Emek tarımsal kalkınma kooperatifine ortak işletmelerin ekonomik analizi

YILIDIRIM, İbrahim; DEDEOĞLU, Murat

Emek tarımsal kalkınma kooperatifine ortak işletmelerin ekonomik analizi

Murat DEDEOĞLU, (Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Gevaş Meslek Yüksek Okulu Van, Türkiye)

İbrahim YILDIRIM (Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Ekonomisi Bölümü, Van, Türkiye)

Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi

2 0

Yıl: 2006 Cilt: 16 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 39 - 48 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Emek tarımsal kalkınma kooperatifine ortak işletmelerin ekonomik analizi

Öz:

Bu çalışmanın başlıca amacı, Emek Tarımsal Kalkınma Kooperatif’ine ortak işletmelerin yıllık faaliyet sonuçlarının ekonomik analizidir. Veriler 2002 üretim dönemine ait olup, 38 işletmeden anket yöntemi ile toplanmıştır. Verilerin analizinde tartılı ortalama ve oranlardan yararlanılmış, ayrıca Coob-Douglas üretim fonksiyonu kullanılmıştır.Aile işgücü potansiyeli 1228.5 erkek işgünü olup, bu potansiyelin %83.49’u kullanılamamaktadır. İşletme başına düşen arazi miktarı 227.14 dekar olup, bunun %87.95’i mülk araziden oluşmaktadır. Hayvansal üretim değeri brüt hâsılanın (8 884 milyon TL) %74.47’sini oluşturmaktadır.İşletme başına düşen inek sayısı 2.5 adet ve inek başına günlük süt verimi 7.9 kg’dır. Yem masrafları değişken masrafların %83.98’ini oluşturmaktadır. İşletme ve inek başına brüt marj sırasıyla 2 263.6 milyon TL ve 915.1 milyon TL olup, işletme büyüklüğüyle paralel olarak artmaktadır. İşletmeler ortalamasında 1 kg sütün maliyeti 642 300 TL olarak hesaplanmış olup, bu miktar işletme büyüklüğüyle orantılı olarak azalmaktadır. Çalışmada uygulanan Coob-Douglas üretim fonksiyonuna göre, üretim girdileri üretim elastikiyeti toplamı 1.058 bulunmuştur. Buna göre, işletmelerde ölçeğe göre artan getiri söz konusudur.

Anahtar Kelime: Van ekonomik değerlendirme Doğu Anadolu Bölgesi tarımsal işletmeler Türkiye süt sığırı ekonomik analizler çiftlik hayvanları yetiştiriciliği

Konular: Tarımsal Ekonomi ve Politika İşletme Ziraat Mühendisliği İktisat İşletme Finans

Economic analysis of farms associatied with Emek agricultural develeopment cooperative

Öz:

The major purpose of this study was to make the economic analysis of the yearly activities of farms associated with Emek Agricultural Development Cooperative. The data belong to 2002 production period and were collected from 38 farms through the questionnaires. Weighted average and percentages as well as Coob-Douglas production function were used in the analysis of the data. Family labour potential was 1 228.5 man-days, of which 83.49 % was not used. The land per farm was 227.14 decare, of which 87.95 %was owned lands. Animal production value consisted of 74.47 %of gross income ( million TL 8.844). The average cow per farm was 2.5 and daily milk yield per cow was 7.9 kg. Feed costs consisted of 83.98 % of variable costs. The gross margin per farm and per cow was million TL 2 263.6 and million TL 915.1 respectively, and they increased together with farm size. The cost of 1 kg milk for overall farms was TL 642 300 and decreased according to the farm size. According to Coob-Douglas production function applied in the study, the total production elasticties of input was found as 1.058, which means there was increasing return to scale.

