÜZ (Muğla Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Muğla, Türkiye)

33 7

Proje Grubu: TOVAG Sayfa Sayısı: 144 Proje No: 104O529 Proje Bitiş Tarihi: 01.04.2010 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye'deki relikt endemik sığla ağacı (Liguidambar orientalis mill. var. orientalis ve L. orientalis mill. var. integriloba fiori) populasyonlarında genetik çeşitliliğin izoenzimler ve RAPD (Rasgele üretilen polimprfik DNA) belirteçleri yardımıyla saptanması

Öz:

Liquidambar orientalis Türkiye’nin güney-batısına ait relikt endemik bir türdür. Yayılış alanı yoğun antropojenik etkilerin sonucu olarak 20. yüzyılın ilk yarısından bu yana % 80’lere varan oranlarda daralmıştır. Türdeki genetik çeşitlilik çalışmaları, türün korunması açısından büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada, 6 L. orientalis Mill. var. orientalis ve 8 L. orientalis Mill. var. integriloba Fiori. Populasyonunda populasyon içi ve populasyonlar arası genetik çeşitliliğin saptanması için izoenzim ve RAPD belirteçleri kullanılmıştır. İzoenzim polimorfizmine ilişkin veriler 13 izoenzim sisteminin (Aspartat aminotransferaz, α- ve β-Asit fosfatazlar, Aldolaz, Katalaz, Glutamat dehidrogenaz, Hekzokinaz, Malat dehidrogenaz, Malik enzim, Peroksidaz, Fosfoglukonat dehidrogenaz, Fosfoglukomutaz, İzositrat dehidrogenaz) poliakrilamid jel elektroforezi (PAGE) ile elde edilmiştir. α- ve β-ACP sistemleri dışında kalan 11 enzim sistemi için 18 lokus ve 35 allel saptanmıştır. Bu türde, heterozigotlar lehine gerçekleşen seçilimin bir göstergesi olarak, populasyonların tümünde lokusların çoğu heterozigot fazlalığı nedeniyle Hardy-Weinberg dengesinden sapma göstermiştir. L. orientalis populasyonları parçalanmış habitatlarda dağılım gösterdiğinden ve bu parçalanmaların yoğun insan aktiviteleri nedeniyle son zamanlarda oluştuğu bilindiğinden, bu durum yakın zamanlarda parçalanmış populasyonların karakteristiği ile açıklanabilir. Populasyonlar arasındaki yüksek farklılaşma (FST = 0.180) ile birlikte, genetik çeşitliliğin büyük bir oranda (%82) populasyonlar içinde olduğu görülmüştür. Taranan tüm izoenzim lokusları dikkate alındığında, tüm populasyonlar arasında ortalama olarak, gen akışının düzeyi (Nm) her bir kuşakta 1.338 olarak hesaplanmış. Populasyonların 47 RAPD primeri ile taranması sonucunda 693 (%97.33)’ü polimorfik olan toplam 712 RAPD lokusu saptanmıştır. Toplam genetik çeşitlilik (HT) 0.276 ± 0.029 olarak bulunmuştur. Bunun yüksek bir kımı, 0.155 ± 0.012 (56.16%), populasyon içi genetik çeşitlilikten kaynaklanmaktadır (HS). RAPD analizi sonucunda, genetik farklılaşma katsayısı (GST) 0.437, Nm her bir kuşakta 0.644 olarak bulunmuştur. İzoenzim ve RAPD lokuslarına göre yapılan analizlerde L. orientalis Mill. var. orientalis ve L. orientalis Mill. var. integriloba Fiori. varyeteleri arasında herhangi bir farklılaşma ve populasyonların coğrafik durumlarına göre herhangi bir gruplaşma bulunamamıştır. Hem izoenzim hem de RAPD analizleri sonucunda en fazla genetik çeşitliliğin saptandığı populasyonlar olan Pop4 (Muğla:Gökova-Marmaris Yolu : L. orientalis Mill. var. integriloba Fiori Populasyonu) ve Pop1 (Muğla: Köyceğiz-Toparlar : L. orientalis Mill. var. integriloba Fiori Populasyonu) için, dağılış alanlarının ülkenin önemli turizm bölgelerinden birinde olması da dikkate alınarak, in-situ korumayla birlikte ex-situ koruma da önerilmektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Genetik ve Kalıtım

Öz:

