Ekmeklik buğday çeşitlerinde farklı azot dozlarının bazı verim öğeleri üzerine etkileri

Çiftçi, Cemalettin Y.; Atak, Mehmet; MERT, Berkan

Ekmeklik buğday çeşitlerinde farklı azot dozlarının bazı verim öğeleri üzerine etkileri

Berkan MERT, (Çubuk Belediyesi, Ankara, Türkiye)

Cemalettin Y. ÇİFTÇİ, (Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Ankara, Türkiye)

Mehmet ATAK (Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Ankara, Türkiye)

Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi

35 6

Yıl: 2003 Cilt: 12 Sayı: 1-2 Sayfa Aralığı: 72 - 85 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ekmeklik buğday çeşitlerinde farklı azot dozlarının bazı verim öğeleri üzerine etkileri

Öz:

Bu araştırma, 2002 yılında Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Araştırma Uygulama Çiftliğinde yürütülmüştür. Araştırma, bazı ekmeklik buğday çeşitlerinde farklı azot dozlarının bazı verim öğeleri üzerine etkilerini incelemek amacıyla kurulmuştur. Denemede, Gün-91, İkizce-96, Mızrak, Uzunyayla ve Yakar-99 ekmeklik buğday çeşitleri materyal olarak kullanılmıştır. Beş değişik azot dozu (2, 4, 6, 8 ve 10 kg/da N) kullanılmış olup, azotun yarısı ekimle birlikte kalan diğer yarısı da sapa kalkma döneminden önce verilmiştir. Kullanılan azot dozuna göre bitki boyu, başak uzunluğu, başakçık sayısı, başakta tane sayısı ve başakta tane ağırlığı yönünden istatistiki farklar elde edilirken, bitkide fertil kardeş sayısı istatistiki yönden önemsiz bulunmuştur. Araştırma sonuçlarına göre bitki boyu 83.60-97.36 cm, başak uzunluğu 66.06-94.46 mm, başakçık sayısı 14.13 - 20.13 adet, başakta tane sayısı31.13 - 47.20 adet, başakta tane ağırlığı 1.11-1.86 g, tane verimi265.00 - 441.66 kg/da, 1000 tane ağırlığı 34.53 - 38.67 g, hasat indeksi % 34.8 - 38.8 arasında değişmiştir.

Anahtar Kelime: tane ağırlığı tohum verimi verim ögeleri Triticum aestivum hasat indeksi bakla sayısı bitki boyu azotlu gübreler kültür çeşitleri buğday

Konular: Biyoloji Bahçe Bitkileri Çevre Bilimleri Ekoloji Ziraat Mühendisliği Bitki Bilimleri Biyoloji Çeşitliliğinin Korunması Entomoloji Ziraat, Toprak Bilimi

Effect of different nitrogen doses on some yield components in breed wheat cultivars

Öz:

The research was conducted at Applying and Research farm of Faculty of Agriculture, University of Ankara in 2002. The aim of the study was to investigate effect of different doses of Nitrogen fertilizer on some yield components of bread wheat cultivars. Gün-91, İkizce-96, Mızrak, Uzunyayla ve Yakar-99 bread wheat cultivars were used as plant material in the experiment. Five doses of nitrogen (2, 4, 6, 8 ve 10 kg/da N) were used. Half of the N was applied during sowing and the rest of them were applied before shooting. According to applied N doses, significant differences were obtained for plant height, spike length, spikilets number, grain number per spike, grain weight per spike. Whereas, tillers number per plant was not significant. According to results, values were changed for plant height 83.60-97.36 cm, for spike length 66.06 -94.46 mm, for spikilets number 14,13-20.13, for grain number per spike 31.13- 47.20, for grain weight 1.11-1.86 g, for grain yield 265.00.- 441.66 kg/da, for thousand seed weight 34.53 - 38.67 g, and harvest index 34.8 - 38.8 %.