Anahtar Kelime: farm enterprises Turkey dairy cattle economic analysis livestock farming Van economic evaluation East Anatolia Region

Konular: Tarımsal Ekonomi ve Politika İşletme Ziraat Mühendisliği İktisat İşletme Finans

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Acar, İ., 2001. Mandıra İşleten Dönerdere Tarımsal Kalkınma Kooperatifi İle Üyelerinin Ekonomik Yapısı ve Kooperatif-Ortak İlişkileri. Y Y Ü Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Van.
Açıl, F., Demirci, R., 1984. Tarım Ekonomisi. A Ü, Ziraat Fakültesi Yayınları No: 880, Ankara.
Ağar, S., 2004. Van İli Bahçesaray İlçesi Arıcılık İşletmelerinin Ekonomik Analizi ve Arı Ürünlerinin Pazarlanması. Y Y Ü Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Van.
Armağan, G., Oktay, E., 1999. Aydın Yöresinde Süt Sığırcılığı Yapan İşletmelerin Bazı Yapısal Özellikleri ve Planlaması Üzerine Bir Araştırma. Uluslararası Hayvancılık ’99 Kongresi. 21-24 Eylül, İzmir. 133-140.
Bal, T., Yıldırım, İ., 1999. Van İli Merkez İlçesinde Seçilmiş Bir Grup Süt Sığırcılığı Yapan İşletmelerin Ekonomik Açıdan Değerlendirilmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6 (1): 47-52.
Bülbül, M., Fidan, H., 1994. Türk-Alman İşbirliği ile Uygulanan Samsun Sığırcılık Projesi İşletmelerinde İnek Sütü Maliyeti ve Üretimin Fonksiyonel Analizi. Kooperatifçilik Dergisi, Sayı.105, Ankara.
Cook ve Weisberg, 1982. Residuals and Influence in Regression, Chapman Hall, London.
Çetin, B., Koyuncu, M., 1991. Bursa İli Merkez İlçesi Entansif Süt Sığırcılığı Üretim Faaliyetinde İşgücü Kullanım Düzeylerinin Saptanması. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, Cilt:8.
Çıkın, A., 1989. Mandıra İşleten Adagüme Köy Kalkınma Kooperatifinin Ekonomik Yapısı, Yöre Süt Üretimi İle Mandıra Kapasitesi Açısından Yöre Süt Hayvancılığının Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 3 (25): 147-165.
Çıkın, A., Yercan, M., 1995. Tarımda Üretici Örgütlenmesi. Türkiye Ziraat Müh. IV. Teknik Kongresi Bildirileri, Ankara. 47-71.
DPT., 2001, http://www.dpt.gov.tr
Er, C., 1996. Köy Kalkınma Kooperatifleri ve İşlevleri. Karınca Kooperatif Postası Derg., (713):6-8.
Erkuş, A., Bülbül, M., Kıral, T., Açıl, F., Demirci, R., 1995. Tarım Ekonomisi. A Ü, Ziraat Fakültesi, Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yay.No: 5, Ankara. 298 s.
Erkuş, A., Eliçin, A., Özçelik, A., Turan, A., Tanrıvermiş, H., Gündoğmuş, E., 1996. Tekirdağ İli Tarım İşletmelerinde İthal ve Kültür Melezi Süt Sığırcılığı Faaliyetlerinin Karşılaştırmalı Ekonomik Analizi. Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği ve Vakfı Yayınları No:14, Ankara. 138 s.
Ersöz, Ş., Çakır, C., 1991. Ege Bölgesinde Seçilmiş Bir Yörede Besi Sığırcılığının Ekonomik Analizi ve Faaliyet Sonuçları. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 27 (1): 119-130.
Fidan, H., 1992. Çorum İlinde Sığır Yetiştiriciliği Yapan Tarım İşletmelerinin Ekonomik Analizi ve Hayvansal Ürünlerin Maliyet Unsurlarının Araştırılması. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
Gül, A., 1998. Adana İlinde Projeli ve Projesiz Süt Sığırcılığı Üretim Faaliyetinin Ekonomik Açıdan Karşılaştırılması. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Yayın No: 131, Adana.
İnan, H., 1984. Çorlu İlçesi Seymen Köy Kalkınma Kooperatifinde Grup Tarımının Ekonomik Analizi. Türk Kooperatifçilik Kurumu Yay. No:52, Ankara. 160 s.
İnan, H., 1986. Tekirdağ İli Süt Sığırcılığı İşletmelerinde Optimum İşletme Planlarının Saptanması Üzerine Bir Araştırma. Trakya Üniversitesi Tekirdağ Ziraat Fakültesi, Yayın No:11, Tekirdağ.
İnan, H., 1992. Tarım Ekonomisi., Hasad Yayıncılık, İstanbul. 244 s.
İnan, H., 1994. Tarım Ekonomisi. III. Baskı. Hasad Yayıncılık, İstanbul. 257 s.
İnan, H., 1998. Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği. Trakya Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Ekonomisi, Genişletilmiş Dördüncü Baskı, Tekirdağ. 275 s.
Jenifer, P., Colin, T., Jerney, T., 2002. Effeciency and Ownership in Slovene Dairying: A Comparison of Econometric and Programming Techniques, Journal of Comparative Economics, Volume 22, Issue 1, 1-22.
