Türkiye’de Ulus-devlet İnşası Sürecinde Tek Parti Dönemi Nüfus Sayımlarının Basın Üzerinden Değerlendirilmesi
Proje Grubu: SOBAG Sayfa Sayısı: 92 Proje No: 116K445 Proje Bitiş Tarihi: 01.03.2020 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 16-11-2020
Türkiye’de Ulus-devlet İnşası Sürecinde Tek Parti Dönemi Nüfus Sayımlarının Basın Üzerinden Değerlendirilmesi
Öz: Türkiye?de Ulus-devlet İnşası Sürecinde Tek Parti Dönemi Nüfus Sayımlarının Basın Üzerinden Değerlendirilmesi başlıklı araştırma projesi 1927, 1935, 1935 ve 1945 Genel Nüfus Sayımlarının Türkiye?de ulus-devlet ideolojisinin inşasına katkısını dönemin gazetelerine dayalı olarak incelemektedir. Dönemin Türkçe gazetelerinin yanı sıra gayrımüslüm cemaatlerin konuyu ele alışlarını da incelemek amacı ile Rum, Ermeni ve Yahudi cemaatlerine ait Rumca, Ermenice ve Ladido-Fransızca gazeteler seçilmiştir. Proje kapsamında seçilen gazetelerin sayım yıllarında, sayım öncesi Eylül ayı, sayımın yapıldığı Ekim ayı ve sayım sonrası Kasım ayında yayınlanmış tüm sayılarda yer almış sayım konulu malzeme incelenmiştir. Türkiye?de Ulus-devlet İnşası Sürecinde Tek Parti Dönemi Nüfus Sayımlarının Basın Üzerinden Değerlendirilmesi başlıklı araştırma projesi Türkiye?de ulusdevlet ideolojisinin inşasında 1927, 1935, 1935 ve 1945 Genel Nüfus Sayımlarının taşıdığı işlevi dönemin gazetelerinde yer alan ilanlar, haberler, köşe yazıları, fıkra ve karikatürlere dayalı olarak incelemektedir. Bu kapsamda Türkçe gazetelerinin yanı sıra gayrımüslüm cemaatlerin konuyu ele alışlarını da değerlendirerek için Rum, Ermeni ve Yahudi cemaatlerine ait Rumca, Ermenice ve Ladido-Fransızca gazeteler seçilmiştir. Farklı sayım yıllarında yayınlanan ve arşivlerde bulunabilen Türkçe Akşam, Cumhuriyet, Ulus, Tan, Son Posta gazeteleri; Rumca Apoyevmatini, Dimokratia ve Metapolitefsis gazeteleri; Ermenice Aztarar, Jamanak Nor Lur ve Nor Marmara gazeteleri ile Ladino El Tiempo, Fransızca Le Journal d?orient ve La Boz de Türkiye gazeteleri incelenmiştir. Proje kapsamında seçilen gazetelerin sayım yıllarında, sayım öncesi Eylül ayı, sayımın yapıldığı Ekim ayı ve sayım sonrası Kasım ayında yayınlanmış tüm sayılarda yer almış sayım konulu malzeme belgelenmiş, farklı dillerde olan malzeme Türkçe?ye tercüme edilmiştir. Yürütülen araştırma ve incelenen basılı malzeme projenin temel varsayımına uyumlu olarak, Türkiye?de ulus-devlet inşasında nüfus sayımlarına büyük bir önem verildiğini; sayımlara artan nüfusu bilimsel olarak ortaya koyma ve dini-etnik açıdan giderek homojenleşen bir ulus fikrinin öne çıktığını göstermiştir. Yine varsayımlarımıza uygun şekilde Tek Parti Sürecinde gazetelerin iktidarın ?rıza yaratma? kanalı olarak gücü belirgin şekilde ortaya konmuştur. Ancak gerek Türkçe gazetelerde gerekse gayrimüslüm cemaatlerin gazetelerinde muhalif bir söylemin, hükümete yönelik hiçbir eleştirinin yer almadığı, sayımlara ilişkin az sayıda eleştirel yazıda bazı vatandaşların sayımın uygulaması sırasında neden olduğu aksaklıklar üzerinde durulduğu görülmektedir. Türkçe ve azınlık dillerinde yayınlanan haber ve köşe yazılarında belirgin farklılık Türkçe gazetelerin Türklük çevresindeki diline karşılık azınlık gazetelerinin Türkiye vatandaşlığı çevresinde kurmuş olduğu dilden kaynaklanmaktadır. Proje TÜBİTAK 1001 programı kapsamında 1 Mart 2018-1 Mart 2020 tarihleri arasında desteklenmiştir.