Liquidambar orientalis is a relict endemic to southwest of Turkey. Because of intense antropogenic activities, since the beginning 20th century its distribution area has decreaded upto 80%. Studies of genetic diversity in this species are very important for conservation purposes. In this study, isozyme and RAPD markers were used to assess the genetic variability within and among 6 L. orientalis Mill. var. orientalis and 8 L. orientalis Mill. var. integriloba Fiori. populations. Isozyme polymorphism data were obtained from polyacrylamide gel electrophoresis (PAGE) of 13 isozyme systems (Aspartate aminotransferase, α-and β-Acid phosphatases, Aldolase, Catalase, Glutamate dehydrogenase, Hexokinase, Malate dehydrogenase, Malic enzyme, Peroksidase, Phosphogluconate dehydrogenase, Phosphoglucomutase, Isocitrate dehydrogenase). Excluding α- and β-ACP systems, for the remainning 11 enzyme systems a total of 18 loci and 35 alleles were detected. Most loci showed deviation from Hardy–Weinberg equilibrium due to excess of heterozygotes in all populations, suggesting that selection for heterozygotes has occurred in this species. Because the distribution of L. orientalis populations in the region is in fragmented habitat patches and as it is known these fragmentations have occured recently by intense antropogenic activities, this situation can be explained by the characteristics of recently fragmented populations. A high proportion (82%) of genetic diversity was due to within population variation with a great genetic differentiation (FST = 0.180) among the populations. The level of gene flow (Nm) was calculated to be 1.138 per generation, on average among all populations studied for the isozyme loci screened. Screening of the populations with 47 RAPD primers resulted in a total of 712 RAPD loci, 693 (97.33%) of which were polymorphic. Total genetic variation (HT) was found as 0.276 ± 0.029. Higher proportion of this variation, 0.155 ± 0.012 (56.16%), were due to within population genetic variation (HS). Genetic differentiation coefficient (GST) was detected as 0.437, Nm within a generation was calculated to be 0.644 in RAPD analysis. No differentiation was found among variety L. orientalis Mill. var. orientalis and variety L. orientalis Mill. var. integriloba Fiori and a clustering was not noticed for the populations according to their geographical positions based on both isozyme and RAPD loci analysis. For Pop4 (Muğla:Gökova-Marmaris Yolu : L. orientalis Mill. var. integriloba Fiori Population) and Pop1 (Muğla: Köyceğiz-Toparlar : L. orientalis Mill. var. integriloba Fiori Population), which were resulted in higher degrees of genetic variation both in isozyme and RAPD analysis, in-situ and ex-situ conservations are proposed together when considering that their distribution areas are found in one of the important tourism areas of the country.

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Genetik ve Kalıtım

Erişim Türü: Erişime Açık

ACAR Mİ., Kızılel M., Sığla Ormanlarının Dünü, Bugünü ve Geleceği, Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları Dergi Serisi, Cilt:34, Sayı:1, No:67, (1988).
ACAR, M., Gemici I., Genç, A., Özel, N., Anadolu Sığla (Liquidambar orientalis Mill.) Ormanlarının Geçmişteki ve Günümüzdeki Durumu, 1. Uluslararası Ekoloji ve Çevre Sorunları Sempozyumu, Ankara, (1992), pp: 127-133.
AKMAN Y., Ketenoğlu O., Kurt L. , Fethiye-Marmaris ve Bucak Çevrelerinde Yetişen Liquidambar orientalis Mill. Topluluklarının Floristik Yapısı, Doğa-Turkish Journal of Botany, 16, 273-86, (1992).
AKMAN Y., Türkiye Orman Vejetasyonu, Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi, (1995). pp: 450.
ALAN, M., Kaya, Z., Oriental Swet Gum. (Liquidambar orientalis Mill.), EUFORGEN Technical Guidelines, (2003).
ALLENDORF FW., Genetic drift and the loss of alleles versus heterozygosity, Zoo Biology, 5, 181–190, (1986).
BOGLE AL., The Floral Morfology And Vascular Anatomy of The Hamamelidaceae: Sub Family Liqidambaroide. Annals of the Missouri Botanical Garden, 73, 325-47, (1986).
