Eğitimde Yabancılaşma Olgusu ve Öğretmen: Lise Öğretmenleri Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma

ERJEM, YAŞAR

Eğitimde Yabancılaşma Olgusu ve Öğretmen: Lise Öğretmenleri Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma

Yaşar ERJEM (Mersin Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Sosyoloji Bölümü, Mersin, Türkiye)

Türk Eğitim Bilimleri Dergisi

69 9

Yıl: 2005 Cilt: 3 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 395 - 417 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Eğitimde Yabancılaşma Olgusu ve Öğretmen: Lise Öğretmenleri Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma

Öz:

Bu araştırmanın konusunu eğitimde yabancılaşmanın önemli bir formu olan öğretmen yabancılaşması oluşturur. Lise öğretmenleri üzerine gerçekleştirilen araştırmanın temel amacı, öğretmenlerin eğitimde yabancılaşma olgusunu yaşayıp-yaşamadıklarını tespit etmek ve çeşitli boyutlarını ortaya koymaktır. Araştırmanın örneklemi, Mersin’deki klâsik iki devlet lisesinde görev yapan öğretmenler arasından seçilen, çeşitli branşlardaki 20 öğretmenden oluşmaktadır. Nitel araştırma yöntem ve ilkelerine göre yapılan araştırmanın verileri “yarı yapılandırılmış görüşme tekniği” ile elde edilmiştir. Araştırma sonucunda,öğretmenlerin bazı yabancılaştırıcı koşullar (kalabalık sınıflar, ağır ders yükü, materyal eksikliği, yönetsel sorunlar, ekonomik sorunlar.) altında bulunmalarına rağmen, “yabancılaşmayı bütün boyutlarıyla ve yaygın olarak değil,bazı boyutlarıyla ve kısmî olarak yaşadıkları” bulunmuştur. Öğretmenlerin en yoğun yaşadıkları yabancılaşma “ güçsüzlük” kategorisindedir. .Bu konuda özellikle yönetsel süreçler önemli faktörler olarak görülmektedir. Okul yönetimlerinin merkezi ve demokratik olmadığı fikri öğretmenler arasında yaygındır. Öğretmenler yönetsel yapının bu niteliğinin katılımı azalttığını söylemektedirler. Yönetsel süreçlerin dışında kalmak öğretmenler arasında “geri çekilmeye” yol açmaktadır.

Anahtar Kelime: eğitim sorunları eğitimde yabancılaşma lise öğretmenleri yabancılaşma öğretmen problemleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Bayhan, V. (1996), Üniversite Gençliğinde Anomi ve Yabancılaşma, Kültür Bakanlığı
Brown, M R. ve Diğerleri. (1996) Modern Çağda Kişilik Sorunu, Çev. M. Sarı, Meya
Brown, M.; Higgıns, K ve Paulsen, K. (2003). Adolescent Alienation:What is it and When can educators do about it?, Intervention in School and Clinic, 39 (1) 1-9, Austin.
Celkan, H.Y. (1989), Eğitim Sosyolojisi, MEB.
Clifton, R. ve Manzduk, D. (1994). The Alienation of Undergraduate Education Students: A Case Study of A
Canadaian University, Journal of Education for Teaching, 20 (2), İnternetten 5 ocak 2004’de EBSCO veri tabanından (academic search premier) alınmıştır., www.ebsco.com
Edwards, D. (1995). The School Counselor’s Role in Helping Teachers and Students Belong, Elementary School Guidane and Counseling, 29 (3)
Gerson, MW. (1971). Alienation in Mass Society: Some Causes and Responses, Social Problems Today. Ed:Clifton, D. Bryant, JB. Lippincut Company, New York. 1971
Geyer, F. ve Schweitzer, D. (1981). Alienation: Problems of Meaning,Theory and Method, London: Routledge and Kegan Paul Illich, I. ( 1985). Okulsuz Toplum, Çev. Bedirhan Üstün, Birey ve Toplum
Johnson, BL ve Ellett, CD. (1992). Analyses of School Level Learning Environments: Centralized Decision Making:Teacher Work Alienation and Organizational Effectievenes, Educational Monagements, 20 (4).
Knoop, R. (1982). Alienated Teacher: A. Profile, Teaching and Teacher Education, 4 (3),PP.1-28,İnternetten 12 Ocak 2004’te EBSCO veri tabanından alınmıştır.,www.ebsco.com
Knoop, R. (1987). Causes of Job Dissatisfaction Among Teachers, Educational Management, PP.1-24,İnternetten 12 Ocak 2004’te EBSCO veri tabanından alınmıştır.,www.ebsco.com
Küçükahmet, L. (1996). Öğretmen Yetiştiren Kurum Öğretmenlerinin Tutumları, AÜ. SBF. Yayını, No: 55
Le Compte, MD. ve Dworkin, AG. (1991). Giving up on School: Student Drapouts and Teacher Burnouts, Carwin Press Inc.
Lindley, DA.(1990). For Teachers of the Alienated: Three Defenses Againist Despair, English Journal,79 (6), 26-31
Marshal,G.(1999), Sosyoloji Sözlüğü, Çev : Osman Akınhay,Derya Kömürcü,Bilim Sanat,Ankara.
Mayring, P. (2000). Nitel Sosyal Araştırmaya Giriş, Çev. A. Gümüş ve M.S., Durgun, Baki Yayınevi
Mc Coy, LP. (2003). It’s a Hard Job: A study of Novice Teacher’s Perspectives on Why Teachers Leave the Profession, Current Issues in Education, (online), 6(7), http://cie.ed.asu.edu/volume/6/number7/20.02.2004
Oerlemans, K. ve Jenkins, H. (1998). There are Aliens in Our School, Issues in Educational Research, 8 (2), 117-129
Pallas, AM. (1988). School Climate in American High School, Teacher College Record, 89,541-553
Pappenheim, F.C (2000). Alienation in American Society, Montly Review, 52(2),1-8,http:/7 www.Findarticles. Com, 12.02.2004
Pough, K.J. ve Zhao, Y. (2003). Stories of Teacher Alienation: A look at the Unintented Consequences of Efforts to Empower Teachers, Teaching and Teacher Education, 19, 187-201
Rodney,CA ve Manzduk,D.(1994). The Alienation of Undergraduate Education Students: A Case Study of A Canadian Universsity, Journal of Education for Teaching,20(2)
Rosentholtz, SJ. (1985). Effective Schools: Interpreting the Evidence, American Journal of Education, 94, 352-387
Rutter, M.; Maughan, B.; Mortımore, P. ve Ouston, J. (1979). Fifteen Thousand Hours , Somerset: Open Books
Seman, M.(1983).Alienation Motifs in Contemporary Theorizing:The Hidden Continuty of The Classic Themes, Social Psychology Quarterly,46,pp.171-184
Sidorkin, AM. (2004). In the Event of Learning: Alienation and Participative Thinking in Education, Educational Theory, 54(3), 251-262.
Tezcan, M. (1983). Eğitimde Yabancılaşma, AÜ. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 16(1), Ankara Tezcan, M. (1991). Gençlik Sosyoloji Yazıları. Gündoğan
Thomson, V. ve Janice, C. (1995). Contribution of Hardiness and School Climate to Alienation Experienced by student Teacher, Journal of Educational Research, 88(5)
Tolan, B. (1981). Çağdaş Toplumun Bunalımı – Anomi ve Yabancılaşma, Ankara İTİA. Yayını, No:166
Tsuis, S.; Velasco, C. ve Wu(2004).Alienation, http://www.langora.bc.ca/sociology,15.03.2004
Uçan, A. C. (2000). Türkiye’de Öğretmenlik Mesleğine Genel Bir Bakış, Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimde Kalite Paneli, ss.53-102, MEB Yayını
Vavrus, M. (1987). Reconsidering Teacher Alienation, The Urban Review, 19(3), 179-188
Vavrus, M. (1989). Alienation as the Conceptual Foundation for Incorporating Teacher Empowerment into the Teacher Education Knowledge Base, Teaching and Teacher Education, PP.1-2,İnternetten 5 ocak 2004’te EBSCO veri tabanından alınmıştır.,www.ebsco.com
Yapıcı, M. (2004). Eğitim ve Yabancılaşma, İnsan Bilimleri Dergisi, http://www.insanbilimleri.com,12.03.2004
Yeniçeri, Ö. (1993). Yabancılaşma, Türkiye Günlüğü, S.25, ss. 90-98, Cedit.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2000). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin.