Karagölge, C., 1987. Tarım Ekonomisi. A Ü, Yay. No: 642, Ziraat Fak. Yay. No: 290, Ders Kitapları Serisi No: 48, Erzurum. 179 s.
Karlı, B., Çelik, Y., 2003. Gap Alanındaki Tarım Kooperatifleri ve Diğer Çiftçi Örgütlerinin Bölge Kalkınmasındaki Etkinliği. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü Yayın No:97, Şanlıurfa. 109.
Kaya, Ü., Esengün, K., 1996. Tokat İli Kazova Yöresinde Üreticilerin Tarım Kooperatiflerinden Yararlanma Durumları ve Eğilimleri Üzerine Bir Araştırma. Türkiye II.Tarım Ekonomisi Kongresi, 4-6 Eylül, Cilt 2 .394-398.
Kıral, T., 1993. Ankara İlinde Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Besi Bölge Şefliği Tarafından Desteklenen Sığır Besiciliği İşletmelerinin Ekonomik Analizi. A Ü, Ziraat Fakültesi Yayın No: 1289, Bilimsel Araştırmalar ve İncelemeler No: 715, Ankara. 80 s.
Kıral, T., Kasnakoğlu, H., Tatlıdil, F., Fidan, H., Gündoğmuş, E., 1999. Tarımsal Ürünler İçin Maliyet Hesaplama Metodolojisi ve Veri Tabanı Rehberi. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü Yayın No: 37, Ankara. 143 s.
Lerman, C., Parliament, Z., 1991. Size and industry effects in the performance of agricultural cooperatives, Agricultural Economics, Volume 6, Issue 1, 15-29.
Ntengua, M., Steve, W., 1997. Returns to smallholder dairying in the Kilimanjaro region, Tanzania, Agricultural Economics, Volume 17, Issue 1, 75-87.
Oktay, E., 1988. Tarım İşletmeciliği. E Ü, Ziraat Fak., Ders Notları, Bornova. 118 s.
Özçelik, A., 1999. Türkiye'de Kooperatifçiliğin Başarısı İçin Beklenenler. Karınca Kooperatifçilik Postası Dergisi, (745): 9-12.
Rehber, E., Çetin, B., 1998. Tarım Ekonomisi. U Ü, Güçlendirme Vakfı Yay. No: 134, VİPAŞ A.Ş. Yay No: 10, Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı, Bursa. 318 s.
Saner, G., 1993. İzmir Yöresinde Pazara Yönelik Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Ekonomik Açıdan Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma. E Ü, Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı (Basılmamış Doktora Tezi), İzmir.
Şahin, K., 1993, Adana İli Seyhan ve Yüreğir İlçelerinde Süt Sığırcılığı Yapılan İşletmelerde Kaynak Kullanımı ve Verimlilik. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Adana.
Şahin, A., 2001. Van İli Merkez İlçede Koyunculuk Yapan İşletmelerin Ekonomik Analizi. YYÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Van.
Talim, M., Saner, G., Karahan, Ö., Engindeniz, S., 1998. Türk-Anafi Projesi Kapsamındaki Süt Sığırcılığı İşletmelerinde Prodüktivite ve Rantabilite Üzerine Bir Araştırma. 1994 ZRF/013 nolu E.Ü Rektörlüğü Araştırma Fonu Projesi, İzmir.
Tauer, L.W., 2001. Effeciency and Competitiveness of the Small Newyork Dairy Farms, Journal of Dairy Science, 84 (11): 2573-2576.
Turan, A., 1997. Çerkes İlçesinde Süt Sığırcılığı Yapan Tarım İşletmeleri Üzerine Kooperatifleşmenin Etkileri. Türk Eğitim Vakfı Yayınları No.5, Ankara.
Turan, A., Mülayim, Z.G., 1994. Süt Fabrikası İşleten Tonya ve Bütün Köylerini Kalkındırma Kooperatifinin Tarımsal Kooperatif İşletmeciliği Yönünden Analizi. Türk Kooperatifçilik Kurumu Yayınları, No: 85, Ankara. 280 s.
Yıldırım, İ., Oktay, E., 1990. Van İli Merkez ve İlçelerinde Seçilmiş Bir Grup Şekerpancarı Yetiştiren İşletmelerin Ekonomik Analizi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 1 (1): 1-16.
Yıldırım, İ., 1993. Van İli Çatak İlçesi Koyunculuk İşletmelerinin Üretim Ekonomisi. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı (Basılmamış Doktora Tezi), Bornova, İzmir.
Yıldırım, İ., Oktay, E., 1995. Economics of Production of Sheep Farming in Çatak Town of Van Province. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 5 (1): 135-161.
Yıldırım, İ., 2000. Van İli Merkez İlçede Sığır Besiciliği İşletmelerinin Ekonomik Analizi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No. 20, Araştırma Serisi No. 1, Van. 52 s.
Yıldırım, İ., Şahin, A., 2003. Van İli Merkez İlçede Süt Sığırcılığı Yapan İşletmelerin Ekonomik Analizi. Van Ticaret Borsası Yayınları. No. 1, Van. 50 s.
Yurdakul, O., 1978. Adana Merkez İlçesi Tarım İşletmelerinde Süt Sığırcılığının Ekonomik Yapısı ve İlçede Süt Pazarlaması ile Tüketimi (Basılmamış Doktora Tezi). Adana.