BOYCE MS., Population viability analysis, Annual Review of Ecology and Systematics, 23, 481–506, (1992).
BRITTEN SB., Meta-analysis of the association between multilocus heterozygosity and fitness, Evolution, 50, 2158–64, (1996).
BUSH RM., Smouse PE., Evidence for the adaptive significance of allozymes in forest trees, New Forests, 6, 176–196 (1992).
BUZA L., Young A., Thrall P., Genetic erosion, inbreeding and reduced fitness in fragmented populations of the endanged tetraploid pea Swainsonia recta, Biological Conservation, 93, 177–186, (2000).
CHAKRABORTY R., Fuerst PA., Nei M., Statistical studies on protein polymorphism in natural populations. III. Distribution of allele frequencies and the number of alleles per locus, Genetics, 94, 1039–1063, (1980).
CONKLE, MT., Amount and Distribution of Isozyme Variation in Various Conifer Species, In: Proceedings of the 7th Meeting. Canadian Forest Service, (1980) pp: 109-117.
CONKLE, MT., Hodgskiss, PD., Nunnally, LB. Hunter, SC. Starch Gel Electrophoresis of Conifer Seeds: A Laboratory Manual. United States Department of Agriculture Forest Service, Pacific Southwest Forest and Range Experiment Station, General Technical Report, (1982).
CONKLE MT., Schiller G., Grunwald C., Electrophoretic Analysis of Diversity and Phylogeny of Pinus brutia and Closely Related Taxa, Systematic Botany,13, 411-24, (1988).
CULLINGS KW., Design and testing of a plant specific PCR primer for ecological and evolutionary studies, Molecular Ecology, 1, 233–40, (1992).
ÇETİNTAŞ G., Anadolu sığla ağacına ilgisizlik devam edecek mi?. Çevre ve Ormancılık Dergisi, Cilt:6, Sayı:1, (1990).
DAVIS, PH,. Flora Of Turkey and East Aegean Island. 4: s.246, (1972).
DECKER LE., Rau EM., Multiple Forms of Glutamic-Oxaloacetic Transaminase In Tissues, Proceedings of The Society For Experimental Biology and Medicine, 112, 114, (1963).
DİRİK, H., Anadolu Sığlası (Liquidambar orientalis Mill.)’nın Gençleştirilmesi Üzerine Çalışmalar, (Yüksek Lisans Tezi) İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (1986).
DOLIGEZ A., Joly HI., Genetic diversity and spatial structure within a natural stand of a tropical forest tree species, Carapa procera (Meliaceae), in French Guiana, Heredity, 79, 72–82, (1997).
DOYLE JJ., Doyle JL., A rapid DNA isolation procedure for small quantities of fresh leaf tissue, Phytochemical Bulletin, 19, 11-15, (1987).
EFE A., Liquidambar orientalis’in morfolojik ve palinolojik özellikleri üzerine araştırmalar, İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri A, 37, 273-86, (1987).
EFE, A., Dirik, H. Une Espece Peu Connue de la Foret Mediterraneenne Liquidambar orientalis. Foret Mediterraneene Tome: X111, Numero:2, (1992).
EKİM, T., Koyuncu, M., Vural, M., Duman, H., Aytaç, Z., Adıgüzel, N., Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı (Eğrelti ve Tohumlu Bitkiler), Türkiye Tabiatını Koruma Derneği ve Van 100. Yıl Üniversitesi Yayını, (2000).
EL-KASSABY Y.A., Genetic Variation Within and Among Conifer Populations: Review and Evaluation of Methods. In: Fineschi S., Malvotti 33 M.E., Cannata F. ve Hattemer H.H. (Eds.) Biochemical Markers in the Population genetics of Forest Trees, (1991).
EUROPEAN COMMISSION, Liquidambar spp. Balsam Extracts and Oils (Storax), SCCP. 0872, (2005).
FAKİR H., Doğanoğlu Ö., Isparta Sığla (Liquidambar orientalis Mill.) Ormanı Tabiatı Koruma Alanı Bitki Taksonları, Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri A, 1, 67-86, (2003).
GOOD, R., The Geography of flowering plants, 4th edition: Longman Group Ltd., London, (1974).