APA	ERJEM Y (2005). Eğitimde Yabancılaşma Olgusu ve Öğretmen: Lise Öğretmenleri Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma. , 395 - 417.
Chicago	ERJEM YAŞAR Eğitimde Yabancılaşma Olgusu ve Öğretmen: Lise Öğretmenleri Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma. (2005): 395 - 417.
MLA	ERJEM YAŞAR Eğitimde Yabancılaşma Olgusu ve Öğretmen: Lise Öğretmenleri Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma. , 2005, ss.395 - 417.
AMA	ERJEM Y Eğitimde Yabancılaşma Olgusu ve Öğretmen: Lise Öğretmenleri Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma. . 2005; 395 - 417.
Vancouver	ERJEM Y Eğitimde Yabancılaşma Olgusu ve Öğretmen: Lise Öğretmenleri Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma. . 2005; 395 - 417.
IEEE	ERJEM Y "Eğitimde Yabancılaşma Olgusu ve Öğretmen: Lise Öğretmenleri Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma." , ss.395 - 417, 2005.
ISNAD	ERJEM, YAŞAR. "Eğitimde Yabancılaşma Olgusu ve Öğretmen: Lise Öğretmenleri Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma". (2005), 395-417.

APA	ERJEM Y (2005). Eğitimde Yabancılaşma Olgusu ve Öğretmen: Lise Öğretmenleri Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(4), 395 - 417.
Chicago	ERJEM YAŞAR Eğitimde Yabancılaşma Olgusu ve Öğretmen: Lise Öğretmenleri Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 3, no.4 (2005): 395 - 417.
MLA	ERJEM YAŞAR Eğitimde Yabancılaşma Olgusu ve Öğretmen: Lise Öğretmenleri Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, vol.3, no.4, 2005, ss.395 - 417.
AMA	ERJEM Y Eğitimde Yabancılaşma Olgusu ve Öğretmen: Lise Öğretmenleri Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 2005; 3(4): 395 - 417.
Vancouver	ERJEM Y Eğitimde Yabancılaşma Olgusu ve Öğretmen: Lise Öğretmenleri Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 2005; 3(4): 395 - 417.
IEEE	ERJEM Y "Eğitimde Yabancılaşma Olgusu ve Öğretmen: Lise Öğretmenleri Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma." Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3, ss.395 - 417, 2005.
ISNAD	ERJEM, YAŞAR. "Eğitimde Yabancılaşma Olgusu ve Öğretmen: Lise Öğretmenleri Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma". Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 3/4 (2005), 395-417.