Anahtar Kelime: harvest index pod number plant height nitrogen fertilizers cultivars wheat grain weight seed yield yield components Triticum aestivum

Konular: Biyoloji Bahçe Bitkileri Çevre Bilimleri Ekoloji Ziraat Mühendisliği Bitki Bilimleri Biyoloji Çeşitliliğinin Korunması Entomoloji Ziraat, Toprak Bilimi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Alemdar, B.1988. Ankara yöresinde kuru şartlarda yetiştirilen bazı buğday çeşitlerinin azotlu ve fosforlu gübre istekleri. Ç.Ü. Ziraat Fak. Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 2, s: 115 - 125.
Anonim, 2003. Tarım İstatistikleri Özeti. T.C. Başbakanlık D.İ.E. Ankara.
Aydın, A.B. 1987. Tokat, Amasya, Sivas ve Yozgat illerinde kuru koşullarda yetiştirilen buğdayın azotlu ve fosforlu gübre isteği ve Olsen fosfor analiz metodunun kalibrasyonu. Türkiye Tahıl Sempozyumu. 6-9 Ekim, s: 627-644, Bursa.
Barutçu, A. 1974. Erzurum ovasında azotlu ve fosforlu gübrelerin sulu ve kıraç şartlarda yetiştirilen kışlık yayla-305 ve yazlık kırık buğday çeşitlerinin verimine etkisi üzerine bir araştırma. Atatürk Üniversitesi Yayınları No: 341, Ziraat Fak. Yayın No: 163, Araştırma Serisi: 97, Erzurum.
Christiansen, N.W. and Meints, V.W. 1982. Evaluating N fertilizer sources and timing for winter wheat. Agronomy Journal; 75 (5): 840-844.
Dinçer, N.1972. Azotlu gübre ve ekim sıklığının ekmeklik ve makarnalık buğdaylarda verim, verim komponentleri ve bazı agronomik karakterlere etkisi üzerinde araştırmalar. Doktora Tezi, İzmir.
Düzgüneş, O., Kesici, T. Kavuncu, O. ve Gürbüz, F. 1987. Araştırma ve Deneme Metotları (İstatistik Metodlan II) A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayın No: 1021, Ders Kitabı: 295, Ankara.
İlbeyi, A. ve Deniz, Y. 1998. Bolu ovasında yetiştirilen buğdayı azotlu gübre isteği. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Toprak ve Su Kaynakları Araştırma Şube Müdürlüğü Yayınları, Yayın No: 106-1998. Ankara. S.360-370.
Genç, İ. 1974. Yerli ve yabancı ekmeklik ve makarnalık buğday çeşitlerinde verim ve verime etkili başlıca karakterler üzerinde araştırmalar. Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları No:82, Bilimsel inceleme ve araştırma tezleri. 10. s.83. Adana.
Gençtan, T. ve Sağlam, M. 1993. Trakya koşullarında beş makarnalık buğday çeşidinde farklı azotlu gübre dozları ve verilme zamanlarının dönme ve kalite üzerine etkileri, Makarnalık Buğday ve Mamulleri Sempozyumu, s.430-440, Ankara.
Katkat, A.V., Çelik N., Yürür, N. Kaplan, M. 1987. Ekmeklik Cumhuriyet - 75 Buğday Çeşidinin Azotlu ve Fosforlu Gübre İhtiyacının Belirlenmesi. Türkiye Tahıl Sempozyumu. (TÜBİTAK), s:.583-591. Bursa.
Kün, E.,1996. Tahıllar-I. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayın No: 1451, Ders Kitabı, s.431-440. Ankara.
McNeal, F.H., Berg, M.A. Brown, P.L. and Mcguire, C.F. 1971. Productivity and quality response of five spring wheat genetypes, Triticum. aestivum L. to nitrogen fertilizer. Agronomy Journal., 63:908-910.
Özer, M.S., Dağdeviren, İ. 1983. Harran Ovası Kuru ve Sulu Şartlarda Buğdayın Azotlu Gübre İsteği. Urfa Toprak Su Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Raporları, Genel Yayın No: 12, Şanlıurfa.
Sağlam, M. 1999. Yabancı Kökenli Beş Ekmeklik Buğday Çeşidinde Uygulanan Farklı Azot Dozlarının Verim ve Verim Unsurlarına Etkisi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, (8) 1-2 s: 67-75, Ankara.
Tosun, O., Yurtman, N. 1973. Ekmeklik Buğdayda Verime Etkili Morfolojik ve Fizyolojik Özellikler Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yıllığı. 23:418-434.
Ünver, S., 1995. Buğdayda tohum iriliğinin verim ve verim öğeleri üzerine etkisi. TARM Dergisi Yaym No: 1,37 s. Ankara.