GOMEZ-POMPA, A., Vegetation and Vegetational History of Northern Latin America, ed: A. Graham, Amsterdam, Elsevier, (1973). Pp: 73-149.
GONZALEZ-ASTORGA J., Nunez-Farfan J., Effect of habitat fragmentation on the genetic structure of the narrow endemic Brongniaria vazquezii, Evolutionary Ecology Research, 3, 861–872, (2001).
GONZALEZ-ASTORGA J., Vovides AP., Ferrer MM., Iglesias C., Population genetics of Dioon edule Lindl. (Zamiaceae, Cycadales): biogeographical and evolutionary implications, Biological Journal of the Linnean Society, 80, 457–67, (2003).
GÖÇMEN, B., Single Tree Genetic Linkage Mapping of Taxus brevifolia Nutt. Based on Random Amplified Polymorpfıc DNA (RAPD) Markers Using DNA from Haploid Megagametophytes, (Yüksek Lisans Tezi), ODTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, (1994).
GÖÇMEN, B., Genetic Characterization of 150 F6-Inbred Durum Wheat Lines Derived From Kunduru-1149 x Cham-1 Cross Using Molecular Markers And Economically Important Traits, (Doktora Tezi), ODTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, (2001).
GÜL GS., Sığla ağacı (Liquidamber orientalis Mill.) Kabuk Sıyrıntılarından Yağ elde Etme Yöntemleri Üzerine Araştırmalar, Orman Araştırma Enstitüsü Yayınları Teknik Bülten Serisi, No: 178, (1986).
HAMRICK JL., Godt MJW., Shermen-Broyless SL., Factors Influencing Levels of Genetic Diversty in Woody Plant Species, New Forests, 6, 95-124, (1992).
HOEY MT., Parks CR., Isozyme Inheritance in the Genus Liquidambar L., The Journal of Heredity, 81, 393–97, (1990).
HOEY MT, Parks CR., Genetic divergence between eastern Asian, North American and Turkish Species of Liquidambar (Hamamelidaceae), American Journal of Botany, 78, 938-47, (1991).
HOEY MT., Parks CR., Genetic divergence in Liquidambar styraciflua., L. formosana and L. acalycina (Hamamelidaceaea), Systematic Botany, 19, 308-316, (1994).
HOLMBOE J., 1914. Studies on the vegetation of Cyprus, based upon researches during the spring and summer of 1905. Bergens Mus. Skr. 1(2): 1-344, (1914).
HUANG H., Dane F., Kubisiak TL., Allozyme and RAPD analysis of the genetic diversity and geographic variation in wild populations of the American chestnut (Fagaceae), American Journal of Botany, 85, 1013-1021, (1998).
HUŞ, S., Reçine ve sığla yağı elde etme metotları, Tarım Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü Yayınları, Özel Sayı:36, (1949).
ICKERT-BOND SM., Pigg KB., Wen J., Comparative infructescence morphology in Liquidambar (Altingiaceae) and its evolutionary significance, American Journal of Botany, 92, 1234–1255, (2005).
IŞIK, K., Biyolojik Çeşitlilik, Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayını, (Ders kitapları Serisi), Eskişehir, (1998). Ünite 1-2, ss: 13-39.
KANG M., Jiang M., Huang H., Genetic diversity in fragmented populations of Berchemiella wilsonii var. pubipetiolata (Rhamnaceae), Annals of Botany, 95: 1154-51, (2005).
KARA, N., Kızılçamın (Pinus brutia Ten.) Doğal Populasyonlarında İzoenzim Çeşitliliğinin Araştırılması, (Yüksek Lisans Tezi), Akdeniz Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (1996).
KAYA, Z. Alan, M., EUFORGEN Technical Guidelines for genetic conservation and use for oriental sweetgum (Liquidambar orientalis), International Plant Genetic Resources Institute, Rome- Italy, (2003).
KAYA, Y., Aksakal, Ö., Endemik Bitkilerin Dünya ve Türkiye’deki Dağılımı, Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, 85-99, (2005).
KELLER LF., Waller DM., Inbreeding effects in wild populations, Trends in Ecology and Evolution, 17, 230–41, (2002).
KETENOĞLU, O., Kurt, L., Kurt, F., Sığla (Günlük) Ağacının (Liquidambar orientalis Mill) Ekolojik Özellikleri, Çevre ve İnsan Dergisi, Sayı:56, Çevre Bakanlığı Yayını, (2003).