Anahtar Kelime: Konular:
Erişim Türü: Erişime Açık
0
0
0
- Açıkel, F. 2003. “Devletin Manevi Şahsiyeti ve Ulusun Pedagojisi”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Milliyetçilik. Editör: Bora, T. İstanbul: İletişim Yayınları.
- 1- Population as a National Power: Censuses of the Early Republican Period of Turkey (Bildiri - Uluslararası Bildiri - Sözlü Sunum),
- Ahmad, F. 2006. Bir Kimlik Peşinde Türkiye. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi. Aktar, A. 2000. Varlık Vergisi ve Türkleştirme Politikaları. İstanbul: İletişim Yayınları.
- 2- Türkiye?de Ulus-Devlet İnşası Sürecinde Tek Parti Dönemi Nüfus Sayımlarının Basın Üzerinden Değerlendirilmesi (Bildiri - Ulusal Bildiri - Sözlü Sunum),
- Akkoyun, T. 2013. Cumhuriyet'in Başlarında Nüfus Siyaseti ve Bekarlık Vergisi Teşebbüsleri (1. Basım). Afyonkarahisar: Kümbet Yayınları
- Alemdaroğlu, A. 2005. Politics of the Body and Eugenic Discourse in Early Republican Turkey”, Body and Society, 11(3), 61-76.
- Alter, P. 1989. Nationalism. London: Edward Arnold Pub. Althusser, L. 2000. İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. İstanbul: İthaki Yayınları.
- Anderson, B. 1995. Hayali Cemaatler. İstanbul: Metis Yayınları.
- Anderson, M. 2010. “The Census and the Federal Statistical System: Historical Perspective”, Annals of the American Academy, September: 152-162.
- Anderson, M. 2008. “The Census, Audiences, and Publics”, Social Science History 32/1: 1-18.
- Anderson, M. 2000. “Building the American Statistical System in Long 19th Century”. The Age of Numbers: Statistical Systems and National Traditions içinde, J.P. Beaud ve J.G. Prevost (Ed.), Quebec: Presesde le’ Univesite du Quebec: 105-130.
- Anderson, M. 1990. The American Census: A Social History. New Haven: Yale University Press.
- Anderson M., Fienberg, S. 2001. Who Counts? The Politics of Census-Taking in Contemporary America. New York: Russell Sage.
- Arat, Y. 1997. “The project of modernity and women in Turkey”, Rethinking Modernity and Rational Identity in Turkey. Editor: Bozdag. S., Kasaba, R. Washington DC.: University of Washington Press,
- Arslan, A. 2005. Osmanlı’dan Cumhuriyete Rum Basını. İstanbul: Truva Yayınları.
- Arbay, C. 1941. “Sayımda Sorulacak Suallerin Gaye ve Faydaları”, Nüfus Meselesi ve Nüfus Sayımı Hakkında Fikirler. Editör: İstatistik Umum Müdürlüğü. Ankara: İstatistik Umum Müdürlüğü (Neşriyat no:161- Tetkikler Seri No:80).
- Arı, K. 2007. Büyük Mübadele Türkiye’ye Zorunlu Göç (1923-1925). İstanbul: Tarih Vakfı
- Arısan, M. 2013. “The Loss of the Lost: Selective Memory and the Construction of teh Modern Turkish National Identity”, War and Nationalism: The Balkan Wars 1912-1913, and Their Sociopolitical Implications. Editor: Yavuz, H., Blumi, I. Utah: The University of Utah Press.