APA	DEDEOĞLU M, YILIDIRIM İ (2006). Emek tarımsal kalkınma kooperatifine ortak işletmelerin ekonomik analizi. , 39 - 48.
Chicago	DEDEOĞLU Murat,YILIDIRIM İbrahim Emek tarımsal kalkınma kooperatifine ortak işletmelerin ekonomik analizi. (2006): 39 - 48.
MLA	DEDEOĞLU Murat,YILIDIRIM İbrahim Emek tarımsal kalkınma kooperatifine ortak işletmelerin ekonomik analizi. , 2006, ss.39 - 48.
AMA	DEDEOĞLU M,YILIDIRIM İ Emek tarımsal kalkınma kooperatifine ortak işletmelerin ekonomik analizi. . 2006; 39 - 48.
Vancouver	DEDEOĞLU M,YILIDIRIM İ Emek tarımsal kalkınma kooperatifine ortak işletmelerin ekonomik analizi. . 2006; 39 - 48.
IEEE	DEDEOĞLU M,YILIDIRIM İ "Emek tarımsal kalkınma kooperatifine ortak işletmelerin ekonomik analizi." , ss.39 - 48, 2006.
ISNAD	DEDEOĞLU, Murat - YILIDIRIM, İbrahim. "Emek tarımsal kalkınma kooperatifine ortak işletmelerin ekonomik analizi". (2006), 39-48.

APA	DEDEOĞLU M, YILIDIRIM İ (2006). Emek tarımsal kalkınma kooperatifine ortak işletmelerin ekonomik analizi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 16(1), 39 - 48.
Chicago	DEDEOĞLU Murat,YILIDIRIM İbrahim Emek tarımsal kalkınma kooperatifine ortak işletmelerin ekonomik analizi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi 16, no.1 (2006): 39 - 48.
MLA	DEDEOĞLU Murat,YILIDIRIM İbrahim Emek tarımsal kalkınma kooperatifine ortak işletmelerin ekonomik analizi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, vol.16, no.1, 2006, ss.39 - 48.
AMA	DEDEOĞLU M,YILIDIRIM İ Emek tarımsal kalkınma kooperatifine ortak işletmelerin ekonomik analizi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi. 2006; 16(1): 39 - 48.
Vancouver	DEDEOĞLU M,YILIDIRIM İ Emek tarımsal kalkınma kooperatifine ortak işletmelerin ekonomik analizi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi. 2006; 16(1): 39 - 48.
IEEE	DEDEOĞLU M,YILIDIRIM İ "Emek tarımsal kalkınma kooperatifine ortak işletmelerin ekonomik analizi." Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 16, ss.39 - 48, 2006.
ISNAD	DEDEOĞLU, Murat - YILIDIRIM, İbrahim. "Emek tarımsal kalkınma kooperatifine ortak işletmelerin ekonomik analizi". Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi 16/1 (2006), 39-48.