KIMURA M., Crow JM., Effect of Overall Phenotypic Selection On Genetic Change at Individual Loci, Proceeding National Academy of Science USA, 75, 6168-71, (1978).
KOHLER, HA., Köhler's Medizinal-Pflanzen in naturgetreuen Abbildungen und kurz erläuterndem Texte, Gera-Untermhaus, (1887). (http://www.illustratedgarden.org/ mobot/rarebooks/title.asp?relation=QK99A1K6318831914B1).
LAEMNLI UK., Cleavage of Structural Proteins During the Assembly of the Head of Bacteriophage T4, Nature, 227, 680–85, (1970).
LANDE R., Extinction risk from anthropogenic, ecological and genetic factors. In: Landweber, LA, Dobson, AP eds. Genetics and extinction of species. Princeton, NJ: Princeton University Press, (1999), pp:1–22.
LEBERG PL., Effects of a population bottleneck on genetic variation as measured by allozyme electrophoresis, Evolution, 46, 477–94, (1992).
LEDIG, F. T. 1998. Genetic diversity in tree species: with special reference to conservation in Turkey and the Eastern Mediterranean, In: Zencirci et al. (Eds.) The Proceedings of International Symposium on in situ Conservation of Plant Genetic Diversity, CRIFC, Turkey, (1998), pp: 249-256.
LEE SL., Wickneswari R., Mahani MC., Zakri AH., 2000. Genetic diversity of a tropical tree species, Shorea leprosula Miq. (Dipterocarpaceae), in Malaysia: implications for conservation of genetic resources and tree improvement, Biotropica, 32, 213–24, (2000).
LEWIS PO., Crawford DJ., Pleistocene refugium endemics exhibit greater diversity than widespread congeners in the genus Polygonella (Polygonaceae), American Journal of Botany, 82, 141–149, (1995).
LEWONTIN RC., The Apportionment of Human Diversity, Evolutionary Biology, 6, 381-98, (1972).
LUIJTEN SH., Dierick A., Gerard J., Oostermeijer B., Raijmann LEL., Dennijs HCM., Population size, genetic variation, and reproductive success in a rapidly declining, self-incompatible perennial (Arnica montana) in the Netherlands, Conservation Biology, 14, 1776–87, (2000).
MALYSHEV SV., Kartel, NA., Molecular markers in mapping plant genomes, Molecular Biology, 31, 163-171, (1997).
MANCHENKO, GP., Handbook of Detection of Enzymes on Electrophoretic Gels, Second Edition, CRC Press, (2003).
MARIOT A., Stasi LC., Dos-Reis MS., Genetic diversity in natural populations of Piper cernuum, Journal of Heredity, 93, 365–69, (2002).
MARKERT CL., Moller F., Multiple Forms of Enzymes: Tissues, Cytogenic and Species Specific Paterns, Proceeding National Academy of Science USA, 45, 753-63, (1959).
MIRANDA F., Sharp AJ., Characteristics of the Vegetation in Certain Temperate Regions of Eastern Mexico, Ecology, 31, 313-33, (1950).
NEI M., Genetic distance between populations, American Naturalist, 106, 283-292, (1972).
NEI M., Analysis of gene diversity in subdivided populations. Proceeding National Academy of Science USA, 70, 3321-23, (1973).
NEI M., Maruyama T., Chakraborty R., The bottleneck effect and genetic variability in populations, Evolution 29, 1–10, (1975).
NEI M., Estimation of average heterozygosity and genetic distance from a small number of individuals, Genetics, 89, 583–590, (1978).
NEİ, M., Molecular Evolutionary Genetics, Columbia Universty Press, New York, (1987).
OR, M., Kloroplast Genomundaki Kodlanmayan “Trn” Bölgelerinin Karşılaştırılması Yapılarak Liquidambar orientalis Mill. Varyetelerinin Filogenetik Analizi, (Yüksek Lisans Tezi), ODTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, (2007).
ÖNAL, S., Özer, S., Ülkemizdeki Sığla Yağı üretimi ve Değerlendirilmesindeki Sorunlar, Orman Ürünleri Endüstri Kongresi, Trabzon, (1985).