- Aybers, O. 2017. Eugenics in Turkey During the 1930's (1. Basım). İstanbul: Libra Kitap
- Aydın, S. 1993. Modernleşme ve Milliyetçilik. Ankara: Gündoğan.
- Aydoğmuş, F. 2019. İkinci Dünya Savaşı Sürecinde Propaganda ve Türkiye (1. Basım). İstanbul: Kriter
- Bali, R. 1999. Cumhuriyet Yıllarında Türkiye Yahudileri: Bir Türkleştirme Serüveni (1923-1945). İstanbul: İletişim Yayıncılık.
- Bali, R. 2005. The “Varlık Vergisi” Affair. İstanbul: The Isis Press.
- Bali, R. 2011. An Overview of The Turkish Press Through The Reports of American Diplomats (1925-1962). İstanbul: Libra Kitapçılık.
- Bali, R. N. 2013. Unutulmuş Bir Fikir Adamı ve Hukuk Âlimi: Milaslı Gad Franko (1. Basım). İstanbul: Libra Kitap.
- Bali, R. N. 2014. Azınlıkları Türkleştirme Meselesi Ne İdi? Ne Değildi? (1. Basım). İstanbul: Libra Kitap.
- Bali, R. N. 2016. Jewish Journalism and Press in the Ottoman Empire and Turkey (1. Basım). İstanbul: Libra Kitap.
- Bali, R. N. 2018. Le Journal d’Orient Gazetesi ve İstanbullu Azınlıkların ve Levantenlerin Cemiyet Hayatı (1950-1971) (1. Basım). İstanbul: Libra Kitap.
- Bali, R. N. 2019. Toplu Makaleler V - Sosyal, Kültürel, Siyasi Yönleriyle Türk Yahudileri Franko (1. Basım). İstanbul: Libra Kitap.
- Banks, J.A. 1989. “From Universal History to Historical Sociology”, The British Journal of Sociology, 40/ 4, 521-543.
- Behar, C. 1996. Osmanlı İmparatorluğu’nun ve Türkiye’nin Nüfusu 1500-1927. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Benbanaste,N. 1988. Örneklerle Türk Musevi Basınının Tarihçesi. İstanbul: Yy.. Bingöl, S. 2001. “1830-1835 Yılları arasında Ankara Kent Merkezi’nde Müslüman (Erkek) Nüfus”, Nüfusbilim Dergisi, 23, 59-77.
- Breuilly, J. 1993. Nationalism and the State. Manchester: Manchester University Press.
- Bilgiç, E. E. 2017. The Role of the Mainstream Newspapers in the Consolidation of the Turkish National(1. Basım). İstanbul: Libra Kitap.
- Botton, A.D. 2007. Görmek ve Farketmek. (Çev. Ece, A.). İstanbul: Sel Yayıncılık.
- Brockett, G. D. 2011. Towards a Social History of Modern Turkey - Essays in Theory and Practice (1. Basım). İstanbul: Libra Kitap
- Cantek, L. 2010. “Yusuf Ziya’nın Akbaba Mizah Dergisi”, Tarih ve Toplum, Bahar/10, 81-126.
- Carr, E. H. 2004. Tarih Nedir? İstanbul: İletişim Yayınları.
- Caplan, J. 2005. “Write Me Down, Make Me Real: Review of Edward Higgs, The Information State in England”, History Workshop Journal, 60, 195-201.
- Curran, J., Boyce, G., Wingate, P. 1978. Newspaper History, from the seventh century to present day. London: Sage.
- Curtis, B. 2000. The Politics of Population: State Formation, Statistics and the Census of Canada, 1840-1875. Toronto: University of Toronto Press.
- Curtis, B. 2006. “The Politics of Demography”, The Oxford Handbook of Contextual Political Analysis. Editor: Goodwin, R.E., Tilly, C., Oxford: Oxford University Press.