APA	MERT B, Çiftçi C, Atak M (2003). Ekmeklik buğday çeşitlerinde farklı azot dozlarının bazı verim öğeleri üzerine etkileri. , 72 - 85.
Chicago	MERT Berkan,Çiftçi Cemalettin Y.,Atak Mehmet Ekmeklik buğday çeşitlerinde farklı azot dozlarının bazı verim öğeleri üzerine etkileri. (2003): 72 - 85.
MLA	MERT Berkan,Çiftçi Cemalettin Y.,Atak Mehmet Ekmeklik buğday çeşitlerinde farklı azot dozlarının bazı verim öğeleri üzerine etkileri. , 2003, ss.72 - 85.
AMA	MERT B,Çiftçi C,Atak M Ekmeklik buğday çeşitlerinde farklı azot dozlarının bazı verim öğeleri üzerine etkileri. . 2003; 72 - 85.
Vancouver	MERT B,Çiftçi C,Atak M Ekmeklik buğday çeşitlerinde farklı azot dozlarının bazı verim öğeleri üzerine etkileri. . 2003; 72 - 85.
IEEE	MERT B,Çiftçi C,Atak M "Ekmeklik buğday çeşitlerinde farklı azot dozlarının bazı verim öğeleri üzerine etkileri." , ss.72 - 85, 2003.
ISNAD	MERT, Berkan vd. "Ekmeklik buğday çeşitlerinde farklı azot dozlarının bazı verim öğeleri üzerine etkileri". (2003), 72-85.

APA	MERT B, Çiftçi C, Atak M (2003). Ekmeklik buğday çeşitlerinde farklı azot dozlarının bazı verim öğeleri üzerine etkileri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 12(1-2), 72 - 85.
Chicago	MERT Berkan,Çiftçi Cemalettin Y.,Atak Mehmet Ekmeklik buğday çeşitlerinde farklı azot dozlarının bazı verim öğeleri üzerine etkileri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi 12, no.1-2 (2003): 72 - 85.
MLA	MERT Berkan,Çiftçi Cemalettin Y.,Atak Mehmet Ekmeklik buğday çeşitlerinde farklı azot dozlarının bazı verim öğeleri üzerine etkileri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, vol.12, no.1-2, 2003, ss.72 - 85.
AMA	MERT B,Çiftçi C,Atak M Ekmeklik buğday çeşitlerinde farklı azot dozlarının bazı verim öğeleri üzerine etkileri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi. 2003; 12(1-2): 72 - 85.
Vancouver	MERT B,Çiftçi C,Atak M Ekmeklik buğday çeşitlerinde farklı azot dozlarının bazı verim öğeleri üzerine etkileri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi. 2003; 12(1-2): 72 - 85.
IEEE	MERT B,Çiftçi C,Atak M "Ekmeklik buğday çeşitlerinde farklı azot dozlarının bazı verim öğeleri üzerine etkileri." Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 12, ss.72 - 85, 2003.
ISNAD	MERT, Berkan vd. "Ekmeklik buğday çeşitlerinde farklı azot dozlarının bazı verim öğeleri üzerine etkileri". Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi 12/1-2 (2003), 72-85.