ÖZDİLEK, A., Kloroplast Genomundaki matK gen bölgesine göre Liquidambar orientalis varyetelerinin Genetik Farklılaşması, (Yüksek Lisans Tezi), ODTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, (2007).
RAFALSKI, JA. , Tingey, SV., Genetic diagnostics in plant breeding, RAPDs, microsatellites and machines. Trends in Genetics, 9, 275-80, (1993).
RANKER TA., Evolution of high genetic diversity in the rare Hawaiian fern Adenophorus periens and implications for conservation management, Biological Conservation, 70, 19–24, (1994).
RECHINGER KH., Flora Aegaea. Flora der Inseln und Halbinseln des Aegaeischen Meeres, Akad. Wiss. Wien, Math.Naturwiss. KI., Denkschr, 105, 1-924, (1943).
SHARMA, R., Mahla, H.R., Mohapatra, T., Bhargava, S.C., and Sharma, M.M., Isolating Plant Genomic DNA Without Liquid Nitrogen, Plant Molecular Biology Reporter, 21, 43–50, (2003a).
SHARMA IK., Jones DL., French CJ., Unusually high genetic variability revealed through allozymic polymorphism of an endemic endangered Australian orchid, Pterostylis aff. picta (Orchidaceae), Biochemical Systematics and Ecology, 31, 613–626, (2003b).
SHEA KL., Furnier GR., Genetic variation and population strucure in central and isolated populations of balsam fir, Abies balsamea (Pinaceae), American Journal of Botany, 89, 783–791, (2002).
SOLTIS DE., Haufler CH., Darrow DC., Gastony GJ., Starch Gel Eletrophoresis of Ferns: A Compilation of Grinding Buffers. Gel and Electrode Buffers and Staining Schedules, American Fern Journal, 73, 9–27, (1983).
STAUB JE., Serquen FC., Genetic markers, map costruction and their application in plant breeding, Hortiscience, 31, 729-41, (1996).
ŞEHİRALİ, S., Bitki Genetik Kaynaklarının Korunma ve Kullanımı, (2007). www.zmo.org.tr/ etkinlikler/6tk05/014sezensehirali.pdf. (15.04.2008).
TILMAN D., May RM., Lehman CL., Nowak MA., Habitat destruction and the extinction debt, Science, 371, 65–66, (1994).
TOMİMATSU H., Ohara M., Genetic diversity and local population structure of fragmentation of Trillium camschatcense, Biological Conservation, 109, 249–258, (2003).
VELİOĞLU, E., Çengel, B., Kaya, Z., Kaz Dağları’ndaki Doğal Karaçam (Pinus nigra Arnold Subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe) Populasyonlarında Genetik Çeşitliliğin Yapılanması, Orman Bakanlığı Yayın No: 72, Teknik Bülten No: 1, (1998).
VELİOĞLU, E., Çengel, B., İçgen, Y., Kandemir, G., Alan, M., Kaya, Z., Moleküler Belirteçler Yardımıyla Karaçam (Pinus nigra Arnold subspecies pallasiana (Lamb.) Holmboe) Tohum Meşcerelerinde, Tohum Bahçelerinde ve Ağaçlandırmalarında Bulunan Genetik Çeşitliliğin Karşılaştırılması, Orman Bakanlığı Yayın No: 190, Teknik Bülten No: 11, (2002).
VELİOĞLU, E., Kandemir, G., Tayanç, Y., Çengel, B., Alan M., Kaya, Z., Türkiye’deki Sığla (Liquidambar orientalis Miller) Populasyonlarının Genetik Yapısının Moleküler Belirteçlerle Belirlenmesi ve Koruma Stratejileri Geliştirilmesi, Orman Bakanlığı Yayın No: 339, Teknik Bülten No: 20, (2008).
VURAL, M., Türkiye’nin tehlike altındaki bitkileri, FAO/BM Tematik Grubu, Türkiye’de Biyolojik Çeşitlilik ve Organik Tarım Çalıştay Raporu, (2003).
WELSH J., McClelland M., Fingerprinting Menomes using PCR with Arbitrary Primers. Nucleic Acids Research, 18; 7213-7218, (1990).
WHITMORE, DH., Electrophoretic and Isoelectric Focusing Techniques in Fisheries Management, CRC Press, Florida-USA, (1990).