- Çağaptay, S., Hazbay, P. 2003. “Erken Cumhuriyet Dönemi Vatandaşlık Rejimi”, Toplum ve Bilim, 98, 166-185.
- Çapanoğlu, M. S. 1970. Basın Tarihimizde Mizah Dergileri, İstanbul: Gazeteciler Cemiyeti Yayınları.
- Çavlin Bozbeyoğlu, A., Rittersberger Tılıç, H. 2011. “Türkiye’de Değişen Nüfus Bilgi Sisteminin Kamu Yönetimine Katılan ve Kamu Hizmetlerinden Faydalanan “Vatandaşla” İlişkisi: De Facto Nüfus Sayımından Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine (ADNKS) Geçiş”, Amme İdaresi Dergisi, 44/1, 89-113.
- Desrosieres, A. 1998. The Politics of Large Numbers: A History of Statistical Reasoning. Cambridge: Harvard University Press.
- Duman, M. 2019. 2. Dünya Savaşı Yıllarında Karagöz Gazetesi ve Propaganda (1. Basım). Konya: Literatürk Academia.
- Dündar, F. 1999. Türkiye Nüfus Sayımlarında Azınlıklar. İstanbul: Doz Yayınları.
- Dündar, F. 2001. İttihat ve Terakki'nin Müslümanları İskân Politikası, 1913-1918. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Dündar, F. 2008. Modern Türkiye’nin Şifresi. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Earl, J., Martin, A., McCarty, J., Soule, S. 2004. “The use of news paper data in the study of collective behaviour”, Annual Review of Sociology, 30, 65-80.
- Foucault, M. 2001. Security, Territory, Population Lectures at the Collége de France 1977-1978. New York: Plagrave Macmillan.
- Foucault, M. 2001. Ders Özetleri, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Foucault, M. 1970. The Order of Things: An Archaeology of the Human Sciences. New York: Vintage.
- Foucault, M. 1991. “Governmentality”, The Foucault Effect. Editor: Burchell, G., Gordon, C., Miller, P. Hertfordshire: Harvester Wheatsheaf.
- Foucault, M. 2016. Güvenlik, Toprak, Nüfus (2. Basım). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Gellner, E. 2008. Uluslar ve Ulusçuluk. İstanbul: Hil Yayınları.
- Gibbs, R. G. 2004. “Searching for Text”, Clive Seale (Ed) Social Research Methods içinde, London and New York: Routledge, 307-311.
- Gramsci, A. 1997. Hapishane Defterleri. (Çev. A. Cemgil), İstanbul: Belge Yayınları.
- Guibernau, M. 1997. Milliyetçilikler: 20.Yüzyılda Ulusal Devlet ve Milliyetçilikler. İstanbul: Sarmal Yayınları.
- Güleryüz, N. 2015. Türk Yahudi Basını Tarihi, İstanbul: Gözlem Basın Yayın
- Güz, N. 1991. Türkiye’de Basın-İktidar İlişkileri (1920-1927). Ankara: Gazi Üniversitesi Yayını.
- Hannah, M. G. 2009. “Calculable Territory and West German Census Boycott Movements of the 1980s”, Political Geography, 28, 66-75.
- Haykır, Y. & Çeloğlu, Y.S. 2017. 1916 Yılı Osmanlı Nüfus İstatistik Cetveli (1. Basım). İstanbul: Hiperlink.
- Higgs, E. 2001.“The rise of the Information State: the Developments of Central State Surveillance of the Citizens in England, 1500-2000”, Journal of Historical Society, Vol. 14 No. 2.
- Hobsbawm, E. 1995. 1780’den Günümüze Milletler ve Milliyetçilik: program, mit, gerçeklik. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Hodgson, D. 1983. “Demography as social science and policy science”, Population and Development Review 9, 1, 1-34.
- Hunt, L. 1999. “Charles Tilly’nin Kolektif Eylemi”, Tarihsel Sosyoloji: Bloch’tan Wallerstein’e Görüşler ve Yöntemler. Editor: Skocpol, T. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Işın E. (Der.) 2013. Cumhuriyet: Yeni İnsan Yeni Hayat (1. Basım). İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü.
- İnuğur, N. 1978. Basın ve Yayın Tarihi. İstanbul: Der Yayınları.
- İskit, S. 1939. Türkiye’de Matbuat Rejimleri. İstanbul: Matbuat Umum Müdürlüğü.
- İskit, S. 1943. Türkiye’de Matbuat İdareleri ve Politikaları. İstanbul: Matbuat Umum Müdürlüğü.
- Kaplanoğlu, R. 2018. İlk Nüfus Sayımlarına Göre İstanbul'un Son Köleleri (1. Basım). İstanbul: Libra Kitap.
- Karal, E. Z. 1943. Osmanlı İmparatorluğu’nda İlk Nüfus Sayımı 1831. Ankara: İstatistik Genel Müdürlüğü (No: 195, Araştırma Dizisi No: 87).
- Karpat, K. 2003. Osmanlı Nüfusu (1830-1914) Demografik ve Sosyal Özellikleri. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Kartal, O. (Der.) 2016. Biyopolitika Cilt 1: Platon'dan Arendt'e Biyopolitikanın Felsefi Kökenleri (1. Basım). İstanbul: Nota Bene Yayınları
- Kartal, O. (Der.) 2018. Biyopolitika Cilt 2: Foucault’dan Günümüze Biyopolitikanın İzdüşümleri (2. Basım). İstanbul: Nota Bene Yayınları Kaymak, Ö. 2017. İstanbul'da Az(ınlık) Olmak: Gündelik Hayatta Rumlar, Yahudiler, Ermeniler (1. Basım). İstanbul: Libra Kitap.
- Kelly, M.G.E. 2016. Uluslararası Biyopolitika: Foucault, Küreselleşme ve Kapitalizm (1.Basım). İstanbul: Pharmakon.
- Kertzer, D. I., Arel, D. 2002. Census and Identity: The Politics of Race, Ethnicity and Language in National Censuses. Cambridge: Cambridge University Press.
- Koloğlu, O. 2005. Türkiye Karikatür Tarihi. İstanbul: Bileşim.
- Köker, L. 1995. Modernleşme Kemalizm ve Demokrasi. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Kocabaşoğlu, U. 1997. “Geçmişten Günümüze Türk Basını”, İki Arada Bir Derede. Ankara: İmge Yayınevi.
- Kocabaşoğlu, U. 1981. “1919-1938 Dönemi Basınına Toplu bir Bakış”, Yıllık A.Ü.S.B.F.Basın ve Yayın Y.O. Dergisi, VI, 95-127.
- Koç, C. 2006. Tek Parti Döneminde Basın İktidar İlişkileri (1929-1938). Ankara: Siyasal Kitabevi.
- Leibler, A. E. 2011. “You Must Know Your Stock: Census as Surveillance Practice in 1948 and 1967”, Surveillance and Control in Isreal:/Palestine.New York: Routledge. Lemke, T. 2017. Biyopolitika (4. Basım). İstanbul: İletişim.
- Legg, S. 2005. “Foucault's population geographies: classification, biopolitics and governmental spaces”, Population, Space and Place, 11, 137-156.
- Lewis, B. 2000. Modern Türkiye’nin Doğuşu. Ankara: TTK.
- Louise, A. 2008. “Governing by Identity” Bennett Colin J. ve Lyon David (eds) Playing the Identity Card: Surveillance, Security and Identification in Global Perspective, içinde New York: Routledge, 21-36.
- Loveman, M. 2014. “Census Taking and Nation Making in Nineteenth-Century Latin America”, M. A. Centeno ve A. F. Ferraro (Ed) State and Nation Making in Latin America and Spain içinde, Cambridge: Cambridge University Press, 307- 329.
- Loveman, M. 2009. “The Race to Progress: Census Taking and Nation Making in Brazil (1870-1920)”, Hispanic American Historical Review, 89/3: 435-470.