WILLIAMS JGK., Kubelik AR., Livak KJ., Rafalski JA., Tingey SV., DNA Polimorphisms Amplified by Arbitrary Primers are Useful as Genetic Markers. Nucleic Acids Research, 18, 6531-6535, (1990).
WITTER MS., Carr GD., Adaptive radiation and genetic differentiation in the Hawaiian silversword alliance (Compositae: Madiinae), Evolution, 42, 1278–1287, (1988).
WRIGHT S., The genetic structure of populations, Ann Eugen, 15, 323-54, (1951).
WRIGHT S., Evolution and the Genetics of Populations, Vol. 4, Variability Within and Among Natural Populations. The University of Chicago Pres, (1978).
YEH FC., Chong DKX., Yang RC., RAPD Variation Within and Among Natural Populations of Trembling Aspen (Populus tremuloides Michx.) From Alberta, Journal of Heredity, 86, 454-60, (1995).
YEH, FC. Boyle, T., Rongcai, Y., Ye, Z., Xiyan, JM., Popgene Version 1.31 Microsoft Window-based Freeware for Population Genetic Analysis, (1999). (http://www.ualberta.ca.).
YOUNG AG, Merriam HG, Warwick SL., The effects of forest fragmentation on genetic variation in Acer saccharum Marsh. (sugar maple) populations, Heredity, 71, 277– 289, (1993).
YOUNG AG., Boyle T., Brown T., The population genetic consequences of habitat fragmentation in plants, Trends in Ecology and Evolution, 11, 413–18, (1996).

APA	TAŞKIN B, TAŞKIN V, VAROL Ö, ARSLAN T, KÜÇÜKAKYÜZ K (2010). Türkiye'deki relikt endemik sığla ağacı (Liguidambar orientalis mill. var. orientalis ve L. orientalis mill. var. integriloba fiori) populasyonlarında genetik çeşitliliğin izoenzimler ve RAPD (Rasgele üretilen polimprfik DNA) belirteçleri yardımıyla saptanması. , 1 - 144.
Chicago	TAŞKIN Belgin Göçmen,TAŞKIN Vatan,VAROL Ömer,ARSLAN Tülin,KÜÇÜKAKYÜZ KÖKSAL Türkiye'deki relikt endemik sığla ağacı (Liguidambar orientalis mill. var. orientalis ve L. orientalis mill. var. integriloba fiori) populasyonlarında genetik çeşitliliğin izoenzimler ve RAPD (Rasgele üretilen polimprfik DNA) belirteçleri yardımıyla saptanması. (2010): 1 - 144.
MLA	TAŞKIN Belgin Göçmen,TAŞKIN Vatan,VAROL Ömer,ARSLAN Tülin,KÜÇÜKAKYÜZ KÖKSAL Türkiye'deki relikt endemik sığla ağacı (Liguidambar orientalis mill. var. orientalis ve L. orientalis mill. var. integriloba fiori) populasyonlarında genetik çeşitliliğin izoenzimler ve RAPD (Rasgele üretilen polimprfik DNA) belirteçleri yardımıyla saptanması. , 2010, ss.1 - 144.
AMA	TAŞKIN B,TAŞKIN V,VAROL Ö,ARSLAN T,KÜÇÜKAKYÜZ K Türkiye'deki relikt endemik sığla ağacı (Liguidambar orientalis mill. var. orientalis ve L. orientalis mill. var. integriloba fiori) populasyonlarında genetik çeşitliliğin izoenzimler ve RAPD (Rasgele üretilen polimprfik DNA) belirteçleri yardımıyla saptanması. . 2010; 1 - 144.
Vancouver	TAŞKIN B,TAŞKIN V,VAROL Ö,ARSLAN T,KÜÇÜKAKYÜZ K Türkiye'deki relikt endemik sığla ağacı (Liguidambar orientalis mill. var. orientalis ve L. orientalis mill. var. integriloba fiori) populasyonlarında genetik çeşitliliğin izoenzimler ve RAPD (Rasgele üretilen polimprfik DNA) belirteçleri yardımıyla saptanması. . 2010; 1 - 144.