- Marx, K. & Engels, F. 2011. Nüfus Üzerine (1. Basım). Ankara: Sol Yayınları. Maktabi, R. 1999. “The Lebanese Census of 1932 Revisited. Who are the Lebanese?”, British Journal of middle Eastern Studies, 26/2: 219-241.
- Neuman, W. L. 2010. Toplumsal Araştırma Yöntemleri Nitel ve Nicel Yaklaşımlar. İstanbul: Yayınodası.
- O’Duffy, B. 2009. “The Nation-state and Nationalism”, Comparative Politics: Explaining Democratic Systems. Editor: Bara, J., Pennington, M., London: Sage Publications.
- Okutan, M.Ç. 2004. Tek Parti Dönemi Azınlık Politikaları. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.
- Onaran, N. 2017. Türk Nüfus Mühendisliği 1914- 1940: Ermeniler Rumlar ve Kürtler (1. Basım). İstanbul: Kor.
- Özbay, F. 2017. Dünden Bugüne Aile, Kent, Nüfus. İletişim Yayınları: İstanbul Özçin, E. D. 2020. İkinci Dünya Savaşı ve Türkiye’de Karikatürler: Yeni Sabah ve Cumhuriyet Gazeteleri (1. Basım). İstanbul: Libra Kitap.
- Özsoy, İ 2007. İki Vatan Yorgunları Mübadele Acısını Yaşayanlar Anlatıyor. İstanbul: Bağlam.
- Özmakas, U. 2018. Biyopolitika: İktidar ve Direniş Foucault, Agamben, HardtNegri (1. Basım). İstanbul: İletişim. Read, R. 1992. The Power of News: The History of Reuters. Oxford: Oxford University.
- Ruppert, E. 2008. “I is; Therefore I am: The Census as Narrative and Practice of Double Identification”, Sociological Research Online, 13/4, 1-16.Sadoğlu, H. 2003. Türkiye’de Ulusçuluk ve Dil Politikaları. İstanbul: Bilgi Üniversitesi. Saito, O. 1996. “Historical Demography: Achievements and Prospects”, Population Studies, 50/3, 537-553.
- Salmon, L.M. 1976. The Newspaper and The Historian. New York: Octagon Books.
- Szreter, S. 2007. “The Right of Registration: Development, Identity Registration and Social Security”, World Development, 35/1, 67-86.
- Szreter, S., Sholkamy, H., Dharmalingam, A. 2004. Categories and Contexts: Anthropological and Historical Studies in Critical Demography: Anthropological and Historical Studies in Critical Demography. Oxford: Oxford University Press. Siebert, S., Peterson, T., Schramm, W. 1963. Four Theories of the Press. Urbana: University of Illinois Press.
- Smith, S. D. 1982. “Perspective on Demographic Methods and Effects in Social History”, The William and Mary Quarterly, 3rd Ser., 39/3, 442-468.
- Skocpol, T. 1999. Tarihsel Sosyoloji: Bloch’tan Wallerstein’e Görüşler ve Yöntemler. (Çev. Fethi, A.) İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Skocpol, T. 2004. Devletler, Toplumsal Devrimler; Fransa, Rusya ve Çin’in Bir Çözümlemesi. Ankara: İmge Yayınevi.
- Suchman, L. 1994. Do categories have politics? The language/interaction perspective reconsidered, Computer Supported Cooperative Work, 2: 177-90.
- Şapolyo, E.B. 1971. Türk Gazetecilik Tarihi ve Her Yönü ile Basın. Ankara: Güven Matbaası.
- Tamer, A.-Çavlin Bozbeyoğlu, A. 2004. “1927 Nüfus Sayımının Türkiye’de Ulus 78
- Devlet İnşasındaki Yeri: Basında Yansımalar”, Nüfusbilim Dergisi, 26, 73-88.
- Tamer, A. 2010. “Cumhuriyet Basını Üzerine Niceliksel Bir Çözümleme: Fiyatlar ve Tirajlar”, Cumhuriyet Döneminde İletişim: Kurumlar, Politikalar. Editör: Güngör, N. Ankara: Siyasal Kitabevi.