IEEE	TAŞKIN B,TAŞKIN V,VAROL Ö,ARSLAN T,KÜÇÜKAKYÜZ K "Türkiye'deki relikt endemik sığla ağacı (Liguidambar orientalis mill. var. orientalis ve L. orientalis mill. var. integriloba fiori) populasyonlarında genetik çeşitliliğin izoenzimler ve RAPD (Rasgele üretilen polimprfik DNA) belirteçleri yardımıyla saptanması." , ss.1 - 144, 2010.
ISNAD	TAŞKIN, Belgin Göçmen vd. "Türkiye'deki relikt endemik sığla ağacı (Liguidambar orientalis mill. var. orientalis ve L. orientalis mill. var. integriloba fiori) populasyonlarında genetik çeşitliliğin izoenzimler ve RAPD (Rasgele üretilen polimprfik DNA) belirteçleri yardımıyla saptanması". (2010), 1-144.

APA	TAŞKIN B, TAŞKIN V, VAROL Ö, ARSLAN T, KÜÇÜKAKYÜZ K (2010). Türkiye'deki relikt endemik sığla ağacı (Liguidambar orientalis mill. var. orientalis ve L. orientalis mill. var. integriloba fiori) populasyonlarında genetik çeşitliliğin izoenzimler ve RAPD (Rasgele üretilen polimprfik DNA) belirteçleri yardımıyla saptanması. , 1 - 144.
Chicago	TAŞKIN Belgin Göçmen,TAŞKIN Vatan,VAROL Ömer,ARSLAN Tülin,KÜÇÜKAKYÜZ KÖKSAL Türkiye'deki relikt endemik sığla ağacı (Liguidambar orientalis mill. var. orientalis ve L. orientalis mill. var. integriloba fiori) populasyonlarında genetik çeşitliliğin izoenzimler ve RAPD (Rasgele üretilen polimprfik DNA) belirteçleri yardımıyla saptanması. (2010): 1 - 144.
MLA	TAŞKIN Belgin Göçmen,TAŞKIN Vatan,VAROL Ömer,ARSLAN Tülin,KÜÇÜKAKYÜZ KÖKSAL Türkiye'deki relikt endemik sığla ağacı (Liguidambar orientalis mill. var. orientalis ve L. orientalis mill. var. integriloba fiori) populasyonlarında genetik çeşitliliğin izoenzimler ve RAPD (Rasgele üretilen polimprfik DNA) belirteçleri yardımıyla saptanması. , 2010, ss.1 - 144.
AMA	TAŞKIN B,TAŞKIN V,VAROL Ö,ARSLAN T,KÜÇÜKAKYÜZ K Türkiye'deki relikt endemik sığla ağacı (Liguidambar orientalis mill. var. orientalis ve L. orientalis mill. var. integriloba fiori) populasyonlarında genetik çeşitliliğin izoenzimler ve RAPD (Rasgele üretilen polimprfik DNA) belirteçleri yardımıyla saptanması. . 2010; 1 - 144.
Vancouver	TAŞKIN B,TAŞKIN V,VAROL Ö,ARSLAN T,KÜÇÜKAKYÜZ K Türkiye'deki relikt endemik sığla ağacı (Liguidambar orientalis mill. var. orientalis ve L. orientalis mill. var. integriloba fiori) populasyonlarında genetik çeşitliliğin izoenzimler ve RAPD (Rasgele üretilen polimprfik DNA) belirteçleri yardımıyla saptanması. . 2010; 1 - 144.
IEEE	TAŞKIN B,TAŞKIN V,VAROL Ö,ARSLAN T,KÜÇÜKAKYÜZ K "Türkiye'deki relikt endemik sığla ağacı (Liguidambar orientalis mill. var. orientalis ve L. orientalis mill. var. integriloba fiori) populasyonlarında genetik çeşitliliğin izoenzimler ve RAPD (Rasgele üretilen polimprfik DNA) belirteçleri yardımıyla saptanması." , ss.1 - 144, 2010.
ISNAD	TAŞKIN, Belgin Göçmen vd. "Türkiye'deki relikt endemik sığla ağacı (Liguidambar orientalis mill. var. orientalis ve L. orientalis mill. var. integriloba fiori) populasyonlarında genetik çeşitliliğin izoenzimler ve RAPD (Rasgele üretilen polimprfik DNA) belirteçleri yardımıyla saptanması". (2010), 1-144.