- Tamer, A. 2011. “Kurtuluş Savaşı’ndan Tek Parti Dönemine İktidar ve Mizah Basını İlişkisi: Devlet Arşivindeki İzler”. Gülmenin Arkeolojisi ve Medyada Mizah Olgusu, Ulusal iletişim Kongresi Bildiri Kitabı. Editör: Ballı, Ö., Tellan, D. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
- Tamer Torun, A. (2020) ““The Perspective Of A Jewish Turkish Nationalist Avram Galante on Language and Nationalism Relation”, International Journal of Turcologia, Spring 2020, N: 29, pp: 6-24.
- Theobald, J. 2004. The Media and the Making of History. Aldershot: Ashgate Publishing.
- Tilly, C. 1975. “Reflections on the History of European State-Making”, The Formation of National States in Western Europe. Editör: Tilly, C. Princeton: Princeton University Press.
- Tishkov, V. 2005. “The Population Census and the Construction of Identity”, Anthropology & Archeology of Eurasia, 44/2: 10-40.
- Topuz, H. 2003. II. Mahmut’tan Holdinglere Türk Basın Tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Toprak, Z. 2017. Türkiye’de Yeni Hayat: İnkılap ve Travma 1908-1928 (1. Basım). İstanbul: Doğan Kitap.
- Tuğlacı, P. 1994. “200. Yıldönümünde Türkiye’de Ermeni Basınının Dünü ve Bugünü”, Tarih ve Toplum, 132, 38-39.
- Tuğlacı, P. 1991. “Ermeni,lerin Türk Matbaacılığına Katkısı”, Tarih ve Toplum, 86, 48-56.
- Turan, M. 2020. Modern Türkiye’de Siyasal ve Toplumsal Çalışmalar (1923- 1950) (1. Basım). İstanbul: Libra Kitap Turgut, N. 1984. Siyasal Muhalefet. Ankara: Birey ve Toplum Yayıncılık.Ubicini, M. A. 1973. Letters on Turkey. (Translated from the French by L. Easthope) New York: Arno Press.
- United Nations Statistics Division (UNSD). 2008. Principles and Recommendations for Population and Housing Censuses. (Rev. 2) New York: UNSD.
- United Nations. 2008. Principles and Recommendations for Population and Housing Censuses. (Statistical Papers, No. 67/Rev. 2) New York: United Nations..
- Üstel, F. 2005. “Makbul Vatandaş”ın Peşinde-II.Meşrutiyet’ten Bugüne Vatandaşlık Eğitimi. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Valery,T. 2005. “The Population Census and the Construction of Identity”, 79
- Anthropology & Archeology of Eurasia, 44/2, 10-40. Vağarşag, S. 1994. “Ermenice basın”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Editör: Akbayar, N. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Varlık, B. 1985. “Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Mizah”, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, C.4, İstanbul: İletişim Yayınları, s. 1092-1100.
- Weber, M 2015. Weber's Rationalism and Modern Society, [translated and edited by Tony Waters and Dagmar Waters]. Palgrave Books.
- Weber, R. P. 2004. “Content Analysis”, Clive Seale (Ed) Social Research Methods içinde, London and New York: Routledge, 117-124.
- Williams, R. 1968. Communications. Middlesex: Penguin Books. Willigan, J. D., Lynch, K.A. 1982. Sources and Methods of Historical Demography. New York: Academic Press.
- Yıldırım, O. 2006. Diplomasi ve Göç: Türk-Yunan Mübadelesinin Öteki Yüzü. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları
- Zureik, E. 2010 “Colonialism, surveillance and population control Israel/Palestine” Elia Zueik, David Lyon ve Yasneen Abu-Laban (Eds) Surveillance and Control in Israel/Palestine Population, Territory, and Power içinde. London and New York: Routledge, 1-47.
- Zureik, E. 2001. “Construction Palestine through Surveillance Practices”, British Journal of Middle Eastern Studies, 28/2, 205-227.
| APA | Çavlin A, AYDIN S, TORUN TAMER A (2020). Türkiye’de Ulus-devlet İnşası Sürecinde Tek Parti Dönemi Nüfus Sayımlarının Basın Üzerinden Değerlendirilmesi. , 1 - 92. |
| Chicago | Çavlin Alanur,AYDIN Suavi,TORUN TAMER Aytül Türkiye’de Ulus-devlet İnşası Sürecinde Tek Parti Dönemi Nüfus Sayımlarının Basın Üzerinden Değerlendirilmesi. (2020): 1 - 92. |
| MLA | Çavlin Alanur,AYDIN Suavi,TORUN TAMER Aytül Türkiye’de Ulus-devlet İnşası Sürecinde Tek Parti Dönemi Nüfus Sayımlarının Basın Üzerinden Değerlendirilmesi. , 2020, ss.1 - 92. |
| AMA | Çavlin A,AYDIN S,TORUN TAMER A Türkiye’de Ulus-devlet İnşası Sürecinde Tek Parti Dönemi Nüfus Sayımlarının Basın Üzerinden Değerlendirilmesi. . 2020; 1 - 92. |
| Vancouver | Çavlin A,AYDIN S,TORUN TAMER A Türkiye’de Ulus-devlet İnşası Sürecinde Tek Parti Dönemi Nüfus Sayımlarının Basın Üzerinden Değerlendirilmesi. . 2020; 1 - 92. |
| IEEE | Çavlin A,AYDIN S,TORUN TAMER A "Türkiye’de Ulus-devlet İnşası Sürecinde Tek Parti Dönemi Nüfus Sayımlarının Basın Üzerinden Değerlendirilmesi." , ss.1 - 92, 2020. |
| ISNAD | Çavlin, Alanur vd. "Türkiye’de Ulus-devlet İnşası Sürecinde Tek Parti Dönemi Nüfus Sayımlarının Basın Üzerinden Değerlendirilmesi". (2020), 1-92. |
| APA | Çavlin A, AYDIN S, TORUN TAMER A (2020). Türkiye’de Ulus-devlet İnşası Sürecinde Tek Parti Dönemi Nüfus Sayımlarının Basın Üzerinden Değerlendirilmesi. , 1 - 92. |
| Chicago | Çavlin Alanur,AYDIN Suavi,TORUN TAMER Aytül Türkiye’de Ulus-devlet İnşası Sürecinde Tek Parti Dönemi Nüfus Sayımlarının Basın Üzerinden Değerlendirilmesi. (2020): 1 - 92. |
| MLA | Çavlin Alanur,AYDIN Suavi,TORUN TAMER Aytül Türkiye’de Ulus-devlet İnşası Sürecinde Tek Parti Dönemi Nüfus Sayımlarının Basın Üzerinden Değerlendirilmesi. , 2020, ss.1 - 92. |
| AMA | Çavlin A,AYDIN S,TORUN TAMER A Türkiye’de Ulus-devlet İnşası Sürecinde Tek Parti Dönemi Nüfus Sayımlarının Basın Üzerinden Değerlendirilmesi. . 2020; 1 - 92. |
| Vancouver | Çavlin A,AYDIN S,TORUN TAMER A Türkiye’de Ulus-devlet İnşası Sürecinde Tek Parti Dönemi Nüfus Sayımlarının Basın Üzerinden Değerlendirilmesi. . 2020; 1 - 92. |
| IEEE | Çavlin A,AYDIN S,TORUN TAMER A "Türkiye’de Ulus-devlet İnşası Sürecinde Tek Parti Dönemi Nüfus Sayımlarının Basın Üzerinden Değerlendirilmesi." , ss.1 - 92, 2020. |
| ISNAD | Çavlin, Alanur vd. "Türkiye’de Ulus-devlet İnşası Sürecinde Tek Parti Dönemi Nüfus Sayımlarının Basın Üzerinden Değerlendirilmesi". (2020), 1-92. |
